برندگان و بازندگان انتخابات ؛ از افزایش محبوبیت مالکی تا سقوط علاوی و النجیفی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سومین انتخابات پارلمانی عراق پس از سرنگونی صدام با رقابتهای ائتلافهای بزرگ و مهم و حضور گروههای سیاسی کوچکتر با هدف کسب 328 کرسی پارلمان سوم، 30 آوریل برابر با 10 اردیبهشت برگزار شد که ائتلاف دولت قانون با کسب 95 کرسی توانست بیشترین آراء و بیشترین کرسی ها را در میان ائتلافها و گروههای شرکت کننده به خود اختصاص دهد.

نکته جالب در انتخابات اخیر افزایش حضور نمایندگان زن در پارلمان جدید است که تعداد آنها در پارلمان سوم پس از صدام معدوم به 83 نفر افزایش یافته است. اقلیت ها هم هشت کرسی شامل پنج کرسی برای مسیحیان، شبکی ها، ایزیدی ها و صابئی ها هر کدام یک کرسی دارند.

تعداد نامزدها 9 هزار و 43 نفر شامل شش هزار و 436 مرد و دو هزار و 607 زن بود .

انتخابات اخیر شاهد ناکامی شمار قابل توجهی از نمایندگان پارلمان دوم(پارلمان فعلی) در راهیابی به پارلمان جدید و کاهش شدید میزان آرای برخی گروهها و جریانهای مدعی حمایت مردم از آنها از جمله ائتلاف ایاد علاوی و صالح مطلک و اسامه النجیفی و افزایش میزان آرای ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی نخست وزیر عراق با وجود هجمه شدید رقبا و تبلیغات تخریبی آنها بود.

ائتلاف دولت قانون در انتخابات پارلمانی سال 2010 میلادی، 89 کرسی در 15 استان کسب کرده بود، اما در سومین انتخابات پارلمانی پس از سرنگونی صدام، 6 کرسی به اندوخته این ائتلاف اضافه شده است.

نکته دیگر اینکه در انتخابات سال 2010، سازمان بدر به رهبری هادی العامری با مجلس اعلای اسلامی عراق ائتلاف کرده بود، اما در انتخابات 30 آوریل 2014 سازمان بدر به  ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی پیوست.

افزایش محبوبیت نوری المالکی و سقوط روزافزون جایگاه علاوی

نخست وزیر عراق که ائتلاف متبوعش یعنی ائتلاف دولت قانون با کسب 95 کرسی بر صدر سومین انتخابات پارلمانی پس از صدام معدوم تکیه زد، با کسب بیش از 720 هزار رای در حوزه انتخابیه بغداد بیشترین رای را در میان 328 نماینده به خود اختصاص داد. مالکی در  انتخابات سال 2010 میلادی، 624 هزار رای به خود اختصاص داده بود که مقایسه آرای وی در دو انتخابات نشان می دهد محبوبیت رئیس ائتلاف دولت قانون با وجود حجم سنگین انتقادها و تخریب و جنگ روانی رقبای سیاسی و رسانه های عرب مخالف روند سیاسی جدید پس از صدام افزایش یافته است.

ائتلاف مالکی در انتخابات اخیر ، 30 کرسی در حوزه انتخابیه بغداد کسب کرد تا نسبت به انتخابات سال 2010 که 26 کرسی به دست آورد، 4 کرسی بیشتر کسب کرده باشد.

ائتلاف دولت قانون در انتخابات اخیر بیش از یک میلیون و 70 هزار رای در حوزه بغداد کسب کرد. در انتخابات سال 2010، ائتلاف دولت قانون 899 هزار و 774 رای کسب کرد تا از نظر تعداد آرا نیز این ائتلاف بیشترین آرا را به خود اختصاص داده باشد.

ایاد علاوی در انتخابات سال 2010 در حوزه انتخابیه بغداد بیش از 400 هزار رای کسب کرد،‌اما در انتخابات اخیر آرایش به نصف کاهش یافت تا دلیل دیگری بر سقوط روزافزون جایگاه وی در میان مردم عراق به ویژه پایتخت باشد.

ائتلاف العراقیه علاوی در سال 2010 میلادی در حوزه انتخابیه بغداد، 24 کرسی کسب کرده بود، اما در انتخابات اخیر در این حوزه تنها 10 کرسی به دست آورد تا در حوزه هم به سختی شکست بخورد.

آرای ائتلاف علاوی در انتخابات اخیر در حوزه بغداد به 348 هزار رای و 10 کرسی کاهش یافت در حالی که در انتخابات سال 2010، ائتلاف وی 24 کرسی و بیش از 839 هزار رای کسب کرد.

درباره ائتلاف ایاد علاوی نخست وزیر اسبق و یکی از مهمترین رقبای سیاسی نوری المالکی که البته از حمایتهای گسترده برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به ویژه عربستان برخوردار است، باید گفت علاوی یکی از بزرگترین بازندگان انتخابات اخیر به شمار می رود، هر چند برخی رسانه های حامی علاوی تلاش کرده اند جدایی برخی گروهها از ائتلاف العراقیه که علاوی در انتخابات سال 2010 میلادی توانسته بود 91 کرسی کسب کند، دلیل شکست سخت وی در  انتخابات 2014 قلمداد کنند، اما نفس جدایی گروهها از ائتلاف علاوی صرف نظر از نتایج انتخابات، ناکامی بزرگی برای وی و البته شکست طرحهای حامیان عرب وی درحاشیه خلیج فارس به شمار می رود که حساب ویژه ای بر روی پیروزی وی در انتخابات امسال باز کرده بودند و البته از نظر مالی هم مشکلات ائتلاف وی را مرتفع کرده بودند.

علاوی که پس از کسب 91 کرسی به همراه ائتلاف العراقیه در انتخابات پارلمانی 2010 میلادی، روند جدایی گروهها از آن آغاز شد تا دلیلی بر تناقض و اختلاف در مواضع و دیدگاههای عناصر تشکیل دهنده آن باشد، در انتخابات اخیر با ائتلاف الوطنیه شرکت کرد، ائتلافی که خبری از متحدان سنی اش یعنی اسامه النجیفی و صالح المطلک نبود و البته شکست بزرگی هم متحمل شد و تنها توانست 21 کرسی کسب کند. صالح المطلک هم با ائتلاف موسوم به العربیه نتوانست رای چندانی کسب کند و اسامه النجیفی رئیس پارلمان عراق هم با وجود گمانه زنی های پیش از انتخابات نتوانست بیشتر از 23 کرسی کسب کند.

اندوخته ائتلاف العراقیه سابق که جایش را الوطنیه گرفت، از 91 کرسی به 21 کرسی کاهش یافت تا مهمترین رقیب مالکی با سقوط وحشتناکی روبرو شود و حامیانش را کاملا سرخورده و ناامید کند.

علاوی که نتوانسته است شکست سنگین خود را هضم کند، در ادامه تلاشهای خود برای کشاندن پای بیگانگان به عراق و دخالت آنها در مسائل داخلی  این کشور گفته است تیمی از وکلای بین المللی را برای پیگیری اعتراضات و شکایتهای انتخاباتی خود تشکیل داده است.

انتصار علاوی عضو ائتلاف علاوی به تردیدافکنی وایجاد تشکیک درباره نتایج انتخابات اخیر پرداخته و مدعی  شده است که انتخابات در فضاهای ناسالم و نادرست برگزار شده است.

وی با انکار وجود تروریستهای خطرناک داعش در الانبار و ادعای ساختگی بودن آن حتی کارت الکترونیک رای را هم از هجمه خود بی نصیب نگذاشته و مدعی شده است که این کارت وسیله اصلی برای تقلب بوده است و کارتهای زیادی برای افرادی که جزو اموات بودند، صادر شده بود و برای طرفهای مشخصی از آن استفاده شده بود.

این عضو ائتلاف علاوی تهدید کرده است  اگر اعتراضات این گروه به دادگاه فدرال عراق نتیجه ندهد، به دادگاه بین المللی شکایت خواهد کرد.

ائتلاف متحدون للاصلاح :

اسامه النجیفی رئیس پارلمان عراق هم با وجود گمانه زنی های پیش از انتخابات نتوانست بیشتر از 23 کرسی کسب کند. النجیفی در انتخابات سال 2010 با ایاد علاوی در قالب ائتلاف العراقیه ائتلاف کرده بود، اما پس از این رویداد بود که اختلافات وی و علاوی در کنار اختلافات فزاینده شخصیتهای دیگر به نخست وزیر اسبق عراق به فروپاشی ائتلاف العراقیه منجر شد.

آرای النجیفی نسبت به دوره سابق به شدت سقوط کرد و از حدود 275 هزار رای  در انتخابات سال 2010 میلادی به 112 هزار رای کاهش یافت.

ائتلاف العربیه :

صالح المطلک معاون سنی نخست وزیر عراق ریاست این ائتلاف را بر عهده دارد که در انتخابات 30 آوریل با ائتلافی موسوم به العربیه به طور مستقل حتی از سیاستمداران اهل سنت همچون اسامه النجیفی شرکت کرد، اما بیشتر از 10 کرسی در پارلمان جدید به دست نیاورد، مطلک در حوزه انتخابیه بغداد کمتر از 10 هزار رای به دست آورد.

فراکسیون البیضاء :

به گزارش تسنیم، این گروه در انتخابات سال 2010 میلادی همپیمان ایاد علاوی در ائتلاف العراقیه بود که در انتخابات سال 2014 از علاوی جدا شده و به صورت مستقل شرکت کرد.

این فراکسیون که در انتخابات اخیر متحمل شکست شده و حتی یک کرسی هم به دست نیاورده است، مدعی شده است  تقلب یکی از دلایل شکست آن بوده است.

البیضاء در هفتم مارس 2011 میلادی از سوی هشت نماینده ای که به نشانه اعتراض از فهرست العراقیه به رهبری ایاد علاوی جدا شدند، شکل گرفت و جمال البطیخ از رهبران سابق العراقیه رسما تاسیس آن را اعلام کرده بود.

نکته جالب اینکه چندی پس از تشکیل فراکسیون البیضاء، عالیه نصیف، امنه سعدی، زهیر الاعرجی و محمد الدعمی از آن جدا شده و گروه موسوم به فراکسیون العراقیه الحره را به ریاست قتیبه الجبوری تشکیل دادند.

کاهش آرای صدری‌ها و صعود مجلس اعلایی ها

درباره ائتلاف المواطن به رهبری سید عمار حکیم هم باید گفت این ائتلاف در پارلمان جدید 31 کرسی کسب کرده  است در حالی که در دوره گذشته، 15 کرسی کسب کرده بود. نکته قابل توجه اینکه سازمان بدر در انتخابات گذشته در کنار مجلس اعلای اسلامی بود، اما در انتخابات 30 آوریل به دولت قانون پیوست.

نکته مهم دیگر شکست گروههای وابسته به اقلیت اهل سنت است، تشکهای اهل سنت که در انتخابات سال 2010 میلادی از طریق ائتلاف با ایاد علاوی، به موفقیت قابل توجهی دست یافته بودند، پس از فروپاشی العراقیه، به صورت گروههای جدا از یکدیگر در انتخابات اخیر شرکت  کردند و نتوانستند موفقیت چندانی کسب کنند.

البته هواداران ایاد علاوی مدعی هستند هر چند وی همپیمانانی همچون صالح المطلک و اسامه النجیفی را از دست داد و در انتخابات اخیر با ائتلاف الوطنیه تنها 21 کرسی کسب کرد، اما وی توانست هویت ملی خود را بازیافته و کسب 21 کرسی برای وی شکست محسوب نمی شود، زیرا تلاشهای گسترده ای برای تضعیف ائتلاف الوطنیه صورت گرفته بود.

صدریها هم نسبت به انتخابات سال 2010 میلادی، پیشرفت نداشته اند، زیرا آنها در آن سال 40 کرسی کسب کرده بودند، اما در انتخابات 2014 میلادی که با ائتلاف موسوم به الاحرار شرکت کرده بودن، تنها توانستند 34 کرسی کسب کنند.

با این حال جریان صدر، مجلس اعلای اسلامی عراق و ائتلاف اصلاح ملی ابراهیم الجعفری در انتخابات اخیر به صورت جداگانه شرکت کردند که به ترتیب 34، 31 و 6 کرسی به دست آوردند.

بازنده بزرگ دیگر غیر از ایاد علاوی، حزب کمونیست عراق بوده است که بار دیگر در رساندن حتی یک عضو خود به پارلمان عراق ناکام ماند در حالی که تحلیلگران پیش بینی می کردند حداقل یکی از رهبران این حزب به نام جاسم الحلفی به پارلمان جدید عراق راه پیدا کند.

صالح المطلک در انتخابات سال 2010 با الجبهه  العراقیه للحوار الوطنی از طریق ائتلاف العراقیه علاوی شرکت کرد و در انتخابات اخیر با ائتلاف العربیه وارد رقابتها شد و البته مطلک تنها کمتر از 10 هزار رای در حوزه انتخابیه بغداد کسب کرد و به پارلمان راه یافت تا سقوط جایگاه مردمی وی بیش از پیش به چشم آید.

اسامه النجیفی در انتخابات 2010 با تجمع عراقیون الوطنی در قالب ائتلاف العراقیه ایاد علاوی و در انتخابات اخیر با فهرست متحدون به صورت مستقل شرکت کرد.

سید عمار حکیم، مقتدی صدر و ابراهیم الجعفری در انتخابات سال 2010 به صورت یکپارچه و در قالب ائتلاف ملی عراق(ائتلاف الوطنی العراقی )به همراه سازمان بدر شرکت کردند که این ائتلاف توانست در تمام استان‌های عراق از جمله استان‌های اقلیم کردستان، 70 کرسی کسب کند.

اما در انتخابات اخیر سید عمار حکیم با ائتلاف المواطن، جریان صدر با ائتلاف الاحرار و ابراهیم الجعفری با جریان اصلاح ملی(تیار الاصلاح الوطنی) شرکت کرد.

کاهش محبوبیت بارزانی و افزایش جایگاه مردمی طالبانی

درباره احزاب و گروههای سیاسی منطقه کردستان هم باید گفت حزب دموکرات به رهبری مسعود بارزانی و اتحادیه میهنی کردستان که رهبر آن جلال طالبانی همچنان دوران درمان را در آلمان سپری می کند، در انتخابات سال 2010 میلادی به صورت یکپارچه و در قالب ائتلاف کردستان شرکت کرده بودند و توانستند 43 کرسی به دست آورند. در انتخابات اخیر در استانهای نینوی و کرکوک و در استانهای کردنشین مانند اربیل و سلیمانیه به صورت مستقل از یکدیگر شرکت کرده بودند.

اتحادیه میهنی کردستان و حزب دموکرات کردستان هر کدام در انتخابات اخیر، 19 کرسی کسب کردند و فهرست تغییر یا گوران شگفتی ساز انتخابات سال 2010 هم در انتخابات اخیر در منطقه کردستان عراق، 9 کرسی کسب کرد. آرای این گروه در انتخابات سال 2010، هشت کرسی بود. دو حزب مطرح منطقه کردستان یعنی اتحادیه میهنی و حزب دموکرات در انتخابات اخیر ترجیح دادند به طور مستقل و جداگانه به ویژه در استانهای شمالی فهرست معرفی کنند.

پنج حزب  اصلی کردها در انتخابات پارلمانی  اخیر، 62 کرسی کسب کردند که این تعداد در انتخابات سال 2010 میلادی، 57 کرسی بود. نکته قابل توجه در انتخابات اخیر عراق، کاهش کرسی های حزب دموکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی به عنوان اصلی  ترین و قوی ترین حزب کردها از 31 کرسی در پارلمان دوم به 25 کرسی در پارلمان جدید عراق یعنی کاهش 20 درصدی است. در آن سو، اتحادیه میهنی کردستان به رهبری جلال طالبانی که همچنان درحال گذراندن دوره درمان خود در آلمان است، تعداد کرسی های خود را از 14 کرسی در انتخابات سال 2010 به 21 کرسی در انتخابات سال 2014 افزایش داد تا تعداد کرسی هایش افزایش 50 درصدی را تجربه کند. جنبش تغییر(گوران) در انتخابات اخیر توانست 9 کرسی کسب کند که نسبت به انتخابات اخیر یک کرسی بیشتر کسب کرد. دو حزب اصلی اسلامگرای منطقه کردستان یعنی اتحاد اسلامی کردستان با چهار کرسی و جماعت اسلامی با سه کرسی از دیگر احزاب سیاسی فعال در شمال عراق به حساب می آیند

در مجموع باید گفت که گروههای سیاسی شیعیان شامل ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی با 95 کرسی، ائتلاف الاحرار به رهبری جریان صدر با 34 کرسی، ائتلاف المواطن به رهبری سید عمار حکیم با کسب 31 کرسی، جریان اصلاح ملی به رهبری ابراهیم الجعفری با کسب شش کرسی و ائتلاف الفضیله و النخب المستقله با کسب شش کرسی بیش از 170 کرسی کسب کرده اند.

اما گروههای سیاسی وابسته به اقلیت که در انتخابات سال 2010 از طریق ائتلاف با ایاد علاوی در قالب ائتلاف العراقیه، 91 کرسی کسب کردند، در انتخابات اخیر  به صورت جداگانه و پراکنده شرکت کردند که نتیجه آن کسب تنها 53 کرسی از سوی گروههای مهم وابسته به اهل سنت شامل متحدون به رهبری اسامه  النجیفی با 23 کرسی، ائتلاف الوطنیه با 21 کرسی و ائتلاف العربیه صالح مطلک با 9 کرسی

کاهش شدید تعداد کرسی های گروههای سیاسی مهم وابسته به عرب اهل سنت بیانگر سقوط محبوبیت مردمی آنها در میان اقلیت است. گروههای وابسته به اعراب سنی در کرکوک هم شکست سختی متحمل شده و تنها دو کرسی از مجموع 12 کرسی این استان نفت خیز را به خود اختصاص دادند و دو گروه مهم منطقه کردستان عراق یعنی اتحادیه میهنی و حزب دموکرات در مجموع 8 کرسی را به خود اختصاص دادند. با این حال گروههای سیاسی منطقه کردستان در بغداد بزرگترین حوزه انتخابیه عراق حتی یک کرسی هم به دست نیاوردند تا بازنده بزرگ در پایتخت باشند.

انتهای پیام/ر