نکاتی درباره توزیع یارانه مطبوعات

به گزارش خبرگزاری تسنیم، در پی مطالبی که روزهای گذشته در برخی رسانه‌ها در خصوص آیین‌نامه نحوه توزیع یارانه مطبوعات و همچنین یارانه پرداختی به نشریات استانی آمده است، توضیح نکات زیر ضروری به نظر می رسد:

1. پرداخت یارانه برای اولین‌بار در تاریخ کشورمان بر اساس ضابطه اعلامی صورت می‌گیرد. ضابطه شفاف علاوه بر پاسخگویی مستمر، مانع از بی‌عدالتی، اعمال سلیقه و روابط متکی بر رانت می‌شود. اعلام علنی ضابطه و سپس اعلام ارقام، جلوه‌ای از شفافیت است که خود دروازه عدالت تلقی می‌شود.

2. در آیین‌نامه مذکور تصریح شده است که رفع عیوب، اصلاحات و تکمیل آن به مرور صورت می‌گیرد. کما اینکه کارگروه «اقتصاد مطبوعات» که متشکل از چهره‌های مطبوعاتی است، با دریافت بازخوردهایی از همکاران مطبوعاتی در حال تکمیل این آیین‌نامه هستند.

3. مراجعه به اظهارات مدیران مسئول نشریات کشور که پس از اعلام ضابطه یا اعلام ارقام در رسانه‌ها منعکس شد، نشان می‌دهد این مدل مورد استقبال اکثریت مطبوعات قرار گرفته است. راستی‌آزمایی این ادعا با یک جستجوی ساده در فضای مجازی به دست می‌آید.

4. نقاط قوت آیین‌نامه یاد شده علاوه بر شفافیت به شرح زیر است. این محورها برای نخستین ‌بار به اجرا گذاشته می‌شوند که اهل فن می‌دانند توجه به هریک، از شجاعت‌مدیریتی این وزارتخانه حکایت دارد:

1- حذف تدریجی مطبوعات دولتی از دریافت یارانه که با هدف کمک به مطبوعات بخش خصوصی صورت می‌گیرد.

2- اعتماد به جامعه مطبوعات (قبول خوداظهاری) و در عین حال برخورد قاطعانه با ناسالمی‌هایی که متأسفانه در حال تبدیل شدن به هنجار بود. (اعلام تیراژهای دروغین توسط معدود مدیران نشریات و چاپخانه‌ها) دولت راستگویان مکلف است علاوه بر شفافیت و صداقت، زمینه‌ها و علل بی صداقتی آحاد ملت را مانع شود.

3- جلوگیری از ورود کسانی که به بهانه کار فرهنگی اما با هدف دریافت یارانه مطبوعات وارد این جرگه می‌شوند. (نصاب‌هایی برای شروع حمایت از روزنامه، هفته‌نامه، ماهنامه و ... ذکر شده است).

4- رفتار مساوی با نشریات استانی؛ قبلاً نوبت‌های واریز یارانه برای نشریات سراسری بیشتر از نشریات استانی بود و همین مرکزگرایی، یکی از علل درخواست‌های متزاید سراسری شدن نشریات استانی بود؛ نکته‌ای که آمایش سرزمینی در حوزه فرهنگ و همچنین توسعه فرهنگی- اجتماعی مناطق را به طور جدی تهدید می‌کند.

5- توجه به کیفیت محتوایی به جای محاسبه صرفاً کمّی و همچنین اعلام روشن شاخص‌ها (ارزش‌گرایی، هم‌راستایی با رسالت مطبوعات مندرج در قانون مطبوعات، توجه به اصول حرفه‌ای، رعایت اخلاق حرفه‌ای و میزان تولید اختصاصی) و اعلام ترکیب کمیته‌ای 5 نفره و صنفی که از اِعمال سلیقه مستقیم دولت جلوگیری کند.)

6- تأثیرپذیری مستقیم از هیئت نظارت بر مطبوعات به عنوان بالا‌ترین مرجع نظارت بر رسانه‌ها از ریق: اولاً، تأثیر ده درصدی هر تذکر این هیئت بر یارانه نشریات متخلف
ثانیاً، حضور نماینده آن هیئت در ترکیب 5 نفره تعیین ضریب کیفی.

7- تلاش برای ارتقای حرفه‌ای مطبوعات؛ در حالی که روزنامه‌های تک برگی و با تیراژ بسیار پایین، حیثیت مطبوعات را زیر سؤال می‌برند، اعلام استانداردهای حداقلی و زمان اِعمال آن (زمستان سال‌جاری) سبب می‌شود تحرکی برای رفع این آسیب صورت گیرد.

8- در کلیه موارد به جای «عِقاب بلا بیان»، شاخص‌ها و معیارها و زمان اجرای آن به صورت صریح گفته شده است تا مطبوعات بتوانند رفتار خود را تنظیم کنند، از جمله:
- معیارهای ضریب کیفی و مرجع تشخیص آن
- حداقل‌های کمّی در تیراژ و صفحات برای روزنامه و هفته‌نامه تلقی شدن یک نشریه و در عین حال تفاوت قائل شدن بین حداقل‌های ضروری برای نشریات سراسری نسبت به نشریات استانی،توجه به این تفاوت جلوه‌ای از عدالت است.

9- یارانه هر نشریه صرفاً به حساب صاحب امتیاز واریز می شود.

10- فرمول نحوه محاسبه یارانه در آیین نامه موصوف به طور دقیق بیان شده است. این فرمول تابعی از تعداد شماره منتشر شده در شش ماه اول، قطع نشریه، میانگین صفحات، معدل تیراژ و خصوصی یا دولتی بودن نشریات است.

11- همچنان که در فهرست ارقام تخصیص یافته یارانه مطبوعات استانی برای شش ماهه اول اعلام شد، مبانی محاسبه (تعداد شماره، میانگین صفحات و دولتی یا خصوصی بودن نشریه) به تفکیک هر نشریه اعلام شده است تا چنانچه در اطلاعات ورودی، اشتباهی رخ داده باشد، احقاق حق شود. ضمناً به درخواست عمده مدیران مسئول، تیراژها اعلام نشده است، هرچند اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی آمادگی دارد در صورت خواست اکثر نشریات، این آمار را نیز در جداول اعلامی بگنجاند.

12- تاکنون فقط به نشریاتی که مکاتبه و پیگیری می‌کرده اند، یارانه تعلق می‌گرفت، امّا یکی از اهداف اعلام علنی ضابطه و همچنین فهرست ارقام، منظور داشتن نشریاتی است که بی اطلاع از این حق بوده‌اند و یا پیگیری‌های مداوم و بعضاً مغایر کرامت انسانی را مطابق شأن خود نمی‌دانسته‌اند.

13- در فهرست اعلامی، مبالغ دریافتی در تیر سال جاری نیز اعلام شده است؛ همچنان که ملاحظه می‌شود این ارقام برای بعضی نشریات به طرزی غیرمنطقی ، زیاد یا کم است. در پرداخت جدید، این ارقام به عنوان علی‌الحساب منظور شده و از سهمیه شش ماهه آن (مطابق فرمول اعلامی) کسر شده است.

14- ممکن است گفته شود مبلغ دریافتی یک نشریه نسبت به دوره‌های قبل، کمتر شده است. این قیاس، ملاک درستی برای تداوم رویه غلط نیست، بلکه مقایسه نشریات با یکدیگر روشی منطقی است که اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی آمادگی رسیدگی به آن را دارد.

  15- با مراجعه به سایت معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی که فهرست کامل همه رسانه‌های دارای مجوز را برای اولین بار و به صورت بهنگام ارائه کرده است، می‌توان دریافت که صاحب امتیاز هر نشریه چه کسی است. اذهان سالم با مراجعه به آن فهرست در می‌یابند که برخی اظهارنظرها و پیش داوری ها فاقد صحت است.

16- در آن فهرست ضمناً اعلام شده که همکاران اداره حمایت (اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی) تا یک هفته و تا ساعت 20 در محل کار خود حاضرند تا به اشتباهات احتمالی، رسیدگی و در فهرست اصلاحی منظور کنند. حدود 50 نشریه با تکمیل مدارک خود (به ویژه برگه‌های اعلام وصول) از این امکان استفاده کردند.

 از منتقدان محترم انتظار می‌رود به جای بیانات کلی، آیین‌نامه اعلامی را مطالعه و سپس شرح و نقد کنند تا عیوب احتمالی آن مرتفع شود. همچنین میزان پایبندی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به آن آیین‌نامه را به محک بگذارند.

انتهای پیام/