دیپلماسی چند وجهی ایران عامل نگرانی مخالفان توافق ژنو

به گزارش خبرگزاری تسنیم، «دیپلماسی چند وجهی ایران عامل نگرانی مخالفان توافق ژنو»مطلبی است که روزنامه جمهوری اسلامی در ستون سرمقاله خود به چاپ رساند:

این روزها و همزمان با آشکار شدن تدریجی آثار اجرای توافق نامه 6 ماهه ژنو میان ایران و کشورهای 1+5 در حوزه دیپلماسی و اقتصاد کشورمان، دامنه مخالفت‌ها و سنگ‌اندازی‌ها از جانب برخی مقامات آمریکایی بر سر راه احیا و گسترش مجدد مناسبات اقتصادی و تجاری ایران و اروپا افزایش می‌یابد.به نظر می‌رسد مقامات آمریکائی قصد ندارند اجازه دهند هیچکس غیر از خودشان از این فرصت شش ماهه به شیوه مطلوب و بهینه برای معرفی ظرفیت‌های اقتصاد و سرمایه‌گذاری استفاده کند. به همین خاطر با استفاده از حربه مقطعی و برگشت‌پذیری شرایط به پیش از توافق ژنو، سعی دارد کشورها و شرکت‌های اروپایی را از همکاری با ایران باز دارد.اکنون سؤال اینست که آیا مقامات آمریکائی گذشته از دشمنی دیرینه‌ای که با انقلاب و نظام اسلامی ایران دارند، دلیل و انگیزه دیگری برای این مخالفت‌ها دارند؟ یافتن پاسخ برای این پرسش زمانی دشوارتر به نظر می‌رسد که بدانیم تفاهم بوجود آمده در جریان مذاکرات ژنو تحت تأثیر اصرار و پیگیری خود آمریکایی‌ها حاصل شده است بنابر این منطقاً باید احتمال داد، این کشور بیش از پیش از سایر طرف‌های مذاکره با ایران یعنی کشورهای اروپایی و چین برای نتایج این توافق برنامه و امیدواری داشته باشد.

به نظر می‌رسد پاسخ را باید در فضای دیگری جستجو کرد. نکته نخست تفاوت شرایط اقتصاد آمریکا و کشورهای اروپایی است. همان گونه که پیش از این نیز کارشناسان تحلیل کرده بودند اگرچه نقطه آغاز بحران مالی سال 1387، آمریکا و شبکه بانکی این کشور بود اما دولت آمریکا توانست در انتقال و کانون بحران به خارج از اقتصاد خود موفق عمل کند. از این رو کشورها و شرکت‌های اروپایی به عنوان اصلی‌ترین شریک اقتصادی آمریکا با شدت و دامنه بیشتری گرفتار پیامدهای بحرانی شدند که از اقتصاد آمریکا به آنها سرایت کرده بود.در این میان ضعف‌های بنیادین برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خصوصاً کشورهای حوزه یورو عملاً این دشواری‌ها را بیشتر کرد و بحران مالی در عمق اقتصاد عمده کشورهای قاره سبز نفوذ یافت.

پیامدهای این شرایط را می‌توان به وضوح در رشد آمار بیکاری، نوسان تراز تجاری و گسترش رکود در اقتصاد بسیاری از کشورهای اروپایی مشاهده کرد. در چنین وضعیتی اعمال تحریم‌ها علیه ایران توسط آمریکا و تبعیت کشورهای اروپایی از این تحریم‌ها، شرایط را برای فعالان اقتصادی این کشورها به شدت دشوارتر کرده است. با در نظر گرفتن این مختصات، طبیعی است که استقبال فعالان اقتصادی این کشورها و به تبع آن برخی دولت‌های آنان برای برقراری روابط قابل مقایسه با آمریکا نباشد. به عبارت دیگر، اروپایی‌ها ضرورت بیشتری برای از سرگیری روابط اقتصادی با ایران احساس می‌کنند. چنانکه دولت آمریکا بیش از بعد اقتصادی بر حوزه سیاسی و امنیتی این توافق و پیامدهای آن تمرکز دارد چرا که امیدوار است با حل و فصل موضوع هسته‌ای ایران بتواند بخشی از انرژی خود را از خاورمیانه خلاص و متوجه آسیای جنوب شرقی کند. از این رو طبیعی است که راهبرد آمریکا در مدیریت فضای ارتباطی اروپا و ایران پس از توافق ژنو عمدتاً سلبی است نه ایجابی.

نکته مهم دیگری که در تحلیل رفتار آمریکایی‌ها نباید مورد غفلت قرار گیرد، جنس نگرانی‌ها و دغدغه‌های آن هاست. اگر مروری بر روز شمار اظهارات مقامات آمریکایی در مورد روابط اقتصادی ایران و اروپا داشته باشیم، مشخص می‌شود که پس از اجلاس داووس و راهبرد هوشمندانه‌ هیأت کشورمان در این اجلاس، نوع و دفعات اظهارات آمریکایی‌ها تغییر معناداری کرده و این سخنان از تندی و افراط بیشتری برخوردار شده است.علت اصلی این تغییر رو به افراط را باید در راهبرد ایران طی اجلاس داووس جستجو کرد. درست است که وجهه اصلی این اجلاس و گروهی که رئیس‌جمهور روحانی را در این سفر همراهی می‌کردند عمدتاً اقتصادی بود اما واقعیت این است که دولت ایران هوشمندانه و حساب شده تمام ظرفیت‌های خود را در حوزه "دیپلماسی چند وجهی غیررسمی" بکار گرفت. این نوع دیپلماسی به اعتبار غیررسمی بودنش محصور در روابط دولت‌ها نیست بلکه طیف وسیعی از مخاطبان را هدف می‌گیرد.

دولتمردان، فعالان اقتصادی غیردولتی، پویشگران مدنی، اساتید و پژوهشگران دانشگاهی این ارتباط چند وجهی، این ظرفیت را دارد که به شدت در حوزه ایجاد ظرفیت ارتباطی و تصویرسازی مثمرثمر باشد. هیأت ایرانی در اجلاس داووس که اساساً ماهیتی غیررسمی دارد و توسط بخش غیردولتی برگزار می‌شود توانست با در پیش گرفتن دیپلماسی چند وجهی غیررسمی، تصویری متفاوت از ایران ارائه دهد؛ متفاوت با آنچه به غلط طی سال‌های اخیر ساخته شده بود. از سوی دیگر ترکیب هیأت و گفتمان طرح شده در این اجلاس به صورت بالقوه مخاطبان گسترده‌ای داشت چنانکه اخبار رسیده از جلسه هیأت ایرانی در داووس از ازدحام مخاطبان در محل نشست حکایت داشت.

نگرانی و تکاپوی مقامات آمریکایی از این جنبه قابل درک و تحلیل است. به نظر می‌رسد مقامات این کشور با اطلاع از دامنه اثرگذاری دیپلماسی چند وجهی غیررسمی، نگران این هستند که مجموعه دولت و فعالان بخش خصوصی ایران چنان تصویر مناسب و دقیقی از فرصت‌های اقتصادی، ظرفیت‌های همکاری‌های سیاسی و امنیتی و... ارائه دهند و چنان افکار عمومی دنیا را از صلح طلب بودن مردم ایران مطمئن کنند که این باور به برگ برنده دیگری در ادامه مذاکرات هسته‌ای برای ایران تبدیل شود. پیش کشیدن دوباره موضوع نخ نما شده حقوق بشر و تروریسم توسط مقامات آمریکایی و هشدارهای پی در پی مقامات آن کشور به فعالان اقتصادی اروپایی از همین دغدغه نشأت می‌گیرد. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد مقامات جمهوری اسلامی ایران باید با ادامه همین رویکرد و تأکید بر تصویرسازی و ایجاد فضای ارتباطی، اهدافی گسترده‌تر از مسائل اقتصادی را دنبال کنند چرا که در این صورت سایر اهداف نیز محقق خواهد شد.

منبع:روزنامه جمهوری اسلامی 

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود