هفته‌ معلم تمام شد؛ دغدغه معلمانی که همچنان باقیست

به گزارش خبرگزاری تسنیم از کاشمر، قرار گرفتن در هفته بزرگداشت مقام معلم، فرصت و بهانه‌ای مناسب است تا یادی کنیم از معلمان دیروز و بنشینیم پای درد و دل‌های معلمان امروز. معلمان در دیار کاشمر، همواره انسان‌هایی دلسوز و پرتلاش بوده که با زحمات همه جانبه خود توانسته‌اند فرزندان این سرزمین را در عرصه‌های مختلف در سطح کشور مطرح سازند.

در گزارش ذیل ابتدا با یکی از معلمان قدیمی کاشمر و سپس با چند تن از معلمان امروزی به گفتگو نشسته‌ایم.

معلمان قدیم دلسوز و زحمتکش بودند

حاج محمدحسن ذبیحی از معلمان قدیمی کاشمر که امروزه خیلی از شاگردان او در عرصه‌های مختلف مشغول فعالیت هستند در گفت‌وگو با ما ضمن بیان خاطراتی از دوران کودکی و تحصیل خود اظهار کرد: بعد از اینکه بنده دیپلم گرفتم با توجه به اینکه افراد کمی این مدرک را داشتند، رئیس کارگزینی و معاون اداره فرهنگ دنبال من آمدند و به سادگی و با ارائه 6 قطعه عکس و رونوشت شناسنامه، ابلاغ مدیریت و آموزگاری دبستان 6 کلاسه را به بنده دادند.

وی افزود: از اینجا بنده کار خود را شروع کردم و در مدرسه روستای ایور کوهسرخ 6 کلاس را اداره می‌کردم که در اول ورود به این مدرسه 12 دانش آموز داشتیم اما بعد از سه سال با فعالیت‌هایی که انجام شد 76 شاگرد داشتیم ضمن اینکه چون اکثر مردم بی سواد بودند کلاس شبانه را هم راه اندازی کردم و در شبانه روز 14 ساعت از بعد از نماز صبح تا عصر تدریس می‌کردم و قبولی ما هم چشمگیر بود و پس از چند سال که در ایور بودم با قبول کردن نمایندگی فرهنگ ریوش به کاشمر آمدم.

ذبیحی بیان کرد: بنده همواره با مطالعه به کلاس درس می رفتم و چقدر خوب است که هر گوینده‌ای اول مطالعه کند و سپس برای مردم صحبت کند و همچنین باید بگویم که در آن زمان معلمان خیلی برای دانش آموزان زحمت می‌کشیدند و معلومات عمقی به آنها می آموختند و یکی از دلایل آن این بود که معلمان کار دیگری نداشتند ضمن اینکه وسایل سرگرمی هم برای بچه‌ها اصلاً نبود، نه رادیو و تلویزیون، نه موبایل، نه کامپیوتر و ...

وی خاطرنشان کرد: معلمان با معلومات خارجی خود و نیز درس دبستان و همچنین وسایل کارآموزی که خودشان تهیه می‌کردند به دانش آموزان درس می‌دادند مثلاً من هفت سال معلم کلاس اول بودم و برای آموزش کلمه قاف بیش از 30 وسیله‌ای که قاف داشت مثل قاشق، قندان، قند و ... برای دانش آموزان می‌آوردم و به آنها درس می‌دادم و زمانی هم که مدت هفت سال در مدارس مختلف به تدریس کلاس پنجم مشغول شدم قبولی من بین 96 تا 100 درصد بود که سبب شد مدال و تشویق وزیر را از تهران دریافت کنم.

ذبیحی تصریح کرد: اگر انسان وجدان داشته باشد می‌تواند آینده مملکت را به وسیله دانش آموزان به بهترین نحو رقم بزند.

این معلم قدیمی کاشمر در مورد دستمزد معلمان گفت: همان طور که در اول جنگ تحمیلی مردم و جوانان برای رضای خدا و ترقی مملکت بدون توجه به جان و پول و مزایا به جبهه رفتند و کشور را نجات دادند، معلمان هم فعال بودند و فقط درس می دادند و اگر بگوییم که فعلاً معلمان به آن دلسوزی نیستند باید قبول کرد زیرا حقوق آن ها برای زندگی کافی نیست.

وی افزود: استاد من شهید هاشمی نژاد می‌فرمودند در انگلستان برای قاضی حقوق معین نشده و یک چک سفیدامضا به او می‌دهند تا از دیگران رشوه نگیرد و حالا می‌خواهم بگویم که اگر حقوق معلمان کافی باشد در کلاس درس به فکر زمین زعفران، معامله املاک، ماشین داری و ... نیستند اما تجملات زندگی، معلمان را به شغل‌ها گوناگونی وادار کرده است.

ذبیحی افزود: امروزه مدیر مدرسه از معلم می‌خواهد که همه دانش آموزان قبول شوند و لذا می‌بینیم متأسفانه دیپلم و لیسانس امروز نمی توانند یک چک یا سفته یا نامه به ادارات بنویسند در صورتی که من در دوره راهنمایی در رشته علوم انسانی برای بچه‌ها طرز نوشتن چک، سفته، برات، نامه نویسی به ادارات را آموزش می‌دادم.

وی با تأکید بر اهمیت معلم کلاس اول گفت: این پایه خیلی مهم است و باید به معلم کلاس اول دو برابر دیگران حقوق بدهند چرا که اگر پایه سفت و محکم شد ساختمان تا آخر محکم می‌ماند و بچه‌ای که در سال اول خوب و قوی شد تا آخر هم دانش آموز خوبی خواهد بود.

ذبیحی در پایان تصریح کرد: پول معلمی خیلی برای ما با برکت بود چون زحمت کشیدیم تا نان حلال در بیاوریم.

معلمی موفق است که دنبال کارهای مانده باشد نه کارهای بزرگ

از آنجا که استاد شهید مطهری(ره) هم معلم حوزه بوده است و هم معلم دانشگاه به سراغ یکی از معلمان حوزه و دانشگاه کاشمر هم رفتیم تا از او در مورد شأن معلمی سؤال کنیم.

حجت الاسلام و المسلمین جواد نیک بین گفت: معلمی موفق است که در مرحله اول ارزش و قدر خود را بداند چرا که بعضی وقت ها اگر دیگران به من و شمای معلم احترام نمی گذارند به خاطر این است که ما قیمت خود را نمی دانیم و برچسب ارزان به خود نصب کرده و هر جایی خودمان را عرضه کرده ایم اما اگر معلم ها قدر خودشان را به قدر علم بدانند که ارزش آن بی نهایت و ذاتی است قطعاً خریدار خواهند داشت.

وی افزود: معلمی موفق است که حرفی برای گفتن داشته باشد چرا که یک کاغذ سفید را هر چند هم سفید و تمیز باشد کسی آن را قاب نمی گیرد و کاغذی را قاب می گیرند که روی آن حرفی برای گفتن و شنیدن باشد و لذا معلمی ماندگار خواهد بود که حرفی برای گفتن داشته باشد و به عبارت دیگر مطالعاتش به روز باشد نه اینکه به اندوخته‌های زمان تحصیلش در دانشگاه اکتفا کند.

نیک بین افزود: یک معلم چه در حوزه، چه در دانشگاه و چه در آموزش و پرورش زمانی موفق است که واقعاً دلسوز دانش آموز، طلبه یا دانشجو باشد یعنی خود را متولی تربیت و رشد و هدایت همه جانبه متعلم خودش بداند ولی اگر دلسوز نبوده و فقط و فقط به فکر بیان همان متن کتاب درسی باشیم نه به فکر رشد و هدایت دانش آموز، موفق نخواهیم بود.

وی خاطرنشان کرد: نکته آخر اینکه معلمی موفق است که دنبال کارهای مانده باشد نه دنبال کارهای گنده! شهید مطهری وقتی دید بچه‌ها نیاز به داستان دارند و موضوع داستان روی زمین مانده است شروع کرد و کتاب داستان راستان را نوشت و همین شهید مطهری وقتی فهمید مادیگرایان دارند در دانشگاه رسوخ می‌کنند کتاب علل گرایش به مادیگری را نوشت و همچنین کتاب‌های فلسفی مهمی که روی زمین مانده بود را نوشت.

نیک بین افزود: شهید مطهری در قاب تاریخ ماند به سه دلیل اول اینکه حرف‌های زیادی برای گفتن داشت دوم اینکه «طبیب دوّار بطبه» بود یعنی دلسوز بود و سوم اینکه دنبال برداشتن کارهای مانده بر روی زمین بود و این سه ویژگی باید سرمشق همه معلمان باشد.

گلایه های فرهنگیان ایثارگر

یکی دیگر از معلمان در گفت‌وگو با ما مشکلات معلمان را مادی و معنوی دانست.

حسین فراهانی که دبیر زبان انگلیسی است و 27 سال سابقه دارد ضمن تبریک فرا رسیدن روز معلم اظهار کرد: یکی از مهمترین مشکلات معنوی معلمان این است که جامعه و مسئولان به این قشر به دید یک قشر مصرف کننده نگاه می‌کنند در صورتی که این نگاه کاملاً اشتباه است چرا که معلم، نیروی انسانی جامعه را تربیت می‌کند که بزرگترین سرمایه هر کشوری محسوب می‌شود.

وی افزود: همچنین عزل و نصب‌های بی محتوا و سیاسی در مجموعه آموزش و پرورش بدون در نظر گرفتن توانمندی‌ها، لیاقت و شایستگی افراد در منطقه ما سبب شده است جامعه دید منفی نسبت به این قشر زحمتکش پیدا کند که این موضوع باید اصلاح شود.

فراهانی در مورد مشکلات مادی فرهنگیان افزود: با توجه به اینکه جانباز هستم ترجیح می‌دهم بیشتر در مورد مشکلات فرهنگیان ایثارگر صحبت کنم که یکی از مشکلاتی که چندین سال است جانبازان فرهنگی با آن مواجه می‌باشند عدم اجرای دقیق بند ب ماده44 در خصوص تأمین 100 درصد هزینه‌های درمان جانبازان و افراد تحت تکفل آنها است که متأسفانه در خصوص افراد تحت تکفل باید 20 درصد فرانشیز توسط جانبازان پرداخت شود که بر خلاف قانون مذکور بوده و پیگیری‌های ما هم بی پاسخ مانده است.

وی خاطرنشان کرد: عدم اجرای دقیق قوانین مصوب و بایگانی کردن آنها و عدم اطلاع رسانی به ایثارگران هم از دیگر مشکلات آنان در آموزش و پرورش است ضمن اینکه بیمه طلایی فرهنگیان هم در اجرا به گونه ای است که نه تنها مشکلی از همکاران حل نمی‌کند بلکه در برخی مواقع سبب افت شأن و جایگاه آنها می‌شود.

فراهانی افزود: با توجه به اینکه هم اکنون به عنوان معاون فناوری دبیرستان نمونه مشغول فعالیت هستم باید بگویم که زیرساخت‌های موجود در شأن و جایگاه دانش آموزان نمونه شهرستان نیست و حذف امتیازات مادی و معنوی همکاران شاغل در آموزشگاه‌های نمونه مشکلاتی را برای جذب همکاران باسابقه و توانمند برای مدیران این آموزشگاه‌ها به همراه داشته است به گونه‌ای که بیشتر همکاران باسابقه، تدریس در روستا را با توجه به مزایای آن به مدارس نمونه ترجیح می‌دهند که این موضوع در نهایت افت تحصیلی و کاهش کیفیت آموزش دانش آموزان را به همراه داشته است.

اصرار برخی مدیران به قبول کردن دانش آموزان

قاسم امیری مقدم معلم دیگری بود که با او نیز همکلام شدیم تا از مشکلات معلمان امروزی بگوید.

وی که دبیر شیمی بوده و 25 سال سابقه دارد در این زمینه گفت: با توجه به اینکه رسالت معلم ، آموزش و پرورش می باشد وقتی بین معلمان امروزی با معلمان گذشته که من شاگرد آن ها بودم مقایسه می‌کنیم می‌بینیم که وجهه و جایگاه و احترام معلم دیروز، امروز برای معلمان وجود ندارد که در این موضوع، مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بی تأثیر نبوده است به عنوان مثال در گذشته وقتی انشاء می‌نوشتیم که علم بهتر است یا ثروت همه می‌گفتیم علم ولی امروز دانش آموز ما ، ما را با یک مغازه دار مقایسه می‌کند و می‌بیند درآمد او بهتر است ضمن اینکه دیدگاه اجتماعی مردم نسبت به مسائل علمی تغییر کرده و مدرک گرایی باب شده است لذا خیلی از دانش آموزان درس را فقط برای کسب مدرک می خوانند.

امیری مقدم افزود: متأسفانه مسئولان آموزش و پرورش شهرستان کیفیت را فدای کمیت کردند و فقط میزان قبولی بدون توجه به کیفیت تدریس برایشان مهم است و حتی برخی مدیران در مدارس تأکید می کنند که سؤالات امتحانی را آسان طرح کنید و در نمره دادن هم دست و دلبازی کنید و به عبارتی هر طور شده دانش آموزان را قبول کنید تا رتبه مدرسه برود بالا که تبعات این رفتار را در نتایج کنکور و عدم قبولی در رشته‌های خوب دانشگاهی شاهد هستیم.

وی افزود: عدم ارزشیابی دقیق آموزش و پرورش از معلمان هم مشکل دیگری است که باید برطرف شود چرا که باید مشخص شود که آیا فلانی شایسته گرفتن تقدیر هست یا خیر؟ در صورتی که در شرایط فعلی از همه معلمان تقدیر می‌شود و بین کسی که زحمت کشیده با کسی که سهل انگاری کرده است تفاوتی قائل نمی شوند و به عبارتی دوغ و دوشاب یکی می‌شود.

امیری مقدم خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات آموزش و پروش موضوع معلمان پرورشی است که با وجود اینکه 35 سال از انقلاب می‌گذرد رسالتی که بر عهده مربیان پرورشی بوده است به نحو احسن انجام نشده و لذا شاهد ایجاد تزلزل در اعتقادات برخی دانش آموزان هستیم و به نظر می رسد برنامه های لازم برای تهاجم فرهنگی توسط بعضی مربیان پرورشی انجام نمی‌شود.

سیاست بازی ، دامنگیر قشر معلم

وی تصریح کرد: بزرگترین مسئله‌ای که دامنگیر قشر معلم است بحث انتصابات سیاسی و باندی برخورد کردن در آموزش و پرورش است که البته این مخصوص یک گروه سیاسی خاص نیست بلکه هر دو طیفی که در کاشمر حضور داشته اند هر وقت به قدرت رسیده‌اند در پی شایسته سالاری نبوده و از آبدارچی تا رؤسای مدارس و سیستم‌های اداری را بدون در نظر گرفتن توانمندی افراد تعویض می کرده‌اند.

وی افزود: حتی افرادی را دیدیم که آبرو و حیثیت آن ها بدون اینکه حقشان باشد ضربه خورده است در صورتی که اگر واقعاً معلمی شغل انبیاست باید مانند انبیا عمل کنیم و سیاست بازی را کنار گذاشته و مخلصانه برای خدا کار کنیم.

امیری مقدم خاطرنشان کرد: هنگامی که سر کلاس درس حاضر می‌شویم باید یادمان باشد که بالای حکم ما نوشته است «شماره مستخدم» یعنی ما در استخدام این ملت هستیم و باید برای آنها کار کنیم نه اینکه موقعیتی را که به دست آورده ایم غنیمت بشماریم و آن را صرف منافع شخصی و گروهی خودمان کنیم و یادمان باشد که جایگاه کاشمر با توجه به استعدادهایی که در این شهر وجود دارد بیشتر از اینهاست.

سختی خدمت در غربت

یکی دیگر از معلمان خانم کاشمر هم که نخواست نامش عنوان شود در گفت‌وگو با ما به مشکل نقل و انتقال معلمان زن اشاره کرد و گفت: من چندین سال است که دور از خانواده در یکی از مناطق محروم استان خدمت می‌کنم در صورتی که سیستم نقل و انتقال و حتی جذب معلمان جدید باید به گونه ای باشد که یک معلم در شهر خود خدمت کند چون معلمی که هر روز بخواهد مسیر زیادی را برود و در شهری غریب خدمت کند نمی‌تواند تمرکز لازم را برای تدریس داشته باشد.

وی همچنین با انتقاد از کم بودن مرخصی زایمان فرهنگیان افزود: مشکل معلمان زن که در شهری غیر از شهر خود خدمت می‌کنند در هنگام تولد فرزند بیشتر می‌شود چرا که هم مرخصی زایمان کم است و هم در شهر غریب کسی از اقوام و خویشاوندان وجود ندارد که بخواهند کودک شش ماهه را به او بسپارند لذا باید تسهیلاتی برای معلمانی که بچه دار می‌شوند در نظر گرفته شود.

توجه به مشکلات معلمان، یک ضرورت برای مسئولین و یک حق برای معلمان

نرگس یزدانی از دیگر معلمان خانم کاشمری که 20 سال سابقه دارد و در مقطع متوسطه اول تدریس می‌کند هم در گفت‌وگو با ما اظهار کرد: سال ها قبل که دانشجوی تربیت معلم بودم و مجلات رشد را در دفتر سرپرستی خوابگاه می خواندم مقاله طنزی نظر مرا به خود جلب کرد که هنوز که هنوز است به نویسنده اش آفرین می گویم.نویسنده مقاله طنز موضوع را بسیار جالب بیان کرده بود. در کشوری مدیریت آموزش و پرورش هر چند سالی به کسی سپرده می‌شد و این فرد با توجه به علایق شخصی خودش موضوعی را مد نظر قرار می داد و همان را به عنوان ایده کلی اجرا می کرد، برای ایده‌هایشان هم هر کدام یک برنامه داشتند و آن را به صورت حروف اختصاری به کارکنان زیر مجموعه اعلام می کردند. مثلاً طرح‌های ساز، تنبور، عود، دف و غیره از این جمله بود، نویسنده زیرکانه به خواننده می‌فهماند که این معلم ها هستند که در هیاهوی مدیران اداره متبوع باید تابع باشند و ندانند به کدام ساز مسئولین برقصند.

وی افزود: سال‌ها از آن زمان گذشته است اما حکایت همچنان تکرار شده است، معلمان در گرداب مسائلی که خودشان دارند،جامعه برایشان به وجود آورده، بخشنامه‌های اداری که اغلب آمرانه و در سطح انتظار بسیار بالا قرار دارد و نفعی از آن به معلم غیر از یک تقدیرنامه نمی رسد غرق می شوند و صدایشان نیز معمولاً کمتر به گوش کسی می رسد.

یزدانی افزود: هر ساله با اتمام تعطیلات تابستان و شروع مهر ماه معلم ها دیده می‌شوند و خانواده‌ها درگیر مسائل بچه هایشان می‌گردند و در اردیبهشت ماه مسئولان به خود می آیند تا با انجام مراسمی نه چندان در خور شأن از زحمات معلمان تجلیل کنند.همه چیز در یک هفته شروع می شود و به پایان می رسد و آنچه به آن پرداخته نمی شود باز هم شأن معلم است.

وی تصریح کرد: معلم سرمایه ای اجتماعی و گنجی آسیب پذیر است که از همه سو مورد تهاجم قرار می‌گیرد، هر کسی در هر مرتبه اجتماعی که قرار داشته باشد خود را هم سنگ معلم فرض کرده و بی محابا بر او می تازد اما هیچ کس خودش را با یک پرستار،پزشک و کارمند ادارات مختلف و بانک‌ها مقایسه نمی‌کند چون اعتقاد دارد معلمی در مقایسه با مشاغل دیگر راحت به دست آمده و کلاً شغلی است با تعطیلات فراوان و بدون دغدغه! غافل از اینکه معلم انسان ساز است و اگر به نیاز های او توجه نشود نسلی در آتش این بی توجهی خواهند سوخت.

یزدانی خاطرنشان کرد: این یک واقعیت غیرقابل کتمان است که معلم نقشی اساسی در تربیت نسلی متناسب با نیاز های جامعه امروز و فردای کشور و به ثمر رساندن افکار و اندیشه های نوین دارد،معلم به سیستم آموزشی پناه آورده است و لازم است با تجهیز نظام آموزش و پرورش امروز ایران با پیشرفت های علمی روز؛ موجب خستگی و سرخوردگی معلمان نشویم و مدرسه را به تکنولوژی روز دنیا مجهز کنیم و محتوای آموزشی بر اساس کارکرد و نیاز امروز کودک،نوجوان و جوان طراحی شود و در نهایت انگیزه را در معلمین بالا ببریم و از فعالیت‌های شعاری پرهیز نماییم چرا که معلمان از شعار خسته اند.

وی در پایان گفت: به یاد داشته باشیم که هر جامعه ای در قبال معلمینش مسئول است و باید با توجه به خدمات ارزنده معلمان در تولید اندیشه و توسعه تعلیم و تربیت راهی نیز برای پایان دادن به رنج آنان بیاندیشیم و بدانیم که توجه به مشکلات معلمان یک ضرورت برای مسئولین و یک حق برای معلمان است.

انتهای پیام/ ب