رونق تولید و عرضه صنایع دستی گیلان در نوروز

به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت، صنایع دستی گیلان از جمله سوغات‌های ماندگار این استان که حاصل زحمات گیله زنان و گیله مردان این استان شمالی است.

بی‌شک یکی از افتخارات هر ملت و کشوری، صنایع بومی و دستی آن کشور است،  چرا که این صنعت و به عبارتی این هنر بی‌بدیل و بی رقیب حاصل ذوق و هنر، سلیقه، ابتکار و خلاقیت هنرمندان و صنعتگران عزیزی است که صبورانه آداب، سنن و رسوم و در یک کلام پیام فرهنگی نسل ها را در محصولات تولیدی شان متجلی کرده و از آن پاسداری می‌کند.

صنایع دستی نقش مهمی برای نیروی انسانی در امر تولیددر نظر می گیرند، چرا که در فرایند تولید این مصنوعات ، دست انسان دارای نقش اساسی است.

گیلان دارای صدها هنر صنایع دستی است که نوروز فرصت مناسبی برای رونق تولید و عرضه محصولات صنایع دستی آن محسوب می‌شود.

رشتی دوزی:

رشتی دوزی یکی از هنرهای بومی و خاص استان گیلان است که از طریق دوختن نخ های ابریشمی رنگ به سطح پارچه توسط قلاب و ایجاد طرح و نقشهای زیبا و چشمگیر صورت می گیرد.

مرکز عمده فعالیت این هنر شهر رشت بوده و به همین دلیل نام رشتی دوزی بدان اطلاق می گردد. نقوش مورد استفاده در این هنر عبارتند از بازوبندی، بند رومی، انواع بته جقه، گل و مرغ، لچک و ترنج.

رشتی دوزی به سه روش ساده و برجسته و معرق دوخته می‌شود و کاربردهای این هنر از دیرباز تا کنون شامل پرده، فرش ، پوشش زین، سجاده، روکش مقابر بزرگان، کلاه، لباس، مخده، رومیزی و روتختی است.

چموش دوزی:

چموش یکی از پاپوشهای سنتی و اصیل استان گیلان است که از چرم طبیعی تهیه می گردد و بدون پاشنه است.

کلیه مراحل تولید چموش به شیوه سنتی بوده و با استفاده از نخ‌های رنگین ( سبز ، سفید و قرمز ) زینت می‌یابد، مرکز تولید چموش شهرستان ماسوله بوده است.

امروزه تولید چموش بسیار محدود می‌باشد و محصولات تزئینی در اندازه‌های کوچک تهیه می‌گردد، چموش گیلان دارنده نشان مهر اصالت از سازمان یونسکو  است.

خراطی:

از جمله صنایع دستی چوبی است که از طریق تراش چوب به صورت افقی انجام می گیرد. در گیلان ساخت انواع پایه های مبل ، نرده، قندان، گلدان و عصا رواج دارد.

از نقوش طبیعی چوب در رویش‌های بهاره و تابستانه در ایجاد طرح و نقش استفاده  می‌شود و  مرکز عمده تولید خراطی در استان شهرستان رشت است.

نازک‌کاری چوب:

از جمله صنایع دستی چوبی است که طی آن، چوب بر اساس طرح و نقش موردنظر روکش می‌شود و با این تکنیک، محصولات ظریف و نازک چوبی در نهایت ظرافت و با دقت و زیبایی تولید می‌شود.

در این هنر محصولات بدون استفاده از رنگ تولید می‌شود و طرح و نقش متناسب با نوع تولیدات متفاوت است.

مانند نقوش نقاشی شده گل و پرنده بر روی گلدان ها، بشقاب و قاشقهای چوبی و انواع ظروف. مراکز مهم فعالیت در استان  در گذشته شهر رشت و در حال حاضر نیز با توجه به محدود شدن فعالیت، کارگاه‌های کوچک در این شهرستان فعال می‌باشد.

حصیربافی:

حصیر بافی یکی از قدیمی ترین صنایع دستی و شاید کهن ترین آنها است . در گیلان بافت انواع زیرانداز، سبد، کلاه و... از حصیر متداول است.

در گیلان از دو نوع الیاف گیاهی "لی" و "سوف" برای بافت استفاده می‌شود و نقوش بکار رفته در بافت زیراندازهای حصیری با نام و نشانی‌های مناطق فعال این رشته هماهنگ بوده است(مانند گل غازیانی ).

امروزه بافت حصیر در بندرانزلی و خمام رایج است.

بامبو بافی:

بامبو در فارسی نی خیزران نامیده می‌شود و صنعتگران گیلانی با ابزار بسیار ساده گیاه بامبو را به رشته های نازک و یکدست خرد کرده و با آن انواع سبد ، آباژور و غیره می بافند.

طرح و نقش سبدها از زیر و رو قرار گرفتن رشته ها هنگام بافت بوجود می آید. در تولید سبد از رنگ طبیعی خود چوب بامبو استفاده می شود.مراکز مهم فعالیت این هنر در شرق گیلان(روستای لیاستان  و شهرستان لنگرود) می باشد.

گره چینی :

گره چینی به قطعات برش خورده چوب در اشکال مختلف و متعدد و وحدت گرای هندسی که به طور هماهنگ در یک کادر مشخص و تکرار شونده در کنار هم قرار گرفته باشند گفته می‌شود.

گره ها اتصالات کوچکی از چوب هستند که به صورت فاق  و زبانه بهم اتصال می‌یابند، از گره چینی در تزئینات وابسته به معماری، درب‌های اماکن متبرکه، مقابر و منابر  استفاده می‌شود.

کدوی منقوش :

از جمله صنایع دستی استان گیلان است که در آن بر روی نوعی کدو به نام کدو قلیانی با ابزار ساده نقش اندازی می شود  و از آن به عنوان پایه قلیان استفاده می‌شده است.

در این هنر کدو را حین رشد با استفاده از قالبهای چوبی به شکل و فرم مورد نظر در می‌آورند و پس از برداشت و قبل از خشک شدن نقوش مختلف گیاهی و جانوری و هندسی بر سطح آن ایجاد می‌شود.

گاهی اوقات کدوها با استفاده از مواد طبیعی رنگ آمیزی می شوند .مرکز عمده فعالیت این هنر شهرستان های آستانه اشرفیه و لاهیجان ( روستای لیالستان ) بوده است.

مرواربافی:

مروار نام شاخه های نوعی درخت بید است . از ترکیب ترکه‌ها و رد شدن آنها از زیر و روی یکدیگر و پیچاندن آنها به دور هم بافت یکدست و محکمی به دست می‌آید.

محصولات تولیدی شامل انواع سبد ، میز ، صندلی و کمد بوده و بافت مروار در شهرستان‌های آستانه اشرفیه و صومعه سرا متداول است.

منبت چوب:

واژه منبت از نبات به معنی گیاه گرفته شده است و در اصطلاح به نقش برجسته و کنده کاری روی چوب گفته می شود . نقوش مورد استفاده در این هنر اغلب شامل اسلیمی و خطایی و نقوش حیوانی و انسانی است.

از منبت در تزئین درب‌ها ، رحل قرآن، میز و نیز مجسمه‌های چوبی استفاده می‌شود،  این هنر به صورت پراکنده در سطح استان گیلان انجام می‌شود.

انتهای پیام/ ب