جای خالی آثار شهیدمطهری در کتابفروشی‌های هند
خبرگزاری تسنیم: نشست «ترجمه و تولید علمی» با حضور حسین ملانظر، احسان عباسلو، اکبر شاه جعفری و فیلیچنا فرارو در سرای اهل قلم نمایشگاه کتاب برگزار شد. ملا نظر در این نشست گفت: شهید مطهری بیش از ۵۰ جلد کتاب دارند و ما نیاز بیشتری به ترجمه آثار وی داریم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در ابتدای این نشست دکتر حسین ملانظر گفت: بعد از انقلاب، غربی‌ها ترسیدند و یا ادای ترسیدن از ایران را درآوردند و جنگ علیه ما را آغاز کردند. ما چند هزار سال سابقه داریم و صلح طلب هستیم. در حال حاضر انقلاب اسلامی در حال ظهور و بروز در غرب و شناساندن خود به غربی هاست.
ملانظر افزود: غرب در حال غرق شدن در جهنم خودش است؛ بنابراین ممکن است به ما احتیاج پیدا کند. چرا غرب کتاب‌های ما را ترجمه نمی‌کند؟ ... ما برای ترجمه معکوس هم نیرو و هم سرمایه کافی داریم.
وی توضیح داد: غرب باید درک کند که اگر 5 فرهنگ قوی در جهان باشد، یکی مربوط به ایران مسلمان و اندیشمند است. طرفدار ترجمه از فارسی به زبان‌های دیگر هستم و مطمئنم حتما فضا برای پیشرفت داریم. ما نه منافقیم و نه دو رو هستیم. چرا آنها استادان خودشان را در غرب ویترین کرده‌اند و نشان می‌دهند و جای اندیشمندان ما را خالی می‌بینند؟
فیلچنا فرارو مترجم ایتالیایی در ادامه عنوان کرد: چندسال در ایران زندگی کردم و رایزن فرهنگی ایران در سفارت ایتالیا بودم و ایران را خوب می‌شناسم و در واقع کشور دوم من است. ترجمه مترجمین کمک می‌کند که ایران خودش را به دنیا فرهنگ با صدای دیگری بشناساند.
فرارو افزود: زمینه لزوم شناخت ایران از طرف ایتالیا خیلی وقت پیش به وجود آمد. در آخر قرن 19 یک دانشگاه در ایتالیا به وجود آمد که فارسی تدریس می‌کرد. ادبیات کلاسیک فارسی در ایتالیا از خیلی وقت پیش به وجود آمد. اینکه ایتالیا چه زمانی از ادبیات مدرن شروع کرده مهم است.
این مترجم ایتالیایی درخصوص راه‌های شناخت یک کشور بیان کرد: معمولا برای شناخت یک کشور یا باید سفر کنید و یا کتاب بشناسید. تا چند وقت پیش سفر به ایران کم بود و از دهه 80 علاقه‌مندی به ایران بیشتر شد و ایتالیایی‌ها با هنرهایی مثل سینما و ادبیات ایران آشنا شدند. وقتی یک مجموعه داستان فارسی به ایتالیایی ترجمه شد، به تدریج علاقه‌مندی ترجمه فارسی به ایتالیایی بیشتر شد.
فرارو ادامه داد: در سال‌های اخیر خیلی درباره ادبیات ایران کار شده است. ما تصمیم گرفتیم ادبیات ایران را به جهان معرفی کنیم.
وی با اشاره به اینکه آنها دو هدف را برای ترجمه دنبال می‌کند، گفت: ما معمولا کتاب‌هایی ترجمه می‌کنیم که هنری باشد و سبک ادبی داشته باشد. ترجمه ما نشان دهنده ادبیات واقعی ایران است. این‌ها راهی برای بهتر منتقل شدن فرهنگ ایران به ایتالیاست. موسسه فعال ایتالیایی به دلیل ترجمه فارسی از طرف ایتالیا بر‌تر شناخته شد. هدف دوم ما افرادی است که هیچ وقت به ایران نیامدند و وقتی کتاب‌های ادبی معاصر ایران را می‌خوانند، باور نمی‌کنند. البته عده‌ای دیگر هم هستند که به ایران سفر کرده‌اند و با خواندن این کتاب‌ها می‌گویند این همان ایرانی است که ما می‌شناسیم.
فرارو خاطرنشان کرد: با این ترجمه کشور‌ها و فرهنگ‌ها به هم نزدیک می‌شوند و امیدواریم کتاب‌های ارزشمندی را انتخاب کنیم که نشان دهنده ادبیات و نویسندگان بزرگ باشد. در این سال‌ها در سفارت ایران اصرار کردم که برای ترجمه کار کنند. ما همه تلاشمان را می‌کنیم که به این هدفمان برسیم.
وی افزود: کتاب‌هایی که از فارسی به ایتالیایی ترجمه می‌شود، زیاد نیست و بیشتر ترجمه‌ها از ادبیات کلاسیک بوده است اما نتیجه خوبی عاید ما کرده است. نفوذ این نوع ادبیات بین روشنفکران ادبیات بیشتر است. ترجمه آثاری که دید کاملی از ایران می‌دهد، اهمیت دارد.
فرارو درخصوص جو حاکم بر اروپا و تفکر آنها درباره ایران توضیح داد: در اروپا دو نوع تفکر درباره ایران وجود دارد که یکی ایران را پرشیا با ادبیات بسیار لطیف و مردمی خوب می‌داند و دیگری هم ایران را به عنوان کشوری می‌داند که به دنبال بمب اتم است و عقب مانده هستند. اما با کتاب‌هایی که ما ترجمه می‌کنیم دیگران را متوجه می‌کنیم که دنیا پرشیا با ایران تفاوتی ندارد.
در ادامه اکبرشاه جعفری از اساتید فارسی دانشگاه دهلی گفت: ما مشترکات نژادی داریم و زبان ما آریایی است. زبان سانسکریت و اوستایی با هم نزدیک هستند. اشتراکات دین هند و زرتشتی در زمان باستان زیاد بود. از قرن 12 تا 19 این ارتباطات احیا شد و در مقطعی زبان فارسی، زبان رسمی هند بود. کشور هند هم در ادبیات غنی است و ما شاعرانی چون امیرخسرو دهلوی را داریم که مثل حافظ و سعدی معروفند. دیوان شمس مولوی جزو پرفروش‌ترین کتاب‌ها در هند است.
این استاد دانشگاه دهلی یادآور شد: آثار سعدی، گلستان و بوستان به بیش از 20 زبان مختلف و لهجه متفاوت هندی 60 بار ترجمه شده است. با استعمار انگلیس، انگلیسی مسلط شد و الان هم فقط در دانشگاه‌ها زبان فارسی داریم. اما ما مشکلمان این است که تنها با ادبیات فارسی کلاسیک آشنا هستیم و بعد از دوره میانه زبان فارسی با رکود روبرو شد.
جعفری توضیح داد: ادبیات آمریکای لاتین به هیچ وجه بهتر از ایران نبوده است بلکه ملت‌های غربی برای نشر افکار خود برنامه دارند و می‌دانند چگونه باید افکار خودشان را منتقل کنند. ما سازمانی نداریم که ادبیات معاصر ایران را ترجمه کند و به مردم هند بشناساند. ادبیات معاصر ایران شاهکار و غنی است و این را فقط فارسی زبانان می‌دانند. افتتاح خانه ترجمه می‌تواند انتقال دهنده ادبیات فارسی به دیگر ملت‌ها باشد. در دانشگاه‌ها ما آماده هستیم تا آثار ایرانی را به زبان محلی و هندی ترجمه کنیم.
وی درباره ادبیات دفاع مقدس عنوان کرد: ادبیات خاص و دفاع مقدس در هند، گروهی از مخاطبان را به خودش اختصاص داده و معمولا مخاطبان آن بیشتر به زبان اردو صحبت می‌کنند و مسلمان هستند. برای افراد هندو هم ادبیات مدرن و پسامدرن می‌تواند مهم باشد. اینکه چه نوع آثاری به زبان محلی و هندی برگردانده شود، اهمیت دارد.
جعفری درباره آینده زبان فارسی در هند خاطرنشان کرد: به دلیل گذشته زبان فارسی در هند نباید خیلی نا‌امید باشیم اما این درخشندگی به راحتی باز نمی‌گردد چون اهمیت آن به دلیل حمایت از دولت بود و الان در هند فارسی جزو زبان باستانی و خارجی است. زبان فارسی فقط یک زبان نیست بلکه آمیخته با تمدن و میراث فارسی است. هیچ کدام از زمینه‌های علمی از فارسی جدا نبود. بدون زبان فارسی نمی‌توانیم به اهمیت علم و فرهنگ پی ببریم. زبان فارسی وابسته به زبان و فرهنگ هند است.
وی گفت: خوشحالیم که در هند ایران همان طور شناخته می‌شود که هست و با وجود تمام تبلیغات رسانه‌ای تصورمان نسبت به ایران تغییر نکرده است اما فضای بسته باعث کنجکاوی می‌شود و این ترجمه‌ها می‌تواند به ارائه نقش وتصویر صحیح ایران کمک کند.
حسین ملا نظر در ادامه نشست اذعان کرد: از شهید مطهری یاد می‌کنم که بیش از 50 جلد کتاب نوشته‌اند و نیاز بیشتری به ترجمه آثار ایشان داریم. ما از درون این کشور باید ترجمه‌ها را حمایت کنیم. باید ترجمه‌ها را ساماندهی کنیم و جوایزی را برای ترجمه فارسی به دیگر زبان‌ها قرار بدهیم. زمانی در هندوستان انگلیسی‌ها برای ترجمه انگلیسی جایزه تعیین کردند و در واقع می‌خواستند زبان ما را کنار بزنند.
ملا نظر درباره کارهای دیگر کشور‌ها برای نشان ندادن پیشرفت ایران گفت: در برخی از کشور‌ها ممنوع کرده بودند ساختمان‌های ایران را نشان دهند و با این تلاش‌ها می‌خواستند ما را به گونه‌ای دیگر نشان دهند. از انقلاب اسلامی نباید ترسید و اینکه جلوی ترجمه کشور ما را می‌گیرند، خوب نیست. نمی‌دانم خانه ترجمه به چه امکاناتی در این خصوص احتیاج دارد اما به نظرم اولین کار می‌تواند اهدای جوایز برای ترجمه فارسی به دیگر زبان‌ها باشد.
وی ادامه داد: دوم اینکه مترجمان باید به منابعی دسترسی داشته باشند و یا آن را برای فرهنگ خودشان انتخاب کنند که نشان دهنده فرهنگ ما باشد. رایزنان فرهنگی ما باید کتاب‌هایی را انتخاب کنند و برای ترجمه پیشنهاد دهند که معرفی کننده فرهنگ ما باشد.
ملا نظر در پایان گفت: تعاملات فرهنگی بین کشور‌ها جزو ضرورت هاست. در ایران حجم زیادی ترجمه از زبان‌های دیگر به فارسی وجود دارد که برخی از آنان کم اهمیت هستند. ایران تنها در حوزه ادبیات برجسته نیست بلکه می‌تواند در حوزه علوم انسانی و فلسفه هم برجسته باشد.
انتهای پیام/