قرار نگرفتن جزئیات مذاکرات هسته‌ای دراختیار نمایندگان مجلس طبیعی است
خبرگزاری تسنیم: در مجلس ششم هم که بودم، رویکردی اعتدالی داشتم اگرچه در برخی مسایل تندوتیزیهایی وجود داشت اما تلاش من و دیگر دوستان این بود تا فضا را آرام کنیم.
به گزارش گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، ویژه نامه نوروزی شرق گفت‌وگویی با مجید انصاری معاون پارلمانی رئیس جمهور انجام داده که مشروح آن را در ادامه می‌آوریم.
با توجه به وضعیت سیاسی خاصی که بر مجلس نهم حاکم است، مهم‌ترین سوال افکارعمومی چالش‌هایی است که در مجلس می‌بینیم؛ سوال‌ها و تذکرهایی که نمایندگان مجلس مطرح می‌کنند و به نظر می‌رسد بخشی از انرژی دولت را میگیرد. تحلیل شما از این شرایط چیست؟
چنین شرایطی در آغاز کار دولت‌ها و مجلسها طبیعی است و تا زمانی که ارتباطات تنظیم شود و سازوکارهای دولت و مجلس جای خود را پیدا کنند چند ماهی زمان میبرد. رویکردها و شعارهای «دولت تدبیر و امید» کاملا متفاوت از دولت قبلی است، از جمله تلاش برای تعامل مثبت با مجلس. در دولت گذشته اختلافاتی بین دولت و مجلس به وجود آمده و به ویژه در اواخر سطح اختلاف تشدید شده بود. به همین خاطر تعداد زیادی از این سوال‌ها به اقدامات گذشته وزارتخانه‌ها مربوط بوده در حالی که وزیر فعلی هم به این اقدامها معترض است. وقتی نماینده سوال‌کننده متوجه شود وزیر و دستگاه ذی‌ربط در رفع مشکل با او هم عقیده است، خود به خود زمینه طرح سوال از بین می‌رود. از طرف دیگر شعارهای دولت و زاویه‌دیدی که با برخی از نمایندگان دارد منجر به طرح برخی سوال‌ها در مجلس شده است.
راهکار دولت برای بهبود این شرایط چه بوده؟
تعداد این سوال‌ها از 350 هم عبور کرده و بعضی از آنها در صحن علنی هم مطرح شد. خوشبختانه با جلسههایی که با هیات‌رییسه و فراکسیونهای مجلس داشتیم به‌تدریج به راهکارهایی برای کاهش سوال‌ها رسیدیم، از جمله اینکه به دستور رییس مجلس، آقای دکتر «محمد صادقی»، عضو هیات‌رییسه، ماموریت پیدا کردند با تشکیل جلساتی از سوال‌کنندگان و وزرای ذی‌ربط موضوع و مسایل را به صورت غیررسمی بررسی کنند. به ویژه اینکه طبق قانون اساسی نمایندگان تنها می‌توانند از وظایف وزرا سوال کنند، نه از اختیارات.
مثل سوال از آقای طیبنیا، وزیر اقتصاد، که سوال نماینده به طور مستقیم به عملکرد رییس بانک مرکزی برمیگشت؟
بله، سوال از وزیر اقتصاد و دارایی مربوط به تحلیل اقتصادی رییس بانک مرکزی بود. حتی اگر این تحلیل از جانب وزیر مطرح شده بود در حوزه وظایف ایشان نبود بلکه از اختیارات او بوده و از اختیارات وزیر هم نمیتوان سوال کرد.
من در همین زمینه از آقای یوسفیان‌ملا، رییس کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس سوال کردم. ایشان معتقد بودند به خاطر نقصی که در آیین‌نامه داخلی مجلس وجود دارد امکان نقض این مساله هست و نمایندگان می‌توانند کماکان این روند را ادامه دهند.
بله، آیین‌نامه باید اصلاح شود و باید برای شفافسازی این مساله که سوال از وظایف است یا اختیارات، مرجع و سازوکاری تعیین شود. ولی در آیین‌نامه فعلی، مسوول اجرای آیین‌نامه هیات‌رییسه مجلس تعیین شده است. بنابراین تشخیص هیات‌رییسه ملاک خواهد بود و با همین آیین‌نامه موجود هم امکان پالایش سوال‌ها وجود دارد.
می‌شود آماری از آخرین سوال‌ها و تذکرهای مجلس به دولت را به ما ارایه دهید؟
از ابتدای دولت یازدهم تا 11 اسفند سال 92 تعداد تذکر به وزرا هفت‌هزارو549 بوده و رییس‌جمهوری نیز 319بار مورد تذکر واقع شده و 430بار سوال از وزیران کابینه یازدهم از سوی هیات‌رییس مجلس اعلام وصول شده است.
شما به تعامل سازنده مجلس و دولت امیدوار هستید اما رویکرد نگاه من خلاف شماست و به‌نظر می‌رسد در آینده تعداد سوال‌ها افزایش پیدا کند چراکه بسیاری از این سوال‌ها پیشینه و ته‌مایه سیاسی دارد. برای چنین سوالهایی چه خواهید کرد؟
دولت و مجلس نیازمند تعامل سازنده با یکدیگر هستند. هرقدر که سطح تعامل کارشناسی بین این دو قوه را افزایش دهیم، به وضع قوانین بهتر کمک کرده‌ایم. روند تعامل دولت و مجلس تاکنون قابل قبول بوده. البته بدیهی است که مجلس فعلی با اکثریت قاطع از جریان سیاسی اصولگرای کشور هستند و دولت «تدبیر و امید» با شعار اعتدال و با حمایت اصلاح‌طلبان و جریان مستقل سیاسی رویکرد فراجناحی شکل گرفته است. فکر می‌کنم نمایندگان مجلس به‌تدریج با مشی اعتدالی دولت هماهنگ شوند.
پس شما بیشتر در پی تعامل با اکثریت معتدل در مجلس هستید و سکوت در برابر گروهی که به‌زعم من به‌دنبال سیاسی‌کاری هستند؟
من به‌عنوان معاون پارلمانی رییس‌جمهور وظیفه دارم ارتباط سازندهای با تک‌تک نمایندگان و گروه‌های سیاسی مجلس برقرار کنم. دولت نباید درصدد باشد تا گروهی یا جریانی را تحت فشار سیاسی قرار دهد. سعی ما بر این است که دیدگاه‌ها را به هم نزدیک کنیم و به دنبال حذف صداهای مخالف نیستیم.
بیشترین تذکرها و گلایه‌های نمایندگان مربوط به توافقهای ژنو بود و اینکه چرا دولت متن و جزییات را در اختیار مجلس قرار نمیهد. اگر بنای دولت بر این است که صدای مخالفان را بشنود چرا دولت اطلاعات مورد نیاز را در اختیار نمایندگان قرار نمی‌دهد؟
تاکنون با وجود فشار سنگین کاری، دو جلسه مشترک دولت و مجلس داشتیم. آقای دکتر ظریف چندین بار به مجلس رفته و به کمیسیون امنیت ملی گزارش داده‌اند. شما اگر به پیشینه تعامل دولت و مجلس برگردید، هیچ‌گاه در چنین مسایلی جزییات به طور عمومی مطرح نشده است. نه از این جهت که نمایندگان محرم نیستند اما طبقه‌بندی مسایل به لحاظ امنیت ملی امری طبیعی است. کلیات موضوع به اطلاع مجلس و مردم رسیده. هیچ‌کس نباید توقع داشته باشد جزییات پیچیده مذاکره با قدرت‌های جهانی در جلسات عمومی مطرح شود.
چرا از وجود آقای لاریجانی بهرهمند نمی‌شوید، به هر حال ایشان در شورایعالی امنیت ملی نماینده هستند و می‌توانند دست‌کم نمایندگان را قانع کنند.
این کار انجام شده و آقای لاریجانی هم کمک شایانی انجام داده‌اند، اما همیشه ممکن است نماینده‌ها دیدگاه مخالف خود را از تریبون مطرح کنند.
آیا رفتار و کنش برخی نمایندگان در مجلس را سیاسی‌کاری نمی‌دانید؟ منظورم دقیقا تذکرها و کارتزردهاست. ارزیابیتان از رفتار کنونی مجلس در برابر دولت چیست؟
از دید من حداقل دوتا از سوالهای مطرح‌شده تا به حال، خارج از روال قانونی و آیین‌نامه بوده؛ سوال از آقای طیبنیا، وزیر اقتصاد و دست‌کم بخشی از سوال مطرح‌شده از آقای جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی. دیدگاه سیاسی نماینده‌ها می‌تواند در طرح سوال نقش پیدا کند اما دولت در درجه اول خواهان کاهش اینگونه سوالهاست و بعد از آن پاسخگویی قانع‌کننده به افکار عمومی. خاصیت طرح سوال در مجلس این است که نمایندگان سوالهای خود را عنوان کنند و دولت هم برای بیان طرح‌ها و دیدگاههای خود از تریبون مجلس استفاده کند. دولت مفتخر است با وجود مشکلات و فشارهای برخی رسانه‌های داخلی و به خصوص هجمه‌های سنگین خارجی، توانسته در حوزه سیاست خارجی موفق عمل کند. متاسفانه برخی از رسانه‌های داخلی درست نقطه قوت دولت یازدهم را نشانه گرفته‌اند. باید در نظر گرفت که اظهارات برخی از نمایندگان مجلس سنای آمریکا و تعداد دیگری از مقام‌ها هیچ ارزش حقوقی ندارند و صرفا برای مصرف داخلی و پاسخگویی به لابی صهیونیست‌ها مطرح می‌شود. اما متاسفانه می‌بینیم گاهی صداوسیما به جای پوشش جنبه‌های مختلف مثبت کار، روی واکنش‌های منفی به مذاکرات زوم می‌کند.
خب این انتقادات را به صداوسیما منتقل کردهاید؟ به ویژه اینکه در ادامه راه همراه بودن یا نبودن رسانه ملی با دولت می‌تواند تعیین‌کننده باشد.
بله در فرصت‌های مختلف با مسوولان صداوسیما خصوصا جناب آقای ضرغامی مطالب گفته شده است البته ما از صداوسیما تشکر می‌کنیم اما انتظار عامه مردم این است در شرایطی که سرداران عرصه دیپلماتیک در خط مقدم دفاع از منافع ملی سختترین کار را انجام می‌دهند، رسانه‌های داخلی علیه آنها جنگ روانی به راه نیندازند. امروز انتظار مردم به‌ویژه از صداوسیما این است که با ارایه تحلیلهای درست و اخبار صحیح نسبت به امیدوار کردن مردم درباره تفاهم صورت‌گرفته اقدام شود و صداوسیما بتواند تیم مذاکره‌کننده ایران را در این مسیر تقویت کند.
ارزیابی خودتان از مذاکره هسته ای تا به اینجای کار چیست؟
من در این بخش نقش حمایت مردم را خیلی پررنگ میبینم. ببینید حضور مردم در راهپیمایی 22بهمن عامل مهمی در تقویت تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای است. قوت‌قلب و منطق آنها اثر خواهد گذاشت. آنچه گاهی از سوی برخی مقام‌های غربی مطرح شده، هیچ ارزش حقوقی ندارد. ارزش حقوقی آن چیزی است که روی کاغذ آمده و به قرارداد تبدیل شده و خوشبختانه در گام اول گشایشهای خوبی صورت گرفته و برخی تحریم‌ها شکسته و برداشته شده و فضای روانی‌ای که به‌نفع ایران شکل گرفته قابل‌تامل است. عصبانیت شدید اسراییل و منافقان و برخی کشورهای معاند از دیپلمات‌های ایران و از شخص رییس‌جمهور محترم نشانه موفقیت دولت در عرصه سیاست خارجی است.
آقای انصاری خیلی از نمایندگان به شخص شما و گاهی به وزرا نقد دارند که جلسه‌های دیدار و هماهنگی برای در میان گذاشتن مسایل به‌سرعت هماهنگ نمی‌شود. اگر بخواهید نقدی منصفانه داشته باشید، عملکرد خودتان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
بدون شک هیچ کاری بینقص نیست اما اینجا به زبان آمار و ارقام برایتان میگویم که بیشترین حضور و ملاقات را وزرا با نمایندگان داشته‌اند. بسیاری از وزرا در دفتر کارشان با نمایندگان ملاقات گروهی و فردی داشتند. همچنین در کمیسیون نهایی داخلی مجلس حاضر شده‌اند. ابتکار ملاقات مجامع نمایندگان استان‌ها با رییس‌جمهور نیز در این میان به کمک ما آمده و تا به حال نمایندگان 17استان با آقای دکتر روحانی دیدار کردند.
یعنی شما به سطح هماهنگی دولت با مجلس نمره قبولی می‌دهید؟
ببینید من نمی‌گویم که اصلا نقصی در کار نبوده اما به هر شکل آغاز کار دولت بوده و برخی معاونهای پارلمانی جابه‌جا شده‌اند و برخی هم تازه منصوب شده‌اند و کاملا طبیعی است که تاخیرها و برخی نقصانها وجود داشته باشد. اما کار وزرا بسیار سنگین است و نمی‌شود انتظار داشت وزیر در همه جلسه‌ها شرکت کند. البته انتقاد برخی نمایندگان محترم به برخی وزارتخانه‌ها و وزرا وارد است و ما هم درخواست کردیم که وزیر یا معاونان تخصصی وزیر هفته‌ای یک روز به طور منظم در مجلس حضور داشته باشند.
برخی نقدها هم به طور مستقیم به شخص شما بازمی‌گردد و یا به برخی از معاونان پارلمانی وزارتخانه‌ها؟
من شخصا هفته‌ای دو روز در مجلس حضور دارم و در جلسات علنی و در محل دفتر هیات‌دولت با نمایندگان محترم هستم و برخی از معاونان پارلمانی هم بسیار فعال هستند و برخیها چندان حضور فعالی نداشتند. دلیلش کمتجربگی برخی معاونان پارلمانی است و اینکه ابتدای حضورشان در پارلمان است. بعضی از معاونان پارلمانی هم، مسوولیت‌های دیگری برعهده دارند، که به همین خاطر من از تمام وزرا خواستم تا معاون پارلمانی را از دیگر حیطه‌های مسوولیتی فارغ کنند تا معاون پارلمانی بتواند روی کارش در مجلس و ارتباط با نمایندگان متمرکز شود. الان هم توافقنامه و دستورالعملی تدوین کردیم و مراحل پایانی آن طی شده تا بر اساس آن معاون پارلمانی هر سه در روز صحن علنی مجلس حضور پیدا کرده و در کمیسیون‌های خودشان و یا معاونان تخصصی حضور داشته باشند، اگر بتوانیم این روند را مدیریت کنیم و به جایی برسانیم، می‌شود جلو بسیاری از سوال‌ها و تذکرها را گرفت. البته همان‌طور که قبلا اشاره شد بعضی از سوال‌ها از انگیزه‌های سیاسی خاص مطرح می‌شود که برای کاهش آنها راهکار دیگری باید جست‌وجو کرد.
شما تجربه حضور در دوره‌های مختلف مجلس را در کارنامه خود دارید، از مجلس ششم با اکثریت اصلاح‌طلبان گرفته تا مجلس تمام‌قد اصولگرای نهم. تجربه نقش واسط دولت و مجلس بودن برایتان چه آموخته‌هایی تا به اینجای کار داشته است؟
دوستانی که روحیات من را میشناسند، می‌دانند در مجلس ششم هم که بودم، رویکردی اعتدالی داشتم اگرچه در برخی مسایل تندوتیزیهایی وجود داشت اما تلاش من و دیگر دوستان این بود تا فضا را آرام کنیم. آن موقع، چه در دوران ریاستم بر کمیسیون برنامه و بودجه و چه تلفیق، تمام تلاشم این بود که ارتباط مثبتی با اصولگرایان مجلس- که اتفاقا آن موقع در اقلیت بودند- داشته باشم. در مجلس پنجم هم رییس فراکسیون اقلیت بودم و فعالیت در آن فضا هم تجربه‌ها و آموخته‌های خودش را داشت. آن موقع کمیسیون اقلیت ارتباط خوبی با رییس مجلس، جناب آقای ناطق‌نوری، داشت. امروز هم در جایگاه معاونت امور مجلس ریاست‌جمهوری با تکیه بر همان تجربه‌ها حس می‌کنم اعتدال، یگانه راه تامین منافع ملی است.
به هر شکل همین حالا برخی روند تندروی‌ها در مجلس نهم را نمی‌پسندند. آیا شما فکر می‌کنید سخنان و حرف‌هایی که گاهی از تریبون مجلس زده می‌شود، ایده اکثریت است؟
ببینید شاید تصویر بیرونی شکل‌گرفته از مجلس نهم این باشد که اکثریت نمایندگان مواضع تند و در تقابل دولت دارند اما در واقع اینطور نیست. بعضا حرف‌ها و مواضع تند توسط چندنفر مطرح و تکرار می‌شود و رسانه‌ها به آن دامن می‌زنند در حالی‌که اکثریت مجلس آن را نمی‌پسندند. امیدوارم در درجه اول فراکسیونهای درون مجلس و هیات‌رییسه تدبیری بیندیشند تا مجلس آنگونه که هست تجلی کند. واقعیت این است که نه مجلس، نه دولت و نه نظام فرصتی برای ازدست‌دادن نداریم. دولت به هیچ‌وجه وارد حاشیه‌ها نخواهد شد، نه در رابطه با مسایل سیاسی و نه در مسایل دیگر. البته شاید برخی رسانه‌ها، گروه‌های فشار و طیف‌ها در بیرون بخواهند دولت را درگیر مسایل فرعی و حاشیه‌ای کنند اما بنای دولت این است که با اولویت‌گذاری به انجام خدمت‌رسانی عمل کرده و تا حد امکان تلاش کند تا از پرداختن به حاشیه‌ها خودداری کند. خوشبختانه مجلس نهم در اوج بلوغ قانونگذاری خود قرار گرفته و می‌شود با همدلی بیشتر از این فرصت حداکثر بهره‌برداری به سود مردم انجام شود.
فکر می‌کنید چطور می‌شود از تجربه دولت پیشین و مجلس برای راهبرد امور درس عبرت گرفت؟
مردم ما خاطره تلخی از مشاجرات بیهوده مجلس و دولت در دو، سه‌سال گذشته در ذهن دارند. آن مشاجره‌ها جز فرصت‌سوزی و قانون‌گریزی ثمره دیگری برای مردم و دولت و مجلس نداشته. تجربه تعامل سازنده دولت و مجلس در بحث لایحه بودجه سال 93 نشان داد که می‌توان در همه امور کشور با همین رویکرد منافع مردم و نظام را تامین و آرامش را بر فضای سیاسی کشور حاکم کرد.
آقای انصاری به نگاه مثبت و توام با تعامل شما احترام می‌گذارم اما همین حالا در برخی کمیسیون‌های مجلس زمزمه استیضاح وزرا به گوش می‌رسد و درخواست چند استیضاح هم علنی شده. اینها را چطور باید حل‌وفصل کرد؟
روی گمانه‌زنی‌ها نباید متمرکز شد. البته خوشبینی شما هم طبیعی است. اما برای نمونه فشار سنگینی روی وزارت علوم و شخص آقای فرجی‌داناست. سیاست کلی ما همراهی و همدلی است. نمایندگان توجه دارند که امروز چه بار دشواری بر دوش وزرای ماست. فضای دانشجویی و دانشگاهی را نباید از نظر دور داشت. استادان ما امروز فضایی از نشاط سیاسی در دانشگاه را تجربه می‌کنند که در چارچوب نظام است. همین مساله در عرصه فرهنگ هم به چشم می‌خورد. چنان‌که فضای دهه فجر امسال و فضای عمومی هنرمندان نسبت به سال‌های پیش بسیار امیدوارکننده بود. البته تذکر به‌موقع دلسوزان چه در مجلس و چه در حوزه علمیه و نقد سازنده مورد استقبال دولت بوده و خواهد بود. حتی سوال و استیضاح واقعی که تنها هدف از آن روشن‌شدن موضوعات و تنویر افکار عمومی باشد می‌تواند به دولت کمک کند.
گاهی از تریبون مجلس حرفوحدیثهایی مطرح می‌شود که چندان برای نسل جوان ما آموزنده نیست، فکر می‌کنید چطور می‌شود این مساله را مدیریت کرد؟
تریبون مجلس فرصت بی‌نظیری به نماینده می‌دهد که پاسداشت این امتیاز بزرگ اقتضائات خاص خودش را دارد. تریبون مجلس می‌تواند یک کلاس آموزشی دایم برای جامعه و نسل جوان ما باشد و سطح آگاهی جامعه در حوزه قوانین و مقررات، تحلیل مسایل اجتماعی و حوادث روز را افزایش دهد. حضرت امام(ره) خیلی نسبت به قداست تریبون مجلس حساس بودند. در مجلس سوم در مقطعی برخی نطق های تند و انتقادهای غیرمنصفانه و بیان مسایل غیرمستند انجام می‌شد و گاهی به برخی وزرا و مسوولان کشور از تریبون مجلس مطالبی نسبت می‌دادند که توام با اهانت بود، حضرت امام آن موقع پیغام دادند و مرحوم آقای توسلی پیغام را آوردند که ظلم است؛ شما یک‌طرفه مسایلی را مطرح می‌کنید که طرف مقابل در مجلس نیست و نمی‌تواند دفاع کند. همین توصیه امام بعدها به مواد آیین‌نامه مجلس تبدیل شد و به تلطیف تریبون مجلس کمک کرد. بعدها در مورد صداوسیما نیز قانونی مشابه در مجمع تشخیص مصلحت گذرانده شد تا افراد، در صورت بیان مسایل خلاف واقع در صدواسیما، بتوانند از خود دفاع کنند. فکر می‌کنم بازگشت امروز ما به توصیه و خطاب آن روز امام و یادآوری آن پیام اتفاق خوبی باشد برای دوری از تندروی و حرکت بر مدار اعتدال. مقام‌معظم‌رهبری نیز در چندین نوبت توصیه‌های مشابهی به نمایندگان مجلس داشته‌اند که باید مورد توجه مستمر و جدی نمایندگان محترم باشد.
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.