مراغه، یادگار ایلخانی در دامنه سهند+تصاویر
خبرگزاری تسنیم: پژوهشگران باستان‌شناسی و تاریخ کهن، مراغه را یکی از چهار منطقه کشور می‌دانند که قدیمی‌ترین سکونتگاههای فلات ایران در دوره پارینه سنگی است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، برای انتخاب مقصد سفر چه موضوعاتی برایتان مهم است؟ یعنی با هدف دیدن شهرها و مکان‌های تازه سفر می‌کنید، یا علاقه‌مند دیدن آثار تاریخی هستید؟ شاید شما از آن دست کسانی هستید که طبیعت‌گردی را می‌پسندید یا شاید دوست داشته باشید هم سفر کنید هم به دانش‌تان اضافه کنید؟ اگر می‌خواهید همه اینها را یک‌جا با هم داشته باشید، پیشنهاد ما به شما یک شهر منحصر به فرد درون خاک ایران است: «مراغه شهر کاشی‌های لاجوردی ایلخانی.»
پایتخت قدیم ایلخانی هم طبیعت زیبا و دیدنی دارد، هم بناهای تاریخی دیدنی که هر کدام یادگاری از یک دوره تاریخی هستند اما به جز اینها مراغه در طول سالیان سال تاریخش همواره به عنوان یکی از شهرهای علمی کشور شناخته شده است و بزرگ‌ترین رصدخانه ایران در قرن هفتم و هشتم هجری توسط خواجه نصیرالدین طوسی در این شهر ساخته شد اما چطور می‌شود به مراغه رسید؟
شهرستان مراغه در غرب کشور و در استان آذربایجان‌شرقی قرار گرفته است. این شهر از سمت شمال با شهرستان تبریز مرکز این استان همسایه است. پس یکی از راه‌هایی که شما را به مراغه می‌رساند، راهی است که به سمت تبریز می‌رود. هشترود که مرز استان آذربایجان شرقی با سمت غربی آن است، همسایه جنوبی و شهرستان بناب که کباب‌های خوشمزه‌اش مشهورترین جاذبه‌اش هست، در غرب مراغه قرار دارد. بناب با فاصله کمتر از نیم ساعت، نزدیک‌ترین شهر به مراغه است. پیشنهاد می‌کنم اگر مراغه را انتخاب کردید، ناهار یا شام طعم کباب‌های بناب را بچشید.
در هر کجای مراغه که هستید، کافی است به سمت جنوب شهر برگردید، آن‌وقت می‌توانید مهم‌ترین چشم‌انداز شهر که یکی از قله‌های مشهور شمال غربی کشور هست را از نزدیک ببینید: «سهند». مراغه در حقیقت در کوهپایه سهند قرار گرفته و ویژگی‌های طبیعی یک شهر کوهستانی را از نظر پوشش گیاهی دارد و در بیشتر مواقع سال می‌شود از دیدن گل و ریحان و لاله واژگون این کوه افسانه‌ای که به گفته اساطیر ایرانی محل نگهداری آتش جاودان آذرگرشاسب است، لذت ببرید.
زبان مردم این شهر ترکی - آذری است و نام شهر نیز از یک واژه‌ای ترکی گرفته شده است. در زبان ترکی، مارا به معنی جایگاه، مکان و سرزمین است و آغاز نیز در این زبان به معنی بزرگ، ارباب، خان و امیر است. بنابراین کلمه مراغه در اصل ما را آغاز و به معنی جایگاه بزرگان و خوانین بوده‌است، سپس در اثر گذشت زمان به ما را آغاز (همان‌گونه که الان در ترکی نیز رایج است) تبدیل شده است و معرب آن نیز مراغه است که کاربرد رسمی دارد.
از دوران پیش از تاریخ تا هلاکو
پژوهشگران باستان‌شناسی و تاریخ کهن، مراغه را یکی از چهار منطقه کشور می‌دانند که قدیمی‌ترین سکونتگاههای فلات ایران در دوره پارینه سنگی است. این شهر در دوران ورود به تاریخ به‌خصوص دوران تمدن مادها و پارس‌ها یکی از نقاط مسکونی بوده است.
تعدد وجود نیایشگاه‌های مهری که برخی از آنها قدمت‌شان به دوران مادها و پیش از آن می‌رسد، نشان از اهمیت مذهبی این شهر در آن دوران‌ها دارد. پرستشگاه مهری و رجوی در جنوب شرقی مراغه یکی از این نیایشگاه‌هاست که به نظر می‌رسد قدمتش به دوران اشکانی می‌رسد و با توجه به شواهد موجود در زمان خودش یکی از مهم‌ترین پرستشگاه‌های ایزد مهر که یکی از قدیمی‌ترین ادیان ایرانی است، به شمار می‌رود.
در نزدیکی این معبد همچنان گورستان بزرگ قدیمی وجود دارد که پر است از قبوری که روی آنها صندوق‌های سنگی منقوش یا قوچ سنگی تصویر شده است. این سنگ قبرها که قدمت‌شان به حدود قرون هفتم و هشتم هجری قمری می‌رسد، حجاری‌های زیبایی دارد. البته بخشی از این سنگ‌قبرها به موزه سنگ مراغه که چند سال پیش در مرکز شهر و در مسجد شیخ معزالدین که از بناهای دوران صفوی است، منتقل شده است.
با اینکه نشان‌های تاریخی ثابت می‌کند که مراغه یک شهر قدیمی است اما نقطه ثقل تاریخ این شهر به زمانی باز می‌گردد که هلاکوخان نخستین نوه چنگیزخان مغول دومین حمله بزرگ را در سال 655 هجری قمری به ایران و بغداد انجام داد و رسما سلسله ایلخانان مغول را در شهر مراغه بنیان‌گذاری کرد. گنبد کبود – که گفته می‌شود مقبره دوقوز خاتون مادر مسیحی هلاکو است – گنبد مدور، گنبد سرخ از مجموعه آثار ایلخانی مراغه است. هرچند هر کدام از این بناها در جای خود اهمیت تاریخی و معماری دارند اما هیچ کدام به پای یادگار خواجه نصیرالدین طوسی را در این شهر نمی‌رسند.
رصدخانه مراغه اگر چه تنها بنای علمی به جای مانده از دوره‌های تاریخی در ایران نیست اما یکی از مهم‌ترین بناهایی است که در کشور به جای مانده است.
این رصدخانه که بزرگ‌ترین رصدخانه جهان در دوره قبل از اختراع تلسکوپ بوده است، رصدخانه مراغه 167 سال پیش از احداث رصدخانه سمرقند ساخته شد و در زمان آبادانی مهم‌ترین رصدخانه و مرکز علمی جهان به شمار می‌رفت. زیج معروف ایلخانی حاصل فعالیت‌های این رصدخانه است. رصدخانه‌های چین، سمرقند، استانبول و هند از روی رصدخانه مراغه ساخته شده‌اند. وجود این رصدخانه در حال حاضر هم باعث شده که این شهر همچنان به عنوان یکی از قطب‌های نجوم کشور به شمار بیاید و اگر علاقه‌مند به رصد ستارگان باشید، گزینه خوبی است.
ساخت بنای رصـدخانه با مشورت‌های شخصیت‌هایی چون علامه قطب‌الدین فخرالدین مراغی، محی‌الدین مغربی، علی‌بن‌محمود نجم‌الدین الاسـطرلابی و... در مدت 15 سال ساخته شد. این مجموعه تا سال 703هجری، آباد یعنی تاریخ زلزله بزرگ تبریز و مراغه، آباد بود.
البته به جز این رصدخانه تاریخی که در بخش غربی شهر روی یک تپه قرار گرفته است، موزه ایلخانی و مجموعه برج‌های تاریخی هم جزو جاذبه‌های این شهر است.
اگر مراغه را انتخاب کردید، مهم‌ترین سوغاتی این شهر صابون‌هایی است که در کارگاه‌های کوچک به صورت سنتی ساخته می‌شود. این صابون‌ها خاصیت دارویی هم دارند و برای جلوگیری از ریزش مو و حساسیت مفید هستند. به جز این، تابلو فرش، باسلوق، عسل، انواع کشمش، برگه زردآلو، دوشاب، پنیر، سرشیر و آجیل هم می‌توانید سوغاتی بیاورید.
انتهای پیام/ آ
