نگاهی به میراث جهانی یونسکو در بیرجند + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، پرونده باغ ایرانی شامل 9 باغ اکبریه از خراسان جنوبی، پاسارگاد و ارم از استان فارس، پهلوان‌پور و دولت‌آباد از استان یزد، فین و چهل‌ستون از استان اصفهان، عباس‌آباد از استان مازندران و شاهزاده ماهان از استان کرمان از سوی ایران در سال 2011، معرفی و در فهرست آثار جهانی ثبت شد.

ایران تاکنون موفق به ثبت 17 اثر تاریخی در فهرست میراث جهانی شده است.

مجموعه‌های تاریخی چغازنبیل (دوراونتاش) در خوزستان، تخت جمشید (پارسه، پرسپولیس) در فارس و میدان نقش جهان در اصفهان هر سه در تاریخ 19 اردیبهشت‌ماه سال 1358 در فهرست میراث جهانی ثبت شدند.

پس از ثبت این آثار، ایران به‌مدت حدود 24 سال اثر دیگری را در فهرست جهانی ثبت نکرد، تا این‌که در سال 1382، مجموعه‌ تاریخی تخت سلیمان به‌عنوان چهارمین اثر تاریخی کشور جهانی شد.

سپس در تیرماه 1383 پاسارگاد و منظر تاریخی و فرهنگی بم، در تیرماه 1384 گنبد سلطانیه و در تیرماه 1385 مجموعه‌ تاریخی بیستون به جمع آثار ایران در فهرست میراث جهانی اضافه شدند.

اما در سال 1386، ایران پرونده قره‌کلیسا را برای ثبت در فهرست میراث جهانی معرفی کرد که به‌دلیل تغییر و تحولات صورت‌گرفته در سازمان میراث فرهنگی و ارائه دیرهنگام پرونده، قره‌کلیسا از سوی کارشناسان یونسکو نمره‌ قبولی نگرفت و ایران یک سهمیه‌ خود را برای ثبت جهانی از دست داد.

سال بعد، یعنی در تیرماه 1387‌، نهمین اثر جهانی ایران با نام مجموعه کلیساهای ارامنه شامل سه کلیسای اصلی و چند بنای اطراف آن، همراه دهکده‌ها و قبرستان ثبت جهانی شد.

پس از آن و در سال 1388 سازه‌های آبی ـ تاریخی شوشتر که شامل 14 اثر بود، دهمین اثر جهانی ایران نام گرفت.

در سال 1389، ایران برای نخستین‌بار موفق به ثبت جهانی دو اثر تاریخی بازار تبریز و مجموعه بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی به‌صورت همزمان شد.

در تیرماه 1390 مجموعه باغ ایرانی شامل 9 باغ در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.

در سال 1391 مسجد جامع اصفهان و گنبد قابوس از استان گلستان دو اثر ثبت ایران در یونسکو بودند و در سال 1392 کاخ گلستان از ایران در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.

اول تیرماه 1393، مصادف با 22 ژوئن 2014 میلادی در سی‌وهشتمین اجلاس یونسکو که در شهر دوحه قطر برگزار شد، پرونده‌ شهر سوخته استان سیستان و بلوچستان از طرف ایران مطرح و بدون رأی مخالف ثبت جهانی شد تا جمع آثار ایران به 17 اثر برسد.

و اما 5 تیرماه 1393، سومین سالروز ثبت جهانی مجموعه باغ‌های ایرانی است که باغ و عمارت اکبریه بیرجند نیز یکی از این باغ‌ها است.

مراسم جشن ثبت جهانی باغ و عمارت اکبریه با تاخیر دوساله در 31 تیرماه 1392 با حضور معاون اول رئیس جمهور وقت برگزار شد.

عمارت و باغ اکبریه، یکی از بناهای تاریخی شهر بیرجند است، این بنا در دوره قاجاریه و توسط شوکت الملک در دو طبقه ساخته شده ‌است.

باغ اکبریه با وسعتی حدود 45 هزار مترمربع در بستری کوهستانی واقع شده و متشکل از دو بنا است که ساختمان قدیمی تر متعلق به حشمت‎الدوله، پدر ابراهیم شوکت‎الملک است که تاریخ احداث آن به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه بر می‎گردد.

بنای دیگری که در این مجموعه واقع شده، ساختمان تشریفات است که توسط شوکت‌الملک بنیان شده، این باغ به عنوان محل سکونت، پذیرایی و انجام امور دیوانی مورد استفاده قرار می گرفت، به طوری که در لهجه محلی به کلاته سرکار امیر شهرت یافته بود.

در دوران پهلوی قسمتی از ساختمان‌های اندرونی این بنا به اعضای خانواده "علم" وزیر دربار رژیم طاغوت اختصاص داشته و قسمت مرکزی آن، ویژه امور دیوانی و حکومتی بوده است.

امیر اسدالله علم در دوره کوتاهی نخست وزیر و مدت طولانی وزیر دربار محمدرضاشاه پهلوی بود.

علم، در کتاب خاطراتش به پذیرایی پدرش از رضاشاه در همین باغ اشاره می‌کند، خود او نیز چنان که می‌گوید، چندبار از شاه و فرح در همین باغ پذیرایی کرد.

ابراهیم شوکت الملک پدر اسدالله علم، سیاستمدار مقتدر دوره پهلوی دوم است، خاندان علم از دیرباز حاکمان این منطقه و به ویژه قائنات بوده‌اند و به همین جهت به امیر شهرت داشتند.

فرم معماری عمارت اکبریه بیرجند ترکی با الهامی از معماری روسی است که تلفیق آن با معماری اسلامی، سبک معماری نوینی را نشان می‌دهد.

این بنا شامل تالار آیینه، گنبد کلاه فرنگی، تزئینات مقرنس لانه زنبوری و رسمی‌بندی که برای پذیرایی از نمایندگان سیاسی داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می گرفته‌ است.

این عمارت در خیابان معلم بیرجند واقع است.

نخستین و قدیمی‌ترین بناهای این مجموعه که به بنای شوکت الملک معروف است، در حال حاضر به کتابخانه و دانشکده هنر اختصاص دارد.

بخش مرکزی آن نیز که بنای حکومتی بوده در دو طبقه مجزا به عنوان موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی بیرجند مورد استفاده قرا می‌گیرد.

انتهای پیام/