بحران اوکراین اتحاد متزلزل آلمان ـ آمریکا را به چالش می‌کشد
خبرگزاری تسنیم: پس از ماجرای افشای اخبار مربوط به جاسوسی آمریکا از مقامات ارشد اروپایی، روابط آمریکا ـ آلمان دچار تشنج شد که این بار بحران اوکراین این روابط را به چالش خواهد کشید.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از اندیشکده شورای روابط خارجی، ویلیام دروزدیک، ریاست شورای آمریکایی مطالعات آلمان، در گفتگو با این اندیشکده گفت که عمق روابط آلمان با روسیه از یک سو و ماجرای جاسوسی آمریکا از مقامات اروپایی از سوی دیگر، باعث شده است که ورود مرکل به عنوان میانجی برای حل بحران اوکراین، روابط آمریکا ـ آلمان به شدت در معرض چالش قرار گیرد.
آمریکا و آلمان باید راهی را برای هماهنگ شدن در مورد مسائلی همچون امور تجاری و بحران در اوکراین بیابند؛ به رغم آنکه «اختلافات بسیار جدی» باعث جدایی میان این دو متحد طولانی مدت می‌شود. ماجرای شنود محرمانه مکالمات مقامات آلمانی همچنان سبب تنش میان این دو کشور است، اما دولت اوباما بسیار تلاش می‌کند تا با آلمان، که بزرگترین شریک تجاری اروپایی روسیه است، تعاملی سازنده داشته باشد، به ویژه با توجه به تلاش‌هایی که برای افزایش تحریم‌ها علیه کرملین ترتیب داده شده است.
* آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان دیدار بیست و چهار ساعته‌ای را از واشنگتن داشت و در این فرصت چند ساعت در کاخ سفید بوده و کنفرانس خبری طولانی را نیز به همراه رئیس جمهور اوباما برگزار کرد. در حال حاضر به طور کلی روابط آمریکا ـ آلمان در چه وضعیتی است؟
دروزدیک: اختلافات بسیار جدی این دو را از یکدیگر دور ساخته است. اما هم دولت اوباما و هم دولت مرکل می‌دانند که می‌بایست برای همکاری با یکدیگر در مورد مسائلی مهم، به نتیجه برسند. دیدار جمعه گذشته میان این دو، که تقریباً چهار ساعت به طول انجامید، روی ادامه بحران در اوکراین و سرنوشت مذاکرات تجاری فراآتلانتیکی، متمرکز شد. این مسائل برای مرکل بسیار اهمیت دارد و البته مناقشه مربوط به آژانس امنیت ملی نیز برای او بسیار حائز اهمیت است حال اینکه آمریکا مکرر اعلان کرده که هیچ جاسوسی از آلمانی‌ها نکرده است.
* در مورد این نکته آخر، اوباما گفته است که همچنان در مورد این ماجرا در حال گفتگو است اما آمریکا نمی‌تواند به هیچ کشوری چنین تضمینی بدهد که از آنها جاسوسی نکرده است.
دروزدیک: پیچیدگی مسئله همینجاست. آلمان‌ها ماه‌هاست که به دنبال آن هستند که از آمریکایی‌ها این تعهد را بگیرند که آژانس‌های اطلاعاتی ایشان در خاک آلمان جاسوسی نمی‌کنند و آمریکا هم گفته است که «ببینید ما نمی‌توانیم به شما تضمین پیشاپیش بدهیم چرا که دیگر متحدین ما نیز خواهان تضمین مشابه خواهند شد، نه تنها در اروپا، بلکه متحدین ما در آسیا نیس چنین درخواستی را مطرح می‌کنند. این امر باعث رخنه در تلاش‌هایی می‌شود که به منظور جلوگیری از تروریسم و دیگر تهدیدات امنیتی در ایالات متحده، انجام می‌شود.» بنابراین در مورد این مسئله یک بن‌بست به وجود آمده است و این مسئله همچنان باعث اختلاف خواهد بود.
* اما در حال حاضر بحران بزرگ اوکراین است. من هم در مطبوعات آلمانی و هم در مطبوعات آمریکایی دیده‌ام که صنایع آلمانی به شدت مخالف تحریم‌های گسترده علیه روسیه هستند.
دروزدیک: هیچ شکی نیست که آلمان، که بزرگترین شریک تجاری روسیه است، خسارت ناشی از تحریم‌های بیشتر را تحمل نمی‌کند. دولت اوباما نسبت به این ماجرا بسیار هوشیار است و برای همراه کردن مرکل و دیگر اروپایی‌ها بسیار دقت به خرج می‌دهد، چرا که می‌داند غرب برای پیشبرد هرگونه رژیم تحریمی علیه روسیه، می‌بایست متحد و موافق حرکت کند.
دو دور اول [تحریم‌ها] نسبتاً ملایم بود. هرگونه اقدام معاندانه از طرف روس‌ها که انتخابات ریاست جمهوری در 25 می در اوکراین را تضعیف کند، منجر به اعمال تحریم‌های اقتصادی شدید‌تر خواهد شد. آلمان‌ها خود را در این باره به شدت آسیب پذیر احساس می‌کنند، چرا که بیشتر از شش هزار شرکت از صنایع این کشور، با روس‌ها روابط تجاری و سرمایه گذاری دارند. بیشتر از 300 هزار شغل در آلمان به طور مستقیم با این روابط اقتصادی گره خورده است.
پیش از تحریم ایران، آلمان‌ها 6 میلیارد دلار از روابط تجاری با ایران عایدی داشتند؛ عواید حاصل از روابط تجاری با روسیه بسیار بیشتر از این رقم است. امتیازی که اوباما در کنفرانس خبری خود از آن حرفی نزد این بود که بخش گاز و نفت را در این رژیم تحریمی وارد نکرده است. روسیه یک سوم انرژی مورد نیاز آلمان را تأمین می‌کند. آمریکایی‌ها امیدوارند که از این طریق از نگرانی آلمان‌ها بکاهند.
افراد شناخته شده‌ای همچون هلمت اشمیت، صدر اعظم پیشین آلمان و دیگران در مورد ناکارآمد بودن تحریم‌ها و لزوم گفتگو با پوتین صحبت کرده‌اند. از جمله دیگر این قبیل افراد می‌توان به گرهارد شوردر، صدر اعظم پیشین اشاره کرد که روابط تجاری با روس‌ها داشته و در اوایل هفته گذشته در سنت‌پترزبورگ بود و هفتاد سالگی خود را در جشنی به میزبانی پوتین و شرکت گازپروم جشن گرفت. چندین تن از سیاست مداران آلمانی در این جشن شرکت داشتند از جمله خود آنجلا مرکل.
* به نظر من اوباما با دقت بسیاری این موضوع را مطرح کرد که پیشینه مشروع روابط نزدیک روسیه با اوکراین را درک می‌کند. به نظر می‌رسد که وی تلاش کرد تا به پوتین این پیام را منتقل کند که تا زمانی که به اوکراین نیروی نظامی نفرستد، تحریم‌ها جدی نخواهد شد. اما این سخن در مورد انتخابات 25 می نیز اهمیت دارد.
دروزدیک: از الان تا 25 می، ایشان تلاش خواهند کرد تا این پیام را منتقل کنند که اگر روسیه دست به اقدام نامطلوبی بزند، تحریم‌های شدید در انتظار ایشان است و هم زمان به پوتین بفهمانند که برای خروج از بحران کنونی راه مناسبی وجود دارد. این موضوع به طور خاص برای فرانک مایر اشتاین‌‌مایر، وزیر امور خارجه آلمان، اهمیت دارد، کسی که اصرار دارد روابط تجاری پابرجا باقی بماند.
* آیا احتمال دارد که مرکل برای جلوگیری از هرگونه خلل در انتخابات 25 می اوکراین، به عنوان یک میانجی با پوتین وارد مذاکره شود؟
دروزدیک: از زمانی که بحران آغاز شده است، وی به طور منظم با پوتین گفتگو می‌کند، سه یا چهار بار در هفته. شخص پوتین اعلان کرد که آلمان باید به عنوان میانجی برای رسیدن به راه حل، وارد عمل شود. مرکل هم روز جمعه تصریح کرد که هرگونه اقدام مداخله جویانه بیشتر یا اقدامات مخفی که انتخابات 25 می را در هم بریزد، تحریم‌های بخشی و سخت‌تر را اجتناب ناپذیر می‌نماید. اما در همان موقع اعلان کرد که امیدوار است چنین اتفاقی جامه عمل به خود نپوشد.
* به نظر شما انتشار اسناد سازمان امنیت و همکاری در اروپا، نتیجه مستقیم گفتگوی مرکل با پوتین یا فقط یک تصادف بود؟
دروزدیک: به سختی می‌توان در این باره نظر داد. بنده به همراه جمع کوچکی در روز جمعه با مرکل دیدار داشتیم و او گفت که پیش از رفتن به واشنگتن، تلفنی با پوتین در مورد گروگان‌ها صحبت کرده است. او گفت که وی یا نمی‌خواست یا نمی‌توانست هیچ تعهدی نسبت به آزادی ایشان بدهد. اما نمی‌توان گفت که این ماجرا صرفاً یک تصادف بوده است که بلافاصله پس از بازگشت وی به آلمان رخ داده است؛ چرا که پوتین به هیچ وجه نمی‌خواهد در کشاکش و تحت فشار اوباما دیده شود یا پیش از دیدار اوباما با مرکل، خدمتی را به اوباما کرده باشد.
* گام بعدی چه خواهد بود به ویژه با در نظر گرفتن اینکه وزرای خارجه اتحادیه اروپا در 12 می دیدار خواهند کرد؟ آیا تحریم‌ها افزایش پیدا خواهد کرد؟
دروزدیک: یک اقدام می‌تواند این باشد که در مورد تحریم‌هایی بحث و گفتگو شود که همه بیست و هشت کشور [اتحادیه اروپا] بتوانند در آن مشارکت داشته باشد. برخی از کشورها 100 درصد از انرژی خود را از روسیه تأمین می‌کنند. آیا اروپا یک ذخیره گاز طبیعی مشترک را مستقر خواهد ساخت که اگر واردات گاز از روسیه متوقف شد، کشورهای اروپایی بتوانند از آن ذخیره برداشت کنند؟
آنها بار دیگر عقب خواهند نشست. به همین دلیل بود که اوباما سعی کرد بگوید که روسیه منافع مشروعی را در کشورهای همسایه خود دارد و به همین دلیل است که انتخابات 25 می باید برگزار شود تا از این طریق یک دولت مشروع و دموکراتیک بتواند در کی‌یف به قدرت برسد.
انتهای پیام/ع