سوریه، محور سفر منطقه‌ای ظریف

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم؛ علی‌هاشم از روزنامه‌نگاران و تحلیلگران برجسته عرب در یادداشتی در پایگاه المانیتور، سفر دوره‌ای ظریف به چهار کشور منطقه آسیای غربی و اهداف و موضوعات مورد پیگیری وی را بررسی و تحلیل کرده است. در ادامه ترجمه متن یادداشت ارائه شده است؛

«دیپلماسی لبخندی» که محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در منطقه آسیای غربی با سفر به لبنان آغاز کرد، شامل سفر به دو کشور اردن و عراق نیز است. منابع مطلع به المانیتور اطلاع دادند که کشور جنگ زده سوریه و ملاقات با مقامات آن نیز احتمالا جزئی از برنامه سفر منطقه‌ای ظریف باشد. کشوری که در کنار روابط و علائق مشترک با ایران، موضوع تمامی رایزنی‌های منطقه‌ای ظریف خواهد بود.

در حال حاضر تقریبا با اطمینان می‌توان گفت که ایران در گفتگوهای ژنو 2 شرکت نخواهد کرد، اما این وضعیت هرگز به معنای کناره‌گیری و انفعال ایران در مورد سوریه نیست. یک منبع مطلع در تهران به المانیتور کفت: هرکسی که در گفتگوها شرکت می‌کند می‌داند که ایران نقشی حیاتی در هر راه‌حل برای بحران سوریه دارد. این منبع افزود؛ «این کشورها (کشورهای مشارکت کننده در ژنو2) نیازمند تلاش‌های ایران نیازمندند و ما نیز صادقانه به دنبال اقداماتی هستیم تا مطمئن شویم کنفرانش ژنو2 به نتایج راضی‌کننده منتهی شود و بخشی از تلاش و اقدامات ما همین سفر منطقه‌ای (وزیر خارجه ایران) است».

ظریف پیشتر از ترکیه دیدار داشته و با سفر به سه کشور سوریه، اردن و عراق، بازدید از کشورهای مجاور و محاط بر سوریه را تکمیل می کند، سفری که با هدف آگاهی و درک دیدگاه‌های این کشورها و حصول اطمینان از تعهد آن‌ها به بستن مرزهای خود به روی تروریست‌ها به منظور ممانعت از ورود گروهک‌‌ها به سوریه شده و قاچاق سلاح به این کشور متمرکزاست.

منبع مطلع فوق‌الذکر، به المانیتور گفت؛ «ایران برای این کشورها پیامی دارد: هیچ شانسی برای سرنگونی اسد با استفاده از قدرت نظامی وجود ندارد و لازم است تا با همکاری با یکدگیر زمینه‌ساز دستیابی به یک راه‌حل سیاسی برای رهایی از تراژدی قربانی شدن هزاران سوری بر اثر ادامه جنگ در این کشور شویم».

این منبع با اشاره به اینکه همکاری در این موضوع به نفع همه‌ این کشورها است، ادعا کرد: «به نظر می‌رسد برخی کشورها از خطر القاعده علیه خود غافل هستند. آن‌ها بر این باورند که کشورشان تنها یک محل ترانزیت و انتقال تروریست‌ها است، اما به لبنان و عراق نگاه کنید، خونریزی در این کشورها آغاز شده است».

لبنان؛

ظریف در سفر خود به لبنان بی تردید به دنبال پاسخ‌هایی برای سئوالات تهران در مورد مرگ ماجد الماجد، تبعه سعودی و رهبر گردان‌های عبدالله‌عزام که شاخه لبنانی القاعده است،‌ می‌باشد. تهران به دنبال جزئیات و اطلاعات مرتبط با وی است، زیرا گروه تحت امر وی مسئولیت دو انفجار انتحاری به سفارت ایران در بیروت را بر عهده گرفته است.

منبعی که با المانیتور گفتگو می‌کرد این سئوال را مطرح کرد که آیا بین الماجد و برخی قدرت‌های منطقه‌ای ارتباطی وجود دارد؟، آیا وی (قبل از مرگ) به جزئیات و اطلاعاتی اشاره کرده بود؟ در مورد آن مرد سعودی دیگری که همراه الماجد بازداشت شد، چطور؟ او چی کسی است و نقشش در این گروهک چیست؟؛ اینها تمام سئوالاتی است که ظریف حتما مطرح خواهد کرد؛ (انفجار مقابل سفارت ایران در بیروت) یک حمله علیه ایران بود و ایران می خواهد از جزئیات آن مطلع شود.

ظریف علاوه بر ملاقات با با میشل سلیمان رئیس جمهوری لبنان، نبیه بری رئیس پارلمان، نجیب میقاتی نخست‌وزیر موقت، تمام سلام نخست‌وزیر مکلف به تشکیل دولت، با سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله لبنان و متحد کلیدی شماره یک ایران در این کشور نیز دیدار داشت، دیداری که طی آن احتمالا نصرالله صحنه کنونی لبنان را برای ظریف تشریح کرده است.

مساله توافق جریان‌های سیاسی لبنان باری تشکیل دولت جدید این کشور است، موضوع مهم دیگری در رایزنی‌های ظریف است، توافقی که به اعتقاد بسیاری بدون چراغ سبز ایران و عربستان محقق نخواهد شد و در صورت تحقق می تواند نوید بخش ایجاد روابط حسنه بین این دو کشور بر سر مسأله لبنان شود.

عراق؛

دیدار ظریف از عراق مطمئنا بر نگرانی‌های موجود ایران از نبرد عراق علیه تروریزم و گسترش روابط دوجانبه متمرکز خواهد بود. منبع فوق‌الذکر به المانیتور گفت: «عراق مهمترین متحد منطقه‌ای ایران است. بغداد با یک جنگ منطقه‌ای مشابه جنگ علیه سوریه مواجه است. وی ادعا کرد یکی از دلایلی که عراق با چنین حجمه‌ای مواجه شده، مواضع بغداد است. کشورهایی در منطقه هستند که از موضع عراق ناخرسندند و ظریف در سفر به بغداد این پیام را به مسئولان این کشور منتقل می‌کند که ایران آماده ارائه هرگونه کمک در تمامی عرصه‌های ممکن است.

موضوع مهم دیگری که در سفر ظریف به عراق پیگیری می‌شود، تنش‌های موجود بین گروه‌های سیاسی این کشور و انتخابات عمومی آینده عراق است که چندان اطمینانی به برگزاری آن در سر موعد مقرر و برنامه ریزی شده، وجود ندارد. برخی گروه‌های سیاسی عراقی خواستار این هستند که نوری المالکی به دنبال تصدی پست نخست‌وزیری برای بار سوم نباشد، و برخی دیگر از جریان‌های سیاسی با سفر به ایران از تهران خواسته‌اند تا المالکی را متقاعد کند که از مقام خود استعفا دهد. هفته پیش «عادل عبدالمهدی» معاون رئیس جمهوری عراق به تهران آمده بود و این موضوع جز مهمترین نکات مدنظر وی در رایزنی‌های انجام شده بود.

اردن؛

اردن یک مقصد غیرمعمول برای وزیر خارجه ایران است، زیرا روابط این دو کشور همیشه سرد بوده است. این سفر اولین ملاقات وزیر خارجه ایران در دوره ریاست جمهوری روحانی از اردن و دومین مورد در سال گذشته است. ملاقات قبلی را علی اکبر صالحی، سلف ظریف در پست وزیر خارجه، در می 2013 انجام داد. در آن زمان صالحی ملاقات خود با ملک عبدالله را سازنده خواند.

منبع فوق‌الذکر به المانیتور گفت: موضوع سوریه بازهم مسأله اصلی مطرح در گفتگوها خواهد بود، اما تنها موضوع مورد بحث بین طرفین نخواهد بود. نقش اردن در منطقه کمرنگ اما مؤثر است. ایران خواستار دریافت نظرات اردن درباره انچه در سوریه و عراق می گذرد است خصوصا اینکه اردن در میانه سوریه و اردن قرار گرفته و بحران این دو کشور ممکن است به اردن نیز سرایت کند.

سوریه؛

سفر قریب به یقین ظریف به سوریه نیز نخستین دیدار یک مقام رسمی ایرانی در دوره ریاست جمهوری روحانی از دمشق است، سفری که یک هفته پس از بازدید فیصل المقداد معاون وزیر خارجه سوریه از ایران رخ خواهد داد.

طی ماه‌های گذشته مطالب و تحلیل‌های زیادی در مورد رویکرد متفاوت دولت جدید ایران در موضوع سوریه بیان شده است،‌ اما تا کنون اتفاق ویژه و شاخصی رخ نداده است که بتوان این تحلیل‌ها و اظهارات را تأیید، رد یا اصلاح کرد. مطابق اظهارات منبعی که با المانیتور گفتگو می‌کرد،؛ سفر ظریف به این کشور حول محور بحران سوریه است و وی موضوع دیگری برای گفتگو و رایزنی ندارد. این ملاقات در واقع برای نشان دادن تعهد اخلاقی نظام ایران است و نه چیز دیگر، و تمام مطالبی مورد بحث پیشتر و خارج از وزارت خارجه از طریق سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، فردی که مسئول اصلی پرونده سوریه و  در هماهنگی کامل با آیت‌الله خامنه‌ای است.

انتهای پیام/