معوقات بانکی با فرمول‌های کنونی وصول نمی‌شوند
خبرگزاری تسنیم: بانک‌ها با فشارهایی که مسئولان برای وصول مطالباتشان به آنها وارد کرده‌اند تا حدودی به جنب و جوش برای گرفتن طلب خود افتاده‌اند.
به گزارش گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، جوان نوشت؛ بانک‌ها با فشارهایی که مسئولان برای وصول مطالباتشان به آنها وارد کرده‌اند تا حدودی به جنب و جوش برای گرفتن طلب خود افتاده‌اند. برای همین هم بانک‌های دولتی و خصوصی شدیداً به دنبال اخذ وام‌های ازدواج تا وام‌های میلیاردی که معوق شده‌اند هستند.
به طور کلی، روش وصول مطالبات به شرایط مشتری، شرایط قرار‌داد و برآوردی که از زمان و فرایند انجام کار صورت می‌گیرد، بستگی دارد. با وجود این، بانک‌ها همواره بهترین راهکار وصول را تعامل با مشتری (در صورتی که ضوابط و مقررات قرار‌داد خود با بانک را رعایت کرده باشد) می‌دانند.
حال، چنانچه مشتری به هر دلیلی از باز پرداخت تسهیلات امتناع ورزید، با توجه به اینکه بانک وکیل سپردهگذاران است، باید حافظ منافع آنها باشد بنابراین مراتب از طرق قانونی پیگیری می‌شود. باید اذعان داشت، ساختار کنونی بانک‌ها و الزامات حاکم بر آنها، در بسیاری موارد انجام اقدام‌های مناسب برای وصول را با محدودیت‌هایی روبه‌رو کرده است که در صورت وجود نهادی مستقل و خصوصی، دارای کارکنان مجرب در زمینه‌های قضایی، بانکی، حقوقی و. . . فرایند وصول مطالبات تسریع شده و بانک‌ها می‌توانند با استمداد از این واحدها، ضمن پرهیز از مشکلات وصول، احتمال وصول مطالبات خود را افزایش دهند.
وصول مطالبات یک پروژه نیست
افزایش حجم مطالبات معوق شبکه بانکی یکی ازمهم‌ترین موضوعات مورد توجه مدیران بلندپایه اقتصاد کشور طی سال‌های اخیر بوده است. بازتاب آمارهای منفی منتشره در این خصوص (هرچند غیر دقیق و اغراق شده) بر ذهنیت مردم و فعالان اقتصادی کشور باعث شده تا مقوله مطالبات بانک‌ها در ایران جدا از جنبه‌های مالی و اقتصادی، ابعاد رسانه‌ای نیز پیدا کند. هرچند باید به این واقعیت مهم نیز توجه داشت که وجود مطالبات بانکی موضوعی نیست که تنها مختص به کشور ما باشد، بلکه در نظام بانکی سایر کشورها نیز بحران‌های اقتصادی و تغییر شرایط بازار کسب و کار، بانک‌ها را در دریافت منابع خود از وام‌گیرندگان دچار مشکل ساخته است.
مذاکره، مساعدت، استمهال یا اقدام قانونی و حقوقی چهار راهکار پیگیری وصول مطالبات بانک‌ها هستند. یقینا دو وظیفه اصلی و اولویت‌دار بانک، یکی تأمین منابع مالی برای بنگاههای تولیدی و دوم وصول مطالبات خود از مشتریان و مدیریت روابط مالی و معاملاتی با گیرندگان تسهیلات است. هیئت مدیره هر بانک در انجام این دو وظیفه اصلی خود، نسبت به تجهیز منابع، جذب سپرده، بررسی پیشنهاد مشتریان و مذاکره و اتخاذ تصمیم برای اعطای تسهیلات به آنان اقدام و در نهایت نسبت به پیگیری وصول مطالبات از طریق مذاکره، مساعدت، استمهال یا اقدام قانونی و حقوقی مبادرت می‌کند.
دلایل 5 گانه افزایش معوقات بانکی و راهکارهای وصول مطالبات
بهترین راهکار برای جلوگیری از انباشته شدن مطالبات معوق ریشه‌یابی شکل‌گیری آنهاست و باید دید چه عواملی باعث به وجود آمدن این مسئله شده‌اند.
نبود اعتبارسنجی؛ اولین دلیل افزایش معوقات بانک‌ها
چند عامل در شکل‌گیری مطالبات معوق مهم و مؤثر است: نبود اعتبارسنجی مشتریان و اعتبارسنجی طرح یکی از اصلی‌ترین دلایل به وجود آمدن مطالبات معوق است و بانک‌ها گاهی برای پروژه‌ها تسهیلاتی را در نظر می‌گیرند بدون اینکه آن پروژه از نظر فنی و توجیه اقتصادی کارشناسی شده باشد. بانک‌ها معمولاً به پروژه‌هایی تسهیلات کلان و سنگین می‌پردازند که بازدهی آنها از نظر فنی فاقد توجیه لازم است، گاهی مواقع پروژه از نظر فنی دارای تحلیل خوبی است اما از نظر توجیه اقتصادی کارشناسی دقیق نشده و صاحبان پروژه تصور می‌کنند بعد از بهره‌برداری می‌توانند از محل فروش محصولات و ارائه خدمات پروژه منابع لازم را به دست آورده و تسهیلات بانکی را بازپرداخت نمایند.
مسئول نبودن برخی مدیران
از نظر شرعی و قانونی مدیران بانک‌ها مسئول عواقب شرعی و قانونی پروژه‌ها هستند چراکه بر اساس دیدگاه بانکداری بدون ربا، بانک‌ها وکیل سپردهگذاران تلقی می‌شوند و نباید منابع آنها را در فعالیت‌های فاقد توجیه فنی و اقتصادی به کار گیرند.
اعطای تسهیلات به افراد خاص
عامل دوم در معوق شدن مطالبات، پرداخت تسهیلات کلان به افراد خاص بر اساس روابط خاص است. در برخی مواقع تسهیلات کلان بانکی بر اساس روابط و توصیه‌های خاصی پرداخت می‌شود بدون اینکه طرح یا موضوعی وجود داشته باشد. حتی در صورت وجود طرح یا پروژه برای پرداخت تسهیلات کلان هیچ یک از بانک‌ها به خاطر توصیه‌های صورت گرفته به آن پروژه‌ها توجهی نمی‌کنند.
نرخ‌های سود غیرواقعی
عامل سوم درمعوق شدن تسهیلات، وجود نرخ‌های سود غیرواقعی هستند. نرخ سود تسهیلات بانکی باید به گونه‌ای باشد که اصولا فقط فعالان اقتصادی یعنی کسانی که می‌توانند بازدهی و ارزش افزوده‌ای به وجود آورند، از تسهیلات استفاده کنند. زمانی که فردی با نرخ سود معینی تسهیلات دریافت می‌کند باید بتواند با نرخی بیش از آن در اقتصاد ارزش افزوده ایجاد کند. برخی افراد واسطه‌ها، دلال‌ها، راه‌های مشروع و نامشروع را برای تقاضای تسهیلات در پیش می‌گیرند با صرف‌نظر از اینکه قادر به استفاده از تسهیلات و بازپرداخت آن هستند یا خیر.
نبود ابزارهای کنترلی
عامل چهارم نبود ابزارهایی بازدارنده از عدم بازپرداخت در تسهیلات بانکی تلقی می‌شود. در سیستم‌های بانکداری دنیا برای کسانی که بدهی آنها معوق یا در پرداخت اقساط کوتاهی می‌کنند یا اقساط آنها به تعویق می‌افتاد و نسبت به کسانی که برای مدت زمان قابل توجهی از بازپرداخت بدهی خود کوتاهی می‌کنند، شرایط سختی را در نظر می‌گیرند. نرخ جرایم بانکی به گونه‌ای است که هیچ یک از بدهکاران اعتنایی به آنها نمی‌کنند و حاضرند نرخ جریمه را به راحتی بپردازند و منابع بانک همچنان در اختیارشان باشد. بدهکاران بانکی نسبت به برخورد قضایی نیز بی‌اعتنا هستند و اعتماد دارند مدت‌زمان زیادی طول می‌کشد که بانک بتواند حق و حقوق خود را وصول نماید.
تغییر قوانین و شرایط اقتصادی
عامل پنجم، تغییر شرایط، قوانین و ضوابط اقتصادی کشور است. برخی از بنگاههای اقتصادی از نظر توجیه فنی و اقتصادی هیچ مشکلی ندارند و توانسته‌اند به هدف خود برسند ولی تحت تاثیر تغییر ضوابط و شرایط اقتصادی کشور قرار گرفته و قادر به بازپرداخت تسهیلات خود نشده‌اند. زمانی که بنگاههای اقتصادی دچار مشکل مذکور می‌شوند به صورت طبیعی مطالبات بانک‌ها به تعویق می‌افتد و آنها نمی‌توانند به موقع بدهی خود را بپردازند. لازم است مسئولان به بنگاههای مذکور از طریق تدابیر پوشش و قرارداد‌های آنها در راستای وصول معوقات کمک نمایند.
فرمول جدید بانک‌ها برای وصول مطالبات معوق
با اشاره به اینکه دولت به صورت جدی پیگیر وصول مطالبات سیستم بانکی است، باید متناسب با شرایط موجود فرمول‌هایی جدید با راهکارهایی علمی که برای وصول مطالبات و محدود کردن دامنه مطالبات معوق است، به کار گرفته شود. در خصوص وضعیت وصول مطالبات معوق سیستم بانکی، هم اکنون وصول مطالبات معوق بانکی مورد تأکید تمام مسئولان کشور بوده و در همه زمینه‌ها و همه قوا عزم بر وصول مطالبات است.
در این بین باید توجه داشت که دولت بیش از سایر ارگان‌ها در زمینه وصول مطالبات معوق تأکید دارد و بانک‌ها به عنوان یک وظیفه حرفه‌ای خود موظف به پیگیری و وصول مطالبات معوق هستند. در حال حاضر کار پیگیری و وصول مطالبات معوق سیستم بانکی در حال انجام می‌باشد و نتایج مثبتی را نیز حاصل کرده است. سؤالی که بسیاری مطرح می‌کنند این است که آیا ممنوع الخروج کردن هم می‌تواند جزء ابزارهای وصول مطالبات معوق بانکی باشد یا خیر. ابزارهای مختلفی برای وصول مطالبات معوق وجود دارد و از تمام آنها باید استفاده کرد. ممنوع الخروج کردن به عنوان یک راهکار واحد در تمام پرونده‌ها ممکن است جواب ندهد ولی در بعضی موارد می‌تواند راهکار مناسب و عملی باشد. بانک‌ها باید از تمام راهکارهای ممکن مانند مذاکره با مشتری، استمهال، برخورد قانونی، ممنوع الخروج کردن و سایر ابزارهای ممکن برای وصول مطالبات معوق استفاده کنند. وصول مطالبات معوق نظام بانکی به فرمول‌های جدیدی احتیاج دارد و در شرایط موجود کشور نباید فشار بر وصول مطالبات معوق مصادف با تنگ کردن عرصه بر تولید‌کنندگان و کارآفرینان اقتصادی کشور باشد. باید متناسب با شرایط موجود فرمول‌هایی جدید که یک راهکار علمی برای وصول مطالبات و محدود کردن دامنه مطالبات معوق است، اتخاذ شود. در صورتی که وصول مطالبات معوق روی یک روال منطقی صورت نگیرد، هم بانک به مطالبات خود نمی‌رسد و هم واحد تولیدی لطمه می‌بیند.
اگر بانک‌ها کمی به خود زحمت بدهند و پول مردم را از جیب افراد بدقول بیرون بکشند بسیاری از مشکلات وام‌دهی چون ازدواج که یک‌سالی است در محاق رفته است، حل خواهد شد. ضمن اینکه تراز مالی و حساب آنها نزد بانک‌ها مثبت‌تر شده و اعتبار بخشی بانک مرکزی به بانک‌ها روند صعودی خواهد گرفت.
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.
