مهمترین چالش‌ها در ممیزی ناشی از نبود هیئت نظارت بر ضوابط نشر است
خبرگزاری تسنیم: معاون فرهنگی ارشاد در مراسم تودیع و معارفه مدیران اداره کتاب عدم شکل‌گیری هیئت نظارت بر ضوابط نشر را عامل جدی چالش‌های بوجود آمده در حوزه ممیزی عنوان کرد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم تودیع محمد الله‌یاری‌فومنی و معارفه علی شجاعی‌صائین مدیران پیشین و جدید اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عصر امروز در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی برگزار شد.
سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزارت ارشاد در این مراسم در سخنانی با اشاره به اینکه اداره کتاب وظایف متعددی در شرح وظایف خود دارد، گفت: تاکنون وضعیت به گونه‌ای پیش رفته که این وظایف متنوع به یک وظیفه که همان نظارت، بررسی و ممیزی کتاب تقلیل یافته است؛ به عبارت دیگر حوزه‌های متنوع این اداره به نحوی به یک وظیفه محدود شده و همه ضعفها و قدرتها گویی از زاویه این قسمت دیده می‌شود و حوزه نشر صدها مسئله دارد که از این میان حداقل 10 تا 15 مسئله عمده است مانند مباحثی چون نشر زیرزمینی، کتاب‌سازی، حضور کتاب در فضای بین‌الملل، توزیع، ویترین‌ها و اقتصاد نشر اینها مسائل اصلی و عمده هستند نه حاشیه‌ای.
وی با بیان این مطلب که نظارت و ممیزی نیز جزو وظایف اصلی اداره کتاب است، گفت: اگر ما بتوانیم فضای درست گفتوگو را فراهم کنیم و حرمت اهل اندیشه را حفظ کنیم بسیاری مشکلات دیگر نیز حل خواهند شد. من واقف هستم بر آنچه که بر اهل قلم و اندیشه گذشته است و می‌دانم که اتفاقات خوبی نبوده اما مهم این است که سرمنشأ این اتفاقات را پیدا کنیم. این اتفاقات برای ایران که با شعار فکر و فرهنگ جلو آمده کارنامه خوبی را نمایان نمی‌کند، باید تلاش کرد حرمت اهل فرهنگ حفظ شود و آنها احساس نکنند که در یک گلخانه‌ای و یا تاریک‌خانه‌ای تولید اندیشه می‌کنند.
معاون فرهنگی وزارت ارشاد تصریح کرد: عوامل متعددی در اتفاقات گذشته دخیل بوده که باید آنها را آسیب‌شناسی کرد. بخشی از آن به نظارت و ممیزی باز می‌گردد. بخش دیگر به عدم تشکیل هیئت‌های نظارت بزرگسال مرتبط است که ما پس از ورود به دولت به صورت جدی آن را پیگیری کردیم. با آقای جنتی که به مباحث حوزه نشر مکتوب تعلق خاطر دارند بر سر یک هیئت نظارت توافق شد و ترکیب نسبتا خوب و قابل دفاعی به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه و اینک در دستور کار شورا قرار گرفته است. علی‌القاعده با فعالیت این هیئت این بخش از ساختار نشر قوام پیدا می‌کند و اگر الله‌یاری از این اقبال برخوردار نبود که در ساختار قوی حرکت کند، شجاعی‌صائین می‌تواند با یک ساختار قوی حرکت کرده و مسیر را از چندگانه بودن دور کند.
صالحی فضاهای امنیتی را که در کشور شکل گرفته بود عامل دیگری برای اتفاقات گذشته دانست و گفت: نباید رده‌های پایین و میانی جامعه را هدف تیر آماج کنیم. نگرش‌های امنیتی پس از سال 88 حوزه‌های مختلفی را در بر گرفت و تنها مختص به اداره کتاب نبود. سلیقه‌ای معتقد بود که بر همه چیز باید دخالت کرد تا امنیت شکل گیرد در حوزه نشر نیز دخالت کرد و نتایج خود را به بار آورد. این عامل دوم در بداقبالی‌های الله‌یاری بود. وی در فضایی مدیریت اداره کتاب را در دست داشت که مدیریت کلان کشور با این نگاه قالب همراه شد. طبیعی بود که احتیاط‌ها و استفسارها تاثیر خود را داشته باشند. اهل فرهنگ مجبور شدند نه براساس نظر کارشناسی خود بلکه براساس استعلام و احتیاط عمل کنند. ظاهرا عده‌ای دوست دارند که ضعیف‌کشی کنند در حالی باید دید چه کسانی مسئولیت اصلی را بر عهده داشتند ما یک دوره‌ای داشتیم که برخی اقدامات آن قابل دفاع نیست اما عقلانیت، انصاف و اخلاق حکم می‌کند که عامل اصلی را شناسایی کنیم.
وی با اشاره به پذیرفتن مسئولیت معاونت فرهنگی ارشاد از سوی خود گفت: زمانی که وارد حوزه ارشاد شدم برداشتم این بود که به مانند کشورهای توسعه‌یافته با تغییر دولت و کابینه و معاونان رده‌های میانی و کارشناسی نباید تغییر چندانی کند. بنابراین با این تفسیر جلو آمدم که بررسی کنم چه دوستانی که شایستگی‌ها و صلاحیت‌هایی دارند و در صورت امکان با آنها به همکاری ادامه دهم. تلاش کردم اینچنین نیز باشد اما پیشنهاد الله‌یاری این بود که از مدیریت اداره کتاب انصراف دهد و فرد دیگری جانشین او شود. شاید تفسیر بیرونی تعویض سریع مدیر اداره کتاب بود اما این پیشنهاد شخص آقای الله‌یاری بود. ایشان استدلال‌هایی داشتند که منطقی بود می‌گفتند اگر در فرصت طولانی در اداره کتاب بمانم که شما مدیر جدید را معرفی کنید شرایط به هم می‌ریزد. با پیشنهاد ایشان به سرپرستی آقای کمالی‌نژاد رسیدیم و ایشان این همکاری را با جدیت و اخلاقیات خوب پذیرفتند.
معاون فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به نکاتی که در انتخاب مدیر اداره کتاب در نظر داشت، گفت: با این معیارها افراد مختلفی در لیست قرار گرفتند تا در نهایت به آقای شجاعین‌صائین رسیدیم نخست در نظر داشتم شخصی باشد که هم به اصل آزادی فکر و اندیشه اعتقاد داشته باشد و هم به قانون، آزادی است که فکر و فرهنگ را محیط‌بانی می‌کند و قانون است که هرج و مرج را جلوگیری می‌کند. دومین معیار من کتاب‌شناس بودن و الفت داشتن با کتاب بود. اینکه شخصی باشد که کتاب را با تعرف دیگران نشناسد بلکه با کتاب زندگی کرده باشد. همچنین در نظر داشتم فردی باشد تا حرمت ناشر و مؤلف را به خوبی نگه دارد و توانایی تعامل و گفتوگو با ناشر و مولف را داشته باشد چرا که بخشی از اتفاقات ناخوشایند گذشته ریشه در این داشت که حرمت اهل فرهنگ آنچنان که باید رعایت نمی‌شد بنابراین باید فردی را انتخاب می‌کردیم که بتواند با تفاهم با ناشران دست یابد.
صالحی ادامه داد: آشنا بودن با فرآیندهای انتشار کتاب و قدرت مدیریت و تسریع در امور، انتخاب بررس‌های خوب و دستیابی به بررسی‌های باکیفیت از دیگر معیارها بود. انتشار 60 تا 70 هزار عنوان کتاب در سال نشان‌دهنده حجم کمی عناوین وارده به اداره کتاب است که این حجم اقتضا می‌کند که اداره کتاب از بررسان کیفی و ممتازی برخوردار باشد. بی‌حاشیه بودن معیار دیگر من بود می‌خواستم فردی از اهالی فرهنگ باشد نه اهل سیاست. بی‌حاشیه بودن شخصیتی نیز بسیار مهم است . حوزه کتاب زمانی موفق است که فضای بی‌حاشیه و کم‌حاشیه داشته باشد.
وی با اشاره به بخش دیگری از معیارهای خود برای انتخاب کتاب گفت: باید فردی را انتخاب می‌کردم که به اصول و سیاست‌های کلان نظام و رهبر انقلاب و همچنین سیاست‌های فرهنگی دولت معتقد باشد. نگاهش نگاه وفادارانه‌ای به این تعهدات است. انشاءالله که آقای شجاعی‌صائین تلاش کنند تا مسیر رو به جلوی ترسیم شود. در حوزه اداره کتاب که تنها وظیفه‌اش نظارت و بررسی نیست ذهن وی باید متوجه بررسی‌های متقن باشد. ایشان باید یک افق 3 لایه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت را ترسیم کنند. همچنین حوزه‌های دیگری غیر از ممیزی و نظارت نیز مدنظرشان قرار بگیرد.
انتهای پیام/