داروخانه‌های اجاره‌ای بلای جان بیماران شده‌اند
خبرگزاری تسنیم: رئیس اداره مواد و داروخانه‌های تحت کنترل سازمان غذا و دارو گفت: داروخانه‌های اجاره‌ای و بعضی از داروخانه‌های نواحی دور دست کشور که از امر نظارت ادواری دور هستند.
به گزارش گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، تهران امروز نوشت؛ به دلیل کمبود دارو در داروخانه‌ها، بسیاری خطر خرید داروها از دست دلالان را به جان می‌خرند تا بتوانند بیمار خود را نجات دهند. داروهایی که معلوم نیست تاریخ مصرف و صحت و سقم آن واقعی است یا خیر. حضور دلالان دارو مقابل داروخانه‌ها موضوع همیشگی است، اما ورژن جدید آنها به تازگی مقابل داروخانه‌ها سفره پهن کرده‌اند. حتی گفته می‌شود برخی از پرسنل بیمارستان‌هایی خاص در مواقعی که بیمار فوت می‌کند، دارو‌هایشان را با قیمت پایین خریده و در بازار آزاد می‌فروشند. براتی معاون امنیتی استاندار تهران چندی پیش در صحبت‌هایش گفته بود براساس گزارش‌های نیروی انتظامی بعضا برخی داروخانه‌های شبانه‌روزی اقدام به توزیع و فروش داروهای غیرمجاز و قاچاق می‌کنند. به همین سبب با دکتر سعدالله‌پرویزی مشاور مدیرکل و رئیس اداره مواد و داروخانه‌های تحت کنترل سازمان غذا و دارو، به گفت‌وگو نشستیم تا ببینیم حاشیه‌هایی که این روزها گریبان دارو و داروخانه‌ها را گرفته تا چه اندازه صحت دارد.
همین چند روز پیش آمارهایی از مصرف بالای داروهایی از قبیل کدئین، ترامادول، دیازپام و ریتالین در بین دانشجویان به رسانه‌ها رسید که بسیاری از خانواده‌ها را نگران کرد. الان سوال این خانواده‌ها این است وقتی فروش این داروها در داروخانه‌ها بدون نسخه پزشک ممنوع است چگونه فرزندانشان می‌توانند آنها را به راحتی تهیه کنند؟
طبیعتا فروش این داروها بدون نسخه پزشک ممنوع است. دارویی مثل ریتالین جزء داروهای است که حتما تحت‌کنترل فروخته می‌شود. دستورالعملی که به تمام داروخانه‌ها ابلاغ شده این است که بدون نسخه این داروها ارائه نشود. اما این نکته نباید دور از نظر بماند که در هر صنفی درصدی متخلف نیز وجود دارند که در این خصوص داروخانه‌های خاطی که غالبا در چرخه مدیریت غیررسمی اداره می‌شوند مانند داروخانه‌های اجاره‌ای و بعضی از داروخانه‌های نواحی دور دست کشور که از امر نظارت ادواری دور هستند مانند داروخانه‌های مرزی آنها را به صورت غیرقانونی به فروش می‌رسانند. در این موارد مسئولان این داروخانه‌ها جهت سود بیشتر ممکن است نسبت به فروش سهمیه خود به مصرف‌کنندگان بازار غیررسمی و قاچاق اقدام کنند. البته فروش هر کدام از موارد داروهای کدئین‌دار، ترامادول و ریتالین بر اساس دستورالعمل سازمان بر طبق سهمیه از طریق معاونت‌های غذا و دارو دانشگاه نظارتی متبوع صورت می‌گیرد و شرکت توزیعی نمی‌تواند بیشتر از سهمیه تعیین شده به هر داروخانه سهمیه‌ای اختصاص دهد.
*****
*به نظرتان داروخانه‌های مرزی این توانایی را دارند که چنین حجم بالایی از داروها را به بازار عرضه کنند؟ احتمالا داروخانه‌هایی که در کلانشهر‌ها، شهرهای بزرگ و کوچک غیرمرزی و حتی زیر نظر شما هستند نیز این تخلف را مرتکب می‌شوند.
شرایط توزیع و نظارت بر برخی داروها مانند ریتالین متفاوت است.
*و خیلی هم گران است.
طبیعی است. زیرا برند اصلی است و نسبت به بقیه داروها گران‌تر است. این دارو تولید داخل هم دارد و در حال حاضر دو شرکت تولید ریتالین دارند.
*شنیدم که یک برگ ریتالین 300-400 هزار تومان است.
نه. اینقدر هم تفاوت قیمت ندارد.
*چطور یکسری از داروها به‌طور غیرمجاز به دست مردم و بازار سیاه می‌رسد. حتی داروهای خارجی. این داروها زیر نظر دولت از گمرک وارد کشور می‌شود.
می‌خواهم سوالتان را با یک‌سوال جواب دهم. با کنترل شدیدی که روی موادمخدر وجود دارد چطور به دست مردم می‌رسد؟ با وجود اینکه دستگاه‌های مختلف بر آن نظارت دارند و مرزبانان زیادی از ورود آن جلوگیری می‌کنند.
*سازمان غذا و دارو روی دارو نظارت دارد ولی موادمخدر که ناظری ندارد.
منظور من این است که چگونه می‌خواهید جلوی قاچاق را بگیرید؟
*تمام این داروهایی که وجود دارد قاچاق است؟
خیر. اما نمی‌توانیم جلوی قاچاق را بگیریم و متولی آن نیز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است و انکارناپذیر است. بخشی از آن هم احتمال دارد که از داروخانه‌ها نشت کند ولی دانشگاه‌های علوم پزشکی بر اکثر داروخانه‌ها نظارت دارند و آن را کنترل می‌کنند.
*ولی بعضی از داروها بدون هیچ نسخه‌ای ارائه می‌شوند.
بله. ما یک لیست OTC داریم که مسئول داروخانه می‌تواند آن را بدون نسخه به بیمار ارائه کند. داروهایی مانند استامینوفن و 34 داروی دیگر. این لیست در کشورهای دیگر هم وجود دارد و ایران هم به اجرای فروش بدون نسخه آن اقدام می‌کند.
*و داروهای تحت کنترل و روانگردان چطور؟
فروش آنها باید نسخه پزشک داشته باشد. باید یادمان باشد که هیچ دارویی بدون عارضه نیست. زمانی ما این داروها را توصیه می‌کنیم که یک بیمار مصرف کند که با تجویز پزشک باشد و برای آن نسخه بنویسد به‌ویژه داروهای روانگردان که متاسفانه امروزه در جامعه روزبه‌روز استفاده از آن گسترش پیدا می‌کند. این داروها در داروخانه‌ها قطعا با دقت بیشتری عرضه می‌شود زیرا علاوه بر عوارضی که دارد، در مقایسه با سایر داروها وابستگی روانی برای مصرف‌کننده می‌آورد و کنار گذاشتن این دارو برایش مشکل خواهد بود. کنار گذاشتن این داروها با خوب شدن بیماری به راحتی امکان‌پذیر نیست و گاهی بیماران ناخودآگاه به دلیل وابستگی که پیدا کرده‌اند، به مصرف آن اقدام می‌کنند.
*داروخانه‌های غیررسمی و اجاره‌ای که در ابتدای صحبت به آنها اشاره کردید، تحت نظر شما نیستند چرا چنین داروخانه‌هایی وجود دارد که بتوانند راحت داروها را بدون نسخه عرضه کنند؟
بعضی از داروخانه‌ها تحت مدیریت داروساز‌ها نیستند. زمانی قوانین طوری بود که به افرادی که تجربه کافی در این زمینه داشتند داروخانه می‌دادند. در حال حاضر هم در شرایط قانونی چنین چیزی وجود دارد ولی امتیاز‌بندی شده و چنین افرادی نمی‌توانند واجد شرایط باشند. ضمن آنکه یکسری از داروخانه‌ها اجاره داده می‌شوند و تحت مدیریت رسمی و اشراف داروساز نیستند. تعداد این داروخانه‌ها کم است که از این طریق هم نشتی داریم. این افراد (اجاره‌کننده داروخانه‌ها و داروخانه‌های تجربی) بالاخره الزاماتی که یک داروساز دارد قطعا پذیرش مسئولیت را ندارند.
*شما از داروخانه‌های اجاره‌ای صحبت می‌کنید که داروساز مدیر آن در داروخانه حضور ندارد. در هر صورت باید نظارتی روی آن باشد.
قطعا این نظارت وجود دارد. دانشگاه‌های استان‌ها بر داروخانه‌های تحت پوشش خود نظارت دارند و اگر مواردی هم ببینند برخورد خواهند کرد. در حال حاضر به دلیل این کنترل و نظارت پرونده‌های متعددی تکمیل و به دستگاه قضایی ارسال شده است. ولی از طریق داروخانه این نشتی‌ها بسیار کم است. آمار فروش داروخانه‌ها را داریم. فروش غیرمجاز دارو در مقایسه با دو سال گذشته بیش از 70 درصد کاهش پیدا کرده است.
*یکسری داروها هستند ولی در داروخانه‌ها به راحتی در دسترس آنها قرار نمی‌گیرند. ولی در بازار سیاه به راحتی پیدا می‌شوند.
اینها همان داروهای قاچاقی هستند که وارد کشور می‌شوند. ارائه‌کننده این داروها یکسری افراد سودجو هستند و وقتی احساس می‌کنند دارویی کمیاب شده و مردم به آن نیاز دارند راه ورود آن به کشور را هم پیدا می‌کنند. در تمام دنیا قاچاق دارو وجود دارد و تنها شامل ایران نمی‌شود.
*چطور می‌توان با این قاچاق مبارزه کرد؟
وزارت بهداشت و درمان می‌تواند با کمک نیروی انتظامی و قوه قضائیه با آنها برخورد کند.
*چند سالی بود که بازار سیاه بسیار کم‌کار شده بود ولی از سال گذشته تا اواخر آبان امسال فعالیت آنها خیلی چشمگیر بود. به نظرتان چرا دارو در داروخانه‌ها کم بود که مردم مجبور بودند به آنها مراجعه کرده و داروی مورد نیاز خود را با قیمت‌های نجومی به دست آورند.
در هر بخش و حوزه‌ای اگر کمبود نباشد، فعالیت افراد سودجو که بازار سیاه را به وجود نمی‌آورد و رونقی نخواهد گرفت. تولیدکننده یا واردکننده اگر دارو را به‌طور طبیعی وارد کند مشخص است که مردم به داروخانه‌ها می‌روند و به راحتی داروی خود را تهیه می‌کنند. ولی وقتی دارویی برای ارائه وجود نداشته باشد، آنها به هر طریقی آن را برای بیمار خود تهیه می‌کنند و مجبورند به جاهایی مراجعه کنند که افراد سودجو در آن دارو را به چندین برابر قیمت می‌فروشند.
*چرا این کمبود در داروخانه‌ها وجود دارد؟
به دلیل تحریم‌ها امسال مشکل دارویی کشور کاملا مشخص و طبیعی بود.
*ولی می‌گفتند که ایران تحریم دارویی نیست. یعنی غیرمستقیم بر بازار دارو تاثیر داشته؟
بله. این دروغی است که می‌گویند. در عمل همه چیز برعکس بود. با تحریم‌ها بانک‌ها روند طبیعی قبلی را طی نمی‌کردند و نقل و انتقال سیستم پولی کاملا بسته بود. به همین سبب مشکل ارزی و گشایش LC داشتیم. ما مجبور بودیم تحریم‌ها را دور بزنیم. این تحریم‌ها باعث شده بود هم افزایش قیمت و هم کمبود دارو داشته باشیم. سیستم خرید دنیا دیگر نقدی نیست و وقتی نمی‌توان پول انتقال داد مسلما نمی‌توان دارویی هم خریداری کرد.
*و این راه را برای جولان قاچاقچیان دارو باز کرد.
دقیقا. در قاچاق سیستم بانکی وجود ندارد. ولی سازمان غذا و دارو توانست تب بازار دارو را کم کند و شانتاژی که قاچاقچیان برای سود بیشتر به راه انداخته بودند را کاملا از بین برد.
*به نظرتان داروخانه‌ها به سوپرمارکت تبدیل نشدند؟ همه چیز در آن وجود دارد.
داروخانه‌ها مجاز هستند وسایل بهداشتی، دارویی، آرایشی و ملزومات پزشکی را ارائه کنند. باید طبق آنچه مجاز هستند عمل کنند اما اگر چیزی اضافه‌تر و بیشتر در داروخانه‌ای به فروش می‌رسد مقام و شأن آن داروخانه است که پایین می‌آید.
*این داروها در عطاری‌ها هم موجود هستند. چند درصد داروخانه‌ها در توزیع بدون نسخه این داروها مقصر هستند و چند درصد عطاری‌ها؟
مهم این است که کار اشتباه چه یک درصد و چه صد در صد اشتباه است، نه اینکه چه کسی یا کسانی بیشتر یا کمتر مقصرند. اگر داروخانه‌ها فروش غیرمجاز داشته باشند خلاف آیین‌نامه عمل کرده‌اند، اما عطاری‌ها طبق قانون حق فروش دارو را ندارند چه با نسخه چه بی‌نسخه.
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.