آثار ژئوپلیتیکی توافق هسته ای ایران و غرب

در جابجایی صحنه ژئوپلیتیک جهان از خاورمیانه به اوکراین، سوال اصلی که این روزها ذهن تحلیلگران سیاسی را به خود مشغول کرده آن است که آیا رقابتهای ژئوپلیتیکی قدرتهای فرامنطقه ای در تغییر صحنه بازی از کمربند شکننده خاورمیانه به حیات خلوت روسیه، دراز مدت است یا کوتاه مدت، یا به تعبیر دیگر تاکتیک است یا استراتژی. آیا غرب در صدد است تا با حل و فصل دائمی مناقشات هسته ای با ایران، جنگ پنهان خود با دشمنان دیرینه و جدیدش را وارد یک تخاصم آشکار با مولفه های نو کند؟ این تحولات ژئوپلیتیکی چگونه می توانند ما را از انزوای سیاسی و اقتصادی تحمیل شده خارج کند و ضمن تقویت ژئوپلیتیک ما، بار دیگر تاریخ تکرار شود و ایران از وقوع دو باره ی بازی بزرگ، سود ببرد. جالب این که این تحولات در فصلی از سال در حال وقوع است که نیاز اروپا به گاز روسیه در کمترین حد ممکن است و اروپا از ابتکار عمل ژئوپلیتیکی مناسب تری برای امتیاز گیری از روسیه برخوردار است.

در صورتی که ما در آستانه ی توافق بزرگ قرن بین ایران و غرب باشیم مطمئناً کشور ما در تغییر صحنه ی بازی، نقشی تاریخ ساز خواهد داشت و از جنگ سرد جدید رونمایی خواهد کرد؛ تا ضمن حذف بهانه ایران هراسی برای توجیه حضور بازیگران فرامنطقه ای در منطقه و اعلام آمادگی برای تامین گاز اروپا به عنوان پاشنیه ی آشیل این قاره در بحران اوکراین، نشان دهد که رویکرد جدید دستگاه دیپلماسی، ما را از قدرتی منفعل به بازیگری موثر و در خور ظرفیتهای ژئوپلیتیکی مان تبدیل کرده است . رشد اقتصادی چین و دیگر کشورهای شرق آسیا و بروز تنش های فزاینده بین آنها و نیز بحران اوکراین نشانهای از ایجاد جنگ سرد جدیدی با محور اقتصاد است که باعث شده توجه غرب و آمریکا برای نخستین بار پس از حملات یازده سپتامبر از جهان اسلام و خاورمیانه به سوی خارج نزدیک روسیه معطوف گردد. این وضعیت گذار، فرصتی استثنایی برای کشور ما به وجود آورده تا نسبت به استیفای حقوق خویش از قدرتهای بزرگ همچون آمریکا، اروپا، روسیه، چین و هند اقدام کنیم. ما که در دوران جنگ سرد نقش کشور سپر را برای منافع دو قلمرو ژئواستراتژیک بری به رهبری شوروی و بحری به رهبری آمریکا بازی کردیم، امروزه در این لحظه تاریخی با حنگ سرد جدیدی با دو قلمرو ژئواکونومیک با محور اقتصاد به رهبری دو منظومه ی قدرت، ایالات متحده و اروپا در یک طرف و روسیه، چین و هند در طرف دیگر روبه رو هستیم، که تفاتهای شکلی و ماهوی فراوانی با جنگ سرد سابق دارد.

عدم درک درست از تحولات سیاسی جدید برای بهره برداری از این فرصت استثنایی باعث خواهد شد که کشور ما همچنان هدف تهاجمات و تخاصمات قرار گیرد و به عنوان یک کالای استراتژیک در بده بستانهای دو منظومه جدید قدرت مورد معامله قرار گیرد. امروزه قدرت نرم ما که بخشی از آن در رویکرد جدید دستگاه دیپلماسی ما خودنمایی می کند با فضای تنفسی جدیدی برای تاثیرگذاری مواجه است که در صورت رسیدن به یک توافق جامع هسته ای، می تواند انتقال صجنه ی ژئوپلیتیک جهان را از خاورمیانه به حیات خلوت روسیه دائمی کند. درست است که ما از شرایط اقتصادی مناسبی برخوردار نیستیم، اما طرف مقابل نیز به اندازه ما نیازمند توافق نهایی است. مهم ترین دلیلش آلترناتیو مصیبت بار عدم توافق برای طرفین است، که به این منجر خواهد شد که غرب امتیازات زیادی را به منظومه قدرت مقابل خود به ویژه روسیه تقدیم کند و از منافع رویکرد ما در تعریف جدید کدهای ژئوپلیتیکی مان، محروم بماند.

منبع: ابتکار

انتهای پیام/

خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.