محور گفتگوهای صلح؛ سازش بین اعراب و اسرائیل است

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از مؤسسه بروکینگز، کارشناس مسائل خاورمیانه در این اندیشکده معتقد است که راه حل نتیجه بخش بودن مذاکرات صلح میان فلسطین و اسرائیل، سازش همه اعراب با اسرائیل است.

تصور کنید که 22 کشور عربی، اسراییل را به رسمیت بشناسند. در درجه اول چنین تصوری دور از ذهن و غیر واقعی به نظر می‌رسد. با این حال از سال 2002 چنین احتمالی بر روی میز مذاکرات خاورمیانه وجود دارد. وقوع چنین احتمالی، اسراییل را مجبور به عقب نشینی به مرزهای تعیین شده در سال 1967 می‌کند، امری که اسراییل همواره از پذیرش آن سرباز می‌زند. طرح عقب نشینی اسراییل به مرزهای 1967 که توسط عربستان سعودی در سال 2002 مطرح شد، در آن زمان یک امر غیر طبیعی به حساب می‌آمد و از دید بسیاری از کارشناسان مسائل خاورمیانه مفهومی انقلابی به دنبال داشت. عربستان با وجود تحریکات و وسوسه‌های بسیار، از طرح پیشنهادی خود صرف نظر نکرد. از دید من با احتساب گذر زمان، پذیرش این طرح از سوی اسراییل  می‌تواند به عنوان مبنایی برای حل اختلاف با فلسطین و بقیه جهان عرب قرار گیرد.

از زمان دستیابی آمریکا و ایران به توافق هسته‌ای ـ که حداقل از نظر تئوری کشور ایران را از دست یابی به سلاح هسته‌ای منع می‌کند ـ عربستان و اسراییل وارد اتحاد عجیبی شده‌اند. این دو کشور همواره بر سر مسائل مختلف با یکدیگر اختلاف نظر دارند. با این حال هر دو کشور در این برهه از زمان به یک میزان نسبت به نتیجه توافق هسته‌ای ایران و غرب بی‌اعتماد هستند. لازم به ذکر است که این بی‌اعتمادی از سوی ایران نیز وجود دارد.

این مسئله بیش از هر چیز دیگری جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا را برای سفر به ریاض در هفته گذشته ترغیب کرد. هدف از سفر اخیر جان کری به خاورمیانه همچون نه سفر دیگر وی، تلاش برای پر کردن شکاف بین اسراییل و فلسطین جهت دستیابی به سازش بود. چون جان کری از قبل می‌دانست که موفق نخواهد شد به دو طرف پیشنهاد داد که چهارچوب توافق را مورد توجه قرار دهند، اما باز هم پیشرفتی حاصل نشد. بدین ترتیب جان کری به سمت عربستان روی آورد تا از این کشور برای حمایت از چهارچوب توافق استفاده کند. البته دلایل دیگری هم می‌توان برای روی آوردن آمریکا به عربستان برشمرد.

به گفته روزنامه فلسطینی الایام، جان کری می‌دانست که عربستان هنوز به طرح پیشنهادی سال 2002 پایبند است، بنابراین از عربستان خواست تا از این طرح در کنار به رسمیت شناخته شدن اسراییل بار دیگر حمایت کند. وزیر امور خارجه آمریکا همچنین پیشنها داد که اعراب ساکن اسراییل از حقوق و امتیازات برابر با شهروندان یهودی که فلسطین خواستار آن بود به طور کامل برخوردار باشند.

در یکی دو هفته آتی، جان کری به امید پذیرش طرح پیشنهادی عربستان و اعمال تغییراتی در آن، با وزرای خارجه کشورهای عربی در پاریس، دیدار خواهد کرد. وی بر این باور است که  پذیرش چنین طرحی از سوی جهان عرب به پیشبرد مذاکرات سازش میان اسراییل و فلسطین کمک خواهد کرد.

از سوی دیگر اسراییل نیز به سهم خود می‌تواند با تغییر نگرش عمومی به طرح عربستان کمک کند. این طرح از دید اسراییل همواره امری منفی بوده است. اکنون اگر نگوییم مثبت است حداقل اسراییل می‌تواند از طرح عربستان برای گشایش مذاکرات سازش بهره بگیرد. چنانچه در کنار این طرح، موضوع به رسمیت شناخته شدن اسراییل به عنوان یک دولت یهودی مورد قبول واقع شود، نگرانی تل‌آویو درباره دستیابی به هر گونه توافقی با فلسطین کاهش می‌یابد.

یوری درومی، روزنامه نگار اسراییلی این ایده را در نظریات اخیر خود دنبال کرده است. بیایید امیدوار باشیم که این ایده مخاطبان و حامیان بسیاری به خود جلب خواهد کرد. اکنون زمان وقوع برخی اتفاقات غیر معمول و در عین حال عملی است.

انتهای پیام/