سهم ناچیز ایران از صادرات جهانی گل

به گزارش گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، کشور ایران با داشتن تنوع اقلیمی مناسب می‌تواند یکی از قطب‌های مهم تولید گل و گیاه در منطقه و سطح بین المللی باشد. ایران هفتمین تولیدکننده گل دنیاست اما از نظر صادرات در بین 117 کشور در رتبه 107 قرار دارد که همین جایگاه نامناسب در زمینه صادرات سهم ناچیزی را از صادرات جهانی گل و گیاه زینتی برای کشورمان رقم زده است، به طوری که در سال 2010 بیش از 23 میلیارد دلار ارزش صادرات جهانی این محصول برآورد شد، اما ایران فقط توانست 6/0 درصد از این سهم را که 11/2 میلیون دلار در صادرات این محصول است، نصیب خود کند. افزایش صادرات غیرنفتی یکی از شعارهای دولتمردان است، وقتی ما هفتمین تولیدکننده گل در جهان هستیم چرا از این ظرفیت نتوانسته ایم به درستی استفاده کنیم؟ توان تولید و میزان صادرات این محصول سالانه چقدر می‌تواند باشد و مهم‌تر اینکه چه موانعی بر سر راه صادرات گل کشورمان وجود دارد؟

***تولید 2 میلیارد شاخه گل

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان گل و گیاه استان تهران به تولید سالانه 2 میلیارد شاخه گل در ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: با آنکه هم‌اکنون در کشور این میزان گل تولید می‌شود اما کمتر از 10 درصد گل‌های تولیدی صادر می‌شود. وی می‌افزاید: سال گذشته 180 میلیون شاخه گل به ارزش 60 میلیون دلار به بازارهای جهانی صادر شد که 60 میلیون شاخه در 6 ماه نخست و 120 میلیون شاخه در 6 ماه دوم صادر شد در حالی که می‌توانستیم بیشتراز این میزان صادر کنیم. محمود حسنولی، مدیرعامل اتحادیه گل و گیاه ایران نیز در این‌باره می‌گوید: ایران قابلیت زیادی برای تولید انواع گل دارد. زیرا ما از تنوع آب و هوایی مطلوبی برخورداریم و در واقع در تولید انواع گل در کشور مشکلی نداریم. در این راستا سرمایه‌گذاری خوبی شده و افراد متخصصی در تولید انواع گل فعال هستند.

مدیرعامل اتحادیه گل و گیاه ایران نیز معتقد است: اگر به دنبال افزایش صادرات گل هستیم باید به نوع گل تولیدی توجه کنیم زیرا نوع گل تولیدی در صادرات آن مهم است. از وی درباره میزان تولید و صادرات گل سوال می‌کنیم، حسنولی ارائه هرگونه آمار و ارقام در مورد تولید و صادرات گل کشور را صحیح نمی‌داند و می‌گوید: تاکنون هیچ نهاد و سازمانی در این‌باره آمار دقیقی ثبت نکرده است و ما نباید تولید را بر حسب آمار در نظر بگیریم بلکه باید بر اساس نیاز بازار به تولید گل بپردازیم.

وی می‌افزاید: با توجه به افزایش قیمت دلار می‌توانیم به راحتی در بازارهای جهانی وارد شویم و ارزآوری خوبی هم داشته باشیم.

حسنولی متذکر می‌شود: کشورمان از نظر تولید گل از قابلیت زیادی برخوردار است و می‌توانیم بگوییم برخی از انواع گل که در هیچ کجای دنیا امکان تولید آن نیست حتی در کشور هلند که مهدگل دنیاست، اما در ایران به علت تنوع آب و هوا این امر امکان پذیر است. عضو هیات‌مدیره اتحادیه گل و گیاه کشور از افزایش 15 درصدی صادرات گل کشورمان در سال جاری خبر می‌دهدو می‌گوید: از ابتدای امسال تاکنون 45 میلیون دلار از محل صادرات گل ارز عاید کشور شد که در مقایسه با مدت مشابه 15 درصد رشد یافته است.

ابراهیمی دلیل این امر را افزایش کیفیت تولید گیاهان زینتی توسط بهره‌برداران داخلی می‌داند و یادآورمی شود: این میزان ارز برای ارسال یک میلیارد و 200 هزار شاخه گل بریده، باغچه‌ای و آپارتمانی حاصل شده است. رئیس اتحادیه گل و گیاهان زینتی محلات نیز قطب‌های تولید گل در کشور را استان تهران، مرکزی، مازندران و خوزستان عنوان می‌کند و می‌گوید: در 4 هزار و 600 هکتار از زمین‌های کشور سالانه 3 میلیارد و 825 میلیون انواع گل پرورشی تولید می‌شود که از این تعداد 2 میلیارد و 400 میلیون مربوط به شاخه گل بریده است.

***مازندران قطب تولید گل

مازندران با تولید سالانه 170 میلیون انواع شاخه گل مقام اول را در کشور دارد و سالانه حدود 6 میلیون شاخه انواع گل و گیاه از این استان به خارج صادر می‌شود. معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران ضمن بیان این مطلب می‌گوید: کشت انواع گل و گیاه در مازندران به دلیل آب و هوای مساعد استان امکان پذیر است و با اجرای طرح تبدیل گلخانه‌های درجه 2 و3 در مازندران به گلخانه‌های درجه یک و مدرن علاوه بر افزایش کیفیت تولید، میزان صادرات گل و گیاه از این استان نیز افزایش خواهد یافت که در این زمینه اقدامات برای اجرای این طرح در حال انجام است.

مهندس یحیی ابطالی با اشاره به اینکه هم‌اکنون هر هکتار گلخانه مدرن در استان مازندران 100 هزار دلار و هر هکتار گلخانه معمولی 20 تا 50 هزاردلار ارزآوری دارد، می‌گوید: سطح گلخانه‌های استان مازندران هم‌اکنون 650 هکتار است و 50 هکتار از این میزان فضای گلخانه‌ای روباز و بقیه فضای گلخانه‌ای بسته محسوب می‌شود. معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد‌کشاورزی مازندران نیز ارزش کل کشت گل و گیاه در این استان را هزار و 700 میلیارد ریال برآورد می‌کند و می‌گوید: دولت به منظور حمایت بیشتر از گلخانه داران مازندران در سال 90 حدود 100 میلیارد ریال وام و تسهیلات بانکی اختصاص داد. عضو هیات‌مدیره موسسه جهاد استقلال وابسته به وزارت جهاد‌کشاورزی نیز استان مازندران را یکی از قطب‌های تولید گل کشور می‌داند و به ما می‌گوید: توسعه کشت گل و گیاهان زینتی به دلیل ارزش صادراتی زیاد آن یکی از سیاست‌های اصلی این سازمان است. مهندس عنایت تورنگ می‌افزاید: در این زمینه از تولیدکنندگان انبوه گل و گیاه در استان و متقاضیان اصلاح ساختار گلخانه‌های سنتی و تبدیل آن به گلخانه‌های مدرن حمایت خواهد شد.

رئیس پیشین سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران نیز به ارزش افزوده تولیدات کشاورزی این استان اشاره می‌کند و می‌گوید: مهم‌ترین کالای صادراتی بخش کشاورزی در این استان گل و گیاهان زینتی است و در سال‌های اخیر روند رو به افزایش را در این خصوص داشتیم. مهندس تورنگ گفت: ارزش افزوده تولیدات کشاورزی مازندران 48 هزار میلیارد ریال است که بخشی از آن شامل گل می‌شود و این استان با داشتن فقط 2/3 درصد از اراضی کشاورزی کشور 10/6 درصد ارزش افزوده محصولات کشاورزی را به خود اختصاص داده است.

***موانع صادراتی

قطعاً موانعی بر سر راه صدور گل ایرانی وجود دارد که نتوانسته ایم جایگاه مناسبی را در بازارهای جهانی کسب کنیم، این موانع چیست وچه بایدکردکه موانع برداشته شود. محمود الیان، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان گل و گیاه استان  خراسان  رضوی  در  این‌باره  به خبرنگار ما گفته  است: اگر زمینه‌های صادراتی گل و گیاه مانند حمل و نقل هوایی فراهم شود می‌توانیم میزان صادرات را به یک میلیارد شاخه در سال افزایش دهیم. وی اظهار داشت: برای صادرات گل و گیاه باید به گونه‌ای عمل شود که از چیدن تا رسیدن به دست مشتریان خارجی بیش از 20 ساعت طول نکشد، اما در شرایط فعلی هواپیما برای صادرات وجود ندارد و زمان صادرات گل طولانی است که از کیفیت محصول می‌کاهد. محمود  الیان  معتقد است می‌توانیم کمتر از 15 ساعت گل را به کشورهای حوزه خلیج فارس و دیگر همسایگان برسانیم و بازارهایی نظیر باکو، عشق آباد، تاجیکستان و دیگر همسایگان شمالی کشور نیز مشتریان خوبی برای گل و گیاه ایرانی هستند و در واقع این کشورها بهترین بازارهای صادراتی گل ایرانی به شمار می‌روند. این تولیدکننده گل یادآور شد: اگر بازار منطقه را از این نظر تامین کنیم کشورهای عربی نیز مشتری گل و گیاه ایرانی می‌شوند و در آن صورت می‌توان به افزایش درآمد ارزی کشور ناشی از صادرات گل و گیاه و متعادل شدن قیمت‌ها در بازار داخلی امیدوار بود. رئیس اتحادیه گل وگیاه مشهد تاکید کرد: در صورت ورود به بازارهای جهانی گل و گیاه، باید 80 درصد گل و گیاه کشور را با معیارها و استانداردهای بین المللی تولید کنیم، چرا که مصرف سرانه گل در ایران پایین است و رقم آن شاید به 10 شاخه برسد در حالی که همین سرانه در اروپا حدود 200 شاخه است.

باقری به عنوان یک تولیدکننده و صادرکننده گل  با سابقه درخراسان رضوی درباره وضعیت صادرات این محصول می‌گوید: بیشترین بازار فروش گل را کشورهای حاشیه خلیج فارس، ترکیه و روسیه شامل می‌شوند اما گل صادراتی ایران به کشورهای امارات متحده عربی، عربستان، کویت، بحرین، عراق، چین، ژاپن، ویتنام، تایوان و میزان بسیار کمی هم به کشورهای آلمان و فرانسه صادر می‌شود، این بخشی از اظهارنظر باقری است که هم در زمینه تولید و هم صادرات گل فعالیت می‌کند. او در پاسخ به این سوال که چه گل‌هایی در ردیف صادرات قرار می‌گیرند، می‌گوید: انواع نرگس، رز، مریم، گلایل، آنتوریوم و برگ‌های زینتی از ایران صادر می‌شود. این فعال در این بخش به موانع صادراتی پیش روی گل ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: نبود خدمات پس از برداشت از جمله سردخانه، نبود توجه لازم به زمان مناسب برداشت، دسترسی نداشتن به مواد افزایش دهنده عمر گل‌های شاخه بریده و بسته‌بندی نامناسب که به هیچ عنوان قابل رقابت با اروپا نیست که همین عوامل از مهم‌ترین موانع تاخیر در صادرات گل‌های تولیدی ایران است که باعث می‌شود 50 درصد از گل‌های تولیدی تبدیل به ضایعات شود. این صادرکننده گل معتقد است: محصول صادراتی نیازمند پایانه صادراتی با امکانات خاص خود است از این رو نبود گمرک گل و زمان ترخیص محموله ارسالی از گمرکات، طولانی است و وجود قرنطینه‌ها و برخی مقررات حفظ نباتات باعث می‌شود مدت زمان انتظار طولانی شود و احتمال از بین رفتن محصول وجود داشته باشد به ویژه هنگام بازرسی بسته‌های گل توسط ماموران گمرک، بسته‌بندی ظریف گل‌ها دچار آسیب جدی می‌شود.

وقتی از محمود الیان، مدیرعامل اتحادیه گل و گیاه‌ خراسان رضوی  بزرگ‌ترین مانع بر سر راه صادرات گل را سوال می‌کنیم او به ما می‌گوید: بزرگ‌ترین مانعی که بر سر راه صادرات گل و گیاه کشور وجود دارد نبود یک پایانه صادراتی است. زیرا برای صادرات گل که یک محصول کم عمر و بی دوام است باید مرکزی باشد که بلافاصله کار صدور و حمل آن انجام شود. او در ادامه صحبتش خبر از احداث چنین پایانه‌ای را می‌دهد و می‌گوید: خوشبختانه هم‌اکنون پایانه‌ای مشابه پایانه صادرات گل و گیاه کشور هلند در تهران در دست احداث است و امیدواریم هرچه سریع‌تر به بهره‌برداری برسد. از الیان  سوال می‌کنیم احداث این پایانه به چه مرحله‌ای رسیده است؟ او می‌گوید: احداث این پایانه تقریباً در مراحل پایانی است و اگر مشکلی پیش نیاید، تا شهریور ماه آینده، این پایانه ممکن است به بهره‌برداری برسد.

***سهم ناچیز ایران

چندی پیش کارشناس وقت سازمان توسعه تجارت ایران نیز رقم صادرات گل‌های ساقه بریده ایران را بین 25 تا 30 میلیون دلار در سال برآورد کرد که این رقم سهم 1/2 درصدی ایران از صادرات جهانی گل است. علمی با اشاره به آمار مصرف گل ایران گفت: به طور متوسط هر ایرانی سالانه 10 شاخه گل مصرف می‌کند. در حالی که تولید گل توسط بسیاری از کشورها در سال‌های اخیر از رونق خوبی برخوردار بوده است. به گفته وی، هم‌اکنون بیش از 70 کشور دنیا پرورش گل به مقیاس تجاری برای عرضه به بازارهای بین المللی را در دستور کار دارند، اما در بین آنها کشورهای مطرح در صادرات جهانی بسیار اندک است.

علمی یادآور شد: بیش از 82 درصد صادرات جهانی گل مربوط به کشورهای آلمان با 22 درصد، آمریکا 15 درصد، فرانسه 10 درصد، انگلستان 10 درصد، ژاپن 6درصد، ایتالیا و سوئیس هر کدام 5 درصد عرضه و مصرف می‌شود یا بخشی از آن مجدداً، به نقاط دیگر صادر می‌شود. علمی به درآمد هلند از محل صادرات گل اشاره کرد و گفت: کشور هلند هر سال افزون بر 7 میلیارد دلار از محل صادرات درآمد دارد و میزان درآمد این کشور از طریق صدور بذر و پیاز گل و ارائه کمک‌های فنی و مشاوره‌ای و خدمات مرتبط با پرورش گل و گیاهان زینتی و تجهیزات باغبانی به صدها میلیون دلار در سال می‌رسد.

وی تاکید کرد: در شرایطی که رکود اقتصادی بر دنیا حاکم است، هزینه تولید گل در هلند 20 درصد نسبت به سال 2008 افزایش و میزان فروش آن 20 درصد کاهش داشته است. به گفته این کارشناس، آمریکا یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان گل از هلند است.

منبع: آرمان
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.