ایران نیازی به حضور در ژنو ۲ نداشت/وقتی که المعلم، کری و بان‌کی‌مون را ضربه فنی کرد

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، نور الدین الجمال در مقاله‌ای در روزنامه لبنانی البناء نوشت: ولید المعلم وزیر خارجه سوریه در اولین گام در نشست ژنو 2 جان کری وزیر خارجه آمریکا و بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد را با یک ضربه سخت از دور اول مذاکرات حذف کرد، واقعیت هایی که در اظهارات المعلم وجود داشت، همتای آمریکایی وی و نماینده کشورها در نشست افتتاحیه را به گونه‌ای به چالش کشاند که حتی نشانه های آن در چهره آنها و مواضع  و رفتارهایشان نیز ظاهر شد و حتی در کنفرانس مطبوعاتی بعد از آن نیز خود را نشان داد. این دو در همین راستا سعی کردند نسبت به برخی از این واقعیت ها واکنش نشان داده و برخی از مواضع خود را در سخنرانی افتتاحیه خود در مورد پرونده سوریه و نحوه رسیدن به راهکار سیاسی سازش برای حل این بحران اصلاح کنند. طبعا این اتفاق رویکردهای مشابهی در میان وزرای خارجی کشورهای غربی و عربی مداخله گر در بحران سوریه نیز داشته است.

در مقابل، اظهارات نمایندگان هیأت های عربی و غربی و اظهارات رئیس ائتلاف موسوم به ملی سوریه، هیئت رسمی سوریه را غافلگیر نکرد، چرا که این سخنان تکرار مواضع سابق آنها بود که قبلا نیز از زبان آنها مطرح شده بود، بویژه موضوع دست اندازی به جایگاه ریاست جمهوری در سوریه و بازی با عبارت های مختلف از جمله محورهای اظهارات این مقامات بود، ولید المعلم با این موضوع به شکل آرام و متین برخورد کرد؛ اما این عده نتوانستند عصبانیت و چالش و اضطراب خود را در زمان سخنرانی ولید المعلم مخفی کنند.

یک منبع سیاسی در این راستا اعلام کرد که سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه که نمایندگی روسیه در این کنفرانس را بر عهده داشت، از آغاز بحران سوریه تاکنون هیچ تردیدی به خود راه نداده و توانسته مبنای حفاظت از مشروعیت بین المللی این کشور و جلوگیری از تغییر رژیم های جهانی با زور و حق تعیین سرنوشت دولت ها از سوی ملت ها را مورد حمایت قرار دهد. در همین راستا وی در نشست افتتاحیه کنفرانس ژنو 2 تاکید کرد که این ملت سوریه است که باید سرنوشت خود را تعیین کند و آینده این کشور را رقم بزند و نقش ما تنها این است که به آنها در انجام این گفتگوها کمک کنیم. وی بر خلاف جان کری که خود را سخنگوی معارضان قرار داده بود، به عنوان یک میانجی ظاهر شد. اظهارات بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد نیز بد بود و وی سعی کرد مسئولیت اتفاقات انجام شده در سوریه را به صورت غیر مستقیم هم که شده بر دوش دولت این کشور بگذارد.

این منبع تاکید کرد که در میان اظهارات هیئت های مختلف شرکت کننده در افتتاحیه این کنفرانس دو ددیگاه وجود داشت، یکی اینکه به دنبال بازگرداندن زمان به قبل و زمان برگزاری کنفرانس ژنو 1 بود و می خواست تحولات صورت گرفته در دو عرصه سیاسی و میدانی بعد از این کنفرانس را نادیده بگیرد، طبعا این رویکرد آمریکایی ها و کشورهایی بود که در راستای مواضع این کشور قدم بر می دارند. دیدگاه هیئت مخالفان سوریه نیز همین بود. در همین راستا بود که هیچ کدام از آنها به جنایت هایی که گروه های تروریستی در این کشور انجام می دادند، نپرداختند و برعکس سعی کردند از مضامینی در سخنرانی های خود استفاده کنند که بر اقدامات و جنایت‌های تروریست‌ها علیه ملت سوریه سرپوش بگذارد.

دیدگاه دوم شامل رویکرد هیئت رسمی سوریه بود که ولید المعلم آن را با وضوح و شفافیت کامل بیان کرد، همین موضوع بود که طرف آمریکایی را ناراحت کرد و باعث شد با عصبانیت با این طرح برخورد کند و واکنش هایی که کری در کنفرانس مطبوعاتی در پاسخ به این سخنان مطرح کرد، بخشی از همین عصبانیت بود. وی سعی کرد برخی از بخش های سخنرانی خود در افتتاحیه کنفرانس را اصلاح کند.

آمریکا در این نشست سعی کرد هر طور شد طرف سعودی را راضی کند، چرا که آن را مجبور به شرکت در این نشست و چینش هیئت معارضان کرده بود. به همین علت بود که این کشور از توافقی که با روس ها در مورد دعوت از ایران برای شرکت در این نشست انجام داده بود، عقب نشست و بان کی مون را مجبور کرد برای راضی کردن عربستان دعوت خود از ایران را پس بگیرد. اما نکته جالب این بود که برخی از مقامات آمریکایی حاضر در هیئت این کشور دیدگاه های متفاوتی از جان کری داشت، به همین علت است که می بینیم دولت آمریکا همچنان به علت این مواضع متناقض مردد و منزوی است.

از اینجا مشخص است که محور آمریکایی، سعودی، قطری، ترکی به دنبال بازگرداندن زمان به عقب هستند و نمی خواهند اعتراف کنند که از زمان برگزاری کنفرانس ژنو 1 تاکنون تحولات سیاسی و میدانی زیادی در سوریه روی داده است و به همین علت کنفراس ژنو 3 در صورت برگزاری باز هم شرایط متفاوت تری را تجربه خواهد کرد.

این منبع می افزاید: در کنفرانس ژنو1 سوریه در این نشست شرکت نکرد و نسبت به برخی بندهای توافق صورت گرفته در این نشست ملاحظاتی داشت، درعین حال برخی از موارد آن را تایید کرد، اوضاع میدانی در آن زمان به این مقدار به نفع دولت سوریه نبود، شهر القصیر آزاد نشده بود و شهرهای حمص و حلب و ریف حلب و همچنین درعا نیز وضعیت اینچنینی در موازنه های قوا نداشتند. گروه های افراطی مثل داعش و جبهه النصره به این اندازه قوی نشده بودند. در مقابل بعد از این کنفرانس بود که ارتش سوریه ابتکار عمل را در دست گرفت و دستاوردهایی بزرگ را برای خود رقم زد. از سوی دیگر در ژنو 1 موضوع گفتگوهای ایران و آمریکا مطرح نبود.

بنا به گفته این منبع افتتاحیه کنفرانس ژنو 2 بیشتر شبیه به یک جشنواره فولکلور بود که تعدادی از طبل زن ها در آن حضور داشتند، به همین علت بود که لاوروف نسبت به اظهات متناقض برخی از طرف ها نسبت به ژنو 1 واکنش نشان نداد. از سوی دیگر هیئت مخالفان که در این نشست حاضر بودند، نماینده گروه های دیگر مسلح در سوریه نبودند، اشاره وزیر خارجه مصر در مورد ضرورت مشارکت تمامی گروه های مخالف در این نشست، چیزی است که باید در آینده مد نظر قرار گیرد. از سوی دیگر لاوروف به برخی مخالفان داخلی و هیئت هماهنگی مخالفان کنونی اعلام کرده است که اوضاع به این صورت باقی نمی ماند و مسایل به سمتی پیش می رود که امکان حضور تعداد بیشتری از مخالفان سوریه در داخل و خارج از این کشور در نشست ها فراهم شود.

این منبع در مورد موضع گیری ایران در مورد دعوت به این نشست و پس گرفتن این دعوت گفت که ایران نسبت به این کنفرانس مطمئن نیست، از سوی دیگر ایران و سوریه و روسیه در مورد تمام مسایل اتفاق نظر دارند. در این موارد می توان به سفر وزرای خارجه ایران و سوریه به روسیه در یک هواپیما اشاره کرد. از سوی دیگر عکس لاوروف و المعلم و ظریف در حالی که دستان خود را به هم گره زده  آن بالا برده بودند، نشانه هایی واضح بود که ابعاد و پیام های خاصی دارند. 

بنابراین در این نشست چه ایران حاضر باشد یا نباشد، روسیه و سوریه موضوع مذاکرات را به اطلاع طرف ایرانی می رسانند و به مقامات این کشور اعلام می کنند که هیچ راهکاری بدون مشارکت ایران و موافقت این کشور و ارتباط مستمر با آن به دست نخواهد آمد. در همین راستا تماس ها بین طرف ایرانی با هیئت های روسیه و سوریه برای در جریان قرار دادن تهران از روند مذاکرات در ژنو همواره ادامه دارد.

این منبع تاکید کرد که ژنو 2 بخشی از معرکه سیاسی و روی دیگری از معرکه نظامی است که در این کشور در جریان است، این معرکه تا زمانی که تروریست ها در خاک سوریه حضور داشته باشند، ادامه پیدا می کند و بشار اسد از حمایت از ملت خود و موسسات دولتی در برابر هر حجمی از توطئه های خارجی شانه خالی نمی‌کند.

انتهای پیام/