غنی‌سازی را دو یا سه‌ساعته به ۲۰ درصد می‌رسانیم؛ تحریم‌های آمریکا با متن توافق ژنو مغایرت دارد
خبرگزاری تسنیم: سخنگوی سازمان انرژی اتمی تأکید کرد جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گونه حق غنی‌سازی ۲۰ درصد و حتی بالاتر از آن را واگذار نکرده است و رویکرد اخیر ایران با غرب درست، لازم و به‌موقع بود.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی تسنیم، بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در تاریخ دوشنبه 19 اسفند از خبرگزاری تسنیم بازدید کرد. وی سپس به سؤالات خبرنگاران حوزه سیاست خارجی و هسته‌ای خبرگزاری پاسخ داد. متن این مصاحبه در ادامه می‌آید:
تسنیم: با عرض خوش‌آمد به خبرگزاری تسنیم، در ابتدا اگر صحبتی مقدماتی دارید، بفرمایید.
کمالوندی: قبل از هرچیز تشکر می‌کنم از استقبال گرم و عنایت ویژه مسئولین خبرگزاری تسنیم. انسان خوشحال می‌شود وقتی می‌بیند این پیشرفت‌ها در کشور در جریان است. زمانی که ما دانشجو بودیم فکر می‌کردیم می‌شود کشور را عوض کرد و الحمد لله انقلاب شد. در آن موقع خیلی از چیزهایی که اکنون می‌بینید برای ما یک آرزو بود که الحمد لله بخش مهمی از آن تحقق پیدا کرد و به‌خواست خداوند آن اهداف انقلاب هم ان‌شاء‌الله محقق می‌شود.
حتمآ یکی از حوزه‌های مهم رسانه است. بنده بیش از 30 سال تجربه کار دیپلماتیک دارم و اعتقاد راسخ دارم برای تحقق آرمان‌های انقلاب در سطح جهان ابزاری نیاز است که یکی از آنها رسانه است تا تصویر درست و واقعی از کشورمان منعکس کند. البته به‌نظر من رسانه باید بی‌طرف باشد اما نباید بی‌هدف باشد. با این نگاه کار رسانه بسیار مهم است که در اطلاع رسانی غرض‌ورزی، اشتباه، کینه‌ورزی و ... نباشد. اگر دیپلماسی ظرفیت تأثیرگذاری است، همه کشورها با هدف اثرگذاری در تحولات بین الملل فعالیت دیپلماتیک انجام می‌دهند. معنای اثر را با هدف منافع ملی ترجمه می‌کنند، که ما بر اساس آنچه از حضرت امام و رهبر معظم انقلاب آموخته‌ایم چیزی فراتر از آن است که منافع ملی را نیز شامل می‌شود. در واقع مسائل و ملاحظات انسانی است که باید در نظر بگیریم. بعضی مواقع ممکن است که منافع کوتاه‌مدت ملی متعارض به نظر برسد اما در بلندمدت حتماً با منافع ملی سازگار است. اگر قرار است در دنیا تأثیر بگذاریم این تأثیر اسباب و ابزار لازم دارد. هرچند امروزه فکر می‌کنند زور، قدرت و پول است که منشأ تأثیر است. اما یک موضوع دیگری نیز هست و اینکه مردم جهان شما را دوست داشته باشند. زمانی شما را دوست دارند که احساس کنند شما درد آنها را بفهمید. درد مشترک هم درد انسانیت است. اما لازم است تا این درک مشترک را به طرف مقابل منتقل کرد. به نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی ایران نیاز دارد به وسائلی تا به آن‌طرف انتقال دهد که ما شما را دوست داریم، انسانیت را دوست داریم، نمی‌توانیم نسبت به ظلم بی‌تفاوت باشیم، مثلاً فلسطینی‌ها این موضوع را با تمام وجود خود حس کرده‌اند. رسانه بخشی از این انتقال پیام را به‌عهده دارد، هرچند مهم است در عمل نیز نشان داده شود. ظرفیت جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به عظمت آن نیازمند ابزار است. رسانه اگر در خدمت چنین هدفی قرار بگیرد کار مقدسی را انجام می دهد و از این جهت کار شما نوعی عبادت است.
تسنیم: آقای کمالوندی، نحوه ورود به وزارت خارجه شما چگونه بود و چه مراحل و مسئولیت‌هایی را در این وزارت‌خانه طی کرده‌اید؟
کمالوندی: اجازه دهید کمی عقب‌تر برگردیم. زمانی که در کنکور شرکت کردم دوست داشتم حقوق بخوانم. در آن زمان هم رشته سیاسی دانشگاه تهران قبول شدم و هم حقوق دانشگاه ملی (شهید بهشتی). واقعیت آن بود که هزینه دانشگاه ملی برایم بالا بود و علی‌رغم آنکه ترجیح می‌دادم حقوق بخوانم به دانشگاه حقوق و علوم سیاسی تهران رفتم، اما چون حقوق را دوست داشتم علاوه بر واحدهای مشترک بین حقوق و علوم سیاسی، باقی واحدهای حقوق را نیز گذراندم به‌نحوی که در واقع بار حقوقی تحصیلاتم از بخش سیاسی بیشتر بود. زبان انگلیسی من خوب بود و کار خبرنگاری را در دوره دانشجویی انجام می‌دادم، مترجم بی‌بی‌سی بودم، جدا شدنم با اینها بر سر این بود که چرا این اندازه واقعیت را قلب می‌کنید که یادم می‌آید طرف می‌گفت: شما برای ما کار می‌کنید، اما می‌گفتم: شما واقعیت را تغییر می‌دهید. برای ان‌اچ‌کی ژاپن و دویچه وله آلمان نیز سابقه کار کردن دارم. مدتی در وزارت بازرگانی بودم، مدت کوتاهی در آموزش و پرورش، سپس در امتحان ورودی وزارت خارجه پذیرفته شدم ولی نرفتم چون وزارت بازرگانی کار می‌کردم و حقوقم هم خیلی بهتر بود. ازآن‌جا که زبان انگلیسی‌ام خوب بود خیلی هم اصرار می‌کردند که به وزارت خارجه ملحق شوم. ابتدا قبول نمی‌کردم. بعداً تصمیم گرفتم به وزارت خارجه بیایم. البته تصمیم سختی در آن زمان بود چرا که نه انگیزه دلار بود و نه انگیزه حقوق، و حقوقم در وزارت بازرگانی چند برابر دریافتی از وزارت خارجه بود. تنها این حس که در اینجا برای کشور مفیدتر هستم و واقعاً با این دید به وزارت خارجه آمدم که فکر می‌کردم برای کشور مفیدتر واقع می‌شوم.
زمانی که آمدم، ابتدا به‌همراه خانواده و یک فرزند کوچک به مأموریت سیرالئون در غرب آفریقا اعزام شدم، آنجا هم انواع بلاها سرمان آمد؛ مالاریا گرفتیم و اتفاق‌های عجیب و غریب دیگری در دو سال و نیمی که در آنجا بودیم برای ما روی داد. بعد به ما حکم مأموریت انگلیس دادند که همزمان شد با جنگ سفارت‌خانه‌ها و تنشهای ایران و اروپا؛ و عملاً به لندن نرفتم. بنابراین پس از یکی دو ماه به سوئد اعزام شدم و در مجموع حدود سه سال و نیم در سیرالئون و سوئد بودیم. پس از بازگشت به ایران در پستهای مختلفی انجام وظیفه کردم. اولین پست مدیریتی‌ام معاون اداره گذرنامه بود. مدتی کفیل سرکنسولگری در میلان بودم. بعد نفر دوم سفارت در اسپانیا شدم. 4 سال و نیم در اسپانیا بودم و در بازگشت مدیرکل اداری وزارت امور خارجه شدم. پس از 4 سال به زیمبابوه به‌عنوان سفیر عازم شدم. پس از بازگشت به ایران مدیرکل ارزشیابی و بازرسی و گزینش وزارت خارجه بودم. پس از حدود 4 سال به‌عنوان سفیر به اندونزی رفتم و در بازگشت از اندونزی آقای متکی پیشنهاد کرد معاون آمریکا شوم و یک سال و اندی این پست را به‌عهده گرفتم. زمانی که آقای صالحی وزیر شدند، هرچند ما هیچ شناختی از یکدیگر نداشتیم، اما آن‌گونه که وی می‌گفت چند نفر از افراد مورد وثوق وی پیشنهاد داده بودند که اگر کمالوندی را به معاونت مالی وزارت خانه بیاورید با توجه به تجربه‌اش در حوزه‌های اداری و نظارتی خیلی خوب است.
با تمام شدن کار آقای صالحی، آقای ظریف محبت داشتند و پیشنهاد همه‌جا را به من دادند. تقریباً همه کشورهای مهم اروپایی، به‌علاوه چین، روسیه، کویت، امارات... گفتم: من 18 سال سفارت بوده‌ام و خانواده‌ام هم تمایلی به خارج از کشور ندارند و ترجیح می‌دهیم در داخل بمانیم. در این بین آقای صالحی پیشنهاد کردند به سازمان انرژی اتمی بپیوندم و با توجه به شناختی که از روحیات والای آقای صالحی داشتم پیشنهاد وی را قبول کردم.
تسنیم: رسم شده که دیپلمات‌ها از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. شما در شبکه‌های فیس‌بوک و توئیتر عضو هستید؟
کمالوندی: خیر؛ علتش این است که هم وقت این کارها را ندارم، و فکر می‌کنم آن‌قدر کارهای دیگر هست که می‌شود انجام داد. هرچند قدرت رسانه‌ای این شبکه را نفی نمی‌کنم. فکر می‌کنم اگر کسی بتواند وقتش را تنظیم کند و از اینها هم استفاده کند کار خوبی است.
تسنیم: دولت جدید ایران رویکرد را در موضوع هسته‌ای تغییر داد و به توافق ژنو منتهی شد. چه اتفاقی افتاد که جمهوری اسلامی ایران به این سمت حرکت کرد؟
کمالوندی: از دید شخصی خودم و به‌عنوان فردی که در حوزه سیاسی تجربه داشته، اعتقاد دارم در واقع سال گذشته می‌گفتیم اگر قرار باشد وارد بحثهای جدی شویم یک بار دیگر باید به آنها ثابت کنیم که کسانی که روبه‌روی شما نشسته‌اند نماینده واقعی مردم هستند و در نتیجه قدرت بیشتری دارند. انتخاباتی با مشارکت بالای مردم در کشور صورت گرفت. به‌نظر من هر گروه دیگری که در این انتخابات پیروز می‌شد اولین دستور کارش موضوع هسته‌ای بود، یعنی هر دولت دیگری هم روی کار می‌آمد باید تکلیف برنامه هسته‌ای را روشن می‌کرد. حالا اتفاقی که افتاده این است که به‌نظرم مذاکرات به‌صورت جدی انجام شده است. مذاکره هم معنایش نوعی بده‌بستان است، حالا باید زرنگ بود و کمتر داد و بیشتر گرفت. ورود به مذاکرات به‌صورت جدی باید اتفاق می‌افتاد و بهترین موقعش هم بلافاصله پس از انتخابات پرشوری است که دولت اقتدار خوبی دارد و راحت‌تر می‌تواند مذاکره کند. پس این رویکرد طبیعی است که باید پیش می‌آمد. از اینجا به بعد بایستی سؤالات عوض شود، سؤال "چرا رفته‌اید به مذاکرات؟" اکنون برای همه توجیه دارد. اگر در دو جمله بخواهم بگویم این است که ظرفیت جمهوری اسلامی ایران بزرگ شده است. این نظرم را بر اساس الگوی اقتصادی و صنعتی می‌گویم. وقتی الگوی جایگزین واردات را انتخاب می‌کنید از یک مرحله‌ای بازار درونی اشباع می‌شود و شما نیز به بازارهای جدید نیاز دارید. پس ظرفیت جمهوری اسلامی ایران الآن به‌گونه‌ای است که نیاز به فضاهای بیرونی و تعامل دارد. اتفاقاً آنها برای آنکه جلوی رشد جمهوری اسلامی را بگیرند تلاش می‌کنند ما را محدود و منزوی کنند. ایران مزیت نسبی فوق العاده‌ای دارد، بنابراین باید محدودیت‌هایی که دور و بر ایران است برداشته شود. تصور دولت‌مردها که به‌نظر من کاملاً درست است این است که الآن زمان مذاکره است. البته مقام معظم رهبری چارچوب مذاکرات را اشاره کرده‌اند که مذاکرات محدود و مشخص و حول محور هسته‌ای است و در عین حال با بدبینی است، که یک نوع بدبینی لازم و منطقی با طرفهایی است که بدقول بوده‌اند. تعامل به‌معنای کنار گذاشتن همه مسائل و اختلافات به‌صورت ریشه‌ای نیست. بر اساس تجربه دیپلماتیک من، این رویکرد درست، لازم و به‌موقع بوده است. اما اینکه در مسیر درست است بحث جداگانه‌ای است.
تسنیم: آیا اعتقاد دارید که رویکرد آمریکا هم تغییر کرد و پای توافقی را امضا کرد که تاکنون از آن امتناع می‌کرد؟
کمالوندی: چندین بار تاکنون گفته‌ام که آمریکا حساب هیئت حاکمه‌اش را از حساب کنگره به‌خصوص تندروها باید جدا کرد. هرچند از نظر افکار یکی هستند و هر سه گروه به‌دنبال ایران ضعیف هستند، اما دولت آمریکا اعلام و اذعان کرد این کار شدنی نیست. آنها آزمون و خطا هم کرده‌اند، در حمله به عراق، افغانستان... به‌نظر من اوباما از همه اینها درس گرفته است، نه‌اینکه موضوع را کنار گذاشته باشد. درس گرفته است که جنگ جواب نمی‌دهد، همچنان که گفت: اگر می‌توانستم پیچ و مهره‌های برنامه هسته‌ای ایران را هم باز می‌کردم ولی نمی‌توانند. زمانی که طرف مقابل یک واقعیتی را شروع کرده است به پذیرفتن؛ باید کمک کنید تا این واقعیت را که تلخ است بپذیرد و ضمن فرصت دادن اعلام کنید که درباره عزت و منافع ملی خودمان هیچ گذشتی نداریم.
تسنیم: نظرتان درباره انتقال پرونده هسته‌ای از شورای عالی امنیت ملی به وزارت خارجه چیست؟
کمالوندی: نظر شخصی من این است که همه بخشها باید با هم هماهنگ کار کنند، این که کجا باشد خیلی مهم نیست، اما مهم این است که بخشهای ذی‌ربط با هم هماهنگ باشند. ملاحظات و جنبه‌های سیاسی، حقوقی و فنی را با هم ببینند. اکنون وزارت خارجه پیشانی موضوع شده است، اما هم سازمان انرژی اتمی، شورای عالی امنیت ملی و دیگر دستگاه‌ها و حتی به‌نحوی مجلس در این مسیر نقش دارند، به‌خصوص در سازمان انرژی اتمی و شورای عالی امنیت ملی جلسات مرتبی در سطوح کارشناسی، معاونین و بالاتر موضوعات بررسی می‌شود.
تسنیم: نظرتان درباره اعمال تحریم‌های جدید آمریکا پس از توافق چیست. حداقل چیزی که مشخص است این است که این تحریم‌ها و تهدیدات با روح توافق ژنو مغایرت دارد.
کمالوندی: آنها سعی کردند توجیه کنند که تحریم‌ها مربوط به قبل بوده است و از این قبیل توجیهات. تلقی شخصی من است که هیئت حاکمه فعلی آمریکا در برخی جاها احساس می‌کند که از سوی گروه‌های تندرو تحت فشار قرار دارد و هرچند می‌داند کار را سخت‌تر می‌کند اما اقدامات و اظهاراتی انجام می‌دهد. گروه‌های تندرو حتی به‌دنبال این بودند که با رأی دوسومی حق وتو را از رئیس جمهور آمریکا سلب کنند. از سوی دیگر اوباما تحریم‌های جدید را تهدید به وتو کرد. همچنین اقداماتی انجام می‌دهند که به مذاکرات صدمه می‌زند، اما درست است و همچنان که از سوی مسئولین کشورمان اعلام شده است حداقل با روح توافق در تضاد است.
تسنیم: تحریم‌ها با متن هم مغایرت داشت؟
کمالوندی: می‌شود استدلال کرد که با متن هم مغایر هستند، اصلاً متن و روح را نمی‌توان خیلی از هم منفک کرد. مونتسکیو کتابی نوشته است به‌نام روح القوانین، قوانین هم مانند انسان‌ها روح دارند. روح که از بدن خارج شود یک جنازه باقی می‌ماند، روح از متن نمی‌تواند جدا باشد، بنابراین می‌شود گفت که وقتی که با روحش مخالف باشد به‌نحوی با متن هم مخالف است، بنابراین به هر دلیلی که بگیریم این کار قابل نکوهش است.
تسنیم: آمریکا مدعی است که با توافق موقت ژنو، ساختار تحریم‌ها دست‌نخورده باقی مانده است و در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات نهایی تحریم‌ها تشدید می‌شود، نظرتان دراین‌باره چیست؟
کمالوندی: اگر آنها این تلقی را دارند که الآن تحریم‌ها را شل کردند و بعداً دوباره تشدید می‌کنند کاملاً اشتباه کرده‌اند. این را براساس تجربیاتم می‌گویم و حاضر به بحث مفصل دراین‌باره هستم. اکنون کار آنها بسیار سخت‌تر شده است. من خودم کسی بودم که با کمک مردم اندونزی آخرین اجماع آنها را شکستیم. در زمان آخرین قطعنامه، در اندونزی سفیر بودم، تنها کشوری که رأی ممتنع در شورای امنیت داد اندونزی بود. در آخرین قطعنامه 14 کشور رأی دادند و اندونزی رأی ممتنع داد. البته تحت فشار سنگینی بود، هرچند به ما قول داده بود رأی منفی بدهد و انصافاً کار بزرگی کرد. از آن به بعد هم سراغ شورای امنیت نرفتند چرا که مهم بود برای‌شان که اجماع را حفظ کنند. الآن اجماع با کشورهایی است که تمایل نداشتند جزئی از آن باشند. اروپا را یک‌پارچه فرض نکنید، آنها در اولین فرصتی که بتوانند به‌دنبال منافع خودشان خواهند رفت، یعنی آن فشاری که بخواهد دوباره این حالت قبلی را ایجاد کند چند برابر قبل باید باشد. آقای روحانی جمله زیبا و حساب شده‌ای گفت که ساختار تحریم‌ها ترک برداشته است. این ساختار به‌زور اجماع نگه داشته شده بود.
تسنیم: مقامات کشورمان تهدید کرده‌اند در صورتی که غرب به تعهدات خود عمل نکنند ما هم توانایی هسته‌ای را به سطح قبل برمی‌گردانیم. اگر بخواهیم غنی‌سازی را از 5 درصد به 20 درصد برسانیم از نظر فنی چه‌میزان زمان می‌برد؟
کمالوندی: از نظر فنی یک روز زمان می‌برد، حتی کمتر از یک روز، 2 ــ 3 ساعت؛ البته حدوداً این زمان را اعلام کردم. زمانی که تصمیم بگیرید ارتباط بین آبشارها را برقرار کنید.
تسنیم: برخی تحیلگران معتقدند توافق ژنو نهایت آن چیزی بود که می‌شد دست یافت. شما از نگاه یک کارشناس سیاسی در این باره چه‌نظری دارید؟
کمالوندی: البته بهترینش این بود که به ما اعتماد می‌کردند. حضرت آقا هم در این باره فتوای تاریخی داده است. فتوا از لحاظ حقوقی بسیار معتبر است؛ فتوا ابدی است و اگر فتوا از سوی کسی که حکومت می‌کند و حکم حکومتی دارد صادر شود بر بقیه مراجع هم تکلیف می‌شود. اگر اینها فهم درستی از موضوع داشتند می‌گفتند ایران بالاترین تضمین ممکن را داده است و نگرانی از ایران نیست. اما این‌گونه نیست، ما با کسانی مواجه هستیم که دید دیگری نسبت به ما دارند. شاید برخی مواقع سیاست‌های اشتباه ما در گذشته به اینها کمک کرده است تا مدعی تهدید از سوی ایران شوند. و حتی این تصور را به کشورهای منطقه نیز تسرّی داده‌اند. ما باید این تبلیغات را پاک کنیم. ما ادعای این را هم نداریم که توافق ایده‌آلی است. اما به‌عنوان یک تحلیلگر و دید حقوقی می‌گویم بالاخره فضایی ایجاد شده و داده و ستانده‌ای را داشته‌ایم، اما معتقدم چیزی را گرفته‌ایم که آنها هرچیزی را بگیرند جای آن را پر نمی‌کند، در مقابل 6 قطعنامه و همه فشارهایی که وارد کردند آنها غنی‌سازی ما را به‌صورت دوفاکتو پذیرفته‌اند، اما اینکه دوباره بگویند ما 6 ماه پذیرفتیم و پس از آن نمی‌پذیریم ممکن نیست. در مورد 20 درصد هم مگر ما گفته‌ایم اصلاً 20 درصد تولید نمی‌کنیم؟ نه! 20 درصد بلکه بالاتر از آن؛ ما حقوقش را واگذار نکرده‌ایم. گفته‌ایم برای اعتماد سازی 6 ماه تولید نمی‌کنیم. از سوی دیگر نسبت به دورهای قبلی مذاکرات خیلی جلوتر هستیم. اگر به خاطر داشته باشید قرار بود این 20 درصد را از کشور خارج کنیم تا بعد صفحه سوخت بگیریم. در جمع آن چیزهایی که ما گرفتیم ارزش این توافق را دارد.
تسنیم: نقش فردی آقای ظریف را در این روند چگونه ارزیابی می‌کنید؟
کمالوندی: اجازه دهید قضاوت درباره افراد هرکسی نزد خودش بماند. بالاخره این حق هر کسی است که برداشتی داشته باشد، اما طبیعتاً آقای ظریف شخصیت توانا و قابل احترامی است. وی ظرفیت بسیار بالایی دارد و یکی از گزینه‌های خوب برای وزارت و هدایت این مذاکرات بودند. اما برآیند کار در واقع باید به‌صورت جمعی دیده شود، یک تیم منسجم باید کار کند.
البته یک نکته مهم است که اراده و حسن‌نیت حل و فصل در طرف مقابل وجود داشته باشد. اعتقاد دارم که کشورهای غربی به نقطه‌ای رسیده‌اند که شرایط را با ایران برای خودشان عادی کنند. البته عادی به‌معنای تمام شدن اختلافات نیست. اما به این نتیجه رسیده‌اند که برای اینکه ایران را مهار کنند فشاری که به خودشان وارد می‌شود بیشتر از فشاری است که به ما وارد می‌شود، یعنی نیرویی که برای کنترل ایران صرف می‌کنند. فکر نکنید کشور اسپانیا که با ما مشکلی ندارد وقتی که می‌گویند دیگر از ایران نفت نخر، به‌راحتی قبول می‌کند. اروپا و آمریکا فشار زیادی به اسپانیا می‌آورند تا راضی شود. فشار اقتصادی، سیاسی و روانی همه اینها ایجاب می‌کند که با ایران یک رابطه عادی داشته باشند، البته نه رابطه دوستانه. پس می‌توان گفت دلایلی هست که آنها جدی باشند. و وقتی می‌بینم که تندروها و رژیم صهیونیستی هیاهو می‌کنند و می‌خواهند بازی را به هم بزنند، دلایل درباره جدیت آنها بیشتر می‌شود. هرچند تندروها تلاش دارند بازی را به هم بزنند، اما این اتفاق می‌افتد که آمریکا و غرب باید دوباره فشار بیشتری به کشورها بیاورند.
از سوی دیگر فراموش نکنیم که اتفاقات منطقه توازن را به‌نفع ایران بر هم زده است. شاید اگر همان مصر سابق کنار آنها بود و یا تونس و غیره و ساختار قدیم پابرجا بود بالاخره بخشی از این فشار را بر دوش این قبیل کشورها در منطقه می‌انداختند، اما اکنون چنین وضعی حاکم نیست، بنابراین فکر می‌کنم آنها جدی باشند. اما وقتی می‌خواهند حقوق ما را بدهند، برای‌شان سخت است تا با این واقعیت کنار بیایند.
تسنیم: صحبتی است که آقای صالحی به برخی مقامات عالی نظام نامه نوشته‌اند و از توافق ژنو انتقاد کرده‌اند، شما این خبر را تأیید می‌کنید؟
کمالوندی: نخیر، آقای صالحی چنین نامه‌ای ننوشته‌اند. این موضوع را من هم نمی‌دانم از کجا مطرح می‌شود. آقای صالحی برنامه میان‌مدت، بلندمدت و غیره را به مراجع مختلف داده‌اند. صالحی فردی رک و صریح است و اگر انتقادی داشته باشد ابراز می‌کند، برای مثال در جلسه معارفه در حضور آقای روحانی از آقای احمدی نژاد تعریف کرد. بنابراین اگر انتقادی می‌داشت صریحاً می‌گفت.
تسنیم: با توجه به اهمیت موضوع حفاظت از دانشمندان هسته‌ای و فعالیت‌های تروریستی معاندان، درباره محافظت از دانشمندان هسته‌ای کشور نقش سازمان چگونه تعریف می‌شود؟
کمالوندی: محافظت از دانشمندان به‌عهده سازمان نیست. سازمان توصیه می‌کند که به فلان شخص توجه بیشتری شود. این موضوع در شورای امنیت کشور بررسی می‌شود و تصمیم می‌گیرند چه سطحی از محافظت به این افراد داده شود، چون اصولاً سازمان چنین امکاناتی ندارد. البته باید بگویم که شخص آقای صالحی هم از نظر علمی، سابقه، سیاسی، حقوقی و حتی نماد سازمان است، هدف اول این‌گونه مسائل است، اما ایشان هم توکل زیادی به خدا دارد.
تسنیم: بحث تحقیق و توسعه جزو مباحثی بوده است که کشورمان جزو خطوط قرمز اعلام کرده است، تحقیق در این زمینه در کشور در جریان است؟
کمالوندی: همواره یکی از خط‌قرمزهای ما تحقیق و توسعه بوده است، هیچ محدودیتی را قبول نکرده‌ایم و الآن هم داریم کار را ادامه می‌دهیم، هیچ تحقیقی تعطیل نشده است و این موضوع از مواردی است که هیچ فردی نمی‌پذیرد، این عقلانی و منطقی نیست، همچنین کسی چنین اجازه‌ای ندارد، ما به هیچ وجه چنین خواسته‌هایی را نپذیرفته‌ایم.
تسنیم: درباره توافقات جدیدی که با روسیه برای ساخت نیروگاه‌های جدید شده است، این مذاکرات در چه‌سطحی است؟
کمالوندی: آخرین خبر این است که فردا آقای اسپاسکی برای مذاکره به تهران می‌آید. وی معاون بین الملل روس اتم است که در واقع معادل سازمان انرژی اتمی ایران در روسیه است. هدفمان نیز این است که زمینه یک پروتکلی را آماده کنیم که همکاری‌های کشور به‌خصوص در زمینه ساخت نیروگاه پیش‌بینی می‌شود. اینها در زمینه‌های مختلف و سطوح مختلف صحبت شده است، هم آقای روحانی با پوتین صحبت کرده‌اند، هم آقای ظریف در سفر به روسیه با پوتین از طرف آقای روحانی مطرح کردند و هم آقای صالحی اخیراً پیامی را به آقای کرینکو، رئیس روس اتم ارسال کردند. در این پیام خواستند که ما همکاری به‌خصوص در زمینه‌های تکنولوژیکی با هم داشته باشیم. بحث فردا برای رسیدن به پروتکلی است که بعداً توسط رؤسای دو سازمان به امضا برسد. تقریباً بخش عمده‌اش پیش رفته است و تفاوت دیدگاه درباره یک یا دو بند باقی مانده است که در مذاکرات چندساعته فردا مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ساخت نیروگاه‌های جدید به‌خصوص با توجه به کمبود آب در حاشیه جنوبی کشور بحث آب شیرین کن نیز مورد توجه است. (بر اساس آخرین گفت‌وگوی خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم با کمالوندی، طی مذاکرات با مقامات شرکت روس اتم توافقات اصولی در خصوص همکاری برای احداث نیروگاه‌های جدید کسب شده است).
تسنیم: با توجه به اهمیت ویژه تأسیسات آب سنگین اراک، وضعیت این تأسیسات در حال حاضر چگونه است؟
کمالوندی: ما پذیرفته‌ایم 3 ــ 4 قطعه اصلی را نصب نکنیم و میله سوخت هم تهیه نمی‌کنیم، اما موضوعاتی را که پذیرفته‌ایم به‌لحاظ زمانی ما را عقب نمی‌اندازد، البته در مجموع می‌توان گفت شاید مقداری کار را کند کرده است اما اصلاً کاری که بتواند ما را عقب بیندازد به‌صورت قطعی می‌گویم که چنین چیزی نیست.
تسنیم: شما در مصاحبه‌های قبلی‌تان از مذاکره برای بیمارستان هسته‌ای خبر داده بودید؛ این طرح اکنون در چه مراحلی قرار دارد؟
کمالوندی: درست است، ما زمین مناسبی هم داریم، تکنولوژی آن را هم داریم و نیاز به شریک مناسبی برای سرمایه گذاری داشتیم. اما دیدیم شریک‌هایی که می‌آیند بیشتر دید تجاری دارند و با هدفهای اولیه سازگار نیست. در نتیجه به‌دنبال طرفهایی بودیم که اهداف زیاد انتفاعی نداشته باشند. البته این بیمارستان درآمد هم خواهد داشت ولی در ابتدا نباید نگاه درآمدی مسلط باشد، لذا کار کمی با حوصله بیشتری پیش رفت. با برخی طرفها صحبت‌هایی شده است که به‌خاطر اینکه هنوز نهایی نشده است نمی‌توان اخبار دقیقی ارائه کرد و البته اگر طرفهایی هم باشند که برای سرمایه گذاری آمادگی داشته باشند استقبال می‌کنیم. عمر رادیوایزوتوپ‌هایی که به درد انسان می‌خورد ماندگاری و عمرش کم است و باید نزدیک همان محل تولید و استفاده شود، این بیمارستان با هدف تولید رادیوداروهایی که عمرشان کم است و اهمیت دارند در همان‌جا تولید شود و بلافاصله مصرف شود، ایجاد می‌شود.
تسنیم: درباره بازرسان حاضر در ایران، اکنون بازرس مقیم در کشورمان داریم؟
کمالوندی: خیر، ما از همان ابتدا درباره بازرس مقیم مخالفت کردیم. اروپایی‌ها به‌دنبال بازرس مقیم بودند، گفتیم: بازرس‌ها را بفرستید، اما بازرس مقیم ما قبول نمی‌کنیم. خیلی هم اصرار کردند، خوشبختانه آژانس هم خیلی مایل به این کار نبود. همچنین دوربین‌های نصب‌شده هم آن‌لاین نیست، چراکه بخشی از آن به پروتکل الحاقی مربوط می‌شود و ما دوربین آن‌لاین قبول نکرده‌ایم.
تسنیم: با تشکر از حضورتان در خبرگزاری و وقتی که برای مصاحبه اختصاص دادید.
*