جایگاه «القلمون» در معادلات میدانی سوریه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، «حسین عبدالعزیز»، تحلیلگر سوری در گزارشی که پایگاه خبری النشره آن را منتشر کرد، به بررسی جایگاه و موقعیت منطقه «القلمون» در معادلات میدانی سوریه می‌پردازد.

حسین عبدالعزیز در این خصوص می‌نویسد: از ابتدای سال 2013 میلادی مشاهده کردیم که ارتش و نیروهای مسلح سوریه اقدام به ایجاد تغییراتی در خط‌مشی نظامی خود در دو بعد تاکتیکی و استراتژیکی انجام دادند و در این راستا به‌جای انتشار نیروهای خود در تمام اراضی و مناطق و ورود به صدها درگیری در جبهه‌های نظامی مختلف تصمیم گرفت اهداف دور و نزدیکی را برای خود مشخص کند که امکان تحقق آنها برایش وجود داشت، به همین منظور از برخی مناطق عقب‌نشینی و در برخی مناطق نیروهایش را متمرکز کرد.

در این مرحله از بحران سوریه اولویت نظام سوریه تأمین امنیت دمشق به‌عنوان پایتخت کشور سوریه و پس از آن تأمین امنیت مناطق اطراف آن و در مرحله سوم تأمین امنیت جنوب و جنوب شرقی دمشق تا 20 کیلومتری آن بود.

هدف دوم نظام سوریه تسلط بر شهر «حمص» و در دست گرفته کنترل آن به‌دلیل موقعیت جغرافیایی این شهر بود که در واقع حلقه ارتباط بین شمال سوریه با جنوب آن شمرده می‌شود تا پس از آنکه تسلط بر شهر حمص محقق گردید، سیطره بر ریف آن به‌عنوان مرحله دوم این هدف محقق شود، به این جهت که ریف حمص به منطقه بقاع لبنان و منطقه القلمون از ناحیه شمالی ملحق بود.

اهمیت منطقه القلمون

اهمیت منطقه القلمون از این امر نشئت می‌گیرد که باید آن را حیاط خلوت و منبع امداد و کمک رسانی به دمشق و همچنین مناطق میانی در سوریه یعنی حمص و ریف آن و مناطق بیابانی در شرق یعنی دیر الزور به شمار می‌آید.

منطقه القلمون در واقع نوار استراتژیکی به‌طول 120 کیلومتر و عرض حدود 10 کیلومتر است که در برخی مناطق عرض این نوار به 35 کیلومتر هم می‌رسد. در غرب این منطقه سلسله کوه‌های لبنان و در شرق آن راه‌های منتهی به بیابان‌های شام با مجموعه بزرگی از روستاها و شهرهای کوچک است.

برآورد شده است که شمار تروریست‌های مسلحی که در این منطقه فعالیت و حضور دارند، به حدود 20 هزار نفر برسد که در 3 منطقه اصلی یعنی «رنکوس»، «عسال الورد» و «یبرود» متمرکز شده‌اند و وابسته به گروه‌های تروریستی مانند گردان القادسیه در رنکوس، ارتش آزاد و گردان چتربازان القصیر و ارتش اسلام و جبهه النصره و غریبان شام و ده‌ها گروه مسلح تروریستی دیگر هستند.

از سال 2013 ارتش و نیروهای مسلح سوریه توجه خود را متمرکز منطقه القلمون از رنکوس در جنوب که در 45 کیلومتری شهر دمشق قرار دارد تا لبریج در شمال که تنها چند کیلومتر با القصیر فاصله دارد، کردند که نواری استراتژیک به‌طول حدود 70 کیلومتر و عرض 10 کیلومتر را شامل می‌شد و شهرها و شهرک‌های حوش عرب، عسال الورد، الجبة، المعره بخعه، الصرخه، فلیطه، یبرود، النبک، دیر عطیه، قاره و جراجیر را در بر می‌گرفت.

آنچه بر اهمیت منطقه القلمون می‌افزود، این بود که به‌دلیل نزدیکی آن به مرزهای لبنان به یکی از مناطق استراتژیک گروه‌های تروریستی برای نقل و انتقال نیروهای انسانی و تجهیزات نظامی خود تبدیل شده بود، برای قطع این ارتباط ارتش و نیروهای مسلح سوریه در اواسط نوامبر گذشته نبرد قاره و دیر عطیه و النبک را آغاز کردند که در جوار بزرگراه بین المللی دمشق نیز قرار دارند.

القلمون مرکز تجمع و کانون تمرکز گروه‌های تروریستی

منطقه یبرود به این جهت که کانون اصلی کمک‌رسانی و امداد تروریست‌ها و گروه‌های مسلح دیگر مناطق به شمار می‌آمد، به‌سرعت به یکی از مهمترین پایگاه‌ها و مراکز تجمع گروه‌های تروریستی در منطقه القلمون تبدیل شد. این درحالی است که گروه‌های تروریستی مسلح در این منطقه اقدام به احداث کارگاه‌های بی‌شمار تولید بمب و موشک‌های دست‌ساز کردند.

تسلط ارتش سوریه بر منطقه یبرود به‌معنای خارج کردن این منطقه از معادلات میدانی با قطع راه‌های ارتباط و تماس اصلی بین گروه‌های مسلح فعال در جنوب و شمال سوریه است، علاوه بر اینکه با تصرف این منطقه ارتباط گروه‌های تروریستی با مناطق لبنان نیز قطع می‌شد و به این ترتیب لبنان نیز با تأمین امنیت سلسله کوه‌های القلمون که در شرق لبنان واقع هستند، از معادلات میدانی سوریه خارج می‌شد.

اما تصرف یبرود عملیات حساس و سختی شمرده می‌شود، چون علاوه بر اینکه بیش از 5هزار تروریست در این منطقه حضور دارند، خود منطقه دارای بافت و ساختار جغرافیایی خاصی است، به‌عنوان مثال در این منطقه دشتی وجود دارد که منطقه را به دو بخش تقسیم می‌کند، همچنین در این منطقه کوه‌های بلند و سختی وجود دارد که بالا رفتن و صعود از آنها بسیار سخت و دشوار است، چه رسد به آنکه در آن نبردهایی نیز صورت گیرد، کوه‌هایی مانند تیجان که بلندترین آنها به شمار می‌آید، همچنین کوه‌های مار مارون و العریض.

نگاهی اولیه به نقشه یبرود نشان می‌دهد که ارتش سوریه چه کار سخت و مهمی را برای تصرف یبرود پیشِ‌رو دارد، چراکه یبرود از جنوب به منطقه‌ای کوهستانی محدود است که ورود به یبرود از این محور را بسیار سخت و دشوار نشان می‌دهد، در شمال «مزارع ریما» قرار دارد که براساس اطلاعات موجود هزاران تروریست در آن متمرکز هستند و ارتش سوریه هفته گذشته با وجود حضور و فعالیت این جمع کثیر از تروریست‌ها موفق شدند منطقه مزارع ریما را به تصرف خود درآورند، منطقه غرب یبرود نیز منطقه‌ای کوهستانی است که گروه‌های تروریستی برای تردد خود اقدام به ایجاد گذرگاه‌هایی کوهستانی کردند که این گذرگاه‌ها آنها را به منطقه عرسال در لبنان ارتباط می‌دهد، در شرق تنها یک راه اصلی وجود دارد و تنها محوری که نفوذ در آن برای ارتش سوریه راحت به نظر می‌رسد، در شمال غربی یبرود واقع شده و شهرک «السحل» را در بر می‌گیرد که در 3 کیلومتری یبرود واقع شده و طی روزهای اخیر از سوی ارتش سوریه تصرف شد. همان طور که مشاهده می‌شود، طبیعت کوهستانی منطقه زمینه مناسبی را برای تردد عناصر تروریستی و قاچاق سلاح و تجهیزات نظامی فراهم کرده بود که با آغاز عملیات ارتش سوریه در این منطقه تمام این راه‌ها یک به یک مسدود شده از بین رفتند.

نبرد یبرود در 12 فوریه گذشته با انتشار و استقرار نیروهای ارتش سوریه در ورودی شرقی شهر یبرود در دامنه تپه العقبه و نزدیک بزرگراه النبک ــ یبرود و در بزرگراه بین المللی در شمال شهر یبرود و همچنین در منطقه السحل در شمال غربی یبرود آغاز شد.

ارتش سوریه عملیات‌های خود در شهر یبرود را با تکیه بر تاکتیک بمباران گسترده و وسیع مراکز تجمع و مقرهای گروه‌های مسلح در شهر یبرود آغاز کرد، به‌گونه‌ای که در این برهه زمانی شاهد انجام 200 عملیات روی مراکز تجمع و مقرهای گروه‌های مسلح توسط نیروی هوایی ارتش سوریه با میانگین 20 پرواز در روز بودیم.

البته کانون و تمرکز عملیات‌های ارتش سوریه در این برهه تمرکز بر محور شمال غربی یبرود و شهرک السحل بود. با تصرف السحل ارتش سوریه این قدرت و امکان را یافت تا گذرگاه شمال غربی یبرود را برای گروه‌های مسلح از یک سو مسدود کند و از سوی دیگر تپه‌های ریما به نیروهای ارتش سوریه این اجازه را می‌داد که تحرکات گروه‌های مسلح را در این بخش از یبرود تحت نظر بگیرد و این پیروزی و موفقیتی بزرگ برای ارتش سوریه به شمار می‌آمد.

پس از آن ارتش سوریه تاکتیک نظامی خود را بر حمله به یبرود از محور شرقی و تپه «العقبه» متمرکز کرد تا حوزه عملیاتی بزرگراه بین المللی دمشق و از آنجا به بزرگراه النبک ــ یبرود در شمال و از آنجا به الفلیطه در بخش غربی در برگیرد، این هلال عملیاتی این اجازه را به ارتش سوریه می‌داد تا راه‌های مورد استفاده گروه‌های مسلح بین یبرود در سوریه و عرسال در لبنان به‌استثنای راه‌های کوهستانی و صعب العبور قطع شود.

اما تاکنون جبهه جنوبی یبرود که رأس العین و بخعه ــ الصرخه و معلولا تا جبعدین و رنکوس و از آنجا به‌سمت جبهه جنوب غربی یعنی المعره و الجبه و عسال الورد باز باشد.

اما جدیدترین اطلاعات میدانی به دست آمده از شهر یبرود تأکید می‌کند ارتش سوریه تنها یک کیلومتر با مرکز شهر فاصله دارند تا با تصرف آن بزرگ‌ترین پایگاه‌ و پناهگاه‌ گروه‌های تروریستی در منطقه القلمون سقوط کند.

انتهای پیام/*