تازه‌نفس‌ترین شعرها در نمایشگاه کتاب
خبرگزاری تسنیم: بیست و هفتمین دوره نمایشگاه کتاب تهران به رقم پابرجا ماندن سایه گرانی کاغذ، میزبان مجموعه‌های جدیدی در حوزه شعر است که به نظر می‌رسد حضور آنها نسبت به داستان‌های جدید بیشتر باشد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، چند سالی هست که روزهای میانی اردیبهشت ماه در تهران روزهای خوش‌آمدگویی به بهار کتاب است. سنتی که چند سالی است آغاز شده و ده روز به شهر چهره‌ای دیگر می‌دهد. کتاب که کم‌کم از خانه‌های ایرانیان دارد فاصله می‌گیرد، دوباره هر چند به مدت کوتاهی مورد توجه قرار می‌گیرد، رونقش را بازمی‌یابد و بعد از نمایشگاه هم دوباره به همان حالت قبلی بازمی‌گردد. با وجود این، ده روز نمایشگاه کتاب برای بسیاری از مردم فرصت مغتنمی برای پیدا کردن و خریدن و یا حتی لذت تورق کردن کتاب‌هایی است که طی یک سال گذشته نام آن را شنیده‌اند و در ذهنشان برنامه‌ریزی کرده‌اند که نسخه‌ای از آن را تهیه کنند.
هر چند سایه سنگین تورم و افزایش قیمت کاغذ، رونق کتابخوانی را در دو سه سال گذشته کمتر از سال‌های پیشتر کرده و بسیاری بر این اعتقادند که افزایش قیمت کاغذ، رمق خرید کتاب را کمتر کرده است، با وجود این در این مدت هم باز می‌توان سراغ کتاب‌هایی گرفت که منتشر شده و حرفی برای گفتن دارند. امسال نیز با وجود اینکه مشکلات ناشران در این زمینه کم نشده، اما باز هم می‌توان در میان اسامی کتاب‌هایی که به نمایشگاه می‌آیند، عناوینی را دید و شنید که به نظر میآید حرفی برای گفتن دارند. از نمونه این آثار می‌توان به کتاب «رودخوانی» اثر محمدمهدی سیار اشاره کرد.
سیار برگزیده بیست و نهمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و از شاعران توانا است که به زعم برخی از کارشناسان می‌تواند یکی از تأثیرگذاران در جریان شعر انقلاب باشد. شعر سیار پس از ترانه «مرگ بر آمریکا» دوباره بر سر زبان‌ها افتاد و حالا این دوره نمایشگاه او با کتاب «رود خوانی» منتشر شده توسط مؤسسه شهرستان ادب در بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب حضور خواهد داشت.
این اثر مجموعه‌ای از سروده‌های جدید اوست که به گفته خودش مجموعه جدید در قالب غزل، نیمایی، چهارپاره و رباعی را در بر می‌گیرد که با مضامین عاشقانه، اجتماعی، آیینی و حدیث نفس سروده شده‌اند. این اثر چندی پیش با حضور میثم مطیعی در هیئت میثاق با شهدای دانشگاه امام صادق(ع) رونمایی شد. شاید «رودخوانی» سیار جزء اولین رونمایی‌هایی باشد که در میان مردم اهل هیئت برگزار شده است.
مطیعی که چند سالی است در هیئات مذهبی اشعار سیار را می‌خواند، در مراسم رونمایی در خصوص این اثر جدید شاعر گفت: نسخه نهایی کتاب رودخوانی را اربعین سال 92 که خدمت مقام معظم رهبری رسیده بودیم به ایشان هدیه کردیم. اولین کسی که نسخه کامل این کتاب را مطالعه کرده، مقام معظم رهبری است. چند وقت بعد، 17 ربیع الاول از طرف بیت رهبری با سیار تماس گرفتند و گفتند که حضرت آقا فرمودند که کتاب خیلی خوب است، بلکه از خوب هم بالاتر است.
«رقعه» عنوان کتاب دیگری است در حوزه شعر که سیدحمیدرضا برقعی آن را به نمایشگاه کتاب می‌آورد. کتابی که به گفته خودش اشعار با نگاه جدیدتری نسبت به دو مجموعه قبلی خود را دارند. برقعی در چند سال گذشته دو عنوان اثر را به نمایشگاه آورده بود. «طوفان واژه‌ها» و «قبله مایل به تو» هر دو از فصل پنجم در نمایشگاه توزیع و با استقبال هم مواجه شد.
با توجه به تجربه سال‌های پیش و اقبال مخاطب شعر آیینی به سروده‌های برقعی به نظر می‌رسد که این کتاب یکی از آثار پرطرفدار استقبال‌کنندگان نمایشگاه کتاب امسال باشد. «رقعه» چند روزی است که به چاپ رسیده و خبر انتشار آن بازخوردهای مختلفی را در صفحه‌های مجازی داشته است. برقعی کتاب دیگری نیز با خود به نمایشگاه می‌آورد که البته بیشتر جنبه تحقیقی دارد. کتاب «حدود ساعت سه» مجموعه‌ای از اشعار عاشورایی معاصر به انتخاب اوست که توسط نشر جمهوری منتشر شده است. سروده 33 نفر از شاعر معاصر در این کتاب گردآوری شده است. علیرضا قزوه، سعید بیابانکی، قاسم صرافان، رضا اسماعیلی و عمران صلاحی از جمله شاعرانی هستند که در «حدود ساعت سه» شعری دارند.
سروده ذیل نمونه‌ای از اشعار مندرج در «رقعه» است:
«تمام پنجره را غرق حسن یوسف کن
دل اهالی این کوچه را تصرف کن
قدم بزن وسط شهر باصدای بلند
به عابران پیاده غزل تعارف کن
وبی‌بهانه تبسم کن و نگاهت را
شبیه اینه ها عاری از تکلف کن
سپس به مجلس ترحیم یک غریبه برو
وچشم‌های خودت را پر از تأسف کن
صدای ضبط, اتوبان, هوای بارانی
به خود بیا! نرسیده به قم توقف کن
سلام دختر باران! سلام خواهر ماه!
بهشت را به همین سادگی تصرف کن»
اما کتاب شعر دیگری که در حوزه شعر طنز برای اولینبار به نمایشگاه میآید، «فستیوال خنجر» اثر اسماعیل امینی است که بخشی از ناگفته‌های سیدحسن حسینی را جمع‌آوری و منتشر کرده است. امینی در خصوص این کتاب به تسنیم گفته بود: «فستیوال خنجر» شامل شعرهای طنز تاکنون منتشر نشده از این شاعر است که توسط خانواده وی در اختیار من قرار گرفت. در این اثر علاوه بر مقالات گذشته، مقالاتی جدید نیز ارائه می‌شود که ناظر بر همین اشعار جدید است. در مجموع کتاب 200 صفحه را شامل می‌شود که در ایام نمایشگاه توسط سوره مهر به بازار کتاب میآید.
سیدحسن حسینی از پایه‌گذاران شعر انقلاب بود که بسیاری او را از جمله اساتید شعر در حوزه ادب آیینی می‌دانند. حسینی در کنار شعر آیینی، به شعر طنز نیز اهتمامی ویژه داشت. طی سال‌های گذشته چند مجموعه از اشعار طنز وی به چاپ رسیده‌اند که از این جمله می‌توان به «نوشدارو و طرح ژنریک» و «براده‌ها» اشاره کرد. «فستیوال خنجر» جدیدترین حرف زنده‌یاد حسینی در نمایشگاه کتاب است.
سروده ذیل نمونه‌ای از اشعار مندرج در این کتاب است:
«لطفاً از دیدنم بپرهیزید
نگرانم من از نگاه شما
یوسف شعر ما مقنّی شد
به عزیزی رسید چاه شما!
اصل چون بر مدار همیاری‌ست
توبه کردم من از گناه شما
طبق فن طباق می‌‌ریزد
اشک من روی قاه‌قاه شما!»
جلیل صفربیگی، از شاعران موفق غرب کشور، چند مجموعه جدید خود را برای اولینبار به نمایشگاه کتاب می‌آورد. «بی‌تنها» مجموعه‌ای از اشعار اخیر این شاعر است که در دو ساحت به نظم درآمده‌اند. نخستین بخش از این کتاب بازی‌های زبانی شاعر با برخی از واژگان است که در قالب سپید به نظم درآمده‌اند. صفربیگی در این بخش موضوعات مختلفی را از این وجه ارائه کرده است. از این جهت تنوع موضوعی در این دسته از سروده‌های «بی‌تنها» دیده می‌شود.
بخش دوم اشعار «بی‌تنها» اختصاص به موضوعات اجتماعی و عاشقانه دارد. شاعر در این قسمت از کتاب موضوعات مختلف اجتماعی را با زبان شعر و در قالب سپید به نظم درآورده است. در کنار این با نگاه عمیق شاعر به موضوعات عادی زندگی مواجه هستیم؛ موضوعاتی هر چند ساده که شاعر را بر آن داشته تا نگاهی متفاوت داشته باشد. گاه مرز این نوع اشعار به ناامیدی می‌انجامد.
از جمله ویژگی‌های اشعار صفربیگی پایان‌بندی زیباست که در اصطلاح ادبی به آن Ending می‌گویند. این وجه از صفربیگی در رباعیاتش به خوبی قابل مشاهده است. شاعر با سه مقدمه در مصراع نخست رباعی به بهترین شکل جمع‌بندی مناسبی در چهارمین بیت خود ارائه می‌دهد. این ویژگی در اشعار سپید شاعر نیز قابل رؤیت است. مجموعه دیگری که صفربیگی با خود به نمایشگاه می‌آورد، «اپرای گوسفندی» است که باز نگاه غالب شاعر، اجتماعی است. سروده ذیل یکی از اشعار مجموعه «بی‌تنها» است که با نگاهی انتقادی نوشته شده:
«یخبندان عظیمی است
خورشیدیخ زده
ماه یخ زده
آدم‌ها یخ زده‌اند
تنهایی کولاک می‌کند
«گزیده اشعار علی معلم» عنوان دیگری است که در آن ترانه‌های این شاعر پیشکسوت انقلاب برای اولینبار پس از 30 سال منتشر می‌شود. کتاب از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که براساس قالب دسته‌بندی شده است. در کنار ارائه اشعار، تحشیه شاعر بر دشواری‌ها ارائه شده است که زبان دیرباب معلم را آسان‌تر می‌کند. این کتاب توسط انتشارات سپیده باوران به نمایشگاه کتاب میآید.
«پایتخت پری‌ها» عنوان مجموعه‌ای دیگر از شاعران افغان است که قرار بود سال گذشته به نمایشگاه بیاید، اما امسال توسط خانه شاعران ایران عرضه می‌شود. کتاب به معرفی شعر و بخشی از زندگی‌نامه سرایندگان شعر پارسی در افغانستان سده گذشته می‌پردازد. ابوطالب مظفری گردآورنده این اثر به تسنیم گفته است که هدف از جمع‌آوری این مجموعه، آشنا کردن مخاطبان ایرانی با شعر یک صد سال اخیر ادبیات افغانستان است. کتاب در 500 صفحه تدوین شده و با مطالعه آن نمایی کلی از جریان شعر افغانستان در حوزه‌های مختلف به مخاطب دست خواهد داد.
«چلنگ» عنوان دیگری از خانه شاعران ایران است که به کوشش دکتر رسول اسماعیل زاده دوزال و به همت انتشارات انجمن چاپ شده است. در این کتاب متن اصلی و ترجمه آثار بیش از صد نفر از شاعران معاصر جمهوری آذربایجان آورده شده است. در کنار اشعار ، بیوگرافی مختصری از شاعران نیز آورده شده است که می تواند مرجع مناسبی برای شناخت شاعران معاصر جمهوری آذربایجان باشد.
کتاب‌های دیگری نیز در حوزه شعر برای اولینبار به نمایشگاه این دوره می‌آیند که از این نمونه می‌توان به «به خط روشن عشق»، گزیده‌ای از اشعار زنده‌یاد محمد قهرمان و «سکته ملیح» سعید بیابانکی اشاره کرد.
انتهای پیام/