مذاکرات هسته‌ای ایران هنوز با مانعی بزرگ مواجه است
خبرگزاری تسنیم: ایران ظاهرا آماده است تا درباره تأسیسات هسته‌ای اراک که غرب مدعی است می‌تواند برای ساخت بمب با سوخت پلوتونیومی به کار رود، مذاکره نماید.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از لس‌آنجلس تایمز؛ سه ماه از مذاکرات بین‌المللی فشرده درباره برنامه هسته‌ای مناقشه‌آمیز ایران گذشته است و در این میان تیم مذاکره کننده ایرانی تقریبا همه را با اشتیاقی که به توافق دارد شگفت‌زده کرده است.
مذاکره کننده‌گان ایرانی تمام تعهدات‌شان را بر اساس توافقنامه موقت انجام داده‌اند، درباره برخی از مهمترین موارد اختلافی مصالحه‌هایی پیشنهاد نموده‌اند و در سه نشست رده بالا بدون هیچ گونه مناقشه و مجادله که در مذاکرات بی‌ثمر یک دهه پیش عادی بوده، شرکت کرده‌اند.
دولت حسن روحانی در حال دور شدن از آمریکا و متحدین آن در یکی از موضوعاتی است که احتمالا یکی از مهمترین مسائل می‌باشد.
به بیان ساده‌تر، شش قدرت جهانی از ایران می‌خواهند غنی‌سازی اورانیوم را محدود کنند تا توانایی دستیابی به پتانسیل تولید بمب هسته‌ای را نداشته باشد. آنها می‌خواهند تعداد 19 هزار سانتریفیوژ این کشور به چندین هزار محدود شود.
با این حال، تهران اصرار دارد ظرفیت خود را با اضافه کردن هزاران سانتریفیوژ دیگر برای برنامه‌ای که می‌گوید اهداف انرژی غیرنظامی دارد، به صورت چشمگیری افزایش دهد.
با تدوام مذاکرات در هفته جاری در وین، این مسأله تبدیل به بزرگترین تهدید در برابر توافق هسته‌ای جامع می‌شود که طرفین سعی دارند تا ضرب‌الاجل 20 جولای (29 تیر) به آن دست یابند.
رابرت اینهورن، یکی از اعضای سابق حلقه درونی مشاورین هسته‌ای اوباما تا پایان سال گذشته میلادی که اکنون در مؤسسه بروکینز مشغول به کار است، می‌گوید: "درخواست ایران برای افزایش توانمندی هسته‌ای منجر به توقف نمایش می‌شود، توافقی حاصل نخواهد شد."
شش قدرت جهانی قصد دستیابی به توافقی را دارند که توسعه هسته‌ای ایران را در ازای تسهیل تحریم‌های بین‌المللی که اقتصاد این کشور را فلج کرده است، متوقف سازد. بسیاری کشورها از این امر واهمه دارند که ایران علی‌رغم انکارهایش، درصدد دستیابی به توانمندی تولید بمب است.
هدف قدرت‌های جهانی این است که زمان مورد نیاز ایران برای غنی‌سازی پنهانی اوراینوم لازم برای یک بمب هسته‌ای را در صورت تصمیم این کشور برای تولید بمب در یک برنامه سریع، افزایش دهند. مقامات آمریکایی تخمین می‌زند که این زمان به اصطلاح "برک‌آوت" اکنون در حدود دو ماه است. غرب می‌خواهد این زمان به یک سال یا بیشتر افزایش یابد تا در صورت لزوم فرصت کافی برای جلوگیری از آن را داشته باشد.
مقامات ایران، شامل آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم، بارها اعلام کرده‌اند که این کشور قصد دارد زیرساخت‌های هسته‌ای 100 میلیارد دلاری خود را توسعه دهد نه اینکه آنها را برچیند.
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی هسته‌ای ایران، ماه گذشته گفت که قصد دارد 30 هزار سانتریفیوژ دیگر را برای غنی‌سازی سوخت مورد نیاز رآکتور هسته‌ای بوشهر، که اکنون از اورانیوم خریداری شده از روسیه استفاده می‌کند، نصب کند. علاوه بر آن، "نیروگاه‌های دیگری" در دستور کار قرار دارند.
این نوع اظهارات شاید تاکتیک‌هایی برای کسب امتیازات بیشتر باشند اما گری سیمود، مشاور عدم اشاعه در دولت اوباما از سال 2009 تا 2013، می‌گوید که ایرانی‌ها بلوف نمی‌کنند اگرچه شاید درخواست‌های خود را در مذاکرات بعدی تسهیل سازند. وی گفت: "من فکر می‌کنم که این موضع واقعی آنها است."
به گفته سیمور ایرانی‌ها ظاهرا چنین وانمود می‌کنند که مایل هستند عملیات‌های هسته‌ای خود را در ازای لغو تحریم‌ها برای چندین سال راکد کنند. اما پس از آن می‌خواهند مثل هر کشور دیگری آزاد باشندو یک ظرفیت غنی‌سازی "در سطح صنعتی" ایجاد کنند.
چنین رویکردی از جانب دولت اوباما و متحدین آن غیر قابل خواهد بود زیرا این امر به ایران در صورتی که روزی بخواهد دست به "برک‌آوت" برای ساخت بمب بزند، آزادی عمل زیادی خواهد داد. توافقی که ایران به دنبال آن است این کشور را برای چند سال محدود می‌کند، اما نه یک دهه و بیشتر از آن که مد نظر واشنگتن و متحدین آن است. سیمور می‌گوید: "این یک مانع بزرگ است."
مانع دیگری نیز پدیدار شده است. مذاکره کنندگان ایرانی خواهان این هستند که پس از دستیابی به توافق جامع تمام تحریم‌ها برای همیشه برداشته شوند. غرب می‌خواهد تحریم‌ها صرفا تعلیق شوند تا اطمینان داشته باشند در صورت نقض توافقنامه توسط ایران بار دیگر به سرعت اجرا خواهند شد.
سیمور می‌گوید انتظار ندارد که طرفین این مشکلات را تا اواسط جولای حل کرده و به توافق نهایی برسند. اما شاید به پیشرفت‌هایی دست یابند که هم کنگره و هم تندروها در تهران را قانع کنند که مذاکرات برای شش ماه دیگر ادامه داشته باشد.
مقامات کاخ سفید اعلام کرده‌اند که اوباما درباره چشم‌انداز این مذاکرات محتاط است و گفته که شانس موفقیت در بهترین حالت 50-50 است.
علی‌رغم این موانع، تعداد زیادی از دیپلمات‌ها و تحلیلگران بر این باور هستند که شانس دستیابی به یک توافق خوب است. دلیل اصلی آن نیز این است که ایران برای شکوفا کردن اقتصاد نیاز به رفع تحریم‌ها دارد و کاخ سفید نیز می‌خواهد یک تهدید با اولویت بالا را برطرف کرده و امتیازی بزرگ در حوزه سیاست خارجی به دست آورد.
خوشبین‌ها بدین امر اشاره دارند که ایران همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای سازمان ملل را افزایش داده است و درباره فعالیت‌های هسته‌ای کنونی و قبلی خود شفاف‌تر شده است.
یکی دیگر از علائم امیدوار کننده این است که ظاهرا تهران مایل است درباره رآکتور آب سنگین مصالحه کند. بر اساس این پیشنهاد مصالحه، رآکتور اراک بازطراحی می‌شود تا تولید پلوتونیوم آن کاهش یابد.
جوفی جوزف، از کارشناسان سابق منع اشاعه در کاخ سفید می‌گوید: "شاید هنوز بسیاری چیزها غلط از آب درآیند اما در عین حال شانس زیادی برای دستیای به یک توافق بلند مدت وجود دارد."
انتهای پیام/