بازی دو سر برد سوریه در کنفرانس ژنو ۲

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سامی کلیب تحلیلگر مسایل منطقه ای در مقاله ای در روزنامه لبنانی الاخبار نوشت: آمریکا ائتلاف مخالف سوریه را به کنفرانس ژنو 2 کشاند، استفاده از کلمه کشاندن در این عبارت اغراق نیست؛ چرا که بیش از نیمی از اعضای ائتلاف یا عقب نشینی کردند یا از رفتن به کنفرانس سرباز زدند. عربستان نیز نقش مهمی در قانع کردن سران معارضه خارج نشین به نشستن پای میز کنفرانس داشت. هیئت های حاضر در نشست های بین المللی عربستان سعودی را مأمور کرده بودند تا شورشیان را برای مشارکت در این کنفرانس قانع کنند. 

همچنین به مخالفان گفته شد که برای اجرای مصوبات کنفرانس ژنو 1 به پای میز کنفرانس ژنو 2 می روند، به آنها گفته شده است که این کنفرانس برای انتقال قدرت از ریاست جمهوری سوریه به دولت انتقالی است، همچنین به آنها گفته شده که بشار اسد رئیس جمهور سوریه در دولت انتقالی هیچ جایگاهی نخواهد داشت.

در مقابل روسیه تلاش زیادی برای قانع کرن اسد به مشارکت در ژنو 2 نداشت. مسکو وعده داده که اجازه پرداختن به افق سیاسی سوریه را نخواهد داد و با وی توافق کرد که برنامه کاری شامل مسایل سرنوشت ساز در این نشست بررسی شود. سوریه از این موضوع خرسند شده است و حتی متن سخنرانی ولید المعلم وزیر خارجه سوریه در این نشست را نیز آماده کرده است. معلم در این کنفرانس تاکید خواهد کرد که این کشور قربانی توطئه و تروریسم است و نیاز به حمایت جهانی دارد تا بتواند در برابر این آفت بایستد. وی همچنین خواهد گفت که دست مقامات رسمی سوریه برای پایان دادن به جنگ و مصیبت انسانی در این کشور و بازسازی خانه های سوریها دراز خواهد شد. این سخنرانی خالی از عبارت های جدی برای تکمیل کردن معرکه ضد تروریسم نخواهد بود.

به عبارت دیگر دو طرف با دو برنامه کاری کاملا متناقض به کنفرانس ژنو می روند. ادامه این روند به این معناست که هر دو طرف یک بمب به همراه خود خواهد داشت که هر لحظه ممکن است منفجر شود.

مواضع سوریه در کنفرانس ژنو

دولت سوریه با خیال آسوده تر و اطمینان بیشتر از مخالفان تجزیه شده وارد این کنفرانس می شود. سوریه البته اعتقادی به این کنفرانس ندارد، بلکه برای رضایت طرف روسی وارد این کنفرانس می شود و از سوی دیگر می خواهد با برنامه کاری خود مخالفان را در تنگنا قرار دهد. در برنامه کاری دولت سوریه 7 محور اصلی به چشم می خورد:

- پیشنهاد آتش بش در حلب که از سوی معلم در مسکو مطرح شده است. این موضوع مخالفان را به تنگنا خواهد انداخت. به همین علت جان کری وزیر خارجه آمریکا به اسد نسبت به فریب کاری هشدار داده است. مشخص است که حلب و حومه آن قربانی عناصر مسلح و تکفیری و مخالفان و تروریست ها شده است، بنابراین رسیدن به توافق محال است و به این ترتیب دولت سوریه می تواند بگوید که یکپارچه است و در مقابل عناصر مسلح تجزیه شده هستند.

- سوریه هرگز صحبت از انتقال اختیارات یا درباره ایده رئیس جمهوری سوریه را قبول نمی کند، دولت سوریه و هم پیمانان آن این موضوع را امری داخلی می دانند که سوری ها بدون دخالت خارجی باید در مورد آن تصمیم بگیرند.

- دولت سوریه تلاش خواهد کرد مذاکرات آینده را در داخل سوریه دنبال کنند، به گونه ای که ژنو 2 آخرین نشستی باشد که در خارج از سوریه برگزار می شود.

- هیئت رسمی سوریه اجازه موافقت با هیچ بندی از توافق را بدون هماهنگ کردن با بشار اسد ندارند، این موضوع باعث می شود اسد نیز یکی از محورهای بررسی ها باشد.

- اجازه به وارد شدن کمک های انسانی به سوریه بر اساس توافقنامه های دقیق صورت می گیرد، به شرطی که دولت سوریه بر آنها نظارت داشته باشد.
- توافق بر راهکارهای مشخص برای تبادل اسرا و بازداشتی ها که در این میان افراد متهم به ارتباط با القاعده و دیگر عناصر تروریستی ازعملیات تبادل مستثنی می شوند.
- اجازه مشخص کردن هیچ سقف زمانی برای مذاکرات یا رسیدن به توافق داده نخواهد شد.

دولت سوریه مشکلی در توافق های نظامی یا انسانی در کنفرانس ژنو ندارد، اما تصمیم اصلی در این مورد با بشار اسد است، این موضوع به احتمال قوی باعث شده تا هیچ هیئت نظامی به مذاکرات اعزام نشود. شکست در مذاکرات ژنو 2 نیز برای سوریه مشکلی ایجاد نمی کند. چرا که خواهد گفت مخالفان و حامیان آن باعث به شکست کشاندن کنفرانس شدند. این موضوع به دولت اجازه خواهد داد معرکه کنونی را ادامه دهد. بویژه اینکه هدف راهبردی مقامات سوریه از بین بردن نظامی عناصر مسلح در سوریه است.

دولت سوریه اعتقاد دارد روند تحولات میدانی و راهبردی به نفع آن در جریان است، درگیریهای داعش و النصره و جبهه اسلامی تاثیر زیادی در این اعتقاد داشته است. کسانی که اخیرا با برخی از سران شورشیان دیدار کرده اند از آنها سخنانی به نفع دولت شنیده اند. این گروه ها به دنبال توقف موقت درگیری ها برای تازه نفس شدن هستند. گزارش دیگری حاکی از آن است که اختلافات گسترده ای در میان معارضان در استانبول و خارج از آن به وجود آمده است و به همین علت میزبانان این گفتگو در روزهای اندک باقیمانده تا کنفرانس مجبور شدند هتل های برگزاری نشست ها را بارها تغییر دهند تا سران ائتلاف را مجبور به تفاهم با یکدیگر کنند. تمام فشارها و بسته های تشویقی از جمله دور کردن هیئت هماهنگی و معارضان داخل و دور نگه داشتن ایران از این کنفرانس نیز در رفع نگرانی عناصر معارضان از این اعتقاد بازنداشته که غرب بقای اسد را قبول کرده و معارضان سوری را فروخته است.

از سوی دیگر فرانسه سعی دارد سطح فشار را افزایش دهد، اطلاعات دقیق حکایت از آن دارد که در درون نشست کشورهای موسوم به دوستان سوریه که 12 ماه جاری میلادی در پاریس برگزار شد، پاریس فشارها برای قانع کردن حاضران برای اتخاذ اقدامات اجرایی و سیاسی بین المللی برای اجبار شاخه نظامی حزب الله لبنان در عقب نشینی از سوریه را افزایش داده بود، نماینده فرانسه همچنین گفت که باید از شدیدترین لحن ممکن برای قانع کردن ائتلاف سوریه برای حضور در ژنو 2 استفاده کرد. سران فرانسه خواستار افزایش فشارها بر ایران شد و هنگامی که مورد اعتراض برخی حاضران اروپایی واقع شد، نماینده فرانسه پاسخ داد: هنگامی که  از تحمیل تحریم های بین المللی یا اروپایی ناکام شدیم؛ هر دولتی می تواند تحریم ها واقدامات ویژه خود را در دستور کار قرار دهد. بر اساس اطلاعات موجود چنین روندی امروز نیز در نشست وزرای خارجه اروپا مطرح است.

همچنین بر اساس اطلاعات موجود رویکرد مثبتی در سیاست های عربستان سعودی بروز پیدا کرده است؛ این موضوع تنها مربوط به تسهیل در روند تشکیل دولت لبنان نیست، بلکه مربوط به ایران و ژنو 2 نیز می شود. گفته می شود کاترین اشتون هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سفر خود به ریاض؛ لحن شدیدی را از سوی عربستان در مورد ایران نشنیده است. درست است که وی تنها با معاون وزیر خارجه عربستان دیدار کرده و وزیر خارجه در کشور نبود تا با وی دیدار کند و شاه سعودی نیز شاید از روی عمد با وی دیدار نکرد، اما در این گفتگو نیز خبری از مواضع سابق سعودی ها که همواره در برابر میهمانان خود توافق ایران و آمریکا را خیانت و ساده لوحی جامعه جهانی فرض می کرد، وجود نداشت.

حال باید دید آیا آمریکا با فشارهای خود باعث اصلاح مواضع عربستان شده یا اینکه هدف ریاض نیز کاملا منطبق بر واشنگتن شده است. این سخنی که هر دو سعی دارند مطرح کنند و بگویند تمام تلاش خود را برای موفقیت کنفرانس انجام می دهند تا در صورت شکست کنفرانس، سوریه را متهم به شکست نمایند.

هر احتمالی وجود دارد، درگیری های منطقه ای همچنان زیاد است، نوری المالکی دولت های عربی را به شیطنت متهم می کند. در یمن یک دیپلمات ایرانی ترور شده است، این اتفاقات تصادفی نیست، اما به نظر می رسد چهره کنفرانس ژنو 2 دست کم تاکنون مانند یک نشست بین المللی است که بر پایه مجموعه ای از مین ها و بمب های ساعتی بنا گذاشته شده است.
انتهای پیام/