نگاهی به بسته پیشنهادی هسته‌ای ایران در سال ۲۰۰۵
خبرگزاری تسنیم: وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه‌ای اعلام کرد کشورمان در دور قبلی مذاکرات وین پیشنهاداتی به شش قدرت جهانی ارائه کرده که کمابیش شبیه بسته پیشنهادی مارس ۲۰۰۵ به سه کشور اروپایی است.
به گزارش حوزه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم؛ محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در مصاحبه‌ای با گرت پورتر، مورخ و روزنامه‌نگار مستقل آمریکایی، که در پایگاه اینترنتی اینتر پرس سرویس منتشر شد اعلام کرد ایران یک پیشنهاد مشروح به گروه 1+5 ارائه کرده که تضمین می‌کند ذخایر اورانیوم با غنای پایین در"گریز هسته‌ای" (برک‌آوت) و تولید اورانیوم سطح تسلیحاتی به کار نخواهد رفت.
ظریف درباره پیشنهادی که در مذاکرات وین ماه گذشته ارائه شده است، گفت: "پارامترهای این پیشنهاد طوری تنظیم خواهند شد که ایران غنی‌سازی را ادامه دهد اما تضمین‌های لازم را برای اینکه غنی‌سازی از پنج درصد بالاتر نخواهد رفت را ارائه می‌کند".
وزیر امور خارجه ایران با اشاره به این امر که هنوز این پیشنهاد تحت مذاکره قرار دارد گفت که نمی‌تواند درباره جزئیات آن سخن بگوید. اما در عین حال بدین امر نیز اشاره داشت که این پیشنهاد شبیه همان بسته پیشنهادی است که ایران در مارس 2005 به سه کشور اروپایی (انگلستان، فرانسه و آلمان) ارائه داد. (برای دریافت متن پیشنهادی ایران در مارس 2005 اینجا کلیک کنید.)
به‌گفته ظریف این پیشنهاد در مذاکرات وین4 (24 تا 26 اردیبهشت) ارائه شده است و بنابراین در مذاکرات وین6 (26 تا 30 خرداد) نیز یقیناً بحث درباره آن ادامه خواهد داشت. در پیشنهاد مارس 2005 برخی تمهیدات برای تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران ارائه شده بود که اهم این تمهیدات عبارتند از:
• پذیرش پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و نیز تداوم بازرسی‌ها از تأسیسات کلیدی
• محدود کردن توسعه برنامه غنی‌سازی ایران، تبدیل فوری تمام اورانیوم غنی‌شده به میله‌های سوختی تا امکان غنی‌سازی بیشتر از بین برود
• اعلام رسمی عدم بازفرآوری
البته شباهت این پیشنهاد با پیشنهاد سال 2005 طبیعتاً بدین معنا نیست که جزء به جزء این دو پیشنهاد عین هم است. وزیر امور خارجه کشورمان روز گذشته (شنبه) در نشست برگدورف گفت: "موضوع هسته‌ای ایران قابل حل و فصل است اما اکنون دیگر نمی‌توان با پیشنهادهای سال 2005 به میز مذاکرات بیایید. سال 2005 ما پذیرفتیم که غنی‌سازی را در حد نمادین داشته باشیم اما غرب را توهم فرا گرفت و فکر کردند می‌توانند ایران را از حق غنی‌سازی محروم سازند".
در پیشنهاد سال 2005 ایران پذیرفته بود که به 3هزار سانتریفیوژ در تأسیسات هسته‌ای نطنز بسنده کند، مسأله‌ای که به‌گفته وزیر امور خارجه کشورمان انتظار آن در شرایط کنونی توهمی بیش نیست.
از گفته‌های آقای وزیر در مصاحبه با اینترپرس سرویس چنین برمی‌آید که پیشنهاد ایران شامل تمهیدات نظارتی و بازرسی و نیز برخی تعهدات به‌مانند "تبدیل فوری تمام اورانیوم غنی‌شده به میله‌های سوختی تا امکان فنی غنی‌سازی بیشتر از بین برود" است.
تهعد ایران به عدم انجام فرآیند بازفراوری یکی دیگر از مفاد پیشنهاد مارس 2005 بود که البته مشخص نیست در بسته پیشنهادی کنونی به آن اشاره شده است. بازفراوری فرآیندی است که طی آن، ابتدا پوسته فلزی میله‌های سوخت مصرف‌شده را جدا می‌سازند و سپس آنها را در داخل اسید نیتریک داغ حل می‌کنند. در نتیجه این عملیات، 1درصد پلوتونیوم، 3 درصد مواد زائد به‌شدت رادیواکتیو و 96 درصد اورانیوم به دست می‌آید که دوباره می‌توان آن را در راکتور به مصرف رساند. گفته می‌شود که پلوتونیوم تولیدشده در این فرآیند می‌تواند کاربری نظامی نیز داشته باشد.
اگرچه بررسی متن کامل بسته پیشنهادی ایران به سه کشور اروپایی در مارس 2005 می‌تواند برخی سرنخ‌ها درباره پیشنهادهای طرف ایرانی به دست دهد اما باید دانست که گذشت قریب به یک دهه و پیشرفت‌های علمی و فیزیکی بسیار کشورمان یقیناً منجر به وجود تفاوت‌هایی نیز در بسته پیشنهادی کنونی با بسته پیشنهادی مارس 2005 شده است و بنابراین نمی‌توان بر اساس اطلاعاتی که از بسته سال 2005 داریم درباره پیشنهادهای کنونی تیم مذاکره کننده کشورمان قضاوت کرد.
انتهای پیام/پ*