خُرده رسم‌هایی برای استقبال از نوروز در کردستان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، جشن‌ها و آئین‌هایی که در میان کُردها مرسوم است دربرگیرنده جشن‌های مذهبی، قومی و باستانی است که ریشه در باورهای کهن مردم دارد و اغلب تاریخی و برخی اسطوره‌ای هستند.

جشن نوروز در کردستان:

نوروز که نشانه آغاز بهار است بزرگترین جشن کُردهاست و به علت عمومیت آن در بین مردم جایگاهی بسیار خاص دارد که خود دربرگیرنده خُرده رسم‌هایی است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به اجرای نمایش کوسه، اجرای نمایش میرنوروزی، پیشواز از نوروز که با خانه تکانی، خرید لباس و وسایل نو همراه است، چهارشنبه سوری در آخرین چهارشنبه سال، دیدار اهل قبور در پنجشنبه آخر سال و مراسم شه‌و ئاگر در آخرین شب سال اشاره کرد.

مراسم کوسه گردی:

این مراسم که اواسط زمستان توسط چوپان هر روستا به همراه چند نفر دیگر برگزار می‌شود چوپان با پوشیدن لباس‌های گشاد بر روی هم، سیاه کردن صورت با زغال و پاشیدن آرد بر روی آن و قرار دادن دو جارو بر روی گوش‌ها و بستن آن با دستاری سیاه و آویزان کردن مشکی از پیش رو نقش کوسه را بر عهده می‌گرفت، پسر نوجوانی با پوشیدن لباس زنانه، سرخاب کشیدن نقش زن کوسه را بر عهده می‌گرفت و چند نفر دیگر که هر کدام جوانی را به همراه داشتند نقش همراهان کوسه را بر عهده می‌گرفتند.

کوسه و همراهان به طور ناگهانی شب‌ها وارد خانه‌ها می‌شدند و به اجرای نمایش می‌پرداختند. کوسه پس از وارد شدن با چوب‌دستی خود ابتدا به سراغ طویله می‌رفت و با زدن به درب آن و خواندن این تک بیت: «مه‌روه دوانه، بزن وه‌ سیانه/ خوا به‌ره‌که‌ت با به‌م درگاو بانه» اهالی خانه را از ورود خود و همراهان آگاه می‌کرد بعد کوسه و زن کوسه با حرکات رقص گونه به خنداندن اهالی خانه و بعضاً به ترساندن ناگهانی آنها می‌پرداختند در پایان صاحب خانه مبلغی را به‌عنوان وجه نقد و آذوقه‌ای که شامل قند، روغن، چای و برنج بود به‌عنوان هدیه به آنها می‌داد که همراهان کوسه آنها را جمع‌آوری می‌کردند و همگی با هم وارد خانه دیگری می‌شدند.

مراسم میر‌نوروزی:

یکی دیگر از رسوم نمایش گونه‌ای که در ابتدای سال و در استقبال از بهار اجرا می‌شد میر‌میرین یا میر‌نوروزی است میر از لحاظ لغوی به معنی امیر است.

این مراسم نمایش گونه مانند کوسه دارای نقش‌های متعددی است که مهم‌ترین آنها عبارتند از میر، فردی فقیر و تهیدست از قشر پایین جامعه که در طول اجرا با پوشیدن لباس فاخر سوار بر اسب در نقش امیر ظاهر می‌شد. دیگری در نقش وزیر که شامل دو نفر و آنها نیز با پوشیدن لباس فاخر یکی در طرف راست و دیگری در طرف چپ میر قرار می‌گرفتند و جلاد که فردی قوی هیکل با شمشیری در دست که مجری احکام میر بوده است و همراهان که شامل تعدادی مرد که در پشت سر میر و وزراء حرکت می‌کردند.

در نخستین چهارشنبه سال میر به همراه همراهانش در ملأ عام حاضر می‌شدند که این مراسم بویژه در نقاط شهری و یا روستاهای بزرگ اجرا می‌شد در این روز میر با وارد شدن در کوی و برزن حکم می‌کرد و مردم کوچه و بازار را به علت گرانی، بداخلاقی و غیره محکوم می‌کرد و جلاد نیز حکم وی را اجرا می‌کرد.

انتهای پیام/ ق