چالش ها و ملاحظات مذاکرات جامع هسته ای

به گزارش خبرگزاری تسنیم، روزنامه خراسان مطلبی را با عنوان«چالش ها و ملاحظات مذاکرات جامع هسته ای»به قلم امیر حسین یزدان پناه در ستون سرمقاله خود به چاپ رساند:
پایتخت موسیقی جهان امروز میزبان دیپلمات های 7 کشور است؛ ایران و 1+5. دیپلمات هایی که دستور کارشان پرونده هسته ای ایران است؛ شاید حساس ترین و پیچیده ترین پرونده تاریخ سیاست خارجی ایران. امروز در سرزمین موسیقی قرار است سازهایی کوک شود که نواخت شان از جنس دیپلماسی است به همین جهت است که در پس همه لبخندهایی که از امروز به بعد خواهیم دید باید به دنبال محتوای مذاکرات باشیم. محتوایی که آینده و دورنمای این مذاکرات را آنقدر پیچیده و مه آلود نشان می دهد که نمی توان درباره سرانجام آن، به صورتی قاطع اظهارنظرکرد. آینده ای که باید از ورای پیچ و خم های بسیاری به آن نگریست:

1 - سرنوشت غنی سازی درایران: بدون شک یکی از مهم ترین مسائلی که پیش روی مذاکرات قرار دارد و دیپلمات های ایران باید درباره آن دربرابر نبرد سنگین طرف مقابل بایستند، موضوع غنی سازی اورانیوم در ایران است. موضوعی که خط قرمز اعلام شده توسط رئیس جمهور می باشد و کنار گذاشته نخواهد شد.

2 - چگونگی شفافیت در عملکرد رآکتور آب سنگین اراک: موضوع رآکتور آب سنگین اراک آنقدر مهم و تعیین کننده است که در دور قبلی مذاکرات که در ژنو برگزار می شود، حتی می رفت تا کل مذاکرات و توافق را کان لم یکن کند. کنگره آمریکا که نهاد قانون گذاری و یکی از ارکان اصلی تحریم علیه ایران به شمار می رود، برخی متحدان منطقه ای آمریکا به خصوص رژیم صهیونیستی که همواره صراحتاً خواستار جمع آوری رآکتور اراک شده و حتی آن جا را تهدید به حمله هوایی کرده است از مهم ترین مخالفان فعالیت این رآکتور هستند. رآکتوری که یکی از مهم ترین دستاوردهای علمی و تحقیقاتی دانشمندان ایران است واز جمله مهم ترین زیرساخت های تولید رادیو ایزوتوپ های دارویی محسوب می شود که نیاز کشور به خارج را برطرف می کند و وزیر خارجه ایران هم چند بار صراحتاً گفته هیچ تاسیساتی را برنمی چیند.

3 - تحقیق و توسعه: اظهارنظرهای اخیر برخی مقامات آمریکایی درباره لزوم محدود شدن عرصه برنامه تحقیقاتی ایران در حوزه هسته ای و تناقض آن با پیشرفت علمی کشور را باید دیگر چالش مهم بر سر مذاکرات جامع دانست. جایی که در 10 سال گذشته، ایران با تکیه بر توان متخصصان داخلی راه های نرفته و سخت را طی کرد و به آن جایی رسید که اوباما با صراحت اعتراف کرد: اگر می توانستم حتی پیچ و مهره های صنعت هسته ای ایران را باز می کردم اما نمی توانم. اعترافی که تنها عامل آن پیشرفت علمی و صنعتی ایران در این حوزه بود که آن هم نتیجه برنامه بسیار مهم تحقیق و توسعه(R&D) است.غربی ها این موضوع را هم روی میزگذاشته اند تا هرچه می توانند بر سر آن امتیاز بگیرند.

4 - ورود غرب به پرونده های غیر هسته ای: طی یک ماه گذشته آمریکایی ها بارها از موضوعاتی سخن گفته اند که اساساً محلی در مذاکرات هسته ای ندارد اما آن ها تلاش کرده اند تا این موضوعات را از زیر میز مذاکره به روی میز بکشانند. موضوعاتی چون موشک های بالستیک ایران و حقوق بشر که کشورمان همواره بحث بر سر این موضوعات در مذاکرات هسته ای را رد کرده است. اختلافات میان نمایندگان کنگره با دولت آمریکا و نیز زیاده خواهی آمریکایی ها درباره مسائل دفاعی و داخلی ایران بر دامنه بی اعتمادی به آن ها افزوده است و خوش بینی ها درباره دورنمای مذاکرات را نسبت به ماه های اخیر کمتر کرده است.

به همین دلیل باید برای دور جدید مذاکرات بیش از پیش آماده بود و در این میان پیشنهادهایی وجود دارد که در ادامه می آید:

اول: توجه دقیق به محتوای توافق احتمالی: تجربه برداشت ها و تفسیرهای دوپهلو از توافق ژنو باعث شده است که از امروز به بعد نگران توافقی باشیم که قرار است درپایان مذاکرات جامع امضا شود. درباره انتقادات توافق ژنو این نکته مطرح می شد که زمان اجرای آن 6 ماهه است و قابل بازگشت اما واقعیت این است که در توافق نهایی با زمانی بیش از این ها مواجه خواهیم بود؛ شاید 5، 10 یا حتی 20 سال و حتی بیشتر! این زمان ها را اتاق های فکر پشت پرده مذاکرات به دیپلمات های غربی پیشنهاد می کنند و همین نکته لزوم توجه به کلمات و عبارات توافق احتمالی و حتی نشانه گذاری ادبی آن را مهم و حیاتی می کند. توافقی که باید به نحوی نگارش شود که در مدت زمان اجرای آن، نه «روح» و نه «جسم» آن به سبب برداشت های دوگانه و چندگانه نقض نشود. برخی منتقدان و حتی حقوقدانان درباره همین توافق 6 ماهه ژنو می گویند شامل غنی سازی نیست و برخی دیگر در مقابل غنی سازی را متن صریح آن می دانند. این دامنه گسترده تحلیل درباره یک کلمه نشان می دهد که تا چه اندازه انتخاب کلمات و توجه به بار معنایی آن ها به خصوص در مناسبات جهانی و حقوق بین الملل می تواند تاریخ آینده را تغییر دهد یا ندهد.

دوم: تقویت و مدیریت دقیق تر فضای رسانه ای تیم ایران: انتشار «Fact sheet» ادعایی آمریکا از مذاکرات ژنو که به توافق هسته ای منجر شد و تفاوت های آشکار آن با آن چه ایران منتشر کرده بود نشان داد که متاسفانه با انتشار همین چند برگه از نظر حقوقی بی ارزش و ادعایی آمریکایی ها توانست جو رسانه ای را تاحدودی به نفع آمریکایی ها برگرداند. به همین دلیل توجه جدی به حوزه مدیریت تیم رسانه ای و نیز تقویت اتاق رسانه ای تیم کشورمان به نحوی که هرگونه واکنش ها و پیامدهای مذاکرات را مدیریت کند وتا حد امکان ابتکار عمل را از رسانه های آمریکا بگیرد و نیز از ایجاد خوشبینی های بی دلیل و نیز نا امیدی های بی پایه و اساس جلوگیری کند، نکته ای است که باید در دور جدید مذاکرات جداً مورد توجه قرار گیرد. واضح است که هر آن چه در پشت میز مذاکره شکل می گیرد را رسانه ها به راحتی می توانند دوباره شکل دهند و حتی تغییر دهند و به همین دلیل باید با تقویت این حوزه اجازه نداد آمریکایی ها ابتکار عمل را به دست گیرند و ساز ناکوک بزنند. ساز مذاکرات جامع هسته ای که احتمالا به توافقی نهایی درباره پرونده هسته ای ایران منجر خواهد شد در وین درحال کوک شدن است. آیا این ساز پرده های ایرانی را هم خواهد نواخت؟

منبع:روزنامه خراسان 

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.