پایان مالیات سیاه؛ امید به یارانه سپید

به گزارش گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، «پایان مالیات سیاه؛ امید به یارانه سپید»عنوان سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد به قلم میثم هاشم خانی است که در آن می خوانید؛

اگر دو وظیفه اقتصادی اصلی دولت ها را دریافت انواع مالیات و پرداخت انواع یارانه بدانیم، به نظر می رسد مهم‏ترین نقطه قوت در کارنامه اقتصادی 300 روزه دولت تدبیر و امید عبارت است از کاهش «مالیات سیاه»؛ یعنی خویشتن داری خردمندانه و قابل تقدیر دولت در کاهش شدید اعتیاد به استفاده از ماشین انتشار پول و در نتیجه کاهش اخذ «مالیات تورمی» جانکاهی که به منزله دست بردن مکرر دولت در جیب آسیب پذیرترین قشر از شهروندان بود.

ابداع خلاقانه اصطلاح «مالیات تورمی» از سوی اقتصاددانان، به خوبی وضعیت اسفناک شهروندانی را به تصویر می‏کشد که دولت آنها به جای کسب درآمد از طریق رونق بخشی به فضای کسب وکار و سپس مالیات‏ستانی از کسب‏وکارها، به خیال خام خود راه میان بری را انتخاب کرده و برای تامین مخارج خود به انتشار پول می پردازد؛ وضعیتی که به منزله کسب درآمدی بادآورده برای دولت، در مقابل تحمیل لطمات تورم به خانوارهای آسیب پذیر - که معمولا فاقد دارایی گران شونده در فرآیند تورم هستند - و لطمات تلاطم قیمتی به صاحبان کسب‏وکارهای مولد و سالم است. هم اکنون، خوشبختانه می توان گفت که بر اثر تصمیمات خردمندانه دولت یازدهم، روند اتکای دولت به «مالیات تورمی» (مالیات سیاه) در یک سال اخیر به شدت کاهش یافته و در سال جاری نیز بیشتر کاهش خواهد یافت.

به‏صورت متناظر، مهم ترین نقطه ضعف این دولت را هم می توان تعلل در طراحی برنامه مشخص برای کاهش «یارانه سیاه» دانست: در 300 روز اخیر حدود 23 هزار میلیارد تومان ثروت بادآورده در جیب بهره مندان از رانت «دلار دولتی» گذاشته شده است (با فرض سرانگشتی فروش 45 میلیارد دلار از سوی دولت، به قیمتی به‏طور متوسط 500 تومان کمتر از قیمت بازار). این رانت 23 هزار میلیارد تومانی که هیچ گزارش شفافی هم از کم‏وکیف افراد حقیقی و حقوقی بهره مند از آن در دسترس نیست، حدودا یک ونیم برابر کل پولی است که در این 300 روز برای آموزش وپرورش با 12 میلیون دانش آموز و یک میلیون معلم و کارمند هزینه شده؛ به تقریب با یارانه پرداختی به 50 میلیون نفر در این دوره 300 روزه برابر می‏کند و حدودا 17 برابر کل منابع مالی ای است که بر اثر انصراف یارانه‏ای داوطلبانه در یک سال آینده به جیب دولت خواهد رفت.

در زمینه وام بانکی نیز، رانت ناشی از اختلاف شدید نرخ بهره در بازار رسمی و غیررسمی، نمادی فاجعه بار از «یارانه سیاه» است که باعث شکل‏گیری جریان های درآمدی بادآورده عظیمی شده؛ چه برای وام گیرندگانی که وام هایی با نرخ به مراتب کمتر از نرخ تورم را دریافت می کنند و چه برای وام گیرندگانی که بالغ بر 80 هزار میلیارد تومان وام های بانکی معوقه را ایجاد کرده اند و باز هم هیچ گزارش شفافی درباره توزیع آنها وجود ندارد.

این 80 هزار میلیارد تومان - که ناگزیر بخشی از آن به صورت کاهش سود پرداختی به سپرده گذاران نمود می‏یابد و بخشی دیگر هم در قالب مجبور شدن بانک مرکزی به تامین منابع بانک های تجاری از طریق روش‏هایی که معادل انتشار پول جدید هستند - بالغ بر دو و نیم برابر کل بودجه اختصاص یافته برای سلامت و درمان در سال جاری است.

خلاصه آنکه مهم ترین نقطه ضعف دولت تدبیر و امید آن است که هنوز برنامه منسجمی برای کاستن از «یارانه خاکستری» و افزودن به «یارانه سپید» تدارک ندیده است. در نتیجه در شرایطی که سیستم رانتی بازار ارز و سیستم تسهیلات بانکی دارای سود بسیار کمتر از تورم، منابع مالی نجومی بادآورده ای را به جیب بهره مندان از «روابط» سرازیر می کند، متاسفانه دولت برای اختصاص «یارانه سپید» به حوزه های مهمی مانند کاهش فقر سلامت، کاهش فقر آموزش و کاهش فقر تغذیه، خود را محتاج به انصراف مردم از یارانه 45.000 تومانی می داند.

اما آیا در خرداد 96 و در جریان رقابت های انتخابات ریاست جمهوری، تیم اقتصادی دولت فعلی خواهد توانست با غرور از موفقیت در ریشه کنی کامل «یارانه سیاه» در اقتصاد ایران و هدایت کامل منابع آزادشده به سمت مصادیق مختلف «یارانه سپید» سخن بگوید؟

قطعا غنای تجربه و دانش موجود در میان اعضای تیم اقتصادی دولت اعتدال، توانایی تحقق چنین هدف فرخنده ای را در سه سال آینده خواهد داشت؛ امید که پاسخ این سوال مثبت باشد.

منبع: دنیای اقتصاد
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.