اختلاف مواضع بین المللی در موضوع سوریه در آستانه ژنو ۲

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم،‌ در حالی‌که کمتر از 20 روز دیگر به موعد برگزاری کنفرانس ژنو 2 بیشتر باقی نمانده هنوز مواضع و دیدگاه‌های متفاوتی درباره برگزاری این کنفرانس به چشم می‌خورد پایگاه خبری «النشره» در گزارشی به بررسی آخرین تغییر و تحولات حاکم بر عرصه بین المللی و منطقه‌ای پیش از برگزاری این کنفرانس می‌پردازد.

النشره در این خصوص می‌نویسد: قبل از گفت‌وگو درباره مواضع مختلفی که در عرصه بین الملل در قبال بحران سوریه شکل گرفته باید بگوییم که در حقیقت کنفرانس ژنو2 صرف نظر از نتایج مناقشاتی که در آن صورت خواهد گرفت، به میدانی برای کشمکش میان مخالفان و موافقان این بحران تبدیل شده است و حتی طرف‌های حاضر در کنفرانس هم به نحوی در یکی از این دو جناح خود نمایی خواهند کرد و هیچ کدام نسبت به این بحران بی‌طرف نخواهند بود.

این امر به این دلیل است که بحران سوریه از دید بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران به عرصه جنگ جهانی چهارم در عرصه بین الملل تبدیل شده است که بازیگران اصلی در عرصه جهانی و یا مشتاقان و پشت صحنه‌های این سناریو در عرصه منطقه‌ای، جایی برای ادعای بی‌طرفی باقی نگذاشته و تمام کشورها خواه یا ناخواه تحت تاثیر این بحران قرار گرفته‌اند و هیچ کس خارج از دامنه این بحران نیست.

کنفرانس ژنو 2 و یا هر کنفرانسی که جایگزین آن شود، یک کنفرانس جهانی برای اعلام نظر درباره نقشه‌های نفوذ جهانی و فضای استراتژیک بین المللی و تحکیم قوانینی خواهد بود که به موجب آن روابط تمام کشورها تنظیم خواهد شد.

سوریه و نظام حاکم بر آن و اصلاحات مورد تقاضا سر تیتر مذاکرات ژنو 2 خواهد شد و فضا به گونه‌ای پیش خواهد رفت که در عمل جنگ جهانی به راه خواهد افتاد. در سایه این واقعیت جهانی می‌توان به عمق رقابت نفس گیر در میان کشورهای مختلف در خصوص این بحران پی برد. مواضع اساسی تأثیر گذار در بحران سوریه عبارتند از:

عربستان سعودی

عربستان سعودی که مسئولیت رهبری و هدایت عملیات تروریستی مسلحانه در سوریه را برعهده دارد، سعی می‌کند، تا پیش از برگزاری کنفرانس ژنو2 با روسیه در زمینه توزیع قدرت در سوریه به تفاهم برسد. این همان چیزی است که شاهزاده «بندر بن سلطان»، رئیس سرویس اطلاعات عربستان سعودی در دیدار با «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری روسیه اعلام کرد. این درخواست پس از آن صورت گرفت که امریکا با نقشه نظامی عربستان مبنی بر تشکیل یک گردان اسلامی متشکل از 120هزار نیرو به رهبری عربستان سعودی مخالفت کرد.

عربستان سعودی با تشکیل این گردان سعی داشت همه گروه‌های تروریستی مسلح را از اقصی نقاط دنیا جمع کند و آنها را در یک جبهه اسلامی گسترده به فرماندهی خود برای براندازی نظام سوریه راهی این کشور کند، اما امریکا با رد این نقشه، آن را طرحی مضحک و ترحم انگیز توصیف کرد. از این رو، شاهزاده بندر بن سلطان، رئیس دستگاه اطلاعات عربستان برای تقسیم بندی قدرت میان نظام سوریه و معارضان به روسیه رفت، اما کاملا طبیعی بود که روسیه این طرح را به سخره بگیرد و عربستان سعودی را به کوته فکری محکوم کرده و این پیشنهاد را خلاف قانون و سیاست تلقی کند.

حال جدا از معایب و نواقص این طرح می‌توان به تغییر موضع عربستان سعودی در قبال سوریه نیز پی برد، چرا که عربستان در گذشته معتقد بود که در آینده سوریه هیچ جایی برای نظام سوریه و «بشار اسد» نخواهد بود. گویا عربستان سعودی پس از رد شدن پیشنهادهای غیر واقع بینانه‌اش همچون گرگ زخمی شده می‌خواهد، به هر نحو ممکن انتقام بگیرد، پس دست همکاری به سوی رژیم صهیونیستی دراز و جنایات تروریستی سوریه و حتی لبنان را رهبری می‌کند.

نگرانی‌های غرب

غرب از این بیم دارد که گروه‌های تروریستی به این کشورها باز گردند و مشکلاتی را در این کشورها ایجاد کنند، زیرا همان طور که مسئولان کشورهای اروپایی و امریکا اعلام کرده‌اند، حدود 12 هزار تروریست اروپایی و 800 تروریست آمریکایی در سوریه در صفوف گروه‌های مسلح فعالست دارند و آمار نشان داده است که4500 تروریست با تابعیت اروپایی و آمریکایی می‌توانند به کشور خود باز گردند و در نتیجه، اینها می‌توانند آموزه‌ها و تجارب تروریستی خود را که در سوریه به دست آورده‌اند، در کشور خود به اجرا بگذارند و ثبات غرب را برهم زنند.

در نتیجه هراس غرب از این تروریست‌ها می‌توان 3 مفهوم برداشت کرد: رسیدن غرب به این باور که جنگ سوریه به طور قطع همیشگی نخواهد بود و تروریست‌هایی که در این نبردها با ارتش سوریه کشته نشدند، به طور حتم به کشور خود باز می‌گردند، در نتیجه غرب به میدانی برای جولان این تروریست‌ها تبدیل خواهد شد که باید به هر نحو ممکن از بازگشت آنها جلوگیری کرد.

بنابراین، مواضع غرب نشان می‌دهد که مبارزه با تروریسم و جلوگیری از شکل گیری آن در کشورهای غربی در اولویت قرار دارد و در کنفرانس ژنو 2 منافع غرب و مبارزه با تروریسم قبل از هر موضوع دیگری مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

غرب که حمله به سوریه را رهبری می‌کند مجبور به بازگشت به سوریه و بررسی مبارزه با تروریسم خواهد شد. تماس‌های اخیر غرب با نظام سوریه را می‌توان در همین راستا تفسیر و توجیه کرد. همچنان که رئیس سابق سازمان سیا آمریکا نیز اعلام کرد که بهترین سناریو امروز برای عرصه بین الملل بقای «بشار اسد»، رئیس جمهوری سوریه در قدرت در این کشور است، چه در غیر این صورت به جای نظام کنونی سوریه را آشوب و آوارگی و گسترش تروریسم سوری فرا خواهد گرفت و این تنها منوط به سوریه نخواهد بود، بلکه ابتدا منطقه و سپس سراسر عرصه بین المللی را درگیر خود خواهد کرد.

ارتش آزاد سوریه

فروپاشی «ارتش آزاد سوریه» و توافق آمریکا و انگلیس مبنی بر عدم حمایت نظامی از آن در ابتدای بحران سوریه که منجر به شکل گیری گروه مسلحی در شمال سوریه تحت این عنوان، توسط گروه تروریستی «ارتش بندر بن سلطان» یا همان گروه‌های سلفی جهادی مورد حمایت عربستان سعودی سرکوب شد و تمام فرماندهان و سرکردگان آن کشته، زخمی و یا فراری شدند  و دیگر نام و نشان چندانی از این گروه در سوریه مشاهده نمی‌شود. غرب هم زمان با این شکست و ناکامی ادعا کرد که در این عرصه میانه‌رو بوده و حتی سلاح کشنده هم در اختیار گروه‌های تروریستی قرار نداده است، اما مشخص شد که با ارسال مواد منفجره و موشک‌های متعدد به این گروه‌ها در به خاک و خون کشیده شدن و مرگ هزاران سوری بی‌دفاع دست داشته است.

ارتش آزاد سوریه یا همان شاخه نظامی «ائتلاف معارضان سوری» در حالی متلاشی شد که آمریکا خواستار حضور آن در کنفرانس ژنو 2 به عنوان نماینده معارضان سوری بود، تا به این ترتیب هم معارضان سوری و هم آمریکا یکی از مهمترین برگ‌های برنده خود در کنفرانس ژنو 2 را از دست بدهد. آمریکا در حمایت از معارضان میانه رو و تعیین گروهی به نمایندگی آنها برای حضور در کنفرانس ژنو 2 شکست خورد تا به این طریق بیش از 2 راه در قبال واشنگتن برای حضور در ژنو 2 وجود نداشته باشد، اینکه یا باید تروریسم را بپذیرد و با پذیرش آنها، در ژنو 2 با آنان پای میز مذاکره به گفت‌وگو بنشیند و یا به شروط ژنو 2 یعنی حضور همه طرف‌ها پای میز مذاکره توجه نکند که به نظر می‌رسد، در هر دو حال نتیجه امر یکی بیش نیست و آن مطرح نشدن بحران سوریه در نشست ژنو 2 است، زیرا آمریکا مجبور نیست، با طرفی که قدرت و نماینده‌ای در سوریه ندارد، مذاکره کند و این همان چیزی است که «چاک هیگل»، وزیر دفاع امریکا نسبت به آن هشدار داد و آن را شکست گروه‌های مسلح میانه رو در سوریه قلمداد کرد.

حضور گروه‌های معارض در ژنو 2

پس از آنکه زمان نهایی موعد برگزاری کنفرانس ژنو 2 یعنی 22 ژانویه 2014 مشخص شد، آنچه بیش از هر چیز برای معارضان سوری خارج نشین مهم می‌نماید، دستیابی به توافق و تشکیل هیئتی مشترک برای حضور و مشارکت در کنفرانس است که تاکنون غیر ممکن نشان داده است و به نظر بسیار دور از انتظار به نظر می‌رسد که این معارضان بتوانند در این خصوص به توافقاتی دست یابند.

در پایان باید گفت با توجه به آنچه ذکر گردید، ملاحظه می‌شود که در مقابل صلابت جبهه حامی و هم پیمان سوریه متشکل از مقاومت لبنان، ایران، روسیه و چین، جناح مخالف که هم در عرصه میدانی و سیاسی حضور دارند، 3 گروه را تشکیل می‌دهند:

- نخست: عربستان سعودی که معارضان سوری مسلح را رهبری کرده و رژیم صهیونیستی نیز از آنها حمایت و پشتیبانی می‌کند و معتقد است که مالکیت زمام «بزرگترین گروه و جناح مسلح اسلامگرا» در سوریه را به دست دارد و اینکه شاید این گروه بتواند، اهداف مورد نظر سعودی‌ها در سوریه را محقق کند.

- دوم: جناح قطر، ترکیه و فرانسه که «لوران فابیوس»، وزیر امور خارجه فرانسه نسبت بدان بدبین و مأیوس است. این جریان موفقیت طرح خود را محال می‌داند اما به سرعت تسلیم نشده و منتظر گذر زمان است، تا شاید تغییر و تحولی به سود این گروه حاصل شود.

و سومین جریان: که نوک پیکان تمام دشمنی‌ها و خصومت‌ها علیه سوریه به شمار می‌آیند و آمریکا و انگلیس هستند و به اعتقاد رسانه‌های غربی سیاست این دو کشور در سوریه کاملا شکست خورده است. این جریان نیز به خوبی می‌داند که براندازی نظام سوریه و تحقق اهدافش در این کشور محال است و به عمق خطراتی که منافع آنها را در سوریه تهدید می‌کند آشناست و اگرچه عقب نشینی برنامه ریزی شده و زیرکانه‌ای را از باتلاق سوریه آغاز کرده است، اما در عین حال ادامه حملات تروریستی علیه دشمنان خود را لازم می‌داَند.

با توجه به آنچه گذشت، می‌توان نتیجه گرفت که با چنین شرایطی برگزاری کنفرانس ژنو 2 در زمان مقرر بسیار سخت است و اگر هم چنین کنفرانسی برگزار شود، موضوع مبارزه با گروهای تروریستی نخستین قضیه مورد بحث و مناقشه شرکت کنندگان در آن خواهد بود.

انتهای پیام/