پیش‌نیازهای تحقق اقتصاد مقاومتی؛ از بازنگری در فرهنگ تولید تا مبارزه با مفاسد
خبرگزاری تسنیم: عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع) با اشاره به اینکه تحقق اقتصاد مقاومتی پیش‌نیازهایی دارد، بازنگری در فرهنگ تولید و مصرف، اصلاح قوانین برای کاهش هزینه تولید، تأمین اعتبارات و مبارزه با مفاسد اقتصادی را از جمله این پیش‌نیازها دانست.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، با ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری در روزهای پایانی سال جنب و جوش جدیدی در قوای سه‌گانه آغاز شده است که نویدبخش جریانی نو در دستگاه‌های حکومتی و در پی آن حرکتی اجتماعی بر مدار ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی در مسیر بهبود شرایط اقتصادی کشور و رفع معضلات و دشواری‌های موجود و حرکت در مسیر شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی است.
یکی از اتفاقات بسیار فرخنده در این میان، اعلام آمادگی دولت برای تحقق این سیاست‌ها و آماده سازی سریع زیر ساختهای خود به این منظور است به طوری که نامه سریع رئیس‌جمهور محترم خطاب به مقام معظم رهبری تنها ساعاتی پس از ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی با مضمون اطاعت امر معظم له در پیگیری مجدانه این سیاست‌ها و در پی آن ابلاغیه رئیس قوه مجریه به معاون اول و سایر رده‌های دولتی در این خصوص، اقدامی موثر و بجا در دولت تدبیر و امید به شمار می‌رود.
اما این اعلام آمادگی به منظور دستیابی به اهداف سیاست اقتصاد مقاومتی کافی است و یا دولت در عمل باید وارد شود و تمام شرایط را برای دستیابی به اهداف ان آماده کند.در این رابطه با دکتر حجت اله کریمی عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین گفت‌وگو کرده ایم که متن گفت‌وگوی تسنیم با این استاد دانشگاه را در زیر ملاحظه می کنید:
تسنیم: لطفا بفرمایید منظور از اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری سیاست های آن را ابلاغ فرمودند چیست و آمادگی دولت برای اجرای این سیاست ها چقدر است؟
شاید بر اساس سنتی ناصحیح و کمابیش رایج در دولت‌های گذشته، دولتمردان منویات مقام معظم رهبری را تفسیر به رأی نموده و پیشاپیش حرکت و اقدام‌های سابق خود را در مسیر احکام مورد نظر ایشان ارزیابی می کردند. به عنوان مثال در یکی از سالهای گذشته برخی اعضای دولت وقت تمام رفتارهای پیشین و پسین خود را به عنوان مصادیقی از "جهاد اقتصادی" معرفی کردند و وقتی از ایشان درباره اقدامات صورت گرفته متناسب با عنوان سال سؤال می‌شد، تمام آنچه را که پیش‌تر در قالب برنامه‌های روزانه اجرا می‌نموده‌اند را ملقب به صفت "جهادی" می‌نمودند و حتی گاهی برگزاری جلسات هیئت دولت نیز اقدامی جهادی نامیده می‌شد.
تسنیم: اگر بخواهیم مانند همین دولت های گذشته به موضوع نگاه کنیم به نظر شما آیا اقداماتی که دولت تاکنون انجام داده است گوشه ای از اقتصاد مقاومتی است؟
اگر به سخنان دولت مردان در این مدت توجه کنیم چنین برداشت می‌شود که ابلاغیه سیاست های اقتصاد مقاومتی صرفاً باعث "انگیزه بیشتر و همت بیشتر" دولت برای طی همان مسیر سابق خواهد شد، بدون اینکه تغییری در نگرش‌ها و رویکردهای اقتصادی دولت بخواهد رخ دهد و این در حالی است که تحلیلگران اقتصادی معتقد هستند سنت مقام معظم رهبری در تاکید بر امور خاص که وجه اعلای آن دستور و ابلاغ سیاست‌هایی در زمینه‌های مورد نظر است به طور عمومی در شرایطی رخ می‌دهد که موضوع مورد نظر از امور ضروری و کمابیش مغفول مانده است.
بنابراین اینکه ایشان تنها چند روز پس از ابلاغ سیاست‌ها سران قوا را دعوت نموده، به صورت مستقیم و رو در رو نیز توصیه‌های اکیدی در ارتباط با این موضوع می‌نمایند، نمی‌تواند معنایی به جز ضرورت تغییر رویکردهای موجود داشته باشد.
تسنیم: شما شرایط کشور را برای اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا این شرایط محیا است؟
بی‌شک وضعیت کنونی کشور و رویکردهای اقتصادی موجود مطلوب نیست و لازم است دولت محترم در طراحی نقشه راه تحقق سیاست‌های مذکور تأکیدی جدی بر اتخاذ رهیافت‌هایی متناسب و به طور قطع متفاوت از قبل داشته باشد.
شاید جدی‌ترین آسیب دولت تدبیر و امید در مسیر پیگیری سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، تاکید و اصرار بر رویکرد ناصحیح خود در حوزه سیاست خارجی و دیپلماسی اقتصادی باشد و همان‌گونه که از مقدمه این ابلاغیه برمی آید از اهداف مهم این سیاست‌ها "وادار نمودن دشمن به شکست و عقب‌نشینی" است؛ دشمنی که "با تحمیل یک جنگ اقتصادی تمام‌عیار در برابر این ملت بزرگ صف‌آرایی کرده است". این همان دشمنی است که معظم له در سخنان ماه‌های اخیر به کرات آن را غیرقابل‌اعتماد خوانده‌اند و موارد عهدشکنی و خصومت و دشمنی مبنایی آن با اسلام، انقلاب، ملت و نظام اسلامی را گوش زد نموده و خوش‌بین نبودن خود به نتایج مذاکرات با چنین جرثومه‌ای از خیانت را چندین بار اعلام نموده‌اند.
در همین راستا نیز بوده است که ایشان با طرح نظریه اقتصاد مقاومتی و دستور به تدوین و ابلاغ سیاست‌های آن، زمینه را برای اتکا به توان و ظرفیت داخلی کشور و در نتیجه ناامیدی دشمنان از اثربخشی فشارها و خصومت‌های اقتصادی فراهم نمودند.
تسنیم: مهمترین نکته ای که به نظر شما ممکن است سیاست های اقتصاد مقاومتی به بار نشیند چیست؟
متأسفانه برخی مسئولین دولتی حکم مقام معظم رهبری بر "استفاده از دیپلماسی در جهت حمایت از هدف‌های اقتصادی" که در بند 12 سیاست‌های اقتصاد مقاومتی آمده است را تلویحاً تعبیر به ادامه دیپلماسی کرنش و لبخند خود می دانند به طوری که یکی از معاونین رئیس جمهور در بیان دیدگاه‌های خود در خصوص بخش دوم سیاست‌های اقتصاد مقاومتی این مضمون را مطرح نمودند که برای تحقق اهداف مذکور در شرایط فشارهای خارجی، باید از دیپلماسی اقتصادی خارجی استفاده کنیم، به این معنا که با نشان دادن چهره‌ای منطقی و مهربان از خود در گفت‌وگوها نظر مردم دنیا را نسبت به خود عوض کنیم و در کشورهای طرف مذاکره با ما- که به تعبیر ایشان در آنها دموکراسی برقرار است- اگر روی ذهن مردمشان کار کنیم، دولتمردان را وادار خواهند کرد که کوتاه بیایند.
عبارت‌های فوق مفاهیمی بسیار خطرناک را القا می‌کند، مفاهیمی که اگر مقاومت‌شکن نباشد، قطعاً به هیچ عنوان در مسیر مقاومت ارزیابی نمی‌شود.
تسنیم: برای دستیابی به اهداف سیاست اقتصاد مقاومتی چه راهکار و یا راهکارهایی را پیشنهاد می دهید؟
در شرایط کنونی باید بتوانیم اقتصاد مقاومتی را به مدلی هماهنگ تبدیل کنیم. در این صورت، می‌توانیم به کمک این مدل، در مورد سیاست‌ها، تصمیم‌گیری و عملکردها، قضاوت و بررسی کنیم که در این مدل، هر نهاد و بخشی، چه وظیفه‌ای برعهده دارد. باید گفت در یک نگاه کلی به این سیاست‌ها نشان می‌دهد که از الزامات عملیاتی کردن آن، تمرکز و توجه به تولید و استفاده از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌ها و سرمایه‌های داخلی و هدایت آن به بخش‌های تولیدی است که پیش‌نیازهای برای این کار لازم است.
تسنیم: این پیش نیازها چیست؟ و آیا در دولت این پیش نیازها وجود دارد؟
یکی از آنها بازنگری در فرهنگ تولید و مصرف کشور در جهت تقویت تولید و اشتغال است که در این میان، بخش تولیدی وظیفه دارد با افزایش کارایی و کیفیت کالا و خلق ارزش‌افزوده‌ی بیشتر به‌عنوان «حلقه‌ی اصلی اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی»، بتواند بازار داخلی را در دست گیرد.
از سوی دیگر دولت باید بتواند با اصلاح و حذف برخی قوانین دست‌وپاگیر و بوروکراسی‌های پیچیده، موجبات کاهش هزینه‌ی تولید و مبادلات را ایجاد کند و زمینه‌ی افزایش رغبت سرمایه‌گذاران برای ورود به عرصه‌ی تولید را فراهم آورد.از طرفی می‌تواند با اصلاح قوانین بیمه، شرایط را برای جذب نیروی کار از طرف کارفرما فراهم آورد.
همچنین بخش تولید در اقتصاد دچار مشکلات فراوان و چالش‌های جدی دیگری، از جمله در زمینه‌ی تأمین ارز و اعتبار است که حمایت مضاعف دولت و بانک مرکزی را در این زمینه می‌طلبد.
به‌عنوان مثال، بانک مرکزی باید بتواند با افزایش سرمایه‌ی بانک‌ها، شرایط را برای خروج آنان از حالت انقباضی فعلی فراهم سازد و زمینه‌ی افزایش تسهیلات‌دهی به تولید را فراهم نماید.
در این میان، دولت هم وظیفه دارد با مفاسد اقتصادی، از جمله مفاسدی که بانک‌ها خود عامل آن هستند، برخورد کند و اصلاح نظام بانکی را در دستور کار خود قرار دهد و ضمن آن، زمینه‌های توزیع مناسب منابع در بخش‌های مختلف اقتصاد را به وجود آورد؛ چراکه اگر منابع به‌درستی و به‌طور منسجم و منظم به بخش تولید هدایت می‌شد و اگر این پراکندگی توزیع منابع نبود، غرب به فکر تحریم بانکی ایران نمی‌افتاد و تحریم‌ها بر اقتصاد ایران کارگر نمی‌شد.
تسنیم: از دیگر اقداماتی که دولت باید در این زمینه انجام دهد تا به اهداف اقتصاد مقاومتی نائل آید چیست؟
جلوگیری از واردات کالاهایی که مشابه ایرانی آن تولید می‌شود دومین راهبردی است که باید اقدامات اساسی و تصمیم‌گیری‌های کلان درباره‌ی آن صورت گیرد.همچنین تنوع در صادرات کالاهای ملی از دیگر عوامل مؤثر بر موفقیت اقتصاد مقاومتی است؛ به نحوی که تلاش در ایجاد تنوع صادرات کالاهای ملی، کمک فراوانی به اقتصاد کشور خواهد کرد.
در آخر نیز همراهی مردم، آگاهی دادن به جامعه و مردمی‌سازی اقتصاد، چهارمین راهبرد کلیدی اقتصاد مقاومتی است و از این پس باید در جهت افزایش اعتماد و اطمینان به مردم فرهنگ‌سازی صورت گیرد.
انتهای پیام/
