وعده صالحی امیری برای راه‌اندازی دوباره شیفت شب کتابخانه ملی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دومین نشست رسانه‌ای سیدرضا صالحی‌امیری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با اصحاب رسانه صبح امروز دوشنبه سوم شهریورماه در سالن اندیشگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد.

صالحی‌امیری در ابتدای این نشست با گرامیداشت هفته دولت گفت: گرامیداشت هفته دولت براساس منطقی است که ما در عملکرد یک سال گذشته نقاط ضعف را شناسایی کنیم. این سازمان تلاش می‌کند در عرصه ملی به عنوان نهاد فرهنگی در جهت ارتقای سطح فرهنگ، دانش و آگاهی جامعه قدم بردارد و در حوزه توسعه فرهنگی منشأ خدماتی در سطح ملی باشد.

وی با اشاره به 12 مورد از عملکرد دولت در 12 ماه گذشته به استقرار آرامش در سطح ملی اشاره کرد و گفت: نتیجه آن ایجاد فضا و بستری لازم برای تحقق برنامه‌های دولت در سطح ملی است، ما امروز در عرصه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ثباتی نسبی را مشاهده می‌کنیم و سیاست دولت بر تداوم ثبات در سطح ملی است. همچنین ترویج اخلاق و جلوگیری از بداخلاقی‌های گذشته دیگر عملکرد دولت در 12 ماه گذشته بوده است و استقرار نظام کارشناسی و قانونی، استفاده از خرد جمعی در سطح جامعه، توجه جدی به کرامت و حرمت انسان‌ها و حقوق شهروندی از دیگر ابعاد عملکردی دولت در یک سال گذشته بوده است. برای نمونه در حادثه ناگوار سقوط هواپیما که اخیراً اتفاق افتاد، دولت بلافاصله پرواز اینگونه هواپیما را متوقف کرد و به صورت شفاف واقعیت‌ها را بیان کرد.

صالحی‌امیری استقرار نظام برنامه‌ریزی در سطح ملی، درک لازم از منافع و مصالح ملی در عرصه سیاست خارجی و تلاش برای انسجام وحدت ملی در درون نظام را از دیگر ابعاد عملکردی دولت در یک سال گذشته عنوان کرد و تصریح کرد: تلاش دولت برای انسجام وحدت ملی در درون نظام با پذیرش همه سلایق سیاسی ادامه یافته است. دولت با ارائه گفتمان اعتدال تلاش کرد همه ظرفیت‌های ملی را در عرصه مدیریتی و کارشناسی به کار گیرد. همچنین استفاده از نظام کارشناسی برای توسعه ملی و توجه اساسی به معیشت مردم از دیگر موضوعات مورد نظر دولت بود که از ابتدا در دستور کار قرار گرفت و کاهش تورم از نمادهای توجه به این حوزه است.

وی ادامه داد: توجه جدی به حوزه فرهنگ نیز در دولت یازدهم قابل مشاهد است، فرهنگ بن‌مایه توسعه و منشأ همه فضیلت‌هاست. جامعه بدون فرهنگ جامعه‌ای مرده است که حیات نباتی دارد و در آخر توجه اساسی به سرمایه اجتماعی و اقتصادی از دیگر ابعاد مورد توجه دولت بوده است. دولت سرمایه اجتماعی به نام جوانان، زنان، نهادهای مردمی و مجموعه‌ای از شبکه‌های اجتماعی دارد که حامیان بزرگ او محسوب می‌شوند.

باید مصرف فرهنگی در جامعه افزایش یابد

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به حوزه فرهنگ گفت: ما باید تلاش کنیم جامعه را به سمت زیست فرهنگی سوق دهیم، زیست اقتصادی نیاز اولیه است، اما زیست فرهنگی نیاز بنیادین. منظور ما از زیست فرهنگی حاکمیت اخلاقی در عرصه سیاست، اقتصاد و ... است. وقتی سیاست از اخلاق فاصله گیرد، هرچیزی که به عنوان آسیب سیاسی و اقتصادی از آن نام ببریم ناشی از فقدان اخلاق است. همچنین یک رسالت متوجه همه ما است و آن این است که ما مصرف فرهنگی در جامعه را افزایش دهیم. مصرف فرهنگی در جامعه ما بسیار پایین است و امروزه باید گفت یکی از ضرورت‌های حرکت جامعه به سمت زیست فرهنگی افزایش مصرف فرهنگی است.

وی در بخش دیگری از این نشست با اشاره به برنامه‌های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از تشکیل شورای اجرایی سازمان با استفاده از ظرفیت همه صاحب نظران به عنوان نخستین اقدام در سازمان اسناد و کتابخانه ملی نام برد و گفت: از همان ابتدا تا صبح امروز جلسه شورای اجرایی سازمان فعال بوده و با خرد جمعی تصمیم گیری‌ها انجام شده است که در این شورا تعیین سیاست‌ها برعهده بنده بوده، برنامه ‌یزی برای تحقق سیاست‌ها بر عهده معاونان و اجرا برعهده کارشناسان است.

صالحی امیری ادامه داد: اولین برنامه تحول در نظام دیجیتال‌سازی سازمان است تا ما بتوانیم بستری ایجاد کنیم که همه افراد بتوانند از این میراث ملی که در کتابخانه ما وجود دارند، بهره مند شوند. اکنون ظرفیت دیجیتال ما کمتر از 5 درصد است و ما در تلاش هستیم برنامه‌ریزی گسترده‌ای برای تحول در عرصه دیجیتال‌سازی داشته باشیم.

اقدام دومی که وی به آن اشاره کرد توجه جدی به حوزه بین‌الملل بود و گفت: ما توسعه فرهنگی را آغاز کرده‌ایم، تفاهم‌نامه‌ای با سازمان میراث فرهنگی به امضا رسیده و قرار شده بخش زیادی از توریست‌هایی که وارد ایران می‌شوند، حداقل نصف یک روز را به بازدید از کتابخانه ملی بپردازند. همچنین توجه به کمیته حافظه جهانی دیگر برنامه ما در حوزه بین الملل است و تاکنون موفق شدیم، 7 اثر را به ثبت برسانیم. البته در سه سطح ملی، منطقه‌ای و بین المللی باید در این زمینه فعالیت داشته باشیم. توسعه روابط با کتابخانه‌ها و مراکز اسنادی جهان دیگر برنامه ما در این حوزه است که البته تلاش خواهیم داشت که توسعه روابط تشریفاتی نداشته باشیم. ایجاد کارگاه‌هایی برای کارکنان کتابخانه‌های کشورهای همسایه نیز از دیگر برنامه‌های در دست انجام است.

وی گسترش ظرفیت نسخ خطی و نادر به عنوان میراث ملی ایران در کتابخانه ملی به عنوان اقدام سوم اشاره کرد و گفت: به دلیل قدمت فرهنگی و تمدنی بزرگ ایران حجم وسیعی از منابع نسخ خطی وجود دارد که باید شناسایی شوند، برای نمونه بنده در بازدید از کتابخانه ملی فرانسه دو هزار و 600 نسخه نفیس خطی فارسی را در این کتابخانه یافتم که تلاش ما برای آوردن اصل نسخه‌ها، امانت گرفتن یا خرید و تهیه نسخه دیجیتال به زودی آغاز خواهد شد.

صالحی امیری با اشاره به سالن اندیشگاه کتابخانه ملی گفت: اندیشگاه یعنی محلی برای تعامل و تبادل اندیشیه میان اصحاب قلم، فکر و نخبگان، ما به همه انجمن‌های علمی و ناشران سراسر کشور اعلام کردیم که برای نقد رونمایی و مراسم‌های دیگر آمادگی داریم. در تلاش هستیم تا این اندیشگاه را به عنوان یک کانون برای کرسی‌آزاد اندیشی تبدیل کنیم که این امر خواست رهبر انقلاب نیز بوده است. ایشان بیش از دو دهه است که بر ایجاد و گسترش کرسی آزاداندیشی تأکید دارند، اما تاکنون قدم چندانی برداشته نشده است.

وی ادامه داد: انسجام و هماهنگی با نهادهای همکار اقدام دیگری است که انجام دادیم، برای نمونه با دو مجموعه روئسای کتابخانه‌های بزرگ کشور در حال تدوین اساسنامه هستیم تا از طریق تعامل و تبادل اطلاعات از کارهای موازی پرهیز کنیم. در حوزه اسناد نیز تشکیلات مهتاب را داریم که دبیرخانه مهتاب در مرکز اسناد ایجاد شده است و به جای انجام رقابت ناصحیح، تعامل و همکاری با همه نهادهای ذیربط را در دستور کار داریم.

توجه اساسی به تاریخ شفاهی در دستور کار

صالحی‌امیری از توجه اساسی به حوزه تاریخ شفاهی که از نیازهای امروز ایران است خبر داد و گفت: مجموعه داشته‌ها و محفوظات ذهنی در اذهان اصحاب فکر، قلم و نخبگان را جمع‌آوری کرده و تدوین خواهیم کرد. چرا که در آینده این تاریخ شفاهی به عنوان یک میراث ارزشمند محسوب می‌شود، توجه جدی به کرامت و معیشت کارکنان از دیگر اقدامات دیگر سازمان اسناد و کتابخانه ملی به شدت در فقر معیشتی به سر می‌برد، ما بنا داریم از طریق اخذ موافقت دولت توجه جدی به حوزه معیشتی کارکنان داشته باشیم.

بخش دیگری از این نشست به پرسش و پاسخ اصحاب رسانه و صالحی امیری اختصاص داشت.

در حال پیگیری مجوز یونسکو برای جایزه جهانی فردوسی هستیم

صالحی در پاسخ به پرسشی مبنی بر سرانجام جایزه جهانی فردوسی گفت: در ملاقات با مدیرکل یونسکو این موضوع را مطرح کردم به صورت مکتوب نیز تقاضا را ارائه کرده‌ایم و به طور جدی این موضوع را دنبال می‌کنیم مراحل قانونی دارد که باید در یونسکو انجام و ثبت شود ما مصر هستیم تا جایزه جهانی فردوسی را با مصوبه و مجوز یونسکو در ایران فعال کنیم تا آن را به همه کسانی که در سراسر جهان در حوزه فرهنگ ایران و ایرانی قلم می‌زند اهدا کنیم البته بدون مصوبه یونسکو برگزاری این جایزه امکان پذیر است اما اگر از طریق مجوز جهانی انجام شود.اما وقتی از طریق مجوز جهانی انجام شود از اقبال بهتری برخوردار خواهد بود.

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه دسترسی به کتابخانه ملی با توجه به ساخت و سازهای چندین و چند ساله در اطراف آن برای پژوهشگران چندان میسر نمی‌باشد آیا در این زمینه اقدامی انجام داده‌اید گفت: چندین جلسه با مجموعه شهرداری و شرکت توسعه تپه‌های عباس آباد داشته‌ایم و امیدوارم با افتتاح باغ کتاب این قطعه مرکز فرهنگی بزرگی تبدیل شود.

صالحی همچنین ادامه داد: البته باید توجه داشت  در هیچ کجای دنیا در وظایف کتابخانه ملی قرائت خانه ذکر نشده است تقریبا همه کتابخانه‌های جهان مرکز حضور پژوهشگران محسوب می‌شوند نه عموم جامعه ما به عنوان یک واقعیت باید این را بپذیریم که امروز میزان ظرفیت کشور در دسترسی به کتابخانه‌های عمومی محدود است امروز حداقل هزار نفر تا برخی روزها بالای سه هزار نفر در کتابخانه ملی تردد دارند ما بیش از این ظرفیت نداریم و به همین دلیل تعریف محدودیت کردیم و دارندگان مدارک فوق لیسانس به بالا را پذیرش می‌کنیم تمایل قلبی ما این است که پذیرش در کتابخانه ملی با کارت ملی تعریف شود. اما امروز نمی‌توانیم این شعار را به صورت رسمی مطرح کنیم چرا که از آن پس حداقل روزانه 10 هزار نفر مراجعه کننده خواهیم داشت که ما ظرفیت سرویس دهی به آنها را نداریم.

در صورت وجود تقاضا شیفت شب راه‌اندازی خواهد شد

رئیس کتابخانه ملی در پاسخ به پرسشی مبنی بر سرانجام تعطیلی شیفت شب کتابخانه ملی گفت: یک بررسی ساده نشان داد در طول چند ماه گذشته در سال 93 متوسط مراجعه در هر شب کمتر از 10 نفر بود مجموع هزینه‌ای که به سازمان تحمیل می‌شد در مقابل بسیار سنگین بود بنابراین در شورای عالی سازمان جمع بندی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که به صرف سازمان نیست که برای کمتر از 10 نفر شب‌ها باز باشد مگر اینکه بخواهیم تبلیغاتی کار کنیم پس از اعلام این تصمیم جمع زیادی تقاضا کردند مجددا شیفت شب احیا شود من گفتم که اگر تقاضا زیاد باشد حتما این کار را خواهیم کرد. به معاون خود دستور دادم که این موضوع را بررسی کنیم اگر تقاضا به تعداد قابل توجهی برای شیفت شب باشد حتما ایجاد می‌شود در غیر این صورت شیفت شب فعال نمی‌شود.

تصمیمی برای پولی شدن صدور فیپا نداریم

وی همچنین در پاسخ پرسشی مبنی بر اینکه آیا قرار است کتابخانه ملی نیز ارائه خدمات به ناشران را همچون صدور فیپا را پولی کند و نظر شما درباره پولی شدن شابک چیست گفت: برای هزینه‌ای شدن خدمات به ناشران هیچ تصمیمی نداریم در کشور ما مظلوم ترین قشر قشر فرهنگی است امروزه ناشران و مولفان کمترین منابع درآمدی را از حوزه نشر و قلم دارند انصافا کسانی که در این حوزه تلاش می‌کنند جز عشق و علاقه‌مندی به حوزه فرهنگ چیز دیگری آنها را قانع نمی‌کند. بنابراین این باید در جامعه عمومیت یابد که هزینه در حوزه فرهنگ سرمایه‌گذاری است. وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این زمینه تلاش جدی دارد.

دیپلماسی فرهنگی مهمترین ابزار برای ترسیم تصویر فرهنگی ایران در جهان است

صالحی‌امیری همچنین با اشاره به تصویرسازی غلطی که در رسانه‌های معاند خارجی از ایران شکل گرفته است گفت: رسانه‌های معاند تلاش دارند تصویر فرهنگی ایران را سیاسی کنند درحالی که ایران امروز زیباترین تصویر فرهنگی را دارد برای ترسیم این تصویر فرهنگی مهمترین ابزار دیپلماسی فرهنگی است و ما به عنوان کتابخانه ملی ایران باید تلاش کنیم ایران هراسی را در جهان از بین ببریم.

فریبرز خسروی معاون پژوهش و سخنگوی کتابخانه ملی نیز در این نشست با اشاره به دیجیتالی اسناد و منابع کتابخانه ملی گفت: در دنیا هیچ یک از کتابخانه‌های ملی همه منابع خود را دیجیتالی نکرده است، آمریکا با 23 درصد در صدر دارد، فرانسه و انگلیس هرکدام زیر 15 درصد هستند، بنابراین این انتظار که همه منابع کتابخانه‌ای دیجیتال شوند انتظاری بیهوده است. سال گذشته ما مجموعه آیتم‌های دیجیتالی کتابخانه ملی 17 میلیون بود که امسال به 30 میلیون رسیده است و باید بگویم تا زمانی که مسئله کپی رایت در کشور ما حل نشود امکان ورود جدی به حوزه دیجیتال را نخواهیم داشت.

وی در پایان سخنان خود با اشاره به نسخ خطی گفت: در بخش نسخ خطی طی یک سال گذشته ما 1090 عنوان خرید داشته‌ایم همچنین 227 نسخه اهدا شده است و دو هزار و 980 کتاب خطی برای فروش به ما ارائه شده بود مورد توافق قرار نگرفت و به صاحبانش پس داده شد.

انتهای پیام/