پل خاتون خوی، یادگاری تاریخی از دوران سلجوقیان + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، در سه کیلو‌متری جنوب شهرستان خوی بر روی رود خانه قطور و در راستای جاده خوی به ارومیه، پلی کهن وجود دارد، که در زبان مردم و اسناد و مدارک موجود به نام پل خاتون معروف است.

این پل دارای پایه ها و موج شکن هایی به شکل پشت ماهی از سنگ های نسبتاً بزرگ و منظم با ملاط ماسه و آهک ساخته شده است، در قسمت فوقانی پل، آجر به کار رفته است و دارای هفت دهانه بزرگ آب رو بوده و در بین دهانه های بزرگ پایه های سنگی، به طور منظم، هفت دهانه طاق نمای تزئینی قرار گرفته است.

طبق نوشته کتب و منابع تاریخی، در گذشته کاروان هایی که از عثمانی می آمدند، از این پل عبور می کردند و تا چند سال پیش نیز گذرگاه مردم بوده است.

ولی در سال های اخیر در راستای آن، پلی جدید ساخته شده و راه ارتباطی مردم از روی پل جدید شده است. این پل به علت ارزش باستانی بودنش توسط میراث فرهنگی استان حفاظت می گردد.

واژه «خاتون»،  واژه کهن ترکی به معنی زن بزرگ منش و در قدیم عنوان ترکی زنان و دختران خان و خاقان بوده است که به معنی بانوی عالی نسب و ملکه، و در معمول در مقابل خاقان به کار برده می شد و از دوره سلجوقیان بیشتر رایج شده است و پژوهشگران بنا به استفاده خاتون برای زنان بزرگان نظام در این دوره، ساخت آن را منتسب به سلجوقیان می دانند.

در بعضی منابع تاریخی آمده است که این پل به دستور احمد خان دنبلی و در کنار دامنه غضنفر ساخته شده و سبب معروف بودن به خاتون که نامی زنانه است.

در افواه عامه آن را به همسر احمد خان دنبلی منسوب می دارند، ولی برخی پژوهشگران این انتساب را رد می کنند.

این انتساب به دلایلی پذیرفتنی نیست، یکی اینکه تعبیر خاتون در عصر فرمانروایی دنبلی ها در خوی متداول نبوده و کهنه تر است، دیگر اینکه در قرون گذشته ودر لشکر کشی سلطان یعقوب آق قویونلو در سال 883 ق برای جنگ با برادرش سلطان خلیل، این پل مورد استفاده قرار گرفته است.

چنین به نظر می رسد پلی که در این محل بوده و شاید در طی سالیان بعد و در اثر سوانح طبیعی و انسانی تخریب شده، احمد خان آن را تعمیر، یا پل جدیدی در محل پل قدیمی ساخته و نام قدیمی که شهرت داشت بر روی آن مانده است.

یادداشت از سعیدفرجی خویی

انتهای پیام/ آ