۴ مزیت بسته پیشنهادی دولت برای خروج اقتصاد ایران از رکود

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، علی کاشمری، دارای دکترای تخصصی اقتصاد مالی از  دانشگاه پوترا مالزی است. عنوان رساله دکترای وی «بررسی تاثیر اندازه بانک، قدرت بازار و مالکیت بر بهره وری و عملکرد بانکهای کشورهای حاشیه خلیج فارس» است. همچنین در رساله کارشناسی ارشد خود به «بررسی تاثیر هزینه های دفاعی بر رشد اقتصادی ایران» نیز پرداخته است.

او دبیر اسبق انجمن علمی اقتصاد، مالی و حسابداری (EFA) دانشگاه های جنوب شرق آسیا و عضو انجمن بین المللی اقتصاددانان ایران (IIEA) است. وی همچنین مسلط به زبانهای انگلیسی، مالایی و عربی است. عمده فعالیتهای پژوهشی و تحقیقی کاشمری بر حوزه اقتصاد دفاعی و حوزه های پولی و بانکی متمرکز است.

وی بر این باور است که بسته پیشنهادی دولت برای خروج اقتصاد از رکود دارای 4 مزیت است که این بسته به واسطه مزایای خود قادر است اقتصاد کشور را از رکود خارج سازد.

کاشمری همچنین برای اجرایی شدن بهتر این بسته بر ضرورت تعامل با دنیا و شناخت فرصتهای مناسب سرمایه گذاری در بازارهای بین المللی و نیز برنامه ریزی در خصوص اقتصاد خانواده تأکید دارد.

دیگر نظرات این اقتصاددان را در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم در ادامه می خوانید.

* رسیدن رانت و فساد اقتصادی به اوج خود

تسنیم: به نظر شما ریشه مشکلات اقتصاد ایران چیست؟

کاشمری: سالیان طولانی است که به علت تصمیمات نادرست اقتصادی در سیاست های پولی و مالی، مشکل تورم نه تنها حل نشده بلکه تا چندی پیش نیز با افزایش روزانه خود به اقتصاد ایران لطمه شدیدی وارد کرده است. در تورم بلند مدت، جامعه به سمت سفته بازی نامولد می رود و سرمایه گذار های مولد بجای ورود به صنعت به سمت ایجاد موسسات مالی می روند. با وجود تحریم نیز بدنه تولید کنندگان بزرگ آسیب پذیر می شود. روز به روز بنگاه های تولیدی با مشکلات مواجه شده، تعطیل شده و یا تعدیل نیرو می کنند. کم کاری و بیکاری فراگیر می شود. حتی موسسات مالی نیز رغبتی برای تزریق سرمایه به بازار های صنعتی نداشته و آنها نیز غیر مولد می شوند. مردم انگیزه ای برای کار موثر ندارند و استفاده از رانت و فساد اقتصادی به اوج خودش می رسد. نهایتا یک رکود سنگین بر اقتصاد مسلط می شود. مواردی که گفتم یک پیشگویی نبود بلکه یک پیش بینی مبرهن اقتصادی است که مسلما از خیلی سالهای پیش نیز قابل تامل بوده و متاسفانه امروزه شاهد وقوع آن هستیم.

• راه حل اولیه خروج اقتصاد از رکود، مقابله با بیماری هلندی از طریق سرمایه گذاری در صنایع و تولیدات دیگر نیست
• ضرورت بازگرداندن جایگاه صادرات نفتی به سطح مطلوبی از گذشته

تسنیم: برخی معتقدند که اقتصاد ایران به علت بیماری هلندی دچار چنین وضعیتی شده و باید ابتدا آن را درمان نمود، نظر شما چیست؟

کاشمری: از دید تئوریک این پدیده زمانی رخ می‌دهد که درآمد یک کشور با فروش منابع طبیعی یا فروش فصلی محصولی به صورت ناگهانی افزایش ‌یابد و دولت هم با تصور دائمی بودن این درآمد، آن را به جامعه تزریق کند. در این حالت درآمد کشور زیاد شده و پول هم به جامعه تزریق می‌شود. تقاضا ناگهان افزایش پیدا می کند و عرضه جوابگوی آن نخواهد بود، در نتیجه قیمت‌ها افزایش می‌یابد. بعد مدتی تولید افزایش پیدا کرده و کمبود عرضه جبران می شود ولی قیمت ها هنوز بالاست. دولت سعی می‌کند به طور مصنوعی و از طریق واردات کالاهای مصرفی ارزان، قیمت‌ها را پایین نگه دارد. صنایع داخلی مجبورند با عوامل تولیدی گران، کالای گران را تولید و به قیمت ارزان بفروشند. جلوی تورم گرفته نشده و به بخش‌های دیگر اقتصادی منتقل می‌شود. به محض اینکه فروش منابع طبیعی کاهش یابد و دولت پولی نداشته باشد که با آن واردات ارزان را انجام دهد، افزایش قیمت در بخش‌هایی که تا آن زمان به صورت مصنوعی قیمت پایینی داشتند با سرعتی فزاینده افزایش می یابد. صنایع داخلی هم که به علت همان سیاست‌های گذشته آسیب دیده اند، قادر به پاسخگویی به تقاضاهای جدید نبوده و اقتصاد فلج می شود. این مساله هم یک عامل مهم در مهار نشدن تورمی بود که به آن در سوال قبل اشاره کرده بودم.

اما راه حل اولیه اینکه اقتصاد کشور را از رکود خارج کنیم، مقابله با بیماری هلندی از طریق سرمایه گذاری در صنایع و تولیدات دیگر نیست. فرضا، سختی چند سال را برای انتقال سرمایه های نفتی به دیگر بازار های تولیدی و تقویت تولید برای دیگر صادرات را تحمل کنیم و این بار اگر به بهانه ای دیگر با تحریم های جدیدی دچار تنگناهای صادراتی شویم تکلیف چیست؟ قبل تحریم، نقش و جایگاه ایران در تعادل اقتصاد جهانی به عنوان یک صادر کننده مهم نفت خام وگاز تعیین شده بود و یقینا در آینده نیز با درایت مسئولان، بخش زیادی از این سهم قابلیت بازگشت خواهد داشت. به نظرم با توجه به آنکه شالوده اقتصادمان بر پایه نفت و دیگر معادن بوده است، قبل از تغییرات اساسی در کاربری، لازم است تا جایگاه صادرات نفتی خود را به سطح مطلوبی از گذشته برگردانده و سپس وارد راهکار های مقابله با بیماری هلندی شویم.

* اقتصاد پایدار منافاتی با صادرات منابع طبیعی ندارد

تسنیم: آیا شما معتقد به توسعه پایدار هستید؟

کاشمری: بله، توسعه پایدار فرآیندی است در تغییر استفاده از منابع، هدایت سرمایه، سمت گیری توسعه فناوری و تغییراتی نهادی است که با نیازهای حال و آینده سازگار باشد ولی اقتصاد پایدار منافاتی با صادرات بهینه منابع طبیعی ندارد. امروزه هر یک از کشور های همسایه ما که سرعت و دقت در عملیات بالاتری داشته باشد می تواند بخشی را که ما می توانیم استفاده کنیم زودتر از ما استخراج کرده و با بازاریابی موثرتری صادر کند. پس بهتر است از طریق مدیریت منابع انرژی، تقویت و اصلاح این بخش و ساختن زیر ساخت های مناسب برای آیندگان به تحقق اهداف اقتصاد پایدار کمک کنیم.

* مزیتهای بسته پیشنهادی دولت

تسنیم: بسته پیشنهادی دولت را برای حل مشکلات چه مقدار جامع می دانید؟

کاشمری: یکی از موارد بسیار خوب این بسته پیشنهادی این است که در آن از اقدامات ضربتی صرفا مسکن اجتناب شده است. به ویژه اینکه راهکار های افزایش تقاضا را بدون ایجاد تورم در نظر گرفته است. همچنین تحرک بخش‌های نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع معدنی به عنوان بنگاه‌های اقتصادی پیشرو در کنار رونق گردشگری نیز موضوع بسیار جالبی است که به آن نیز توجه شده است. با توجه به آنکه بسته مذکور حاوی یکسری راهکارهای اساسی و اولیه است، به نظرم قابلیت اجرا برای شروع عملیات خروج از رکود را داراست.

تسنیم: آیا این بسته اقتصاد ایران را از رکود خارج خواهد کرد؟

کاشمری: بیشتر از آنکه این بسته اقتصاد ایران را از رکود خارج کند، مطمئن هستم این حرکت شایسته دولت، اقتصاد را از رکود خارج می کند؛ تجمیع آرا، نظر سنجی، مشورت و مشارکت نظرات متخصصین در چنین تصمیم گیری مهمی حتما به لطف الهی برای حل بحران ایران مثمر ثمر خواهد بود.

*ضرورت تعامل با دنیا و برنامه ریزی در خصوص اقتصاد خانواده

* لزوم شناخت فرصت های مناسب سرمایه گذاری در بازار های بین المللی  

تسنیم: راهکارهای پیشنهادی شما برای بسته پیشنهادی چیست؟

کاشمری: امروزه از طریق تعامل با دنیا، نقش و جایگاه اقتصادی هر کشوری در رابطه تعادلی اقتصاد بین الملل شکل می گیرد. تعامل به معنی پذیرش خواسته ها نیست، بلکه به معنای حضور، صحبت و درک منطقی در جوامع بین المللی به منظور شناخت نیاز های اقتصادی ایشان و معرفی ظرفیت های موجود برای ارائه و بازاریابی جهانی است. در این راستا می توان به شناخت فرصت های مناسب سرمایه گذاری در بازار های بین المللی نیز دست یافت.

توجه به اقتصاد خانواده نیز از جمله موارد مهمی است که می توان برای آن نیز برنامه ریزی نمود. اقتصاد کثیری از خانواده ها با مشکل مصرف مواجه شده است. مشکلاتی از قبیل کاهش بیش از حد مصرف حتی در کالاهای ضروری، کاهش سبد خرید و تغییر روز به روز رفتار تقلیدی مصرف و رفتار غیر قابل بازگشت مصرف از جمله مواردی است که می تواند تا حدی از طریق فرهنگ سازی و آموزش صحیح زندگی اقتصادی به ایشان قابل تحمل تر شود.

گفت وگو از: مریم سلیمی

انتهای پیام/