ماجرای درختکاری هخامنشیان در تخت جمشید و نامه مهم داریوش

مرتضی طالعی ماسوله در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم،‌ با اشاره به اهمیت حفاظت از طبیعت و به ویژه درخت و درختکاری در بین ایرانیان از دوران‌های بسیار دور اظهار داشت: این موضوع یکی از مهم‌ترین نکاتی است که در ایران باستان بسیار مورد توجه بود، به طوری که به عنوان نمونه خصوصاً در دوره هخامنشی در طبیعت‌ بودن، پله‌ای برای رسیدن به عشق محبوب و رسیدن به یک معنویت بود و این درایت و واقعیت در دوران گذشته و باستان ما نورافشانی می‌کند.

وی اضافه کرد: در این دوران یک رفاقتی بین انسان و طبیعت وجود داشت چرا که به نوعی رفاقت بین انسان و طبیعت در فطرت انسان وجود دارد اما این‌که در چه دوره‌ای به یک اعتقاد و فلسفه رسیدند و برای آن یک تعریف فلسفی و تعریف مکتبی ارائه کردند، باید گفت که این اتفاق از دوران ایران باستان بود،‌ چرا که ایرانیان باستان اعتقاد داشتند نزدیک‌ بودن به طبیعت و بالا بردن میزان طبیعت به کمک کاشتن درختان و گیاهان به نوعی رسیدن به عشق معبود و معنویت است.

طالعی ماسوله با بیان این‌که ما مسلمانان وقتی وارد مسجد می‌شویم احساس یک روحیه خاص مذهبی پیدا می‌کنیم و اتوماتیک به سمت عبادت خداوند متمایل می‌شویم، تصریح کرد: در ایران باستان هم یک چیزی شبیه این وجود داشت که رفاقت با طبیعت، گیاه و درخت، به نوعی نزدیکی به معبود و نزدیکی به آن اعتقادات الهی است، چرا که طبیعت را از خدا می‌دانستند.

وی اضافه کرد: نکته دیگر این است که ما در حال حاضر که به تخت جمشید نگاه کنیم، با تخت جمشیدی مواجه می‌شویم که بیش‌تر سنگ است، معماری شهری در حالی که معماری فعلی تخت جمشید، بخش کوچکی از آن معماری اصلی این مجموعه است و معماری اصلی تخت جمشید به شکل دیگری بود به طوری که طبق تحقیقات محقق آلمانی، این مجموعه فضاهای بسیار سبز، باغ‌های بزرگ، نهرهای عظیمی داشت و آن‌ها خواستند این بینش را در فضای معماری خودشان ایجاد کنند.

این استاد دانشگاه یادآور شد: هخامنشیان دارای دیدگاه و فلسفه‌ای بودند که طبیعت یک نشاطی در انسان و ارتباطی با معبود ایجاد می‌کند لذا در کنار این معماری سنگی، باغ‌هایی ایجاد کردند و درختانی را کاشتند تا وقتی فردی در آن فضا وارد می‌شود آرامش و معنویت را در کنار هم تجریه کند.

وی در ادامه با اشاره به برخی از اقدامات جالب هخامنشیان در توسعه درختکاری خاطرنشان کرد: اهمیت‌دادن داریوش به کشت درختان و کشاورزی به قدری بود که در "مهر داریوش بزرگ" تصویر نخل که علامت سرسبزی و ثمردهی است، نقش بسته و در دیوارهای تخت جمشید در محل پلکان‌ها، درختان سرو که همواره سرسبز است حکاکی شده‌ است.

طالعی ماسوله با بیان این‌که داریوش علاقه زیادی به درختکاری داشت، ادامه داد: نامه جالبی از داریوش به دست آمده‌ است که در آن به یکی از ساتراپ‌های میان‌رودان (بین النهرین) می‌نویسد: "پیشنهادی که برای آبادی کشور من و بردن درخت‌های میوه به آن طرف رود فرات تقدیم کرده‌اید می‌پسندم و به شما آفرین می‌گویم".

وی اضافه کرد: مسلم است که این نامه و این دستور تنها ‌هوس یک پادشاه نیست، بلکه یک سیاست اقتصادی بسیار مرتب و منظمی است و به همین دلیل هم در زمان همین پادشاه ایرانیان یک نوع مخصوص انگور که مورد علاقه دربار هخامنشی بود، کاشتند. همچنین به عنوان نمونه نخستین درخت‌های پسته را ایرانیان در حلب غرس کردند و کشت فندق معروف در سرزمین‌های کنار دریای سیاه، زراعت کنجد از مصر و برنج در بین‌النهرین را هخامنشی‌ها معمول کردند.

انتهای پیام/