معامله با ماندلا به مثابه «مدونا» و نتیجه نهایی:"ماندلا مرد؟ مگر قبلا نمرده بود؟"

خبرگزای تسنیم:دنی اسکچر/ ترجمه عطیه رستمی

دﻧﯽ اﺳﮑﭽﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎز ﺗ� ﻮﯾﺰﯾﻮن، ﻓﯿ� ﻤﺴﺎز ﻣﺴﺘﻘﻞ، وﺑﻼگﻧﻮﯾﺲ و ﻣﻨﺘﻘﺪ رﺳﺎﻧﻪ اﺳﺖﮐﻪ اﻏ� ﺐ در ﻣﻮرد رﺳﺎﻧﻪ در آﻣﺮﯾﮑﺎ و سراسر جهان ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﮐﺮده ﯾﺎ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ. او ﻣﺪرک ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﺧﻮد را از داﻧﺸﮑﺪه اﻗﺘﺼﺎد ﻟﻨﺪن درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮده و دﮐﺘﺮای اﻓﺘﺨﺎری ﺧﻮد را ﻧﯿﺰ از داﻧﺸﮕﺎه دوﻟﺘﯽ ﻓﯿﺸﺒﺮگ واﻗﻊ در اﯾﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ آﻣﺮﯾﮑﺎ در روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎری اﺧﺬ ﮐﺮده اﺳﺖ. اوﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺪرﯾﺲ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری در داﻧﺸﮕﺎه هاروارد را در ﭘﺮوﻧﺪه ﺧﻮد دارد، در ﺳﺎل 2001 ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺎﯾﺰه اﻧ� ﻤﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺣﺮﻓﻪای در زﻣﯿﻨﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺷﺪ. اسکچر در مورد رویکرد رسانه‌های غربی به مساله «نلسون ماندلا» یادداشتی انتقادی نوشته است:

ازدیاد تعداد روزنامه نگاران بر سر بستر نلسون ماندلای در حال احتضار؛ باعث ناراحتی افکار عمومی در آفریقای جنوبی شده است. خانواده او، این جریان را که نیویورک تایمز به آن جنجال رسانه‌ای می‌گوید با حمله لاشخورها به جسد حیوانات مقایسه می‌کنند.

اوباما رئیس جمهورآمریکا می‌گوید:" پیام اصلی او به ماندلا و خانواده اش قدردانی عمیق او نسبت به رهبری چندین ساله آقای ماندلاست. چیزی که باعث شده افکار و دعای مردم آمریکا همراه او و خانواده و کشورش باشد."

به نظر نمی رسد که غم عمیق مردم آفریقای جنوبی برای مرگ قریب الوقوع رئیس جمهور پیشین آن ها تاثیری در فرصت‌طلبی اوباما گذاشته باشد. او کار خودش را بلد است و انجام می‌دهد.در مقابل بعضی گروه ها از جمله اتحادیه های مهم آفریقای جنوبی به اوباما برای دریافت درجه افتخاری از دانشگاه ژوهانسبورگ اعتراض کردند.

اما جالب توجه است که شبکه NBC و تیمش که بوسیله خبرنگار سابق آفریقای جنوبی چارلین هانتروالت پشتیبانی می‌شود حتی به خود زحمت نداد که این اعتراض را پوشش دهد و فقط به یک گزارش از رویترز اکتفا کرد. در این گزارش آمده بود، اتحادیه های تجاری، فعالان مسلمان، اعضای کمونیست آفریقای جنوبی و غیره دربرابر سفارت آمریکا تجمع کردند و پرچم آمریکا را به آتش کشیدند و شعار آنها این بود که سیاست خارجی اوباما متکبرانه و ظالمانه است .در ادامه این گزارش می‌خوانیم که خومستوماکولا (Khomosto Makola) ، دانشجوی نوزده ساله حقوق به رویترز گفت : " ما انتظارات بیشتری از اولین رئیس جمهور سیاه پوست آمریکا که تاریخ آفریقا را می داند ، داشتیم ." او همچنین اظهار داشت : "اوباما ناامید کننده بود و فکر می کنم ماندلا نیز از او ناامید شد."

منتقدان آفریقایی اوباما توجه خاصی بر حمایت اوباما از هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی در کشورهای دیگر که باعث کشته شدن صدها غیر نظامی بی‌گناه می‌شود نشان دادند.آنها همچنین به شکست اوباما در انجام اقدامات لازم برای بستن مرکز بازداشت نظامی آمریکا در خلیج گوانتانامو ( خانه متهمان به تروریسم کوبا ) اشاره کردند.

نکته جالب‌توجه اینجاست که در همین جریان پلیس آفریقای جنوبی یک عکاس بومی را دستگیر کرد که با هواپیمای کنترل از راه دور خود در حال عکاسی از بالای بیمارستان بود . او به دلایل امنیتی متوقف شد. با یک هواپیمای بدون سرنشین که فقط عکاسی می‌کرد.

به دلایل نمادین و همچنین به علت محبوبیت جهانی ماندلا ، او به مرکز توجه رسانه های آمریکایی تبدیل شده است و رسانه ها به شدت بودجه خود را به حضور برجسته او اختصاص دهند.رایان مالان (Rian Malan) در روزنامه اسپکتاتور(Spectator) می‌نویسد: "هر بار که نلسون ماندلا به بیمارستان می رود تعداد زیادی از آمریکایی ها ( تا پنجاه نفر ) برای گرفتن جایگاههایشان به اینجا آورده می شوند و شبکه آفریقای جنوبی رسانه‌ها نیز به شدت فعال می شود.

مثلا کولین (Colin) که برای یک شبکه آمریکایی کار می‌کند در جریان یک بار بستری شدن ماندلا به ژوهانسبورگ سفر کرد ، یک ماشین اجاره کرد و در یک هتل اقامت گزید و همه اینها نیز به هزینه شبکه بود . از دسامبر گذشته که حدود سی روز می گذرد ( باهزینه دو هزار دلار در روز ) او در کنار استخرهای مختلف استراحت کرده است درحالی که باید فقط از یک صحنه فیلمبردای کند.صحنه مرگ ماندلا. آنطور که کولین می گوید تاخیر در اطلاع‌رسانی این خبر ممکن است بدترین مصیبت در رسانه های آمریکا باشد زیرا همه داستان را خراب می کند.

اما خیلی ساده است حدس زدن این‌:ه با این همه تلاش  نهایتا در آمریکا  چه اتفاقی می‌افتد: هنگامی که نلسون ماندلا فوت کند، بسیاری درحال خمیازه کشیدن می‌گویند: "ماندلا مرد؟ مگر سال گذشته نمرده بود؟ "

خصومت با این نوع رویکرد رسانه‌‌ای در یک نامه سر گشاده نوشته شده توسط ریچارد پوپلاک (Richard Poplak) درروزنامه دیلی ماوریک (Daily Maverick) با این مضمون منتشر شده است:

" همانطور که ملاحظه کردید، ما برگشتیم! چهار ماه از زمانی که مراسم اسکار نقل مجالس بود و باعث شد که کسی چیز دیگری نشنود می گذرد و دقیقا زمانی که داشتیم فراموش می کردیم که خطوط اینترنت در ژوهانستوریا (johannestoria) چقدر ضعیف است داستان ماندلا شروع شد .حس می کردیم خیلی حیاتی است که مردم محلی بدانند چقدر این داستان برای ما مهم است، در دنیای واقعی ، اخبار در یک چرخه بیست و چهار ساعته منتشر می‌شود و همه نان و آب ما شده آن یک زاویه از بیمارستان با مردمی که گه گاه از در اصلی وارد و یا خارج می شوند آن هم در حالیکه یک گزارشگر دقیقا و با جزئیات توضیح می‌دهد که چه اتفاقی در حال افتادن است. وقتی ما در حال تهیه گزارش هستیم شما باید از جلوی راه ما کنار بروید! "

اما چرا این همه علاقه؟رسانه های آمریکایی عاشق شخصیتهای بزرگ هستند و بیشتر اوقات وقتی این چنین شخصیتی وجود ندارد پس خودشان آن را به وجود می آورند.ماندلا برای آنها هیبتی شنل پوش از مارتین لوتر کینگ(1) انگاشته می شود . مارتین لوتر کینگی که یاد و خاطره اش مانند یک قدیس است ،در حالی که  دست یافته های او از جمله قانون حقوق انتخاباتی که به وسیله لاشخورهای جناح راستی قضایی با ردای مشکی از بین رفت .

اما ماجرا همیشه هم به این صورت نبوده است. برای سالهای طولانی، رسانه های آمریکا به علت حمایت از قوانین سانسور کننده آفریقای جنوبی که نمی خواستند تصویر واقعی ماندلا آشکار شود با او مانند یک تروریست و کمونیست رفتار کرده اند .

گزارشات مبتنی بر نقش سازمان سیا (CIA) در دستگیری ماندلا وجود دارد؛ همچنین شواهدی مستند از جاسوسی آمریکا وجود داشت که سایت ویکی لیکس (Wiki Leaks) آن را منتشر کرد.

در زمان ریگان(2) ، الیور تامبو شریک قانونی نلسون ماندلا که در زمان زندانی شدن ماندلا رهبری کنگره ملی آفریقا(3 )(ANC) را به عهده گرفت ، هنگامیکه ماندلا در زندان بود از رفتن به آمریکا منع شد و پس از سفر به آمریکا در جلسه مقامات عالی رتبه ، دیک چنی(4) (Dick Cheney) از دادن دستور برای آزادی ماندلا سر باز زد .

در سال 1988، من به همراه سایر برنامه سازان تلویزیونی اقدام کردیم به پخش سریال " آفریقای جنوبی امروز" تا بتوانیم آشوبی که شبکه ها به طور گسترده ای سعی در چشم پوشی از آن داشتند را پوشش دهیم. این سریال جای پخش شدن سر از قفسه های بایگانی درآورد . همچنین در همان سال یک کنسرت برای آزادی ماندلا از زندان در شبکه فاکس (Fox) پخش شد با عنوان فستیوال آزادی که توسط هنرمندی اجرا شد که می خواست ناشناس بماند که به همه نشاط و سرگرمی این برنامه جنبه سیاسی داده شد.در زمان آزادی ماندلا در سال 2000 هم جشنی که در آن بسیاری از ستاره ها شرکت داشتند در استادیوم ویمبلی لندن برگزار شد که این جشن از همه دنیا به جز شبکه های آمریکایی پخش گردید.

اما از هنگامی‌که ماندلا صلح را اصل اساسی سیاست خود قرار داد و درخواستهای ملی گرایانه را در منشور آزادی کنگره ملی آفریقا رد کرد ، تصویر او در آمریکا به سرعت تغییر یافت . او به یک قهرمان نمادین برای ستایش توسط مردم و نخبه های جهانی تبدیل گشت و اشاره کوچکی هم به نقش او به عنوان خالق یک کشمکش مسلحانه و فرماندهی آن شد .

رسانه های آمریکایی اما هرگز به نقشی که توسط IMF و بانک جهانی در هدایت اقتصادی آزادی لیبرالیستی ایفا شد و دولت جدید را مجاب کرده بود که نمی تواند نابرابری عمیق و فقر وحشتناک مردم و میل سفید پوستان برای نگه داشتن امتیازشان را از بین ببرد ، اشاره ای نکردند .مطبوعات آمریکایی تصویری که در آمریکا از ماندلا به وجود آمده بود را بازسازی می‌کردند.

آلیس اسلاتر (Alice Slater) وکیل و مخالف حمله های اتمی داستانی درباره کوشش های خود برای جلب حمایت ماندلا از خلع سلاح هسته ای را بیان می‌کند:
" وفتی نلسون ماندلا اعلام کرد که از ریاست آفریقای جنوبی کنار خواهد کشید ما از سراسر دنیا گروهی تشکیل دادیم و نامه ای نوشتیم و سعی کردیم او را تشویق کنیم که در آخرین سخنرانی اش در سازمان ملل متحدخواستار حذف سلاح های اتمی شود که باید بگویم موفق شدیم . در سازمان ملل متحد نلسون ماندلا خواهان حذف سلاحهای اتمی شو و گفت : در هر حال ما چه احتیاجی به این سلاحهای هولناک ووحشت آورتخریب کننده داریم؟"

اما نیورک تایمز یک گزارش در صفحه 46 خود داشت که بازنشستگی ماندلا از ریاست  جمهوری آفریقای جنوبی را اعلام کرد. در این گزارش بدون اینکه اشاره ای به مضمون سخنرانی او شود تنها گفته شد که ماندلا آخرین سخنرانی خود را در سازمان ملل متحد ایراد کرد .

این چنین است که با نزدیک شدن مرگ نلسون ماندلا او به جای آن سیاستمدار همیشگی به یک چهره افسانه ای و یک صدای اخلاقی تنزل پیدا کرد . او تبدیل به یک پدر بزرگ ستودنی شد که به خاطر اعمال خیریه ای که توسط ایده های سیاسی اش انجام داده و ارزشهایی که پشت شهرتش پنهان شده است ستایش می شود .

اصرار ماندلا بر این است که با او مثل یک قدیس و ناجی رفتار نشود . همانطور که عضو کهنه کار کنگره ملی آفریقا پالو جردن (Pallo Jordan) به من گفت :" مشهور خواندن ماندلا مثل این است که با او مانند مدونا (یک خواننده) رفتار کنیم و این آن چیزی نیست که شایسته او باشد . غیر از شهرت نام او باید به عنوان مبارزی برای آزادی خوانده شود ."

اخبار را ببینید و قضاوت کنید که آیا پیامی دال بر کشمکش در آفریقای جنوبی که هنوز در مورد آن دروغ می گویند به شما می رسد ویا خیر ؟

پی نوشت :
1.  سیاهپوست آمریکایی که برنده جایزه صلح نوبل در سال1964 شده است .
2. چهلمین رئیس جمهور آمریکا
3.African National Congress
4. نایب ریاست جمهوری در زمان جورج بوش

(Danny Schechter)  مفسر اخباری که شش مستند درباره نلسون ماندلا ساخته است ومی توانید آنها را در News dissector.Net و Media Channel.org  دنبال کنید .

انتهای پیام/