موافقان و مخالفان آزادسازی نرخ بلیت هواپیما

به گزارش گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، شرکت‌های هواپیمایی از امروز قرار است پرواز به سوی رونق و رقابت را تجربه کنند. 28 اردیبهشت زمانی است که برای آزادسازی قیمت بلیت هواپیما تعیین شده است. طبق برنامه سازمان هواپیمایی کشور قیمت جدید پروازهای داخلی همانند خارج از ایران شناور می‌شود.

از آنجا که دولت برای سوخت هواپیما یارانه می‌پردازد تعیین قیمت بلیت نیز تا پیش از این در دست دولت بود. البته دولت هنوز هم یارانه سوخت هواپیما را پرداخت می‌کند اما با افزایش 25 درصدی قیمت بنزین هواپیما از ابتدای امسال (500 تومان در لیتر) به جای افزایش نرخ بلیت، دولت در نظر دارد تعیین قیمت بلیت را به شرکت‌های هوایی بسپارد.

شناورسازی قیمت بلیت هواپیما تکلیف دولت نیز هست و سازمان هواپیمایی موظف به اجرای آن است. براساس قانون برنامه پنجم توسعه مصوب مجلس، دولت مکلف شده بود قانون آزادسازی نرخ بلیت هواپیما را از ابتدای سال 92 اجرا کند، اما به دلیل اجرا نشدن مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها این قانون به تأخیر افتاد. براساس این برنامه، سوخت هواپیما نیز باید به قیمت واقعی به شرکت‌های هواپیمایی تحویل شود و در مقابل، آن‌ها اختیار آزادسازی نرخ بلیت را به دست می‌آورند. 

همزمان با اجرای مرحله اول قانون هدفمندی، نرخ بلیت هواپیما 14 درصد افزایش یافت. از سوی دیگر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی که تأمین‌کننده سوخت مورد نیاز شرکت‌های هواپیمایی است نرخ سوخت هواپیما را طبق مصوبه ستاد هدفمندی از 100 به 400 تومان در هر لیتر افزایش داد که این موضوع مورد اعتراض شرکت‌های هواپیمایی واقع شد. اعتراض آن‌ها به ‌این بود که در مقابل افزایش نرخ سوخت باید اجازه افزایش قیمت بلیت هواپیما صادر می‌شد که با این اعتراض یک بار افزایش قیمت 30 درصدی بلیت اتفاق افتاد؛ به این ترتیب نرخ بلیت هواپیما از زمان آغاز هدفمندی تاکنون 44 درصد افزایش یافته است اما شرکت‌های هواپیمایی همواره خواستار افزایش بیش از این حد بودند.

این بار بر شناورسازی نرخ بلیت و افزایش کیفیت پروازها به جای افزایش قیمت تأکید شده است.  آن طور که رئیس سازمان هواپیمایی اعلام کرده است با شناورسازی نرخ بلیت فصل به فصل براساس میزان تقاضا فرق می‌کند. «علیرضا جهانگیریان» می‌گوید با این تغییرات قیمت بلیت حداقل ندارد ولی تا مدتی سقف دارد، اما جهانگیریان مشخص نکرده این سقف قیمتی چقدر است. به گفته جهانگیریان آزاد‌سازی نرخ بلیت هواپیما به معنای افزایش قیمت بلیت نیست و در برخی مسیر‌های پرتردد نیز قیمت بلیت حتی ممکن است کاهش بسزایی داشته باشد طوری که تنوع قیمت‌ها را شرکت‌های هواپیمایی ساماندهی و تصمیم‌گیری می‌کنند و سازمان هواپیمایی کنترل و نظارت آن را برعهده دارد. وی می‌گوید: قیمت بلیت هواپیما در طرح آزادسازی شبیه پروازهای خارجی خواهد شد و یک نرخ ثابت نخواهد داشت.

در حالی که افزایش قیمت بلیت هواپیما طبق مصوبه مجلس، مشروط به ارتقای کیفیت و خدمات‌دهی بود، افزایش قیمت در دو سال گذشته کیفیت خدمات‌دهی در ایرلاین‌ها را افزایش نداد و همین موضوع این نگرانی را بیشتر کرده است که شناورسازی نیز به جای افزایش کیفیت فشار هزینه‌ای به مردم تحمیل کند. شناورسازی نرخ بلیت قبل از هواپیما در قطار اتفاق افتاد که این شناورسازی تجربه‌ خوبی برای مردم رقم نزد. اواخر سال گذشته مدیرعامل شرکت حمل و نقل ریلی رجا شناور‌سازی نرخ بلیت قطار‌های این شرکت را در نوروز 93 اعلام کرد و هدف از آن را متنوع‌سازی قیمت بلیت قطار که موجب افزایش کیفیت خدمات، منفعت مسافر و کاهش قیمت‌ها در روزهای غیر پیک سفر می‌شود، عنوان کرد. آما آنچه از شناورسازی نرخ بلیت قطار نصیب مردم شد فقط افزایش قیمت‌ها بود چون نرخ بلیت قطار حتی در روزهای معمولی جز در چند مسیر، همانند روزهای پیک و خدمات دهی نیز مانند قبل است.

شرکت‌های هواپیمایی در مقابل تقاضای افزایش کیفیت عنوان می‌کنند قیمت بلیت هواپیما به دلیل افزایش قیمت بنزین بوده و خدماتی مانند ایمنی پرواز، حرکت بموقع، کیفیت پرواز و خدماتی که از سوی ایرلاین‌ها و فرودگاه‌ها به مسافران ارائه می‌شود ارتباطی به افزایش قیمت بلیت ندارد. با این اظهار نظرها برای مسافران این سؤال پیش می‌آید که با افزایش و آزادسازی قیمت بلیت هواپیما چرا نباید در کیفیت و خدمات‌دهی ایرلاین‌ها تغییری ایجاد شود و آیا شناورسازی مانند آنچه در قطار اتفاق افتاد فقط افزایش هزینه را در پی دارد و قیمت‌ها در روزهای اوج و غیر اوج تقاضا یکسان خواهد بود؟

سقف قیمت بلیت همه شرکت‌های هوایی صرف‌نظر از کیفیت در حال حاضر یکی است. موافقان شناورسازی معتقدند با آزادسازی قیمت به خاطر رقابتی شدن فروش، انگیزه شرکت‌ها برای ارائه خدمات بهتر بیشتر می‌شود. ایرلاین‌ها می‌گویند متوسط هزینه آن‌ها 37 درصد بیشتر از متوسط درآمدشان است یعنی ضررده هستند. بنابراین چاره‌ای جز افزایش نرخ‌ها نیست. 

**   راهکارهای دیگر برای جبران هزینه‌ها

در مقابل این اظهارنظر که افزایش نرخ بلیت هواپیما برای جبران هزینه‌ها اجتناب ناپذیر است، عضو کمیسیون عمران مجلس معتقد است راهکارهای دیگری برای کاهش هزینه‌ها وجود دارد.

به اعتقاد «علیرضا خسروی» افزایش قیمت بلیت برای جبران هزینه فقط پوششی است برای جبران کم کاری‌ها. وقتی قیمت سوخت و خدمات فرودگاهی مدام افزایش می‌یابد ایرلاین‌ها نیز قیمت بلیت را گران می‌کنند که در این عمل متقابل، فشار هزینه‌ای به مردم چند برابر می‌شود در حالی که با آماده کردن زمینه برای افزایش پروازهای عبوری می‌توانیم منابع قابل توجهی برای کاهش هزینه‌ها به دست آوریم.

خسروی می‌گوید: «روزانه 450 پرواز عبوری از کشور مبلغی معادل 110 میلیارد تومان را بطور متوسط در سال نصیب کشور می‌کند که افزایش 10 برابری این پروازها می‌تواند به ساماندهی شبکه پروازی کشور کمک قابل توجهی باشد.»

به گفته این عضو کمیسیون عمران، ایران تنها کشور منطقه است که 15همسایه دارد. با توجه به این‌که افزایش پروازهای عبوری کاهش طول پرواز را برای این کشورها در پی دارد آنان از این موضوع استقبال می‌کنند مضاف بر این‌که افزایش پرواز امنیت در منطقه و کشورمان را نیز بالا می‌برد. بنابراین با افزایش دالان‌های هوایی هم امنیت و هم درآمد برای کشور کسب می‌شود.

خسروی معتقد است با توجه به تحریم‌ها شرایط ویژه‌ای برای بخش پروازی کشور ایجاد شده است اما با همین راهکارها می‌توانیم خدمات فرودگاهی به ایرلاین‌ها را رایگان کنیم، پروازها را افزایش دهیم و در عوض قیمت‌ها را نیز متعادل کنیم تا مردم بابت افزایش قیمت متضرر نشوند چون افزایش قیمت فقط صرف هزینه‌های جاری می‌شود و تأثیری در بالا بردن کیفیت ندارد.

البته برای افزایش قیمت بلیت هواپیما دلیل دیگری که ایرلاین‌ها یا برخی مسئولان ذکر می‌کنند استفاده از این وسیله توسط دهک‌های بالا یا مسئولان دولتی است. گفته می‌شود چون مردم عادی از هواپیما برای مسافرت یا جابه‌جایی نسبت به سایر ناوگان حمل و نقلی، کمتر استفاده می‌کنند بنابراین افزایش قیمت بلیت در این بخش تأثیری در زندگی مردم ندارد.

اما خسروی با انتقاد از این گونه اظهارنظرها می‌گوید دولت موظف است نرخ بلیت را در سطحی نگه دارد که همه مردم بتوانند از آن بهره ببرند و این حق مردم است که در همه استان‌ها خدمات زیرساختی و فرودگاهی برای آن‌ها فراهم شود.

موضوع دیگری که سازمان هواپیمایی و ایرلاین‌ها برای شناورسازی نرخ بلیت به آن استناد می‌کنند خرید قطعات هواپیما و نوسازی ناوگان هوایی است. آن‌ها می‌گویند توافق ژنو فرصتی فراهم کرده است تا شرکت‌های هوایی برای خرید قطعات مورد نیازشان اقدام کنند و آزادسازی نرخ منابع آن‌ها برای این کار را افزایش می‌دهد.

عضو کمیسیون عمران با استقبال از نوسازی ناوگان هوایی می‌گوید: اگر این دیدگاه برای آزادسازی قیمت بلیت وجود دارد ، آزادسازی باید همراه با شفافیت و ایجاد فضای رقابتی یکسان برای همه ایرلاین‌های دولتی و خصوصی باشد. ایجاد فضای رقابتی نباید فقط به سود شرکت‌های دولتی و به ضرر خصوصی‌ها تمام شود. سازمان هواپیمایی باید قبل از آزادسازی فضای رقابت عادلانه برای تمام شرکت‌های هواپیمایی فراهم کند.

منبع:‌ایران
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.