جلد اول روزشمار توصیفی تحلیلی جمهوری اسلامی ایران منتشر شد
خبرگزاری تسنیم: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی جلد اول «روزشمار توصیفی تحلیلی جمهوری اسلامی ایران» شامل وقایع و رویدادهای ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ تا ۲۹ اسفند ۱۳۵۷ را تدوین و بهصورت محدود منتشر کرد.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، خبرهای جلد اول «روزشمار توصیفی تحلیلی جمهوری اسلامی ایران»، وقایع و رویدادهای 22 بهمن 1357 تا 29 اسفند 1357 را دربر میگیرد.خبرهای این جلد، از بولتنهای خبرگزاری پارس شامل «بولتن ایران در 24 ساعت گذشته» و «بولتن گزارشهای ویژه»، دوره 22 جلدی صحیفه امام، محضر نور جلد 1، سه روزنامه اطلاعات، کیهان و آیندگان و در نهایت دوره 11 جلدی اسناد لانه جاسوسی آمریکا استخراج شده است.
خبرها در «روزشمار توصیفی تحلیلی جمهوری اسلامی ایران» با نثر امروزین آمده است. برخی اخبار نیز در چند منبع وجود داشت که خبر کاملی از درهمکرد آنها تولید و درج شده است.
تلاش بر این بوده که خبرها در روز وقوع درج شوند؛ خبرهایی که روز وقوع آنها مشخص نشده، در تاریخ انتشار خبر آمده است.
بیشتر خبرها شامل عنوان، شرح و منبع خبر است. البته در برخی اخبار دارای اهمیتِ کمتر، تنها به درج عنوان خبر اکتفا شده است.
در پایان هر خبر منبع آن به صورت اختصار آمده تا خواننده گرامی در صورت نیاز به اصل منبع رجوع کند.
در ذیل برخی اخبار، توضیحاتی درباره اشخاص، ماهیت خبر، اصطلاحات به کار رفته، سابقه خبر و مانند آن توسط تدوین کننده آمده است؛ این توضیحات با علامت مشخص شده تا تفاوت آن با اصل خبر مشخص باشد.
منابع مورد استفاده برای نگارش توضیحات مشخص شده است. البته در برخی توضیحات از منابع مشخصی استفاده نشده و مطالب بر اساس یافتههای تدوینکننده آمده است.اطلاعات کتابشناسی منابع مورد استفاده در این بخش نیز به طور کامل در قسمت فهرست منابع درج شده است.
زندگینامه افراد و دوره فعالیت گروهها در بخش توضیحات، تا روز خبر را دربرگرفته است. به عنوان نمونه در ذیل خبر انتصاب هر فرد به سمت جدیدش، مختصری از زندگینامه سیاسی و اجتماعی فرد از تولد تا روز انتشار خبر آمده است. این رویه درباره تمام توضیحات تدوین کننده صدق میکند.
برخی اخبار شامل متن مصاحبه، اعلامیه، سخنرانی و مانند آن است. در بسیاری از این خبرها، خلاصه ای از متن مصاحبه یا سخنرانی آمده و مطالعه متن کامل آن با ذکر شماره، به بخش ضمیمه موکول گردیده است. تعداد ضمیمه ها 249 فقره است.
در چینش اخبارِ هر روز، نکات مختلفی مدنظر قرار گرفته است. ابتدا خبرهای مربوط به فروپاشی سلطنت پهلوی آمده است. خبرهای بعدی مربوط به دیدارها، پیامها، دستورات و سایر خبرهای مربوط به امام خمینی(ره) است. خبرهای بعد به اقدامات و اطلاعیه های دولت موقت انقلاب اسلامی اختصاص یافته که نشان دهنده ایجاد نظم جدید اداری و ساختار تشکیلاتی در کشور است. پس از اخبار مربوط به دولت، اعلامیه ها و نظرات این مراجع تقلید و عالمان دینی آمده است. پس از این خبرها، اخبار حوادث و اتفاقات کشور به ترتیب استانی و بر اساس فراوانی و اهمیت خبر آمده است. در پی اخبار حوادث و جریانات کشور، اخبار مربوط به گروهها و اشخاص که بیشتر شامل صدور اعلامیه، اعلام نظرات و خواستههای آنان است، درج شده است. پایان بخش اخبار هر روز، اخبار خارجیِ مرتبط با انقلاب اسلامی و نظام نوپای ایران و سخنان شخصیتهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... غیرایرانی است.
هنگام نگارش اخبار، خبرهایی به چشم می خورد که تکذیب آن در روزهای بعد، آمده بود. اخبار مهمی از این دست به همراه تکذیب آن، به دلیل اثری که در اظهارنظرها و تصمیمات آن روز داشته، آمده است. با این حال از آوردن خبرهای نه چندان مهم که بعدها تکذیب شده است، صرفنظر گردید.
در کتاب حاضر برای جلوگیری از تکرار عنوان منابع و برخی توضیحات، علایم و اختصاراتی به کار رفته است.
محسن غنی یاری در مقدمه جلد اول «روزشمار توصیفی تحلیلی جمهوری اسلامی ایران»نوشت:
انقلاب اسلامی ایران، تنها نظام سیاسی را در ایران تغییر نداد؛ بلکه اندیشه شاهی را برای همیشه در این کشور مطرود ساخت و اسلام را پس از قرنها، برای نخستین بار، در مقام تأسیس حکومت و اداره کشور بر اساس آموزههای دینی قرار داد.
اندیشه انقلاب اسلامی که ریشه در مبارزات بسیارِ مردم در گذشتههای دور و نزدیک این مرز و بوم داشت، در اندیشه و رفتار امام خمینی ظهور و بروز یافت و مبنای تشکیل نظام جدیدی در ایران شد. این اندیشه در مرزهای کشور ماندنی نبود. چه، اندیشههای مانا برای ماندگاری و ارتقای خود راهی جز حرکت در سرزمین تفکرات بشری ندارند و این رمز پایداری آنهاست. جمهوری اسلامیِ برآمده از انقلاب اسلامی، ظرفِ مظروفی سترگ شد و عینیت بخشیدن به اندیشه امام خمینی، که از آن به اندیشه اسلام ناب محمدی(ص) یاد میشود، نیازمند مجاهدتی بینظیر در عرصههای مختلف فکری و عملی مینمود.
انقلاب اسلامی ایران در عصری روی داد که اندیشمندان سیاسی، آن را عصر پایان انقلابها نام نهاده بودند. این انقلاب بیش از آن که تحولی سیاسی به حساب آید، تحولی اندیشهای بود. تقابل اندیشه انقلاب اسلامی با اندیشههای مسلط جهانی در دو اردوگاه لیبرالیستی و کمونیستی غرب و شرق از ابتدای آغاز نهضت امام خمینی(ره) هویدا بود.
پیروزی انقلاب اسلامی در ایران که سرآغاز تجسم اندیشه امام در ایران و مقدمهای بر نفوذ آن در پیرامون خود در مرحله اول و در جهان اسلام در مرحله دوم و در نهایت در کل جهان بود، به کام تصمیمسازان و تصمیمگیران در هر دو اردوگاه جهانی خوش نیامد و آنها را به مقابله با آن کشاند.
روزهای نخستین پیروزی، با روی کار آمدن دولت موقت انقلاب اسلامی که عناصر شناخته شدهای از نهضت آزادی، جبهه ملی و همفکران آنها از ارکان آن بودند، اندیشهورزان مسلط هر دو نظام جهانی را به نفوذ در حکومت و مصادره آن به نفع خود و در صورت عملی نشدن، ایجاد انحراف در مسیر اصلی و هویت اسلامی انقلاب امیدوار کرد.
با سقوط دولت موقت و عملی نشدن نقشههای مختلف، راهی جز توسل به زور در مقیاس جهانی و برانداختن نظام دینی نماند. تحمیل جنگ هشت ساله بر ایران، به دست صدام و با مساعدت یا حداقل سکوت هر دو ابرقدرت، تدارک کودتاهای مختلف در کشور، حمله هوایی به بهانه نجات جاسوسان آمریکایی، قطع روابط دیپلماتیک، اجرای تحریمهای مختلف بر ارکان نظام اسلامی، استفاده از همه اهرمهای رسانهای در اختیار ابرقدرتها، استفاده از همه ظرفیتهای کشورهای پیرامونی جمهوری اسلامی علیه انقلاب اسلامی و اجرای طرحهای بسیار، از جمله اقدامات عناصر سلطه برای شکست جمهوری اسلامی و خاموش ساختن تفکرات آزادیخواهانه متکی بر آموزههای دینی بود.
کتاب حاضر روایتگر 38 روزِ نخستینِ پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. ایران، این روزها شاهد از بین رفتن برخی نهادها و سازمانها و پیدایی نهادها و سازمانهای جدید، به حسب نیاز نظام تازهتأسیس است. وزارتخانهها و سازمانهایی نیز که ادامه فعالیتشان ضروری است، در حال دگردیسی و تغییر خطمشی خود و تطبیق با نظام مورد خواست مردم هستند.
«روزشمار توصیفی تحلیلی جمهوری اسلامی ایران» بر آن است تا گزارش دقیقی از این روزهای پرالتهاب و پرخبر به دست دهد. خبرهای این روزها نشان از تغییر در تمام ارکان کشور است؛ همچنین نشان میدهد که عدهای که تعدادشان کم هم نیست و گاهی در بدنه حکومت نیز حضور جدی دارند هنوز فهم درستی از حکومت دینی و اداره کشور بر اساس آموزههای اسلامی ندارند. نشانه این امر سخنانی بود که هر از گاهی از سوی برخی مسئولان و اشخاص بنام مطرح میشد و بر التهابات طبیعی روزهای نخست پس از پیروزی میافزود. در این روزها هنوز برخی اصحاب مطبوعات نیز در حال و هوای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی هستند و الگوهای فکریشان تغییر نیافته است؛ همین امر به اعتراضاتی از سوی مردم مسلمانی که بر اساس تفکرات دینی امام خمینی پا به عرصه مبارزات گذاشته و صاحبان اصلی این پیروزی هستند، میانجامد و نصیحتهای پدرانه امام به مطبوعات، در پی تطبیق روند انتشار خبرها با خواست مردم است. در بحبوحه 38 روز نخست که یاران امام به پشتیبانی مردم مسلمان در سراسر کشور، در نبرد با آخرین بازماندگان حکومت پهلوی و بازگشت کشور به آرامش و آغاز سازندگی هستند، گروهها، جریانات، احزاب، سازمانها و افرادی که در دوره تسلط سلطنت پهلوی، به ویژه در چند سال پایانی خاموش بوده و یا در خارج از کشور در پی زندگی عادی و دور از دردسر خود بودند، اکنون که پیروزی مردم مجالی برای آنان فراهم ساخته، با صدور اعلامیه، اطلاعیه، انتقاد از حکومت چند روزه و نوپا، در پی باز کردن ردپایی در قدرت برای خود بوده و بعضاً نیز در مقام جلودار و پیشرو، برای امام، مردم و دولت موقت انقلاب، نسخههایی بر اساس آموزههای حکومتداری غرب یا شرق میپیچند.
در این دوره هنوز جهان از بهت حرکت مردم مسلمان ایران درنیامده و مجامع سیاسی، اقتصادی و نظامی جهان در برخورد با انقلاب نوپا، عصای احتیاط به دست گرفتهاند. در این شرایط غرب به رهبری آمریکا که بانی حکومت پهلوی بود و پس از کودتای آمریکایی - انگلیسی 28 مرداد 1332 تکیهگاه اصلی حکومت پهلوی به شمار میرفت، در پی آن است تا شاید بتواند با کمک بازماندگان حکومت پیشین یا نفوذ در دستگاه حاکمه، یک بار دیگر صحنه معادلات را به نفع خود تغییر دهد.
در این دوره اما به نظر میرسد همسایه شمالی امید بیشتری برای کسب منافع دارد. زیرا که انقلابی بدون وابستگی به یکی از این دو قطب ظاهراً ممکن نمینمود؛ بر اساس این باور است که حکمرانان اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی که انقلاب اسلامی را در تضاد با منافع غرب تحلیل می کنند، با خوشبینی بسیار امیدوارند که نظام نوپای اسلامی به سمت شرق کمونیست تغییر مسیر داده و به دامن آنان درافتد؛ غافل از این که نه تنها چنین نخواهد شد، که، طومار حیات کمونیست نیز پس از چند سال به زبالهدانی تاریخ خواهد پیوست.
در چنین اوضاع و احوالی و در میانه چنین نبردی، پیروز میدان، مردم مسلمان ایرانند. امام خمینی با آرامشی مثالزدنی، با باور و حسن ظن به کمکهای الهی و با اتکاء به مردم، کشتی طوفانزده را به سلامت به ساحل نجات رهنمون ساخت و ملت ایران با پایان سال 1357، اولین بهار آزادی را جشن گرفت.
نگارش روزشمار این دوره پر تب و تاب که خبرهای آن از فراز و فرود بسیاری برخوردار است، میتواند به درک صحیح روند شکلگیری ساختار سیاسی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران کمک کند. کتاب حاضر بر آن است تا تصویر واضح و درستی از شرایط کشور و پیرامون ارائه دهد. این مجلد نخستین سری از مجموعه «روزشمار توصیفی تحلیلی جمهوری اسلامی ایران» است و مجلدات بعدی نیز بر اساس الگوی جلد نخست تدوین و به بازار نشر عرضه خواهد شد.
این کتاب در مسیر آمادهسازی، همکارانی به خود دیده که قدردان تلاش همه آنان هستم.
رئیس محترم مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، حجتالاسلام احمد خزایی و معاون محترم پژوهشی، آقای براتعلی طبرزدی از نخستین بانیان تدوین این کتاب بوده و امکانات لازم و درخوری برای تهیه و تدوین این کتاب فراهم آوردهاند. امید است تلاش این دو عزیز در دفتر یاران خمینی راحل عظیمالشأن به نیکی ثبت شود.
اعضای محترم شورای پژوهشی مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، زحمت بررسی و مطالعه این کتاب را بر عهده داشتند و با راهنماییهای ارزشمندشان ایرادات آن را برطرف کردند. از این عزیزان سپاسگزارم.
جمع آوری اطلاعات لازم برای نگارش توضیحات تدوین کننده بر عهده دو جوان کوشا و فهیم، آقایان هادی اسماعیلی و روحالله محمدصادق بوده است؛ از تلاش این دو عزیز سپاسگزارم.
ویراستاری علمی و ادبی این اثر توسط دوست فرهیختهام آقای مهندس علیاکبر رنجبر کرمانی انجام گرفته است. تذکرات بجای ایشان، برطرف کردن سهوهای قلم تدوین کننده و روانسازی متن باعث شد تا کتاب حاضر برای مخاطب مفیدتر شود؛ مرهون تلاش ایشان نیز هستم.
حروفچینی این کتاب در دو مرحله انجام گرفته است. مرحله اول توسط نشر امینان و مرحله دوم توسط همکار ارزشمندم سرکار خانم لیلا قدیانی است که با صبر و حوصله کار اصلاح نهایی، استخراج فهرست اعلام و صفحهبندی آن را به انجام رساند. چشم نوازی کتاب حاصل تلاش ایشان است و سپاسگزار تلاش ایشان هم هستم.
همکاران دیگری در امور مختلفی چون نمونه خوانی، انتشارات و سایر بخشهای مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی در تهیه این اثر مشارکت داشتند، که قدردان همه این عزیزان هستم.
در پایان امیدوارم این اثر بتواند سهمی در روایت صحیح و دقیق تاریخ جمهوری اسلامی ایران و شرح فداکاری همه مردان و زنان این عرصه پرزحمت داشته باشد و سرانجامِ کار، رضایت حق، بهرهمندی مخاطب و خشنودی روح خمینی عزیز و شهیدان گرانقدر انقلاب اسلامی باشد.
انتهای پیام/