دینانی: خواجه نصیرالدین طوسی کلام شیعی را به فلسفه الهی تبدیل کرد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، غلامحسین ابراهیمی دینانی استاد برجسته فلسفه اسلامی در همایش بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی (اخلاق و فلسفه ) گفت: متکلمین قرون اولیه اسلام همه از اهل سنت بودند و ما در شیعه متکلم برجسته‌ای نداشتیم. زیرا شیعیان گوششان به کلام ائمه معصوم بود و نیازی به علم کلام احساس نمی‌کردند. در شیعه روایات  ائمه بسیار بالاتر از علم کلام بود از این نظر اهل سنت بالاتر از شیعیان بودند تا زمانی که خواجه نصیرالدین بزرگ ظهور کرد.

ابراهیمی دینانی ادامه داد: کتاب " تجرید الاعتقاد " که برخی آن را "تحرید الاعتقاد" خواندند کتاب عظیم خواجه است که ظاهرش کلامی است اما هیچ چیز از یک کتاب فلسفی کم ندارد. هنگامی که خواجه وارد میدان علم کلام شد،‌کلام شیعی جان گرفت و نه تنها این علم را ارتقا بخشید بلکه کلام شیعی را به فلسفه الهی تبدیل کرد. 

استاد برجسته فلسفه اسلامی اعلام کرد: با قاطعیت می‌گویم اگر خواجه نصیرالدین طوسی به ظهور نرسیده بود امروز حکیم مانند ملاصدرا و شاگردان او همچون حکیم زنودی و علامه طباطبایی را نداشتیم.

وی با بیان اینکه اوج تفکر عقلانی شیعی از خواجه نصیرالدین طوسی آغاز می‌شود، افزود:در تمام اهل سنت هیچ فیلسوف علی‌لطلاقی مانند ملاصدرا ، ابن‌سینا،‌علامه طباطبایی و ... نداشتیم وشاید به همین خاطر است که اهل سنت با خواجه نصیرالدین طوسی دشمنی خونی دارند و خیلی با خواجه بد هستند.آنها خواجه نصیرالدین را "ممیت‌الدین" می‌خوانند زیرا خواجه به فکر شیعی ارتقای چشم‌گیری بخشید. 

ابراهیمی دینانی اظهار کرد: اگر چه امروز خیابانی به اسم " خواجه نصیر " داریم اما متاسفانه این حکیم بزرگ را که خدمات بزرگی به عالم تشیع کرده است را خوب نمی‌شناسیم. خواجه سختی زیادی متحمل شد که خودش می‌گوید سختی که متحمل شدم قابل تصور نیست .

این پژوهشگر فلسفه اسلامی گفت: اگر غربی‌ها اثار متعدد او را در حوزه‌های مختلف از حکمت، کلام ، ریاضی ، نجوم و ... ببینند حیرت می‌کنند. اگرچه غربی‌ها با ما میانه خوبی ندارند اما در جاهایی انصاف را رعایت می‌کنند. مثلاً آنها نام خواجه نصیرالدین را در ناسا ثبت کرده‌اند زیرا به بزرگی این آدم اعتراف دارند و اذعان می‌کنند که در 800 سال پیش سخنان عجیبی درباره نجوم گفته است. 

استاد برجسته فلسفه اسلامی در ادامه به خدمات برجسته خواجه نصیرالدین در زمان حکومت هلاکوخان مغول از جمله ساختن رصدخانه مراغه و جمع کردن 400 اندیشمند و حکیم و... اشاره کرد و گفت: این مرد بزرگ شرح اشارات ابن‌سینا را نوشت و پس از ابن رشد که در برابر انتقادات امام محمد غزالی از فلسفه دفاع کرده بود،‌ دومین کسی است که به نحو شایسته از فلسفه دفاع کرد و آن را به جایگاه اصلی خود بازگرداند. 

دینانی خاطر نشان کرد: ابن رشد اندلسی در برابر غزالی که کتاب "تهافت‌التهافت" را نوشته،‌کتاب " تهافت الفلافسه " را نوشته بود که نخستین کسی بود که از فلسفه دفاع کرد، خواجه نصیرالدین طوسی هم در برابر شرح اشارات فخر الدین رازی ،‌شرح دیگری بر اشارات نوشت و از ایرادات و انتقادات نوشت و ازاتهامات و انتقادات فخر رازی نسبت به ابن‌سینا انتقاد کرد و به آنها پاسخ داد. خواجه دومین کسی است که از فلسفه و ابن سینا به نیکی دفاع کرد.

وی ادامه داد: تفاوت ابن رشد و خواجه نصیرالدین طوسی بر این است که اولاً‌ ابن رشد ابتدا غزالی را رد می‌کند اما بعدها با غزالی دوست می‌شود و بر علیه ابن سینا موضع گیری می‌کند.دوماً‌ ابن رشد از خود هیچ شاگردی بر جا نگذاشت اما خواجه نصیرالدین طوسی با واسطه شاگردی مانند ملاصدرا دارد.

انتهای پیام/