سفر به کهن‌ترین زیستگاه بشر، روستای ابیانه + تصاویر


خبرگزاری تسنیم: روستای ابیانه یکی از کهن‌ترین زیست‌گاه‌های انسانی در حاشیه دشت کویر ایران بوده و کارشناسان قدمت هزار و ۵۰۰ ساله را برای آن تخمین می‌زنند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، در استان اصفهان 40 کیلومتری شمال غربی نطنز از در دامنه کوه کرکس روستائی زیبا منحصر به فرد و کهن واقع شده است به نام ابیانه.

ابیانه نقطه‌‏ای خوش منظره و خوش آب و هوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است، در گذشته به بیدستان معروف بوده است، این روستا را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش باید از زمرهٔ استثنائی ‌ترین روستاهای ایران به شمار آورد.

ابیانه یکی از کهن‌ترین زیست‌گاه‌های انسانی در حاشیه دشت کویر ایران بوده و کارشناسان قدمت هزار و 500 ساله را برای آن تخمین می‌زنند.

آثار و بناهای تاریخی که در ابیانه وجود دارد مربوط به دوره‌های ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار است، ین آثار نشان دهنده قدمت تاریخی این زیست‌گاه انسانی است، شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا، آن را در شمار نمونه‏‌های کم نظیر دیدنی‏‌های جهان درآورده است.

در دورهٔ صفویه هنگامی که شاهان صفوی برای ییلاق به نطنز می‏‌رفتند بسیاری از نزدیکان آنها و درباریان ترجیح می‏‌دادند در ابیانه اقامت کنند.

                                                                                                      

شمار خانه‌های ابیانه در سرشماری سال 1361 برابر با 500 واحد برآورد شده، این خانه‏‌ها تماماً بر روی دامنه پرشیبی در شمال رودخانه برزرود بنا شده است به صورتی که پشت بام مسطح خانه‏‌های پایین دست، حیاط خانه‏‌های بالادست را به وجود آورده است و هیچ دیواری هم آنها را محصور نمی‏سازد.

ابیانه در وهلهٔ نخست روستایی چند طبقه به نظر می‏آید که در بعضی موارد تا چهار طبقهٔ آن را می‏ توان مشاهده کرد.

اتاق‌های ابیانه به پنجره‏های چوبی ارس مانند مجهزند و اغلب دارای ایوان‌ها و طارمی‌های چوبی پیش آمده مشرف بر کوچه‌های تنگ و تاریک‏اند که خود به صورت مناظر جالبی درآمده‏اند، نمای خارجی دیوارهای خانه‏‌های ابیانه با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستا است پوشیده شده است.                                                                                                   

از آنجا که در دامنه ‌های شیبدار ابیانه فضای کافی برای ساختن خانه‏‌های موردنیاز وجود ندارد در این روستا چنین رسم شده است که هر خانواده انبار غار مانندی در تپه‏های یک کیلومتری روستا، در کنار جاده و نرسیده به ابیانه ایجاد کنند.

این غارها که در دل تپه‏‌ها حفر شده‏اند و از بیرون تنها درهای کوتاه و محقر آن نمودار است برای نگهداری دام‌ها و نیز آذوقهٔ زمستانی و اشیای غیرضروری مورد استفاده قرار می‏گیرد.

زندگی مردم ابیانه کشاورزی و باغداری و دامداری است که با روش‌های سنتی اداره می‏شود. بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همکاری دارند.

ابیانه دارای هفت رشته قنات است که برای آبیاری مزارع و باغات مورد استفاده قرار می‏گیرد، گندم، جو، سیب‏ زمینی و انواع میوه به خصوص سیب، آلو، گلابی، زردآلو، بادام و گردو در ابیانه به دست می‏آید و در سال‌های اخیر قالی‏بافی در ابیانه رواج پیدا کرده و نزدیک به 30 کارگاه قالی‏بافی در آنجا دایر شده است.

در گذشته گیوه ‏بافی از جمله مشغله‏‌های پردرآمد زن‌های ابیانه بوده است که امروزه تا حدی متروک شده است.

                                                                                           

مردم ابیانه به سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن محل آنها از مراکز پر جمعیت و راههای ارتباطی، قرنها در انزوا زیسته و در نتیجه بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجهٔ قدیم خود را حفظ کرده‌‏اند، زبان مردم ابیانه فارسی با لهجهٔ خاص ابیانه‌‏ای است که با لهجه‏‌های متداول در جاهای دیگر تفاوت اساسی دارد.

لباس سنتی آنها، هنوز هم میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تاکید و تعصب از خود نشان می‏دهند، در مردان شلوار گشاد و درازی از پارچهٔ سیاه و در زنها پیراهن بلندی از پارچه‏‌های گلدار و رنگارنگ است، علاوه بر این، زن‌های ابیانه معمولاً چارقدهای سفیدرنگی بر سر دارند.

قدیم‏ترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده‏ای است که مانند دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته است، آتشکده ابیانه را نمونه‏ای ازمعابد زردشتی دانسته‏اند که در جوامع کوهستانی ساخته می‏شد.

                                                                                              

مهم‏ترین بنا و اثر تاریخی این روستا یک باب مسجد جامع و قدیم‏ترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبت‏کاری آن است که در سال 466 هجری قمری ساخته شده است.

مسجد قدیمی دیگر ابیانه مسجد برزله است که دارای فضای دلبازی است و روی لنگه در شرقی آن سال 701 هجری قمری نوشته شده است که مربوط به دورهٔ ایلخانان است، مسجد تاریخی دیگر ابیانه مسجد حاجتگاه است که کنار صخره‏ای در کوهستان بنا شده و بر در ورودی شبستان آن تاریخ 952هجری قمری مشاهده می‏شود.

روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه است، یکی مرقد شاه‌زاده عیسی و شاه‌زاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم(ع) بوده‏اند و زیارتگاه دیگر ابیانه قدمگاه نامیده می‏‌شود، از جمله جاها و اماکن دیدنی دیگر ابیانه می‏توان از خانه غلام نادرشاه و خانه نایب حسین کاشی نام برد.

انتهای پیام/