بررسی روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات

به گزارش گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، نگاهی به فعالیت رسانه‌های دیداری، شنیداری و مکتوب در جریان اصلاحات و تلاش‌های اخیر برخی از چهره‌های تندروی این جریان مبنی بر بازگشایی مجدد انجمن منحله روزنامه نگاران حاکی از فعالیت آنان جهت القای برخی تفکرات خاص است.

با روی کار آمدن دولت اصلاحات در سال 1376 فضای فعالیت، این مباحث را به روزنامه‌ها و مجلات زنجیره‌ای کشاند و حمله به اصول دینی و تمسخر مقدسات در این نشریات، اعتراض بسیاری از علما و روحانیون را به دنبال داشت.

گزارش پیش رو با بررسی آغاز فعالیت روزنامه‌های اصلاحات از ابتدا تا آخرین، در صدد واکاوی عملکرد مطبوعات در این جریان و همچنین نشان دادن فضای فکری آنان است و این در حالیست که روز گذشته در گزارش شماره یک منتشر شده به برخی دیگر از دلایل توقیف روزنامه‌های اصلاح‌طلبان پرداخته شد.

ذکر این نکته در ابتدا ضروری است که برخی عکس‌های موجود در گزارش پیش رو مرتبط با دلایل توقیف نبوده و صرفا کاربردی جز نشان دادن سر برگ روزنامه و یا تزیینی بودن نخواهد داشت.

شرق

روزنامه شرق، روزنامه اصلاح طلب ایران، که با پیش زمینه‌ای از فعالیت روزنامه نگاران اصلاح‌طلب در دهه هفتاد و انتشار نزدیک به دو سال به ضمیمه روزنامه همشهری و به سردبیری "محمد قوچانی" منتشر گردید.

اولین بار به مدت یک روز و در کنار روزنامه "یاس نو" پیش از برگزاری انتخابات مجلس هفتم و بدلیل پوشش دادن خبر مربوط به نامه اعتراضی نمایندگان مجلس ششم توقیف شد.

در تاریخ 20 شهریور 1385 خبر توقیف شرق برای دومین بار، انتشار یافت که علت آن چاپ یک کاریکاتور روز پنجشنبه 16 شهریور 1385 عنوان شد. در این کاریکاتور تصویری از یک خر در برابر یک اسب در صفحه شطرنج کشیده شده بود.

این روزنامه مجدداً در تاریخ 20 اسفند 1385 رفع توقیف شد. و پس از هشت ماه توقیف از سوی هیأت نظارت بر مطبوعات ، انتشار مجدد خود را از روز دوشنبه 24 اردیبهشت از سرگرفت.

روزنامه شرق در 15 مرداد 1386 بار دیگر به دستور هیأت نظارت بر مطبوعات توقیف شد. علت توقیف چاپ مصاحبه با ساقی قهرمان شاعر همجنسگرای ایرانی مقیم کانادا بود. شرق دوبار برای انتشار این مصاحبه بصورت غیر عمد، عذر خواهی کرد اما در نهایت توقیف گردید.
در اصل این روزنامه 4 بار دور دوران فعالیت خود توقیف شد.

در پنجم مهر 1391، روزنامهٔ شرق به دلیل انتشار کاریکاتوری از هادی حیدری با عنوان چشم‌بندان؛ برای چهارمین بار توقیف شد. این کاریکاتور که صفی از افراد را درحال چشم‌بند زدن به یکدیگر نشان می‌داد؛ بنا بر حکم هیئت نظارت بر مطبوعات ایران، «توهین‌آمیز علیه رزمندگان اسلام» خوانده شد و برای مهدی رحمانیان مدیرمسئول این روزنامه به دلیل انتشار آن قرار بازداشت صادر شد.
 

سر انجام در 11 دی 1391، شرق انتشار خود را در تهران از سر گرفت. هیأت نظارت بر مطبوعات ایران دلیل توقیف روزنامه شرق را انتشار کاریکاتوری اعلام کرده بود که از نظر این هیأت "توهین به ایثارگران" تلقی می شد، اما هیأت منصفه مطبوعات این اتهام را وارد ندانست. هیأت نظارت بر مطبوعات روزنامه شرق را در عدم رعایت مصوبه شورای عالی امنیت ملی مجرم شناخته بود، اما دادگاه در این مورد هم حکم تبرئه صادر کرده است.
 
شهروند امروز

هفته نامه شهروند امروز فعالیت خود را از تیر1386 آغاز کرد و پس از انتشار هفتادمین شماره در 15 آبان 1387 توقیف شد.

هیأت نظارت بر مطبوعات «غیر واقعی جلوه دادن برخی اقدامات دولت» را دلیل توقیف اعلام کرد اما در همان شماره، به جز مصاحبه با طهماسب مظاهری رئیس مستعفی بانک مرکزی در انتقاد از اقدامات دولت، مصاحبه جنجالی نیز با خانواده "آیت الله حسن لاهوتی" و دختران "هاشمی رفسنجانی" چاپ شد که برای اولین بار مسمومیت وی پس از دستگیری به حکم "اسدالله لاجوردی" را بر اساس گزارش پزشکی قانونی بیان کردند.
 

رئیس شورای سیاستگذاری هفته‌نامه "شهروند امروز" در دوره اول "محمد عطریانفر"، مدیرعامل آن "حمید عطریانفر" و سردبیر آن محمد قوچانی بود. دبیر تحریریه آن "رضا خجسته رحیمی" و دبیر اجرایی اش "اکبر منتجبی" بود.
 
روزنامه هم میهن

در دوره جدید انتشار روزنامه شرق، محمد قوچانی (سردبیر سابق) و محمد عطریانفر (رییس سابق شورای سیاست گذاری) از آن جدا شدند و به همراه بخشی از تحریریه سابق شرق به روزنامه تازه رفع توقیف شده هم میهن به مدیر مسؤولی غلامحسین کرباسچی رفتند.
 

روزنامه هم‌میهن که در سال 85 رفع توقیف شده بود، در 12 تیر ماه 86 پس از ‏چند شماره انتشاره مجدد از سوی دادستان تهران به بهانه نقص در مراحل محاکمه غلامحسین کرباسچی‎ ‎مدیرمسؤول روزنامه هم‌میهن، باردیگر توقیف شد.‏

اعتماد ملی

روزنامهٔ اعتماد ملّی ارگان مطبوعاتی حزب اعتماد ملی به صاحب امتیازی "مهدی کروبی" و مدیر مسئولی "محمدجواد حق‌شناس" بود.
اولین شماره روزنامه اعتماد ملی با تیتر اول "مذاکرات هسته‌‏ای در بن‌‏بست" بر پیشخوان روزنامه‌‏ فروشی‌های کشور قرار گرفت.

انتشار مقاله‌ای از رسول منتجب‌نیا قائم مقام حزب اعتماد ملی در انتقاد از "محمود احمدی نژاد" این روزنامه را تا آستانه توقیف پیش برد.
 

وی در این مقاله نقل قول‌هایی به احمدی نژاد نسبت داده و از وی خواسته بود پیرامون صحت و سقم آن نقل قول‌ها پاسخ دهد. این مقاله با واکنش شدید حامیان دولت مواجه شد و منتجب نیا مدعی شد که مسئولان روزنامه بدون اطلاع وی آنرا چاپ کرده‌اند. دستگاه قضایی حکم جلب مدیر مسئول روزنامه را صادر کرد.

در 26 مرداد 1388 عنوان شد که شب قبل این روزنامه در چاپ خانه به دستور نماینده دادستان تهران به طور موقت توقیف شد.

در شهریورماه 1388 شعبه 13 بازپرسى کارکنان دولت به ریاست "قاضی مقدمى"، برای "حسین کروبی" فرزند مهدی کروبی و محمد جواد حق شناس قرار کفالت صادر نمود.

اولین شکایت پرونده روزنامه اعتماد ملی مربوط به اردیبهشت سال 85 و آخرین شکایت از این روزنامه بعد از انتخابات سال 88 بود که به علت درج گزارشی در رابطه با راهپیمایی و تجمع تعدادی از هموطنان آذربایجانی مقابل مجلس شورای اسلامی به عنوان اولین شکایت از این روزنامه مطرح شد.

13 مهرماه 1388 نیز روزنامه‌ «فرهنگ آشتی» به مدیرمسوولی "محمدمهدی امامی ناصری"، پس از سه‌ماه انتشار در دوره‌ جدید و همچنین روزنامه‌ «آرمان روابط عمومی» به مدیرمسوولی هوشمند سفیدی توقیف شدند. امتیاز روزنامه‌ «تحلیل روز» به مدیرمسوولی بهمن حاجات‌نیا چاپ شیراز نیز پس از انتشار 756 شماره به‌دستور هیئت نظارت بر مطبوعات استان فارس با استناد به ماده‌ی 6 قانون مطبوعات لغو شد.

روزنامه کلمه سبز

روزنامه‌ای به مدیریت و صاحب امتیازی "میرحسین موسوی" بود.
 

این روزنامه در 12 اسفند 1387 از هیات نظارت بر مطبوعات کسب مجوز کرد نخستین شماره کلمه سبز در روز دوشنبه 28 اردیبهشت 1388 منتشر شد اما به دنبال وقایع پس از 22 خرداد 1388، پس از 22 شماره توقیف شد.

مغرب

روزنامه مغرب، روزنامه اصلاح‌طلب ایران بود، که به قلم جمعی از روزنامه‌نگاران اصلاح‌طلب از تاریخ ٣١ مرداد ١٣٩١ منتشر و بعد از چاپ تنها ٧٩ شماره مورخ ٧ آذر ١٣٩١ توقیف شد. این روزنامه پس از رفع توقیف، دوره دوم خود را از تاریخ 5 اسفند 1391 آغاز کرد که در این دوره نیز تنها پس از چاپ 15 شماره، لغو امتیاز شد.
 

اولین شماره روزنامهٔ «مغرب» در تاریخ 31 مرداد 1391 با مدیرمسوولی مهدی امامی ناصری و سردبیری امیر موسی کاظمی در 24 صفحه منتشر شد.

این روزنامه به عنوان «اولین روزنامه بین‌المللی صبح ایران» پیش از انتشار در سطح شهر تهران و برخی شهرستان‌های ایران تبلیغ‌های وسیعی انجام داده بود. مغرب، از آغاز انتشار خود، هر روز یک ضمیمه رایگان 16 صفحه‌ای را نیز منتشر می‌کرد. ضمیمه‌های رایگان این روزنامه با عنوان‌های «سه و نیم» «چشمه» «تیمچه» «آدمک» «دریچه» و «گزارشگر» هرکدام حول محور موضوع‌های خاص سیاسی، اقتصادی و فرهنگی منتشر می‌شدند.

بهار

روزنامهٔ بهار روزنامهٔ خبری - تحلیلی اصلاح‌طلب به مدیرمسئولی "سعید پورعزیزی" بود. اعضای تحریریه این روزنامه را تعدادی از خبرنگاران و نویسندگان سابق روزنامه‌های اعتماد ملی و سرمایه تشکیل می‌دهند.

این روزنامه در 30 فروردین 1389 و بعد از انتشار 76 شماره، توقیف شد.
 

روزنامه بهار تا 1 آبان 1392 به فعالیت خود ادامه داد تا اینکه در این روز در پی چاپ مقالهٔ توهین‌آمیزی به علی بن ابی‌طالب، مسئولان روزنامه تصمیم به توقف چندروزه انتشار روزنامه گرفتند. این مطلب توهین‌آمیز در مقاله به نام «امام؛ پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی؟» به قلم "علی‌اصغر غروی" نوشته شده بود و مسئولان روزنامه بهار همزمان با توقف داوطلبانه چاپ روزنامه، دیدگاه نویسنده را ناهمسو با دیدگاه روزنامه اعلام کردند و از خوانندگان پوزش طلبیدند.

 این رویداد با واکنش "بیژن نوباوه"، عضو هئیت رئیسه فعلی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی روبرو شد.

وی در روز 5 آبان در مصاحبه‌ای اعلام کرده است انتشار این مطلب درست در روز عید غدیر نمی‌توانسته اتفاقی انجام شود و باید به ماهیت اصلی چنین رفتاری پی برده شود.

وی از تدوین نامه دعوت از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در صحن مجلس به منظور ارائه توضیحات در خصوص رفتار این روزنامه خبر داد و از ماموریت "علی مطهری"، عضو هیئت نظارت بر مطبوعات در خصوص پیگیری این موضوع خبر داد.

 این روزنامه در روز 2 آبان همان سال (28 اکتبر 2013) با رای هیئت نظارت بر مطبوعات توقیف شد.

آسمان

روزنامه آسمان روزنامه صبح ایران که نخستین شماره آن در روز شنبه 26 بهمن 1392 منتشر شد. این روزنامه، با تغییر وضعیت نشر هفته‌نامه‌ آسمان ایجاد شد.
 

"عباس بزرگمهر" صاحب امتیاز و مدیرمسئول، و محمد قوچانی سردبیر این روزنامه بودند البته این روزنامه نخستین روزنامه‌ای است که در دولت "دکتر حسن روحانی" مجوز انتشار دریافت کرد.

این روزنامه اصلاح‌طلب است و در شماره نخست خود علاوه بر چاپ عکسی تمام‌صفحه از رییس جمهور با تیتر «روحانی تنها نیست»، پیامی از  "محمد خاتمی" درباره انتشار این روزنامه درج کرد.

روزنامه یاد شده در شماره روز سه شنبه مورخ 29/11/1392 با انتشار مطلبی نوشته بود که حکم قصاص غیر انسانی است. متعاقب انتشار این مطلب سرپرست دادسرای فرهنگ و رسانه علیه مدیر مسئول این روزنامه اعلام جرم کرد و خواستار توقف انتشار آن شد. در پی ارجاع پرونده به شعبه بازپرسی دادسرای فرهنگ و رسانه ، بازپرس پرونده پس از رسیدگی دستور توقیف این روزنامه را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر و ابلاغ کرد. این گزارش هم چنین حاکیست که مدیر مسئول این روزنامه نیز تحت تعقیب قضایی قرار گرفته است.

عباس بزرگمهر مدیر مسئول روزنامه توقیف شده  آسمان که اول اسفند ماه جاری توسط بازپرس شعبه 12 دادسرای فرهنگ و رسانه به اتهام نشر مطالب خلاف موازین اسلامی و توهین به مقدسات بازداشت شده بود، 4 اسفند ماه آزاد شد.

این در حالیست که یکی از اعضای هیئت نظارت بر مطبوعات از برگزاری دادگاه روزنامه مذکور برای پس از تعطیلات نوروزی خبر داده است.

و در پایان نکته جالب توجه آنجایی است پس از تعطیلی روزنامه آسمان به اتهام اهانت به احکام شریعت اسلام، در جلسه اصلاح طلبان مقرر شده تا دیداری با علی ربیعی داشته و از وی بخواهند "روزنامه خورشید" را که در حال حاضر تعطیل است در اختیار آنها بگذارد.

منبع:باشگاه خبرنگاران

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.