تغییر سرنوشت‌ساز در یک اساسنامه
خبرگزاری تسنیم:خیریه مولی‌الموحدین که سال ۶۶ توسط حسین مرعشی استاندار وقت کرمان راه‌اندازی شده بود، بر اساس اظهارات گذشته مرعشی قرار نبود برای همیشه دست مرعشی بماند، ولی سال ۸۴ با تغییر یکباره اساسنامه که با تغییر دولت همزمان شد، ماجرا تغییر کرد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، مؤسسه خیریه مولی‌الموحدین سال 1366 به شماره 68 در اداره ثبت کرمان به ثبت رسید. اعضای هیات موسس این موسسه مرکب از حجت السلام سیدیحیی جعفری(امام جمعه وقت کرمان) و سیدحسین مرعشی(استاندار وقت کرمان) بودند.
موسسه خیریه مولی الموحدین خود را یک موسسه خیریه توسعه گرا معرفی کرده که در پروژه‌های مختلفی سرمایه گذاری می‌کند. ایجاد منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید، منطقه ویژه اقتصادی سیرجان، هواپیمایی ماهان ایر، کارخانجات مدرن قطعات خودرو، احداث فرودگاه، ایجاد هتل‌ها و مراکز خدماتی، رفاهی و ورزشی از جمله سرمایه گذاری‌های موسسه خیریه مولی الموحدین کرمان است.
این موسسه که با هدف "خدمت به مستضعفان و مستمندان با تاسی جستن به مولی الموحدین و به منظور تامین زندگی شرافتمندانه و رفع حوائج زندگی و درمانی و آموزشی آنها" تشکیل شده در حال حاضر با سرمایه بیش از 1000 میلیارد تومان، سهامدار بیش از 30 شرکت بزرگ اقتصادی است. همچنین هم اکنون 100% سهام ماهان ایر و 50% سهام کرمان خودرو در کنترل این مجموعه بوده و 20 هزار نفر تحت استخدام این موسسه هستند.
به گزارش تسنیم، حسین مرعشی در مصاحبه‌ای که در 82/1/27 با نشریه «امید کرمان» داشت، در مورد هیات امنای موسسه می‌گوید: «در همان زمان (تاسیس موسسه) عده‌ای از رفقای من گفتند تو به عنوان سید حسین مرعشی داری این را تاسیس می‌کنی؛ پس خودت هم همواره رییس هیئت امنا باش، من می‌گفتم که من به عنوان استاندار این کار را می‌کنم؛ این ظرفیت شخصی من نیست. درست است که من الان می‌توانم بنویسم سیدحسین مرعشی مادام‌العمر و مادام‌الحیات رییس هیئت امنای اینجاست، ولی این درست نیست و استاندار کرمان باید رییس اینجا باشد و این موسسه باید وابسته به استانداری باشد. لذا این موسسه تاسیس شد و استانداران کرمان همواره رییس هیئت امنا آن بوده و هستند.»
اما این جملات درحالی از زبان مرعشی در سال 82 بیان شد که 2 سال بعد و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری تغییراتی گسترده در هیات امنای خیریه مولی الموحدین شکل گرفت و اعضای حقوقی آن تبدیل به اعضای حقیقی شدند؛ با پایان یافتن دولت اصلاحات، هیئت امنای این موسسه در اقدامی عجیب و قابل تامل، با تغییر ماده 13 اساس نامه و رای به حذف استاندار، امام جمعه و سایر شخصیت‌های حقوقی آن، 11 نفر از نزدیکان حسین مرعشی را به عنوان هیئت امنای موسسه انتخاب کردند و بدین ترتیب سرمایه کسب شده در این نهاد از اختیار استانداران بعدی استان خارج شد.
البته ناگفته نماند که تغییرات اساسنامه‌ای خیریه مولی‌الموحدین به همین جا ختم نشد و اعضا هیأت امنای جدید، بند جدیدی به اساسنامه افزودند که به اعضای هیئت امنا اجازه می‌دهد وارث خود را برای بعد از فوت نیز تعیین کنند تا انتفاع از خیریه‌ای که اکنون به یک بنگاه اقتصادی تبدیل شده، موروثی شود.
طی سال‌های اخیر اخبار جنجالی درباره وضعیت این موسسه و سهامداران آن منتشر شد که موجب صدور بیانیه‌ای توسط خیریه مولی الموحدین و ارائه توضیحاتی درباره عملکرد این موسسه شد.
مرداد ماه سال 85 بیانیه‌ای توسط موسسه خیریه مولی الموحدین منتشر شد که در ادامه می‌خوانید:
"این موسسه در سال 1366 و به منظور کمک به تحقق اهداف جمهوری اسلامی ایران و رسیدگی به امور محرومان از طریق ایجاد اشتغال و کمک به توسعه و رفع مناطق محروم توسط یک هیات موسس مرکب از امام جمعه وقت کرمان ، حجت الاسلام والمسلمین آقای سیدیحیی جعفری و استاندار کرمان آقای سیدحسین مرعشی و جمعی از خیراندیشان با تاسی به حضرت مولی الموحدین امام علی ابن ابیطالب (ع ) تشکیل و به ثبت رسید.
این موسسه که دارای شخصیت حقوقی مستقل است براساس قوانین جمهوری اسلامی ایران و اساسنامه خود فعالیت می کند و تابع هیچ حزب ، دسته و گروهی نیست ."
در بند دیگری از این بیانیه آمده است که "از آغاز تاسیس تاکنون موسسه از هیچ فرد حقیقی و حقوقی اعانه یی دریافت نکرده و بدون استفاده از امتیازات خاص ، اعتبارات بانکی یارانه یی یا سهمیه یی و یا کمک های دولتی و صرفا با تکیه بر خلاقیت ، ابتکار، مسوولیت و خطرپذیری مدیران و تلاش صادقانه و عاشقانه و توام با امانتداری دست اندرکاران ، موفق به اجرای پروژه های مهم در پاره یی از نقاط محروم استان کرمان شده است ."
همچنین در خاتمه این بیانیه توضیحاتی درباره سرمایه و دارایی‌های این موسسه داده و تاکید شده "سرمایه و دارایی های موسسه مطابق اساسنامه ، متعلق به عموم مردم بوده و قابل تقسیم و تخصیا به هیچ شخصی حقیقی و حقوقی دولتی و غیردولتی نمی باشد. عضویت افراد در هیات امنا و هیات مدیره افتخاری و مدیران موسسه حق برداشت هیچ وجهی تحت عنوان پاداش و... را نداشته و نیز ایشان و بستگان آنان ، حق انجام هیچ معامله یی با موسسه را ندارند.براساس مستندات اداره ثبت شرکت ها صددرصد سهام شرکت هواپیمایی ماهان متعلق به این موسسه بوده و هیچ شخص حقیقی سهامدار این شرکت نیست .حدود نیمی از سهام شرکت کرمان خودرو متعلق به موسسه و نیمی دیگر متعلق به سازمان عمران کرمان است و چهار درصد سهام این شرکت از بدو تاسیس به گروهی از مدیران فنی تعلق داشته است .سایر شرکت ها و واحدهای موسسه صرفا در استان کرمان برای انجام ماموریت های توسعه فعالیت می کنند و تعاونی اعتبار مولی الموحدین که در شهر مشهد به ثبت رسیده هیچ رابطه حقوقی با این موسسه ندارد."
این گزارش حاکی است، مرعشی در مصاحبه ای که امروز با خبرگزاری تسنیم داشت به بیان پاره‌ای از توضیحات درباره خیریه مولی‌الموحدین پرداخته و تأکید کرده که "مؤسسه مولی‌الموحدین یک مؤسسه غیرانتفاعی است ولی از جنس مؤسسات معمولی که اعانه جمع می‌کنند، نیست. ما جمعی بودیم که در کنار مسؤلیت‌های رسمی، سعی داشتیم یک ابتکاراتی را برای توسعه استان استفاده کنیم، نمی‌توانستیم در یک فضای صرفاً دولتی کار کنیم و نمی‌خواستیم هم خصوصی و دولتی کار کنیم. کارهایی هم که انجام می‌دهیم، عموما کارهایی است که توسط بخش خصوصی قابل تصمیم‌گیری و قابل اجرا نبوده است.
مثلاً همین اتوبان هفت باغ علوی در کرمان را ببنید، از کرمان تا ماهان 27 کیلومتر، به عرض 120 متر اتوبان ساخته شده است که این با ابتکاراتی با حضور مردم و کاری که برای مردم ایجاد می‌کردیم، انجام می‌شد. این‌ها یک متولی می‌خواست، ما موسسه مولی‌الموحدین را به صورت یک مؤسسه غیرانتفاعی تاسیس کردیم، نه هیچ‌کدام از هیئت امنا نه حق انتفاع دارند، نه حق معامله دارند.
ماهان سود سهام نمی‌دهد و هر چقدر پول در آورد، هواپیمای جدید می‌خرد، کرمان خودرو سود سهام نمی‌دهد و هر چقدر در می‌آورد، کارخانه در بم می‌سازد. یک برنامه‌هایی را برای توسعه در کرمان در قالب یک مؤسسه غیرانتفاعی طراحی کردیم و آن را جلو می‌بریم."
اما باوجود گذشت چند دهه از فعالیت این خیریه ابهاماتی در خصوص عملکرد و موسسان آن وجود دارد که محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگوهای متعددی که در سال 91 انجام داد از آنها پرده برداشت.
خبرگزاری تسنیم در این گزارش به بازخوانی قسمتی از سخنرانی پورابراهیمی در دی ماه 91 در جمع دانشجویان و اساتید دانشگاه شهید باهنر کرمان پرداخته است که در ادامه می خوانید؛
* خیریه مولی الموحدین با چه هدفی شکل گرفت؟
پورابراهیمی با بیان اینکه خیریه مولی الموحدین در سال 64 توسط آقای مرعشی استاندار وقت با هدف انجام فعالیت‌های خیریه‌ای تأسیس می‌شود، گفت: امام جمعه، مدیران اقتصاد و دارایی و کمیته امداد امام(ره) و چند نهاد حقوقی دیگر به عنوان اعضای هیئت امناء خیریه انتخاب می‌شوند و اساسنامه‌ای برای آنها تهیه شده که در حوزه بحث‌های مختلف و عمدتا مباحث خیریه انجام فعالیت کنند. قاعدتا باید محلی برای منابع آن ایجاد می‌شد.
وی ضمن اشاره به اینکه قرار بر این بوده که این خیریه در دو بخش فعالیت کند، تصریح کرد: اول این که کمک‌هایی را از جاهای مختلف جذب و به ذی نفعان و کسانی که باید از آن استفاده کنند می داده است برساند و دوم این که ایجاد درآمد کند.
* تا کنون گزارش مالی از خیریه مولی‌الموحدین منتشر نشده است
نماینده مردم کرمان در ادامه گفت: این مجموعه از سال 64 که تأسیس شده اقداماتی عمدتا در مباحث اقتصادی انجام داده اما تاکنون کارنامه عملکرد اقتصادی و گزارش های مالی آن با اینکه من از سال 84 که معاون استاندار بودم و در این بحث ورود کردم منتشر نشده است و ما گزارش مالی از طرف این هیأت امنا تا کنون ندیده‌ایم.
وی اضافه کرد: از سال 65 به بعد فعالیت این مجموعه بیشتر جنبه‌ی اقتصادی به خود گرفته است و طبیعت فعالیت‌های اقتصادی با ریسک است و این امر باعث شده که به مرور زمان بسیاری از شخصیت های حقوقی نظیر امام جمعه و نماینده مجمع نمایندگان استان و ... از آن کناره گیری کنند.
* هواپیمایی ماهان با مطالبات نظام تأسیس شد
پورابراهیمی تصریح کرد: جایگاه و ارتباطی که رئیس این مجموعه به عنوان استاندار وقت و اعضای هیأت امنا با دولت و بدنه نظام داشتند ظرفیت‌هایی برای فعالیت های اقتصادی ایجاد کرد و گزارش‌های غیررسمی حاکی از این بود که بخشی از مطالبات نظام جمهوری اسلامی در خصوص موضوعی مثل مطالبات کشور مصر، وصول چند هواپیما بوده و بعدها زمینه ساز تشکیل هواپیمایی ماهان می‌شود که البته تمام این موارد نیاز به اطلاعات دقیق دارد.
وی اضافه کرد: در بخش‌های مختلف اتفاقاتی با توجه به حجم کار و وسعت کار رقم می‌خورد که متفاوت از نگاه خیریه‌ای کوچک در مرکز یک استان است و برخی از این فعالیت‌ها با تغییرات مالکیتی همراه می‌شود که از آن جمله کرمان خودرو در بم و مجموعه فعالیت‌های سرمایه گذاری با درصدهای کم، متوسط و زیاد که امروز وضعیت مالکیت آنها باید مشخص شود.
* ترفند هیات امنای مولی‌الموحدین در آستانه انتخابات 84/ خیریه‌ای که موروثی شد
پورابراهیمی سپس به تغییرات سیاسی کشور در آستانه انتخابات سال 84 اشاره کرد و گفت: سال 84 با احتمال اینکه ممکن است در انتخابات سال 84 کاندیدای مورد حمایت این جریان سیاسی رأی نیاورد، اتفاقات جالبی می‌افتد. در تقریبا ماه‌های اول سال 84 هیأت امنا تصمیم می‌گیرد کلیه اعضای حقوقی را حذف کند و اعضای حقوقی تبدیل به اعضای حقیقی می شود.
به گفته وی، در آن زمان در ماده 13 اساسنامه بندی اضافه کردند که طبق آن اعضای هیأت امنا موظفند در زمان حیاتشان یک نفر را به عنوان جانشین بعد از خودشان انتخاب کنند که اگر با فوت یا به هر دلیل نتوانستند در هیأت امنا باشند این فرد جایگزین فرد قبلی شود و این یعنی موروثی شدن خیریه مولی الموحدین و جالب است که این اتفاق در آستانه برگزاری انتخابات سال 84 می افتد که منجر به ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد می‌شود.
* در دولت احمدی‌نژاد تمام حقوقی‌ها از هیأت امنای خیریه حذف شدند
وی خاطرنشان کرد: با روی کار آمدن دولت آقای احمدی نژاد و در زمان استانداری جناب آقای رئوفی، من به عنوان معاون ایشان در امور اقتصادی منصوب و مأمور پیگیری موضوع خیریه مولی الموحدین شدم جالب این بوده که 20 سال رئیس هیأت امنا استاندار وقت بوده ولی وقتی که سال 84 دولت تغییر پیدا می‌کند استاندار وقت و همه اعضاء حقوقی حذف می‌شوند و یک شخص حقیقی رئیس هیأت امنا می‌شود.
نماینده مردم کرمان در ملجس شورای اسلامی افزود: از آقایان هیات امنا دعوت کردیم آمدند و در خصوص ابهاماتی که مطرح بود، پاسخ دهند و گفتند با زحمات ما، خیریه به مجموعه‌ی اقتصادی بزرگی تبدیل شده و چون ما برای آن زحمت کشیدیم این اختیار را داشتیم که شخصیت‌های حقوقی را به حقیقی تبدیل کنیم.
وی اضافه کرد: از نظر شکل ظاهری کار، ممکن است این اقدام بی اشکال باشد، اما از نظر محتوایی بی اشکال نیست چرا که کسانی در شکل گیری این خیریه وارد شده و کمک کرده بودند که با نگاه به حقوقی بودن اعضای هیات امنا وارد شده بودند و در ادامه کار با این روند موافق نبودند کسانی که در روز اول به این مجموعه کمک کردند با نگاه به اساسنامه قبلی به ان کمک کردند که اعضا هیأت امنا اعضای حقوقی هستند و قیم به فرد نیستند و قرار نیست افراد اینجا را مدیریت کنند.
* وقتی کار و تلاش برای خیریه به مطالبات تبدیل شد/ رئیسی که بعد از 20 سال یک شبه کنار رفت
پورابراهیمی با تاکید براینکه آقایان، کار و تلاش برای خیریه را به مطالبات خود از خیریه تعریف کردند، افزود: جلسات زیادی برگزار شدو صحبت ما این نبود که همه کسانی که برای خیریه کار کرده اند کنار بروند، گفتیم شخصیت های حقیقی هم بوده‌اند و اگر زحمت و تلاشی کشیده‌اند حضور داشته باشند ولی اینکه یک شبه استاندار وقت و آن هم با واسطه نتیجه انتخابات ریاست جمهوری از ریاست هیأت امنا کنار گذاشته می‌شود قابل توجیه نیست.
وی اضافه کرد: ما گفتیم اساسنامه باید به اساسنامه سال 64 بازگردد بابت کسانی که برای رضای خدا کار کرده اند باید از‌آنها تشکر شود ولی ارتباطی ندارد که امروز 11 نفر حقیقی آن را اداره کنند. چون آقایان زحمت کشیده‌اند و جای تشکر دارد، دلیل نمی شود که ساختار تغییر کند.
* می گویند مولی‌الموحدین آبروی نظام است/ قصد بازی با آبرو نداریم
پورابراهیمی تصریح کرد: برخی می‌گویند که ما می‌خواهیم مجموعه ای را که آبروی نظام است، از بین ببریم، درحالی که ما می‌گوئیم مجموعه ی توانمندی شکل گرفته که باید نحوه ی مدیریت و مالکیت آن و شفافیت اطلاعات آن و استفاده از آن در ساختار اقتصادی کشور تعریف شود و ارتباطی به موضع گیری کسانی که می‌گویند هدف بعضی های حذف این مجموعه‌هاست ندارد.
وی تأکید کرد: هدف ما افشای اطلاعات و شفاف سازی صورت های مالی مجموعه ی خیریه مولی الموحدین و بنگاه های اقتصادی است که در کشور فعالیت می کنند و این شفاف سازی اگر بی اشکال باشد، مردم قدردان آن مجموعه خواهند بود.
این نماینده مجلس تصریح کرد: مجمع عمومی مولی الموحدین، افکار عمومی مردم کرمان است شفاف سزای اطلاعات که نباید نگران کننده باشد بلکه خوشحال کننده است چرا شفاف نبودن باید برای بعضی ها نگران کننده باشد.
وی افزود: پیشنهاد اول ما در زمان استانداری دکتر رئوفی، بازگشت به اساسنامه سال 64 بود که به دلایل مختلف مخالفت کردند. بعد از آن بحثی مطرح شد که ترکیبی از مدیران سال 84 و گروهی از مدیران سابق به وجود بیاید و یک نفر به عنوان مرضی الطرفین باشد که متأسفانه با تلاش 9 ماهه و جلسات متسمر استنباط ما این بود که با مذاکره مشکل حل نمی‌شود و موضوع دارای بحث های حقوقی و قضایی است.
* نتایج فعالیت‌های این مجموعه، کجا هزینه می‌شود؟
پورابراهیمی افزود: مردم باید بدانند نتایج فعالیت این خیریه کجا هزینه می‌شود؟ تا کنون دست چند دانشجویی بی بضاعت و چند یتیم نیازمند را گرفته است؟ و این چه اشکالی دارد؟
وی ادامه داد: امروز یکی از گلوگاه های اقتصادی کشور ما عدم وجود شفافیت اطلاعات در مجموعه نهادهایی مانند خیریه مولی الموحدین است که نظیر آن را در حوزه اقتصادی کشور زیاد داریم.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: متأسفانه در خصوص این خیریه توافقی صورت نگرفت و استاندار وقت گفت علیرغم نشست های مختلف، هیچ نگاه مثبتی در هیات امنای خیریه برای همیاری با مسئولین جدید برای رسیدگی به مشکلات مطروحه وجود نداشت و پرونده برای بررسی و پیگیری قانونی به ریاست جمهوری ار سال شد.
* در بحث افشای اطلاعات مالی خیریه ها خلاء قانونی داریم
پورابراهیمی خاطرنشان کرد: امروز دو نگاه به این موضوع می‌توانیم داشته باشیم، یک نگاه این است که با رویکرد مبتنی بر نگاه عرفی بنگاه ها و موسسات خیریه موظف به افشای اطلاعات باشند و اقدام بعدی این است که برای یک بار الزام به افشای اطلاعات مالی برای تمام مجموعه هایی که در کشور اقدام به فعالیت های اقتصادی می کنند قانونی شود.
نماینده مردم کرام و راور در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: دو نکته در مورد خیریه مولی الموحدین مطرح است اول این که اطلاعات مالی شفاف سازی شوند و سپس اهداف اولیه ی خیریه را که خیرین تعریف کردند، شفاف بیان کنند.
انتهای پیام/
