نگاهی بر چالش‌های اقتصادی در فوتبال قم
خبرگزاری تسنیم: فوتبال درقم با وجود تلاش اهالی آن برای رشد و توسعه و توجه به رده‌های پایه کماکان با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند و همین موضوع فعالیت این رشته را در قم با محدودیت‌هایی مواجه کرده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، ارتباط بین رشد و توسعه فوتبال با اقتصاد و مسائل مالی موضوعی است که نمی‌توان به سادگی از آن گذر کرد و با آغاز نگرش حرفه‌ای به فوتبال، اقتصاد جزئی تفکیک ناپذیر از فوتبال شده است.
فوتبال امروزه یک صنعت پول ساز در جهان است و در حالی که رشد تجاری فوتبال از اواخر قرن بیستم آغاز شد اما در تمام نقاط جهان سیری یکنواخت را پشت سر نگذاشت.
فوتبال حرفه‌ای در جهان میلیون‌ها شغل ایجاد کرد و تبدیل به یک صنعت بی‌بدیل در جهان شد اما اگرچه این فوتبال حرفه‌ای است که همیشه در کانون توجه قرار دارد، زیر نور فلاش دوربین‌ها خود نمایی می‌کند و از قالب یک ورزش فرا‌تر رفته است اما در حقیقت این، باشگاه‌ها وسازمان‌های فوتبال آماتور هستند که چرخه فوتبال را می‌چرخانند و یک عامل مغذی برای فوتبال در سطح حرفه‌ای هستند.
فوتبال در قم از نظر اقتصادی هرگز در شرایط مناسبی قرار نداشته است چنان که در سال‌های دور که هزینه‌های تیمداری و باشگاهداری چندان بالا نبود باشگاه‌های زیادی در سطح قم وجود داشتند که برخی با هزینه شخصی و برخی با هزینه سازمان‌های دولتی فعالیت می‌کردند.
از اواسط دهه 70، تعداد تیم‌های دولتی رو به افول نهاد و به تدریج تعداد تیم‌های خصوصی که اغلب با هزینه شخصی یک نفر فعالیت می‌کردند افزایش یافت.
در دهه هشتاد و در ادامه، در دهه نود در حالی که هزینه‌های حرفه‌ای فوتبال با سرعت رو به رشد بود میزان سرمایه گذاری در فوتبال قم به شکل چشمگیری افت کرد.
این افت سرمایه گذاری را می‌توان به چند علت تعمیم داد: کاهش اقبال تماشاگران به بازدید از مسابقات استانی، سیاست‌های تضعیف ک
ننده مسئولین وقت ورزش و فوتبال استان و ناکامی تیم‌های استانی در صعود به مراحل بالای مسابقات کشوری را می‌توان از جمله این علل دانست.
امروزه حدود 20 باشگاه یا تیم فوتبال در قم وجود دارند و این در حالی است که پیش از این، تعداد این تیم‌ها بیش از این رقم بوده است و حتی ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور این رقم باز هم کاهش یابد.
در حال حاضر باشگاه‌های استان از نظر اقتصادی در شرایط بغرنجی قرار دارند. هیچ یک از سازمان‌های دولتی در لیگ فوتبال استانی فعالیت ندارند و تعداد باشگاه‌هایی که توسط یک شرکت یا کارخانه خصوصی پشتیبانی می‌شود به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد.
در حقیقت، فوتبال در قم از نظر اقتصادی وابسته به افرادی خاص است که معمولا افراد متمولی نیستند و تنها به دلیل علاقه شخصی و دیدگاهی که نسبت به هزینه کردن برای فوتبال دارند چرخ‌های فوتبال در استان را می‌چرخانند. به عبارت دیگر در صورت حذف چنین افرادی از بدنه فوتبال، یک خطر جدی برای فوتبال قم ایجاد می‌شود و آن تقلیل تعداد باشگاه‌ها و نابودی فوتبال پایه است.
در مسابقات لیگ بر‌تر فوتبال قم در سال 92 در بین 8 تیم حاضر، تنها یک تیم وابسته به یک شرکت تجاری بود و بقیه تیم‌ها با بودجه‌ای بسیار محدود که همان بودجه را به سختی تامین کرده بودند در لیگ بر‌تر شرکت کردند.
با افزایش قیمت و تورم، هزینه‌های تیمداری در سطوح غیر حرفه‌ای نیز به شدت افزایش یافته است و در شرایطی که دولت نیز سیاست‌های حمایتی اقتصادی را در جهت تشویق صاحبان صنایع و کارگاه‌ها به سرمایه گذاری و هزینه کردن در ورزش در دستور کار ندارد شرکت‌هایی که در سالیان گذشته نیز برای فوتبال هزینه می‌کردند در حال خروج از عرصه مستطیل سبز هستند.
بخش عمده هزینه‌های مربوط به باشگاه‌های فوتبال در قم، مربوط به تامین زمین تمرین، پوشاک ورزشی، پرداخت هزینه‌های جانبی تیمداری و فعالیت در رده‌های مهم و ضروری پایه است.
بدیهی است باشگاه‌های ضعیف از نظر اقتصادی – اگر بتوان به آن‌ها عنوان باشگاه داد – نمی‌توانند سازمان فوتبال مناسبی در بخش پایه، امور فرهنگی، فعالیت‌های همگام با علم روز ورزش و... را در دستور کار داشته باشند و تنها به حضوری کمرنگ و فقط به جهت حفظ حیات خود اکتفا می‌کنند.
تغییر فرهنگ اجتماعی ورزش و نوع نگرش به فوتبال نیز موجب شده است معضلات اقتصادی در فوتبال قم بیشتر به چشم آید البته در این میان تنها نمی‌توان دولت را به دلیل عدم حمایت از اسپانسر‌ها ملامت کرد بلکه تعداد مقصران وضعیت فعلی فوتبال در قم بیش از این هاست.
شبکه استانی رادیویی و تلویزیونی قم بعنوان وی‌ترین رسانه‌های محلی استان، اصولا در خصوص توجه به ورزش بسیار ضعیف عمل کرده است و بدیهی است عدم پوشش رسانه‌ای فوتبال با علم به اینکه این ورزش، محبوب‌ترین ورزش دنیاست، با بی‌میلی حامیان مالی و اشخاص قدرتمند اقتصادی حقیقی و حقوقی نسبت به حضور در عرصه فوتبال استان نسبت مستقیم دارد.
در حقیقت آنچه یک اسپانسر در هنگام مواجه شدن با پیشنهاد یک باشگاه برای حمایت مالی آن از خود می‌پرسد این است: این فرآیند چه سودی برای من دارد؟
اغلب گزینه‌های اسپانسرینگ وقتی این سوال را از خود می‌کنند پاسخی برای آن نمی‌یابند و حاصل آن تنها ماندن مدیران باشگاه‌ها و تیمداری بدون پول است و معدود افرادی که برای فوتبال هزینه می‌کنند از آن دسته افرادی هستند که به فوتبال علاقمندند و به دنبال سود و میزان منفعت در مشارکت اقتصادی ورزشی نیستند.
با نگاهی به وضعیت اقتصادی در فوتسال قم و مقایسه آن با فوتبال به نتایج جالبی می‌رسیم. در فوتسال، هم ارگان‌ها مشارکت بهتری دارند و هم اشخاص حقوقی و شرکت‌ها.
وضع مالی فوتسالی‌ها به مراتب از فوتبالی‌ها بهتر است، عمر تیم‌ها ی فوتسال از تیم‌های فوتبال قم بیشتر است، امتیاز باشگاه‌های فوتسال کمتر واگذار می‌شود و بازیکنان فوتسال نسبت به فوتبال از امکانات بهتری برخوردار هستند.
با توجه به اینکه فوتسال در مقایسه با فوتبال در سطح کشور از بیلان مالی پایین تری برخوردار است و با تصرف جایگاه فوتبال در بین مردم فرسنگ‌ها فاصله دارد، این اتفاق کمی عجیب به نظر می‌رسد.
علت این موضوع را باید در تفکر غالب جامعه ورزش قم مبنی بر قطب بودن قم در رشته فوتسال در سطح کشور جستجو کرد. فوتسال قم سال‌های سال با استفاده از نیروهای بومی در مسابقات کشوری درخشیده است و این باور را ایجاد کرده است که هزینه کردن برای فوتسال منطقی‌تر است.
با نگاهی به مسابقات لیگ‌های بر‌تر و دسته اول فوتبال استان قم در می‌یابیم در بین تیم‌های شرکت کننده، تنها یک و یا در حالتی خوشبینانه‌تر حداکثر 2 تیم از وجود یک اسپانسر قوی که بتواند نیازهای اولیه این باشگاه‌ها را پاسخ دهد، بهره می‌برند.
اما وقتی به تیم‌های حاضر در لیگ‌های دسته اول و دوم فوتسال استان می‌نگریم تیم‌های متمولی را می‌بینیم که حامیانی از بازار آی تی، آهن آلات، صنعت بیمه و حتی چند ارگان دولتی در چنته دارند و همین امر موجب شده است شخصیت فوتسال باشگاهی در قم به طرز شگفت انگیزی ارتقا پیدا کند.
به نظر می‌رسد با تدوین سیاست‌های جدید و صحیح برای رشد فوتبالی که نقشی برجسته‌تر نسبت به فوتسال در اذهان عمومی دارد و مشارکتی همه جانبه در همه سطوح اعم از سازمان‌های متولی ورزش، باشگاه‌ها، سازمان‌های دولتی، متولیان اقتصاد و در نهایت رسانه‌ها در قم بتوان رکود کنونی فوتبال را به فراموشی سپرد و شرایط جدیدی را برای آینده فوتبال پدید آورد به ویژه اینکه قم در لیگ بر‌تر فوتبال ایران دارای سهمیه است و طرح بومی سازی این تیم بی‌تردید نیازمند ساخت بازیکنان جوان در فضای فوتبال باشگاهی قم و تزریق آن‌ها به تیم اصلی در سال‌های آینده است.
گزارش از حامد اسماعیلی
انتهای پیام/