سالگرد گردش "چرخ الماس" در ایران و نفعی که انگلیس برد

به گزارش خبرنگار فناوری اطلاعات و ارتباطات خبرگزاری تسنیم، تلگراف اولین ابزار ارتباطی و مخابراتی در ایران به حساب می‌آید که مرکب از دو واژه یونانی "تله" به معنای دور و "گرافاین" به معنی نوشتن است و 156 سال قبل وارد کشورمان شد.

این وسیله برای نقل و انتقال پیام‌ها از راه‌های دور به کار می‌رود و نخستین تلاش‌ها برای اختراع چنین دستگاهی در قرن دهم - شانزدهم در اروپا صورت گرفت و توسعه و تداوم تدریجی این فعالیت‌ها به اختراع وسایلی از جمله تلگراف شیمیایی انجامید؛ "آمپر" دانشمند فرانسوی تلگراف مغناطیسی (برقی ) را ساخت و سپس "اشتاینهال" آلمانی آن را تکمیل کرد.

سیم‌کشی نخستین خطوط تلگراف برقی در اروپا آغاز شد. پس از آنکه ساموئل مورس آمریکایی دستگاه مورس را اختراع کرد، استفاده از این دستگاه گسترش جهانی یافت.

نخستین ارتباط تلگرافی در ایران در سال 1236 میان مدرسه دارالفنون و کاخ گلستان برقرار شد که مخابره‌ای آزمایشی بود. با این حال تلگراف از 1272 و در پی انتشار اخبار و اطلاعات مربوط به آن در روزنامi وقایع اتفاقیه در ایران شناخته شد و اخبار گسترش تلگراف در جهان و کاربردهای متنوع و تسهیل کننده آن ، مکرراً گزارش گردید.

در ابتدا تعابیر بسیاری برای این دستگاه همچون چرخ الماس، چرخ صاعقه و سیم صاعقه وجود داشت.

تربیت متخصصان داخلی از همان نخستین سال‌های ورود تلگراف به ایران از طریق آموزش گرفتن از صاحب منصبان انگلیسی و اعزام محصل به خارج از کشور به اجرا در آمد.

بعد از رویداد سیم‌کشی تلگراف در مدرسه دارالفنون و موفقیت‌‏آمیز بودن آن، قرار شد که از کاخ سلطنتی تا باغ لاله‌‏زار سیم تلگراف متصل شود و پس از آن، نقاط دیگر نیز دارای تلگراف شدند.

نکته در خور توجه این بود که برقراری تلگراف در ایران، در مرحله اول انگلیسی‌‏ها را بهره‏‌مند کرد تا ایرانیان زیرا آنان با اتصال خطوط مخابراتی هند و اروپا، نه تنها با مستعمره خود "هندوستان" ارتباط برقرار کردند و آن را سرعت بخشیدند بلکه با ساختن تلگراف خانه‏‌هایی در ایران و فرستادن مامور به کشور، نفوذ خود را روز به روز در ایران، توسعه دادند.

گسترش خطوط تلگراف در ایران به سبب آنکه صرفا بر مبنای منافع درازمدت انگلستان بود و امتیاز تلگراف ایران را در اختیار انگلستان قرار می‌داد، به جنبه دیگری از رقابت‌های روسیه و انگلستان تبدیل شد.

نخستین اقدام روس‌ها در این خصوص اتصال خطوط تلگراف نخجوان و ایروان به خط تلگراف تبریز ـ جلفا و تبادل پیام‌های تبریک میان طرفین بود.

چند ماه بعد روسها یک خط تلگراف میان تهران و استرآباد (گرگان ) کشیدند که دسترسی آنها را به پایتخت ایران آسان می کرد.

انتهای پیام/