نخبگان، خواسته‌های رهبری را از مسئولان فرهنگی مطالبه کنند
خبرگزاری تسنیم: مدیرگروه فلسفه دین پردیس فارابی دانشگاه تهران گفت: گاهی کارهای فرهنگی به کسانی واگذار شده که همه آن‌ها را به دروغگویی می‌شناسند؛ وقتی چنین کسانی متصدی کار فرهنگی می‌شوند، معلوم است که فرهنگ و اخلاق ارتقایی نخواهد داشت.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، محمد محمدرضایی، مدیرگروه فلسفه دین و استاد تمام دانشگاه تهران پردیس فارابی است. علاوه بر این او سردبیر دو مجله علمی پژوهشی «فلسفه دین» و «قبسات» در حوزه‌های فلسفه دین و کلام جدید هم هست. این استاد دانشگاه علاوه بر تالیف آثار فلسفی در زمینه‌های اخلاق و دین مولف کتاب‌های «اندیشه اسلامی» به عنوان دروس عمومی دانشگاه‌های سراسر کشور بوده که با مشارکت آیت‌الله سبحانی تالیف شده‌اند. آنچه در ادامه می‌آید اظهار نظرهای این متخصص فلسفه اخلاق و دین درباره اوضاع فرهنگ عمومی، مشکلات انضمامی آن و نقش نخبگان در فرهنگ عمومی است.
محمدرضایی در گفت‌وگو با تسنیم درباره نقش اندیشمندان و نخبگان در ارتقای فرهنگی گفت: برای ارتقای سطح اخلاق در جامعه هم بحث‌های نظری لازم است و هم بحث‌های عملی. باید در عمل خودمان را متخلق کنیم و بحث‌های نظری هم به موازات آن پیش ببریم. اما آنچه در مقام نظر اهمیت دارد، این است که بتوانیم بحث‌های نظری را به خانواده‌ها، دانش‌آموزان، دانشجویان، مردم و در همه رسانه‌ها انتقال دهیم و رسانه‌ها بتوانند بر آن‌ها تاکید کنند.
وی با بیان اینکه هر عملی پشتوانه نظری دارد، افزود: اگر شما به گونه خاصی فکر کنید، مطمئناً بر مبنای همان فکر هم عمل می‌کنید و اگر مخالف آن شیوه فکر کنیم، رفتارمان هم با شیوه نخست تفاوت خواهد داشت. یعنی پشتوانه عمل ما فکر ما است. در خصوص اصلاحات فرهنگی و اخلاقی در جامعه هم، فکر ما باید اصلاح شود و هم عمل ما باید متناسب با آن فکر درست باشد. اگر بیاییم صرفا بحث‌های نظری اخلاق را طرح کنیم، اما خودمان به آن عمل نکنم، هیچ تاثیری نخواهد داشت.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: متاسفانه هنوز نخبگان و اندیشمندان ما به شیوه‌ای تاثیرگذار به مشکلات انضمامی و ارتقای اخلاقی و فرهنگی جامعه توجه نداشته‌اند و این مهم و ملزومات آن را مطالبه نکرده‌اند. در کنار این نقصان، مسئولان فرهنگی ما هم کم‌کاری کرده‌اند و باید اعتراف کنیم که همه، به نحوی مشکلات و نقص‌هایی داشته‌ایم که اکنون به اینجا رسیده‌ایم.
محمدرضایی با تاکید بر اینکه اکنون باید با نگاهی ایجابی و نه معطوف به گذشته تلاش برای تغییر این شرایط تلاش کنیم، اظهار کرد: هر کدام از ما وظیفه داریم که در این شرایط کاری کنیم و کشورمان را به شرایطی برسانیم که برای کشورهای دیگر الگو باشد. این شدنی است، ولی زحمت دارد. این سفارش مقام معظم رهبری است و نخبگان و اندیشمندان باید خواسته ایشان را از مسئولان فرهنگی مطالبه کنند و از آن‌ها بپرسند که چرا این کار تاکنون انجام نگرفته است!
این پژوهشگر فلسفه اخلاق و دین گفت: قرآن می‌فرماید «لقاء الله» با عمل صالح حاصل می‌شود. درست است که پشتوانه عمل صالح، ایمان است و این دو با همدیگر معنای واقعی خود را می‌یابد، اما در بسیاری از منابع ما ملاک دینداری یک فرد، عمل او عنوان شده است. کسی که داعیه دینداری دارد ولی حریم و حرمت بیت‌المال را نگه نمی‌دارد و گفتار و کردارش نمود اخلاق و نماد دینداری نیست، پیدا است که ایمان با جان او عجین نشده و فقط لقلقه زبانش است. ایمان عمق جان چنین فردی را نگرفته و از نظر ایمانی و دینی مشکل دارد.
وی گفت: پس اگر می‌خواهیم در قالب‌های مختلف دینداری فرد را مشخص کنیم، باید با او را با معیار عمل بسنجیم. البته اینطور نیست که اگر یک عملی هم درست بود، حتما فکر و نظر آن شخصی که آن عمل از او سر زده، درست است. ممکن است گاهی ریا و دورویی و نفاق و... باعث انجام کاری شود و یا کسی انجام یک کار را دوست دارد و به خاطر اهداف اخلاقی آن را انجام نداده است. گاهی هم ممکن است منفعت شخصی باعث شود کسی الان کار خوبی انجام دهد تا بعدا از آن سوء استفاده کند. همه این‌ها هست ولی نباید فکر کنیم هر کسی که جانماز آب کشید، آدم متخلقی است، نه اینطور نیست، بلکه باید در عمل نشان داده شود. اگر در همه جا چنین قاعده‌ای مد نظر قرار گیرد، جامعه کم‌کم به سمت اخلاقی و فرهنگی شدن پیش می‌رود.
مدیرگروه فلسفه دین پردیس فارابی دانشگاه تهران گفت: مسئولان و متصدیان فرهنگی خودشان باید عاملان دستوارت اخلاقی باشند. متاسفانه گاهی دیده می‌شود که کارهای فرهنگی به کسانی واگذار شده که دروغگو هستند و همه آن‌ها را به کذب می‌شناسند؛ وقتی چنین کسانی متصدی کار فرهنگی می‌شوند، معلوم است که کار فرهنگی صورت نمی‌گیرد و فرهنگ و اخلاق ارتقایی نخواهند داشت.
محمدرضایی در پایان گفت: البته این حوزه ظرافت‌هایی دارد که باید مورد توجه قرار گیرد، مثلا ممکن است کسی گول بخورد و اشتباهی کند، این موضوع چیز دیگری است. اما اگر کسی قصدش خلاف است و به راحتی قانون و موازین اخلاقی را زیر پا می‌گذارد و به آن عادت کرده باید با برخوردهای بازدارنده و تنبیهی مواجه شود.
انتهای پیام/
