انتخابات افغانستان؛ گره‌های کور و نقش همسایگان در حل بحران


خبرگزاری تسنیم: با افزایش نگرانی‌ها از بن‌بست انتخابات در افغانستان و عدم تمایل کشورهای منطقه برای ورود این کشور به کشمکش‌ و درگیری‌های داخلی با توجه به حساس شدن بازی و شرایط کنونی، کشورهای مختلفی برای حل این معضل وارد صحنه شده‌اند.

 به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، در ادامه اختلاف 2 کاندیدای ریاست جمهوری افغانستان بر سر توافقات سیاسی و فنی که توسط هر 2 به امضا رسیده بود، روز سه‌شنبه هفته گذشته تیم ناظران فنی عبدالله عبدالله در اعتراض به عدم اعمال خواسته‌های آن ستاد در روند ابطال آراء مشکوک، از روند بازشماری آراء خارج شد.

با وجود این که بیش از 200 ناظر سازمان ملل و کشورهای خارجی به پیشنهاد ستاد عبدالله بر روند بازشماری و ابطال نظارت می‌کنند اما اعتراض آن ستاد کماکان ادامه دارد.

خروج ناظران تیم اصلاحات و همگرایی از روند بازشماری آراء که به گفته برخی دیپلمات‌های غربی با تأیید عبدالله اعلام شد، بار دیگر روند انتخابات را با چالش جدی مواجه کرد و نگرانی‌ها را برانگیخته است.

این امید وجود داشت و دارد که در نتیجه مذاکرات و توافقات سیاسی دو کاندیدا، روند بازشماری حساسیت برانگیز آراء اهمیت خود را از دست داده و به امری نمادین مبدل شود اما در روزهای اخیر 3 دور مذاکرات میان دو کاندیدا گرهی از بن‌بست‌های انتخاباتی را نگشوده است.

شش ماه از زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان می‌گذرد اما نه تنها تاکنون سرنوشت آن مشخص نیست بلکه هر روز اوضاع پیچیده‌تر از قبل می‌گردد.

امیدی نیست که این انتخابات از مسیر قانونی آن که شمارش آراء باشد به نتیجه‌ای برسد به همین دلیل به پیشنهاد برخی جناح‌ها، تشکیل دولت وحدت ملی که در حقیقت همان تقسیم قدرت میان 2 تیم است، آغاز شد.

**نقش کشورهای منطقه‌ و فرامنطقه‌ای برای یافتن راه حل

تاکنون آمریکا نقش فعالی برای حل بن‌بست انتخاباتی داشته است. وزیر خارجه این کشور 2 بار به همین منظور به افغانستان سفر کرده و باراک اوباما نیز دو بار تلفنی با هر دو کاندیدا گفت‌وگو کرده است.

در روزهای اخیر و در پی پیچیده شدن اوضاع، انگلیس و کشورهای همسایه افغانستان از جمله ایران، چین و هند نقش فعالی را به خود گرفته‌ و ترافیک دیپلمات‌ها به مقر سران دو تیم افزایش چشمگیری یافته است.

سفارت انگلیس در کابل روز پنجشنبه با انتشار اطلاعیه‌ای از گفت‌وگوی تلفنی دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس با اشرف‌غنی احمدزی و عبدالله عبدالله خبر داد، همچنین مشاور سفارت انگلیس با هر دو تیم جداگانه دیدارهایی داشته است.

نکته حائز اهمیت دیگر این است که دیپلمات‌های کشورهای همسایه افغانستان نیز در روزهای گذشته دیدارهایی را با دو تیم انجام داده‌اند.

این نخستین بار است که کشورهای همسایه افغانستان به طور متعدد در زمینه انتخابات با دو تیم رقیب وارد مذاکره می‌شوند و چنین دیدارهایی رسانه‌ای می‌شود.

اواخر هفته گذشته سفرای چین، ایران و هندوستان با تیم عبدالله دیدار و گفت‌وگو داشتند. به طور قطع این دیپلمات‌ها دیدارهای مشابهی نیز با تیم اشرف‌غنی داشته‌اند.

روز پنجشنبه نیز مقامات افغانستان، هند، ایران، چین، روسیه و آمریکا در مسکو درباره بحران انتخابات افغانستان گفتگو کرده‌اند. خبرگزاری اینترفاکس به نقل از صفحه اینترنتی وزارت خارجه روسیه گزارش داده که این جلسه با حضور نمایندگان ویژه و مقامات ارشد افغانستان، هند، ایران، چین، پاکستان، روسیه و آمریکا، در مسکو برگزار شده است.

دلایل مختلفی می‌توان برای دیدار و رایزنی‌ دیپلمات‌های کشورهای فرامنطقه و منطقه‌ای درباره انتخابات و بن‌بست کنونی این کشور ذکر کرد.

**کشورهای منطقه خواستار عقب‌گرد افغانستان نیستند

مسکو، تهران، پکن و دهلی‌نو هرگز خواستار بازگشت افغانستان به عقب نیستند.

ایران نیز خواهان برقراری ثبات و آرامش در افغانستان است.

پاکستان با وجود آن که متهم به حمایت از طالبان و پناه دادن به شبه‌نظامیان مسلح مخالف دولت افغانستان در خاک خود است، منفعتی از ناامنی غیر قابل کنترل در کشور همسایه خود نمی‌برد. به طور خلاصه بازگشت به عقب و ایجاد کانون ناامنی در منطقه خواست هیچ یک از کشورها یاد شده نیست.

دلیل دیگر این رایزنی‌ها می‌تواند مرتبط با نقش و نفوذ گروه‌های سیاسی در حکومت آینده باشد. انتخابات ریاست جمهوری کنونی انتخاباتی سرنوشت‌ساز و مهم است.

دلیل این که کشمکش‌های سیاسی در این انتخابات بیشتر از دو انتخابات گذشته شده، سرنوشت‌ساز بودن آن است.

افغانستان هر چند کشوری فقیر و بحران‌زده‌ است اما به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک آن، کشورهای مختلفی به آن چشم‌دوخته‌اند. این کشور از دیرباز کانون رقابت قدرت‌های بزرگی چون انگلیس، شوروی سابق و آمریکا بوده است.

در انتخابات ریاست جمهوری 2014، عبدالله و احمدزی به ظاهر با هم رقابت می‌کنند حال آن که در ورای این رقابت سیاسی، رقابت قومی و فراتر از آن رقابت قدرت‌های منطقه و فرامنطقه نهفته است.

به دلیل سرنوشت‌ساز بودن انتخابات، شدت رقابت به قدری است که برخی بازیگران، سازوکارهای قانونی این کشور را در نوردیده‌، تقلب گسترده، آشکار و بی‌سابقه تحت حمایت این قدرت‌ها صورت گرفت.

**نتیجه‌گیری

جنجال‌های انتخابات ریاست جمهوری افغانستان تا زمان تأمین نشدن خواسته‌های بازیگران ادامه می‌یابد. هر چند در ظاهر عبدالله و احمدزی با هم رقابت می‌کنند اما تا زمانی که منافع قومی و سیاسی هر یک از جناح‌ها و همچنین قدرت‌های حامی آنها تأمین نشود، این بازی ادامه خواهد یافت.

در عین حال باید یادآور شد که هیچ یک از بازیگران اعم از داخلی و خارجی تمایلی ندارند که این رقابت سیاسی، افغانستان را وارد بحران کند.

با توجه به حساس شدن بازی و شرایط، کشورهای منطقه آشکارتر از گذشته وارد صحنه شده‌اند.

طولانی شدن این رقابت هزینه‌های سنگین مادی و معنوی به مردم افغانستان تحمیل کرده است.

اگر منافع قدرت‌ها تأمین نشود، امکان حذف انتخابات و متوسل شدن به گزینه‌های دیگر مانند تشکیل دولت موقت ممکن است در دستور کار قرار گیرد.

منبع:فارس

  انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.