از بهزاد نبوی تا فرجی دانا/ اولین وزرای استیضاح‌شده ۴ دولت سابق و فعلی چه‌کسانی بودند؟ + جدول

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، رضا فرجی‌دانا اولین وزیر کابینه حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران است که سه‌شنبه یا چهارشنبه هفته جاری برای دفاع از خود باید به صحن علنی مجلس شورای اسلامی بیاید.

بر همین اساس خبرگزاری تسنیم، اولین وزرای استیضاح شده در دولت‌های هاشمی، خاتمی، احمدی‌نژاد و روحانی را منتشر می‌کند:

بهزاد نبوی ــ کابینه اول هاشمی رفسنجانی
در دهه شصت مشغول فعالیت بود، طرح استیضاح او به‌دلیل برخی تخلفات از جمله حیف و میل و اختلاس برخی مدیران ارشد وزارتخانه متبوعش در مجلس سوم به تصویب رسید. او با این حال از حربه‌ای در آن روز برای ابقای خود در این وزارتخانه استفاده کرد که فرجی دانا سعی دارد با روشی مشابه در امر استیضاح و با تهدید رسانه‌ای برخی نمایندگان، مجلس را به عقب‌نشینی وادارد. بهزاد نبوی در مجلس به نمایندگان گفت: «هرکدام از نمایندگان که حواله ماشین نگرفته است، دستش را بلند کند».

همین سخنان تحیر برانگیز بهزاد نبوی خطاب به نمایندگان مجلس بود که استیضاحش را از دیگر موارد متمایز کرد و در نهایت باعث شد نمایندگان حکم به برکناری او ندهند. فرجی دانا نیز تهدید کرده است که نام تمام فرزندان مسئولینی را که از وزارت علوم بورسیه گرفته‌اند فاش می‌سازد. به این ترتیب او عقیده دارد با در پیش گرفتن استراتژی بهزاد نبوی می‌تواند در مقام خود باقی بماند. هرچند بر اساس گزارش‌های رسانه‌ها و اسناد، دست فرجی‌دانا در این باره بیش از آنچه تصور می‌شود، خالی به نظر می‌رسد.

حسین محلوجی ــ کابینه دوم هاشمی رفسنجانی
اکبر هاشمی رفسنجانی، او را شاگرد اول کابینه می‌خواند، اما در عین حال او را «معمار» کابینه می‌دانست، معماری که قصری بسیار باشکوه برای پادشاه ساخت اما می‌توانست بهتر از آن هم بسازد و به‌خاطر اعتراف به این مسئله گردنش را زدند. محلوجی 20 سال پس از استیضاحش که در نهایت رأی نیاورد و باعث باقی ماندن او در سمتش شد، گفته کتابی درباره آن نوشته اما هنوز مشغول جمع‌آوری اطلاعاتش است! او خود معتقد است استیضاحش در راستای جریان نخبه‌کشی در کشور بوده است.

عبدالله نوری ــ کابینه اول محمد خاتمی
وزیر کشور دولت اصلاحات اولین وزیری بود که در مجلس پنجم استیضاح شد. در خردادماه سال 77، نوری، در حالی که هنوز 10 ماه از حضورش در ساختمان خیابان فاطمی نگذشته بود، با دلایلی استیضاح و برکنار شد که بسیار به مفاد طرح استیضاح فرجی دانا در حال حاضر شباهت داشت. عبدالله نوری در سال 77 یعنی یک سال قبل از به وقوع پیوستن حوادث کوی دانشگاه در سال 78، به‌دلیل صدور مجوز برای برگزاری میتینگ توسط گروه‌های سیاسی منجر به تحریک و عدم برقراری امنیت برای گروه‌های مزبور و در نتیجه پیش آمدن صحنه‌های زشت خشونت و درگیری فیزیکی از جمله پارک لاله، در ورودی دانشگاه، جلسه ختم مهندس بازرگان و غیره و همچنین نصب تعدادی از مدیران بالا و میانی وزارت کشور بدون در نظر گرفتن نظریه وزارت اطلاعات و سوابق شخصی آنها به مجلس فراخوانده و استیضاح شد.

عدم توجه به توصیه‌های شورای عالی امنیت ملی در تغییر بعضی از مسئولان، نصب بعضی از افراد بی‌تجربه و کم‌تجربه در مسئولیت‌های مهم سیاسی و اجرایی و در نتیجه توقف بسیاری از کارهای اجرایی استان‌ها، و صحبت‌های تحریک آمیز تاج‌زاده به‌عنوان معاونت سیاسی وزارت کشور از دیگر دلایل استیضاح عبدالله نوری بود. در سال 78 هنوز هم بسیاری بر این عقیده بودند که این حوادث نتیجه سیاست‌های نوری در وزارت کشور بوده و تاج‌زاده معاون سیاسی این وزارتخانه از جمله افرادی بود که با حضور در مجامع دانشجویی آنها را به گسترده‌تر کردن دایره حضورشان در خیابان‌ها تشویق می‌کرد.
این استیضاح در نهایت در مجلس پنجم رأی آورد و نوری بعد از این برای همیشه از صحنه مدیریت اجرایی کشور کنار گذاشته شد.

علی عبدالعلی‌زاده ــ کابینه دوم محمد خاتمی
"عبدالعلی‌زاده وزیر مسکن و شهرسازی" در خرداد ماه 1381 با محور بررسی نحوه و رفتار مدیریتی وزیر مسکن و شهرسازی طی پنج سال، ارزیابی عملکرد بخش مسکن، کیفیت ساخت و ساز و فناوری به‌عنوان دهمین وزیر پس از انقلاب اسلامی در مجلس ششم مورد استیضاح قرار گرفت که این استیضاح هم رأی نیاورد.

محمدرضا اسکندی ــ کابینه اول احمدی‌نژاد
محمدرضا اسکندری اولین وزیر کابینه محمود احمدی‌نژاد بود که بعد از 14 ماه وزارت، مجبور شد با حضور در مجلس به بیان توضیحاتی در مورد عملکردش بپردازد. او که در دولت دوم خاتمی نیز حضور داشت، به‌دلیل ناتوانی در تأمین امنیت غذایی و عدم خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک، بی‌توجهی به اهل تجربه و منزوی کردن مدیران باتجریه، عدم توجه کافی به مزیت‌های نسبی کشور، نادیده گرفتن توسعه مبتنی بر دانایی، عدم ارتقای بهره‌وری عوامل تولید، عدم توسعه کارآفرینی، بی‌توجهی به تقویت زیرساخت‌ها از قبیل توسعه شبکه‌های آبیاری نوین، ضعف صنایع تبدیلی و کوچک و همچنین واردات بی‌رویه محصولات کشاورزی، سوء مدیریت و ضعف مدیران استانی، تبعیض در استفاده از مدیران وزارتخانه‌های سابق جهاد سازندگی و کشاورزی به‌نحوی که موجب ایجاد اختلاف و تنش و به هدر رفتن نیروها در داخل وزارتخانه گشته است و بی‌توجهی به مسئولیت خویش در قبال مجلس شورای اسلامی استیضاح شد.

در آن زمان بحث ترمیم کابینه پیش آمده و احمدی‌نژاد به مجلس قول داده بود وزرای ضعیف را از کار برکنار کند اما وزرایی که مجلس انتظار داشت از کار برکنار شوند، جابه‌جا نشدند. به همین دلیل مجلس رأساً وارد اقدام شد. اسکندری در 26 ‬مهر ماه ‪ 1385‬با 98 رأی سفید در سمت خود ابقا شد.

حمید بهبهانی ــ کابینه دوم احمدی‌نژاد
استیضاح بهبهانی یکی از معدود استیضاح‌های ماندگار تاریخ مجلس شد چرا که نه وزیر و نه هیچ‌یک از اعضای هیئت دولت در این جلسه حضور پیدا نکردند و نمایندگان هم بلافاصله بعد از شنیدن صحبت‌های موافق و مخالف رأی به برکناری وی دادند. وقوع سوانح پی‌درپی هوائی و اعلام نظر غیرکار‌شناسانه در خصوص نرمال بودن سوانح هوائی در کشور و استفاده غیرموجه و غیراقتصادی از ناوگان هوائی مستهلک و غیرقابل اعتماد از جمله مواردی بود که نمایندگان مجلس اقدام به استیضاح وزیر راه و ترابری کردند. احمد توکلی در جلسه استیضاح بیان کرد که این احمدی نژاد بوده که از بهبهانی خواسته در این جلسه حضور نداشته باشد و این از نظر مجلس بزرگ‌ترین بی‌احترامی به خانه ملت بوده است.

بهبهانی البته در هنگام رأی آوردن در کابینه دوم احمدی نژاد نیز با مشکلات زیادی روبه‌رو شده بود و بسیاری از نمایندگان عنوان کرده بودند او به‌دلیل اینکه در دانشگاه استاد احمدی نژاد بوده برای این سمت انتخاب شده و توان مدیریتی ندارد. درهر صورت سوانح اتفاق افتاده در آن زمان تقریباً شبیه به همین سوانح ریلی و هوایی بوده که طی مدت یک سال از گذشت دولت یازدهم بارها اتفاق افتاده است اما در آن زمان نمایندگان عزمی جزم برای استیضاح و برکناری وزیر داشتند.

رضا فرجی دانا ــ کابینه اول روحانی
در مقایسه با کابینه‌های دیگر که برخی از وزرایش در کمتر از 9 ماه فعالیت، با استیضاح رو‌به‌رو می‌شدند، اعلام وصول شدن طرح استیضاح فرجی دانا در سالگرد یک‌سالگی دولت چندان هم جنجالی نبود. با این حال این عملکرد فرجی دانا در مدت استقرارش در وزارت علوم بود که جنجال زیادی به پا کرد. طرح استیضاح رضا فرجی‌دانا وزیر علوم، تحقیقات و فناوری که بیش از یک ماه پیش با 51 امضا تقدیم هیئت رئیسه مجلس شده بود روز سه‌شنبه هفته گذشته از سوی هیئت رئیسه مجلس اعلام وصول شد.

پیش از این این طرح با پادرمیانی علی لاریجانی ریاست مجلس و دادن مهلت یک‌ماهه به وزیر علوم برای اصلاح برخی رویه‌های مورد انتقاد استیضاح‌کنندگان، به تعویق افتاده بود اما وزیر نتوانست نظر نمایندگان منتقد را به خود جلب کند. او به‌دلیل عزل و نصبهای سیاسی صورت گرفته در این مجموعه و به کار گرفتن افراد مرتبط با فتنه 88 و همچنین پایین آمدن سطح تولید علم در کشور استیضاح می‌شود و با وجود اینکه تهدیدهای مختلفی از سوی دولتی‌ها صورت گرفته که اسرار مگویی را در جلسه استیضاح فاش خواهند ساخت، به نظر می‌رسد باید منتظر ماند و دید که آیا به کار بردن استراتژی بهزاد نبوی و افشاگری می‌تواند ضمانتی برای بقای او در این وزارتخانه باشد، به‌خصوص آنکه دست  وزیر در این باره بیش از آنچه تصور شود، خالی باشد.

انتهای پیام/*