تبدیل پدیده "فرار مغزها، به رهایی نخبگان"


خبرگزاری تسنیم:بخشی از مهاجرت‌های نخبگان را می‌توان برپایه تمایلات افراد برای تحصیل و ادامه زندگی درخارج دانست و بخشی دیگر را به سبب وعده‌ها و امکانات رفاهی ازسوی کشورهای خارجی تلقی کرد، واین دوگزینه را می توان درقالب پدیده فرارمغزها تعبیر کرد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم،اساس و پایه‌های یک نظام و حکومت برای تقویت و استحکام بیشتر، نیاز به حضور و تربیت نیروهایی نخبه و بامهارت دارد. به طوری که صاحبان قدرت و ثروت درجهان امروز، در پی جذب نخبگان غیر بومی هستند. این امر برای قدرت‌های بزرگ علنی شده که استفاده از نبوغ افراد درجهت امور پژوهشی در عرصه‌های مختلف، آنها را در ارتقای جایگاه جهانی و افزایش توان رقابت در مصاف با دیگر رقیبان، قدرتمند خواهد کرد.

این جذب نخبگان تاحدی برای قطب‌های علمی دنیا مهم است که حاضرند تمامی خواسته‌های مالی و امکانات آموزشی مورد نیاز برای افراد را مهیا کنند و درعوض آنها در فراغت فکری، درزمینه‌های مختلف به تولید علم بپردازند. پدیده فرارمغزها متاسفانه درکشورهای جهان سوم و درحال توسعه به سبب عدم اهمیت لازم به نخبگان علمی، شیوع فراوانی داشته و به عبارتی موجب فقر علمی و از دست رفتن ثروت‌های ملی این کشورها گردیده است.

ایران نیز یکی از کشورهای درحال توسعه است که به سبب وجود بافت جمعیتی جوان و تعداد بالای دانشجویان درعرصه‌های مختلف، مدام درحال شکوفاشدن نخبگان جوان علمی هستیم. نخبگانی که توانسته‌اند با عملکرد پژوهشی خود بالاترین میزان تولید علم درمنطقه و بهترین جایگاه‌های علمی درعرصه جهانی را به خود اختصاص دهند. متاسفانه بهره گیری کامل از توانایی‌های فوق العاده این افراد درکشورما میسر نیست وصرفاً در مرحله شکوفایی آنها را شناسایی و سپس بدون تدوین برنامه‌ای جامع و علمی آنها را به حال خود رها می کنیم. نتیجتاًاین افراد به سبب عدم داشتن امکانات لازم برای ادامه پژوهش علمی و مشکلات معیشتی دست از فعالیت علمی برمی‌دارند و استعدادشان می‌سوزد، ویا دراکثر موارد این افراد نخبه مجذوب پیشنهادات خارجی کشورهای مختلف شده و دیگر از دسترس ما برای استفاده از توان علمی آنها خارج می‌شوند .

نکته قابل توجه اینکه بخشی از مهاجرت‌های نخبگان را می‌توان برپایه تمایلات افراد برای تحصیل و ادامه زندگی درخارج دانست و بخشی دیگر را به سبب وعده‌ها و امکانات رفاهی ازسوی کشورهای خارجی تلقی کرد، واین دوگزینه را می توان درقالب پدیده فرارمغزها تعبیر کرد. اما اینکه نخبگان به حال خود رها شوند، آفتی است که امروز دامن جامعه علمی و دانشگاهی ما را گرفته است!.

درتمام دنیا حکومت‌ها با صرف هزینه‌های کلان و اختصاص قابل ملاحظه‌ای از بودجه آموزشی کشورشان به امراستعدادیابی درپی کشف و پرورش نخبگان هستند. به عنوان مثال درکشورچین دانشگاه شینهوا به عنوان بزرگترین و جامع ترین مرکز آموزشی این کشور، بیشترین توان خود را برروی جذب نخبگان داخلی و خارجی گذاشته است. براساس برنامه این دانشگاه هرساله 10 دانشجوی برترعلمی این مرکز دررشته‌های مختلف معرفی می‌شوند که بعدها این نخبگان به عنوان افراد تعیین کننده در کشور چین ضمن احراز مسئولیت های برتر کشور، به مقامات بالای دولتی دست می یابند. "شی جین پینگ" رئیس جمهور کنونی چین نیز از دانش آموختگان دانشگاه شینهواست که مدتی قبل به عنوان یکی از ده دانشجوی برتر این دانشگاه معرفی شده بود.

نمی‌دانیم باید خوشحال باشیم و یا افسوس بخوریم که یکی از ده دانشجوی برتر امسال در بزرگترین مرکز علمی چین، نخبه‌ای ایرانی بوده است که توانست دررقابتی سنگین میان 41هزار دانشجوی دانشگاه شینهوا، به عنوان پژوهشگر برتر انتخاب شود. این برای اولین باراست که یک دانشجوی خارجی توانسته این عنوان را به خود اختصاص دهد. مسلما این نخبه ایرانی درآینده‌ای نزدیک دستاوردهای ارزشمندی را برای جامعه علمی چین به ارمغان خواهد آورد، و ما باید تنها نظاره گر این دستاوردها باشیم...

کشور چین به طور مستقیم نخبگان علمی خود را برای تصدی پست‌های کلیدی و احراز مسئولیت‌های کشوری، مورد حمایت و تربیت قرار می‌دهد و درمقابل ما نخبگان علمی خود را به راحتی از دست می دهیم و کسی هم از این بابت نگرانی به خود راه نمی دهد!.

امیدواریم وعده‌های داده شده درحفظ و فراهم سازی امکانات برای نخبگان کشورمان تحقق یاید و بیش از این شاهد ثبت دستاوردهای دانشمندان ایرانی به نام کشورهای خارجی نباشیم و افسوس عدم حضورشان را نخوریم!

روزنامه آفرینش

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.