صنایع دستی فریدون‌شهر، میراثی از دست رفته


خبرگزاری تسنیم: هنرهای دستی و سنتی از دیرباز جایگاه ویژه‌ای در تامین معیشت مردم داشته‌اند و صنایع دستی در فریدون‌شهر اصفهان نیز از گذشته یکی از هنرهای مورد توجه مردم و مسئولان بوده است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از فریدون‌شهر، هنوز هم در گوشه و کنار شهر و روستاهای فریدونشهر، می‌توان بخشی از این مشاغل بومی مثل قالی بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، سبد بافی، بافت شال، دستکش و غیره را مشاهده کرد، هنرمندانی که زیباترین طرح‌های برخواسته از خلاقیت و اندیشه را می‌آفرینند و یکی از این صنایع دستی سبد است.

از گذشته‌های دور در فریدون‌شهر و روستاهای اطراف آن سبد بافی در بین مردم رواج داشته است.

تا روزگاری نه چندان دور سبد از دست‌بافت‌هایی بود که مصرف زینتی نداشت بلکه بخشی بود از زندگی روزمره و وسایلی که روستاییان دائما با آن سروکار داشتند هنوز هم بسیاری از اشیای خانگی روستاییان از سبد است.

سبدبافی، هنری دستی است که اهالی این شهر با دقت، صبر و حوصله وصف ناپذیری به این کار مشغول هستند و در دوران گذشته تولید این محصولات کاملا جنبه مصرفی داشت.

امروزه نیز اهالی با دست‌های هنرمند خویش ساعت‌ها چوب‌ها را نوازش می‌کنند و علاقه و هنر مردم این شهرستان در لابه‌لای هر گره و هر تار، به ودیعه و به یادگار باقی می‌ماند تا بعدها در جایی دور درسرزمینی دیگرروایتگر رنج سازنده‌اش باشد.

یکی از اهالی شهرستان فریدونشهر درباره طرز تهیه این سبدها می‌گوید: برای تهیه این محصول از ساقه‌های نازک درخت بید که سبز رنگ بوده، استفاده می‌کنند، الیاف بید را پوست کرده تا خاصیت ارتجاعی پیدا کند و سپس اقدام به بافت تولیدات می‌کنند.

 

علی عبدالهی بیان می‌کند: از سبدهایی که با مشقت و رنج فراوان تهیه می‌شود، در پخت نان، خشک کردن کشک و سبزیجات و درست کردن پنیر، چیدن انگور و غیره استفاده می‌کردند.

وی خاطرنشان می‌کند: این سبدها به دلیل دست ساز بودن و استفاده از چوب، بسیار محکم و با دوام هستند و در بسیاری از خانه‌های ساکنان این منطقه، ‌ی توان بسیاری از این تولیدات را مشاهده کرد که در حال حاضر نیز از این سبدها استفاده می‌کنند.

به گزارش تسنیم، سبدبافی در این منطقه بعد از گذشت سالیان دراز رو به زوال و فراموشی سپرده شده و این در حالی است که در حال حاضر در روستای سیبک شهرستان فریدون‌شهر تنها یک نفر این محصول را تولید و عرضه می‌کند.

جایگاه قابل توجه فرش در بین مردم فریدون‌شهر

فرش از دیربار نزد ایرانیان یکی از جلوه‌های منحصر به فرد به شمار می‌رود که بعضی از فرش‌های بافته شده توسط ایرانیان در زمره برجسته‌ترین آثار هنری آفریده شده به دست بشر هستند.

خانه‌ یک ایرانی بدون فرش، خانه‌ای بی‌روح و خالی جلوه می‌کند و این نمونه‌های کم نظیر،  پیوند یک قوم با هنر ملی خود است.

یکی دیگر از صنایع دستی برجسته شهرستان فریدونشهر قالی‌بافی بوده و دارای قدمتی 400 ساله است که در سبک‌های داری و زمینی رایج بوده و شهرستان فریدون‌شهر در زمان صفویه یکی از مراکز عمده قالیبافی بوده است.

یکی از تولیدگنندگان فرش دستباف در فریدون‌شهر در این باره می‌گوید: بافت فرش به سبک زمینی در زمان صفویه و با ورود گرجیان به شهرستان فریدون شهر رایج و متداول شد که در آن دوره نقشه‌های گرجی باف، شیخ صفی، لچک ترنج شاه عباسی، شاه طهماسب و دسته گلی بیشتر مرسوم بود و آن چه حائز اهمیت و شگفتی است این است که قالی بافان بدون نقشه، با ذوق هنری بی‌نظیر و حس لطافت خود زیباترین آثار هنری را بر پیکره قالی درج می‌کردند.

جلال انوری با بیان اینکه گره قالی فریدون شهر ترکی و گرجی است، بیان می‌کند: قالی شهرستان فریدونشهر دارای طرح‌های هنری خاصی بوده که اقتباسی از نقشه‌های شکارگاهی به ویژه آهو و بزکوهی، لچک ترنج و افشان بوده و بافندگان این دیار با صبر و بردباری و با ظرافت و دقت چنان  نقوش را برجسته می‌کردند که گویی بیننده در آن محل حضور دارد.

وی خاطرنشان می‌کند: تعدا رنگ‌های انتخاب شده درفرش های فریدون شهر محدود به گلی، سرمه‌ای، کرم، طلائی و صورتی بوده که  نخ‌ها را با مواد و رنگ‌های طبیعی  از جمله روناس، پوست گردو، نیل آلمانی و پوست بلوط در ظروف مخصوص مخلوط می‌کردند که در نهایت برای تثبیت رنگ از قارا قورت استفاده می‌کردند و این در حالی است که عمر و دوام رنگ های طبیعی در حدود 200 تا 300 سال است.

 

انوری با اشاره به اینکه قالی داری در شهرستان فریدون شهر در سال 1345 مرسوم شد، تصریح کرد: در حال حاضر در شهرستان فریدون‌شهر تمامی قالی‌ها دارای سبک بوده و فرش‌هایی با نقشه نائینی، شاه عباسی، افشان و شهرکردی بافته می‌شود.

وی گفت: قالی‌های بافته شده در شهرستان فریدون شهر به دلیل گران قیمت بودن، به طور عمده به خارج از کشورصادر می‌شود.

انتهای پیام/ آ