فرهنگ سازی مناسب در سطوح مختلف جامعه بهترین راهکار برای کاهش ترافیک است
خبرگزاری تسنیم: ترافیک معضلی است که همه جوامع به نحوی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند به همین سبب اکثر کارشناسان و تحلیل‌گران اجتماعی بهترین راهکار برای رفع این معضل را فرهنگ‌سازی مناسب در زمینه ترافیک و استفاده از حمل و نقل عمومی می‌دانند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، وقتی برای پیمودن مسیری کوتاه، زمان زیادی را در ترافیک می‌مانم، به خودم می‌گویم علت تردد زیاد خودروها چیست؟ آیا نمی‌توانیم از میزان این ترددها بکاهیم؟ شاید بگویید که همه مردم برای انجام کارهای خود در حال عبور و مرور هستند، اما اگر این یادداشت را تا انتها دنبال کنید، درمی‌یابید که این‌طور نیست و درصد قابل توجهی از ترددها، غیرضروری و بی‌مورد است.
در ابتدا باید بدانیم علت ترددهای اضافی چیست و چطور شکل می‌گیرد.
عوامل ترددهای بی‌مورد
1- کم‌کاری برخی از کارمندان، کارکنان، صاحب نظران، صاحب کاران و غیره در بخش‌های مختلف دولتی، خصوصی، شخصی، نظامی، انتظامی، قضایی و غیره در انجام کارها و به زبان ساده‌تر تعلل و به تعویق انداختن در انجام کارها و کار ارباب رجوع که متأسفانه گاه مغرضانه و گاه سهل انگارانه و از روی تنبلی و مسامحه کاری است. البته مراجعات متعدد و چند باره افراد، گاهی به دلیل دست و پا گیر بودن و یا کمبود و نبود آگاهی، قوانین و اختیارات لازم و یا پیشرفته نبودن سیستم کاری و اداری به وجود می‌آید، که در نتیجه به وجود آورنده ترددهای اضافی می‌شود.
2- کمبود و نبود تابلوهای راهنما در شهرها و جاده‌ها، که باعث ترددهای بی‌مورد و اتلاف وقت سرنشینان خودروهای سواری، بارکش و مسافربر شده و در برخی مناطق نیز واضح و گویا نبودن این علائم، رانندگان را سردرگم می‌کند و باعث به بیراهه و مسیر اشتباه رفتن خودروها می‌شود.
3- نبودن دور برگردان، راه بازگشت و گذرگاه در پاره‌ای از مناطق، خیابان‌ها، بزرگراه‌ها و جاده‌ها که رانندگان را وادار به پیمودن یک مسیر طولانی برای دور زدن و برگشتن و رفتن به مسیر مورد نظرشان می‌کند.
4- کمبود پارکینگ در سطح شهرها که باعث دور زدن‌های پی‌درپی و اضافی خودروها برای یافتن جای پارک می‌شود.
5- برخی خیابان‌ها و جاده‌های پر پیچ و خم، طولانی و پر دست‌انداز و خراب.
6- کمبود و گاه نبود سرگرمی و تفریحات سالم برای پر کردن اوقات فراغت افراد به خصوص برای جوانان که آنها را راغب به حضور با خودرو در سطح شهر می‌کند.
این عوامل چند نمونه از علل ترددهای بی‌مورد بود که اگر برای همین چند مورد هم راهکار و چاره‌ای اندیشیده و اجرایی شود، می‌توان از بسیاری هزینه‌هایی که در پی این ترددها به وجود می‌آید، بکاهیم و در برخی موارد، از بین بردن یکی از این علل، به حل بقیه عوامل نیز کمک می‌کند.
اگر از هزینه‌ها و مشکلات فراوانی که به دلیل ترددهای زیاد در کشور به وجود می‌آید و بر زندگی تک تک افراد جامعه تاثیر گذار است آگاه‌تر شویم، همگی به ضرورت خود را موظف به رعایت قوانین و نکاتی که در کاستن این ترددها می‌شود می‌کنیم که در ادامه به چند مورد از این هزینه‌ها اشاره می‌کنیم.
هزینه‌ها و مشکلات ایجاد شده از ترددهای اضافه
مشکلات روانشناختی: در بسیاری موارد دیده می‌شود که افراد برای انجام کاری به ویژه امور بانکی و اداری، مجبورند چندین مرتبه مراجعه حضوری داشته باشند، این رفت و آمدها و قرار گرفتن در شلوغی، ترافیک، سرما و گرما، به ویژه در کلان شهرها که بسیاری از مردم باید مسافتی طولانی را برای رسیدن به مکان مورد نظر خود بپیمایند، با اتلاف وقت و انرژی، فرد را عصبی و ناراحت می‌کند که این امر علاوه بر تاًثیرات منفی که بر سلامت جسم و روان وی بر جای می‌گذارد، بر دیگر روابط و عملکردهای روزمره‌اش نیز تاثیرگذار است و به مراتب افراد زیادی با مشکلات عصبی مواجه می‌شوند که برخوردهای نامناسب و عصبانیت‌های بی‌مورد افراد با یکدیگر را ایجاد می‌کند.
از سویی دیگر، سر و صدای زیادی که بر اثر عبور و مرور بیشتر خودروها به وجود می‌آید، موجب آلودگی صوتی و ناراحتی‌های عصبی شده که بیشتر هم‌وطنان ما را درگیر خود کرده است.
و اما دیر رسیدن افراد در قرار ملاقات‌هایشان و عصبانیت و مشکلات ناشی از آن نیز بی‌ارتباط با این موضوع نیست، چرا که هر چقدر هم که افراد زودتر به سمت محل قرارشان راهی شوند، باز هم ممکن است در ترافیک و شلوغی خیابان‌ها گرفتار شوند و تضمینی نیست که سر موقع به مکان مورد نظرشان برسند و این یعنی زیر پا گذاشتن این نکته که " وقت طلاست".
هزینه های اقتصادی: هرچقدر مردم بیشتر در حال تردد بی‌مورد باشند، وقت کمتری برای کار و فعالیت و پرداختن به وظیفه خطیر جهاد اقتصادی در اختیار خواهند داشت، پس ترددهای بی‌مورد باعث هدر رفتن زمان مفید کاری افراد جامعه شده هم‌چنین ترددها، هزینه‌هایی را بابت بنزین، روغن، استهلاک آسفالت و غیره در پی دارد که علاوه بر ایجاد مشکلات اقتصادی برای خانواده‌ها و دولت، باعث نابود شدن سرمایه‌های ملی نیز می‌شود.
همانطور که می‌دانیم با افزایش تردد خودروها، خطر و احتمال بروز تصادفات بالا رفته پس هزینه‌های مالی و جانی ناشی از تصادفات نیز از دیگر هزینه‌های اقتصادی ناشی از ترددهای بی‌مورد است، جرائم رانندگی یکی دیگر از هزینه‌هایی است که در اینجا می‌توان به آن اشاره کرد و ترددهای بیشتر را به عنوان یک عامل موثر در این هزینه معرفی کرد.
از سویی حضور بیشتر افراد برای انجام کارها در سطح شهر، خطر سرقت خودرو را نیز افزایش میدهد، بنابراین تردد در زمینه‌های مختلف امنیتی نیز تاثیرگذار است.
هزینه‌های زیست محیطی: با افزایش تردد خودروها، بنزین بیشتری مصرف شده که این امر سبب آلودگی بیشتر هوا می‌شود، این آلودگی نه تنها شهر و کشور را در بر می‌گیرد، بلکه سبب آلودگی هوای کل کره زمین می‌شود، و گرمایش بیشتر کره زمین را نیز در پی دارد.
یکی از مشکلات آلودگی هوا، بیماری‌های ریوی و تنفسی است که سبب مرگ انسان‌ها و دیگر گونه‌های زیستی می‌شود، هم‌چنین خودروها برای تردد، نیاز به ابزارها و مواد اولیه‌ای نظیر بنزین، روغن ،لاستیک و غیره دارند که این مایحتاج از منابع زیستی تأمین می‌شود، پس با افزایش ترددها، به منابع بیشتری نیاز پیدا می‌کنیم که این امر سبب نابودی سریع‌تر منابع جهان می‌شود و روزی فرا می‌رسد که با کمبود منابع روبه‌رو می‌شویم و آنجاست که باید بگوییم: از ماست که بر ماست.
مشکلات فرهنگی: ترددهای بدون هدف و غیرضروری که متأسفانه شاهد افزایش آن هستیم، سبب شده که رفته رفته نسبت به آن بی‌توجه و بی‌خیال شویم و به یک عادت برای ما تبدیل شود، این ترددهای بی‌مورد در نظم عمومی شهر و کشور دخیل است و شکل و شمایل ناپسندی به آن میدهد و مسلماً موجب می‌شود که جوامع دیگر، برداشتی منفی و نادرست نسبت به فرهنگ کشور ما داشته باشند، چرا که به قول معروف " از کوزه همان برون تراود که در اوست"، چه تأسف‌بار است که این چنین بی‌نظمی در ذهن بسیاری نماد فرهنگی کشور ما باشد.
هم‌چنین ترددها گاهی مشاجره و زد و خورد بین رانندگان و مردم را در پی دارد که زیان‌های مالی، جانی و فرهنگی جبران ناپذیری را به همراه دارد و این مشاجرات و درگیری‌ها در رانندگی‌ها و ارتباطات، به یک عادت در فرهنگ ما ایرانیان تبدیل می‌شود.
مشکلات ترافیکی: با افزایش ترددها، شاهد ترافیک‌های سنگین در سطح شهرها هستیم، این ترافیک‌ها علاوه بر هدر رفتن وقت و انرژی مردم، سبب شده که اشخاص یا ارگان‌هایی که عجله دارند نظیر آمبولانس، آتش‌نشانی، پلیس و غیره دیرتر به مقصد رسیده و چه بسا زندگی فرد یا افرادی نیز به خطر بیفتد و اتفاقات جبران ناپذیری رخ دهد.
پیامدهای سیاسی: گسترش و فراگیر شدن چنین پدیده‌های منفی باعث تعبیر و تفسیرهای خاص سیاسی شده و به طور یقین تفسیرهای منفی به نفع موقعیت سیاسی و منافع ملی کشور نیست.
این موارد تنها چند مورد از مشکلات و هزینه‌های ناشی از ترددهای بی‌مورد بود که البته اگر بخواهیم موشکافانه و دقیق‌تر به این قضیه بپردازیم، می‌توان به مشکلات و پیامدهای اجتماعی، خانوادگی، شغلی، تحصیلی و غیره اشاره کرد، پس بیاییم همه با هم با یادگیری از درس "همه با هم" در دوران دبستان به خود قول دهیم و کاری در جهت کمک به حل این معضلات و رفع آن کنیم.
اما مهم‌ترین موضوع این است که چطور می‌توان از این ترددهای غیر ضروری جلوگیری کرد؟
راهکارهای کاهش ترددهای اضافه
1- تقویت دولت الکترونیک: یکی از راهکارهای کلیدی و گره‌گشا در این امر، گسترش و تقویت هر چه بیشتر دولت الکترونیک و آموزش جامعه برای استفاده از امکانات و مزایای این صنعت و انجام الکترونیکی بسیاری از کارها است که مزایای بسیاری دربر دارد که در این مقال نمی‌گنجد.
2- تقویت اخلاق حرفه‌ای با راهکارهای مختلف کارشناسی شده، اگر برای کارمندان و صاحب اختیاران بخش‌های مختلف این نکته را یادآوری کنیم هزینه‌هایی که به دلیل کم‌کاری و عدم همکاری ما به وجود می‌آید، بر زندگی روزمره آنها و عزیزانشان نیز تأثیر گذار است و معضلات پدیدار شده برای سلامت تک تک افراد جامعه خطرناک خواهد بود و به زبان ساده‌تر " دود آن به چشم همه می رود" بی شک پایبندی و تعهد بیشتری نسبت به وظایف خود پیدا می‌کنند.
3- ساخت پارکینگ در نقاط ضروری و کارشناسی شده مختلف شهرها.
4- ترویج هرچه بیشتر فرهنگ رانندگی درست و مناسب در بین مردم به شیوه‌ای کارشناسانه و گسترده از جمله آموزش از طریق رسانه‌های مختلف، بیلبوردها، مدارس و غیره می‌تواند تأثیر چشمگیری در کاهش ترددها و روان شدن ترافیک‌ها داشته باشد.
5- گسترش فرهنگ کمک خیرخواهانه و بدون چشمداشت رانندگان برای رساندن مردمی که مقصد یکسانی با آنها دارند به گونه‌ای که این عمل مثبت، به یک فرهنگ زیبا تبدیل شود.
6- افزایش و توسعه وسایل حمل و نقل عمومی در اکثر شهرهای کشور.
7- ایجاد سرگرمی و تفریحات سالم، مطمئناً هنگامی که جوانان، اوقات فراغت مناسب و پرباری داشته باشند، انرژی بیشتری کسب می‌کنند و سایر فعالیت‌ها و کارهای روزمره خود را با بازدهی بالاتری انجام می‌دهند و کمتر به بی‌هدف گشتن در خیابان‌ها می‌پردازند.
بنابراین به تفریحات و سرگرمی‌های جامعه پسند و متناسب با نیاز، خواست و ذات جوانان و جامعه بیندیشیم و عمل کنیم.
در این یادداشت به اصلی‌ترین و بارزترین علل، هزینه‌ها، مشکلات و راهکارهای کاهش ترافیک اشاره کرده و امید است که این چند سطر تلنگری به همه ما باشد و تک تک آحاد جامعه در هر نقطه و جایگاه برای حل این مشکلات که بی‌شک دغدغه تک تک افراد جامعه است، عزم خود را جزم کنند.
یادداشت از داریوش کشاورز
انتهای پیام/ آ