فناوری هسته‌ای، انرژی پاک با اهداف صلح‌آمیز در ایران


خبرگزاری تسنیم: استفاده از فناوری هسته‌ای، به عنوان یک انرژی پاک با اهداف صلح‌آمیز در ایران همواره مورد توجه مسئولان و مردم کشور بوده و بنا به توصیه‌های مقام معظم رهبری، این مسئله همواره در دستور کار قرار گرفته است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، علم، همیشه به داد بشریت رسیده است؛ علمی که خداوند در نهاد افرادی که ظرفیت رشد آن را داشته‌اند، قرارداده و سپس در دوران خود به شکوفایی رسیده‌اند؛ تاثیر علم در زندگی بشر به قدری است که بدون آن نمی‌توانیم به زندگی ادامه دهیم و اکتشافات علمی که توسط دانشمندان از ابتدا تا کنون صورت گرفته، همه جزو همان گنجینه‌هایی هستند که تاریخ بشریت از آن به خود می‌بالد.

فیزیک از همان دسته علومی است که با کشف علوم پایه آن کمک شگرفی به بشریت کرده و فناوری هسته‌ای نیز از آن دسته علوم مرموزی است که با کشف آن، پنجره‌ای جدید به روی همگان باز شد، کشفی که به دنبال آن، در کشورهایی همچون ایران حساسیت‌های بسیاری نیز به وجود آمد.

فناوری هسته‌ای چیست؟

اما قبل هر چیز، بد نیست سری بزنیم به اینکه اصل فناوری هسته‌ای چیست؟ پاسخی که  کشف جدید دانشمندان بود؛ فناوری هسته‌ای، به توانایی تبدیل اورانیوم موجود در طبیعت می‌گویند که از طریق شکافت اتم‌ها به اورانیوم غنی شده که دارای انرژی بسیار زیادی بوده، به دست می‌آید.

با شکافت هسته یا همان اتم اورانیوم، انرژی هسته‌ای به صورت حرارت و انرژی گرمایی آزاد می‌شود که از آن می‌توان برای تولید بخار آب و گرداندان توربین‌های تولید برق استفاده کرد.

اورانیوم یکی از چگال فلزات رادیواکتیو بوده که در طبیعت موجود است؛ این فلز در بیشتر مناطق چون صخره‌ها، خاک، اعماق دریا و اقیانوس‌ها وجود دارد، به طوری که شاید میزان وجود و پراکندگی آن از طلا، نقره یا جیوه بیشتر است.

این فلز به صورت اکسید و یا نمک‌های مخلوط در مواد معدنی مانند اورانیت یا کارونیت وجود دارد و از نظر رنگ، سفید نقره‌ای و قابل انعطاف است.

چه دانشمندانی به فناوری هسته‌ای پی بردند؟

هر چیزی که کشف می‌شود، یا به صورت اتفاقی در مسیر یک اختراع دیگر بوده و یا تلاشی برای به دست آوردن محلولی که کاربردهای فراوان داشته باشد؛ بد نیست بدانید حدود 3 قرن پیش از میلاد، دمکریت، دانشمند یونانی، پس از مطالعه بر روی اشیا، متوجه شد که اشیا علاوه بر شکل ظاهری از ذرات بسیار ریز و قابل تجزیه تشکیل شده‌اند.

وی نام این ذرات را «اتم» یعنی «نشکن» گذاشت؛ قرن‌ها بعد از این کشف، در سال 1700 میلادی، جان دالتون، دانشمند انگلیسی، نیز پی به قابل تجزیه بودن اتم‌ها برد اما این نتیجه در حد نظریه باقی ماند تا این که در سال 1927 میلادی، آلبرت انشتین، دانشمند آلمانی آمریکا تبار، نظریه تجزیه اتم‌ها را به صورت عملی اثبات کرد.

پس از این کشف، نخستین آزمایش هسته‌ای در صحرای نوادا توسط آمریکا به مرحله آزمایش گذاشته شد و در پایان جنگ جهانی دوم از آن در بمباران شهرهای ژاپن استفاده کرد.پس از کشور آمریکا، در سال 1949 اتحاد جماهیر شوروی توانست به سلاح‌های هسته‌ای دست یابد و آن را به مرحله اجرا بگذارد.

با افزایش تقاضای ساخت سلاح‌های هسته‌ای توسط کشورهای قدرتمند نظیر فرانسه و چین رهبران کشورها به فکر کنترل ساخت این سلاح مخرب افتادند و پیشنهاد استفاده از انرژی مخرب برای صلح را دادند. و از سال 1954 تا سال 1956 میلادی، اساسنامه سازمان تدوین شد و بعد از آن «آژانس انرژی هسته‌ای» تشکیل شد.

در سال 1968 آژانس انرژی هسته‌ای، پیمان «منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای» با نام اختصاری «NPT )، (Non Proliferation of Nuclear Weapons Treaty )  را توسط مجمع عمومی ملل متحد به تصویب رساند و در سال 1970 نیز لازم الاجرا شد و در حال حاضر هم 189 کشور عضو این پیمان هستند.

روند دست‌یابی به فناوری هسته‌ای در ایران

در حال حاضر، این فناوری در ایران نیز جای خود را دارد و دانشمندان بسیاری در این زمینه فعالیت می‌کنند؛ این فناوری به قدری از نظر مقام معظم رهبری و مدیران کشور ارزشمند بوده که یک روز از تقویم را به این فناوری تخصیص دادند. 20 فروردین با تصویب شوراى عالى انقلاب فرهنگى به پاس قدردانی از تلاش‌های دانشمندان و متخصصان ایرانی در تقویم رسمی ایرانیان «روز ملى فناورى هسته‌اى» نام گرفته است.

20 فروردین سال 1385، روزی بود که خبر دستیابى ایران به فناورى غنى‌سازى اورانیوم و راه‌اندازى یک زنجیره کامل غنى سازى توسط سانتریفیوژهاى ساخت ایران اعلام شد و در پی این موفقیت دانشمندان و متخصصان کشورمان در دستیابی به نسل جدیدی از سانتریفیو‌ژها در ایران و اعلام آن به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کشورمان در زمره کشورهای صاحب تکنولوژی در غنی‌سازی اورانیوم محسوب می‌شود.

پس از آن با تصویب شوراى عالى انقلاب فرهنگى، به پاس قدردانى از تلاش‌هاى افتخار آفرین دانشمندان جوان ایرانى در دستیابى کشور به فناورى صلح آمیز هسته اى، 20 فروردین در تقویم رسمى ایرانیان «روز ملى فناورى هسته اى» نام گرفت.

واکنش غرب به نامگذاری روز فناوری هسته‌ای ایران

این خبر در حالی موج شور و شعف حاصل از سربلندی و پیروزی را به رگ‌های کشور تزریق کرد که سخنگوی کاخ سفید در مقابل این توانمندی ایرانیان، آنان را تهدید به منزوی تر شدن در جامعه جهانی و اعمال تحریم های بیشتر سیاسی و اقتصادی کشورشان کرد.

وزیر امور خارجه بریتانیا این پیروزی ملت ایران را نادیده گرفتن خواست جامعه جهانی قلمداد کرد و وزیر امور خارجه فرانسه اعلام کرد، اگر این روند ادامه یابد، باید تحریم‌های سخت‌تری بر ایران اعمال شود.

رسیدن به این مرحله از دانش روز با وجود محاصره شدید اقتصادی از سوی غرب، نمایانگر اراده ملت همیشه سربلند ایران برای فتح قله‌های علمی و رسیدن به استقلال بی‌قید و شرط است.

اورانیوم در خدمت صلح بشر

دلیل اینکه دیگر کشورها با دستیابی ایران به اورانیوم مشکل دارند، آن است که در ذهن آنها  بلافاصله بمب اتمی و سلاح‌های کشتار جمعی ، که امروزه سخن روز محافل سیاسی و مطبوعاتی بوده، تداعی می‌شود اما بهتر است به این مطلب فکر کنند که آیا اورانیوم و اصولا عناصر رادیواکتیو، عناصری نفرین شده‌ای هستند که جز مرگ و کشتار فوق‌العاده دردناک مردم، هیچ نفع دیگری به حال بشریت ندارند؟

اگر چنین است، پس چرا دانشمندان در قرن‌های گذشته و حال، تمام تلاش و کوشش خود را و باارزش‌تر از همه عمر و جوانی خود را در این راه صرف کرده و دانشمندای مانند ماری کوری و دیگران در اثر همین تشعشعات رادیواکتیو جان خود را از دست دادند.

آیا ارزش دارد افرادی تمام عمر خود را در راه چیزی سپری کنند که عامل از بین برنده نسل او و افراد دیگر است؟ مسلما پاسخ این پرسش، یک خیر قاطعانه است زیرا این عنصر می‌تواند در تمامی عرصه‌های زندگی به بشر در صنعت پزشکی و کشاورزی کمک کند.

کاربردهای فناوری هسته‌ای

فناوری هسته‌ای کاربردهای فراوانی دارد که می‌تواند به عنوان یک جایگزین منبع انرژی مورد استفاده قرار گیرد. پر واضح است که منابع انرژی الکتریکی که بشر از آنها برای تولید برق مصرفی خود استفاده می‌کند، سدهای آبی، پیل‌های شیمیایی و موارد دیگر است؛ اما همه این منابع انرژی با وجود اینکه تقریبا کم‌هزینه هستند، اما دارای معایب زیادی هستند.

نخست اینکه مقدار انرژی الکتریکی حاصل از این منابع کم است، همچنین در مناطقی که از نظر آب در محرومیت هستند، تقریبا تولید برق از طریق احداث سد غیر ممکن است؛ همچنین برای تولید برق به این روش‌ها، نیاز به سوخت‌های شیمیایی که جزو منابع تجدیدناپذیر انرژی محسوب می‌شوند، وجود دارد.

بنابراین بهترین گزینه برای تولید انرژی الکتریکی کافی، استفاده از انرژی هسته‌ای است. انرژی هسته‌ای دارای بازده فوق‌العاده زیادی نسبت به منابع دیگر انرژی برق بوده و مشکل عمده فقط در تهیه تجهیزات و دستگاههای لازم برای غنی‌سازی اورانیوم و استفاده از آن برای تولید برق است و امروزه این تکنولوژی بیشتر در اختیار کشورهای صنعتی قرار دارد.

تقریبا در تمام سیستم‌های تولید توان هسته‌ای موجود، راکتور هسته‌ای منبع گرما برای به کار انداختن توربین‌های بخار است؛ این توربین‌ها مولدهای الکتریکی را درست به‌همان صورت به حرکت در می‌آورند که نیروگاه‌های نفت‌سوز یا ذغال‌سوز عمل می‌کنند. در یک نیروگاه هسته‌ای معمولی ماده شکافت‌پذیر به ‌جای ذغال‌سنگ یا نفت به‌کار می‌رود و بنابراین یک منبع جدید انرژی به صورت الکتریسیته فراهم می‌آورد.

کاربرد صلح‌آمیز دیگر  اورانیوم و تشعشعات رادیواکتیو تنها به تولید انرژی الکتریکی خلاصه نمی‌شود و به عنوان مثال، در کشاورزی برای خشک‌کردن و بسته‌بندی میوه‌ها از آن استفاده شده و همچنین در پزشکی، صنعت و موارد دیگر نیز کاربرد دارد بنابراین اورانیوم عنصری زشت و بی‌ارزش نیست که فقط وسیله‌ای برای کشتار مردم باشد.

یادمان به شهدای هسته‌ای باشد

برای اینکه ایران روز ملی فناوری هسته‌ای را در تقویم خود ثبت کند، بسیاری از دانشمندان تلاش کردند تا برگ افتخار دیگر در اسناد افتخارات ایران ثبت شود. برخی از این دانشمندان جان خود را از دست دادن شهید مصطفی احمدی‌روشن، مجید شهریاری، مسعود علیمحمدی، داریوش رضایی‌نژاد از جمله دانشمندان گرانقدری هستند که برای رشد این فناوری تلاش کردند و دیگر در بین ما نیستند.

حمید رضا فولادگر نماینده مردم اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان به شهدای هسته‌ای اشاره کرد و گفت: بیستم فروردین نتیجه مقاومت ملت ایران و دستیابی به فناوری روز دنیا بوده که باید از دانشمندان این مرز و بوم تقدیر کرد و این روز  باید یاداوری و مراسمی باشد برای شهیدانی که در راه فناوری هسته‌ای، جان خود را از دست داده‌اند.

بد نیست مسئولان بیش از گذشته به این مسئله توجه کنند و تلاش کنند که یاد شهیدانی که برای دست‌یابی به فناوری هسته‌ای ما شهید شدند را همواره زنده نگه دارند.

انتهای پیام/ ق