شهادت جهادگر تنگستان "رییسعلی دلواری" ؛ درگذشت پدر فیزیک نوین ایران

  به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم،امروز 12 شهریور 1393 خورشیدی برابر با 7 ذی القعده 1435 هجری و 3 سپتامبر 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:

شهادت جهادگر ضد استعمار انگلیس "رییسعلی دلواری" (1294 ش)
رییسعلی فرزند رییس محمد در سال 1261 ش در دهستانی از توابع بوشهر به دنیا آمد. او در عصر مشروطیت، جوانی 24 ساله، بلند همت، شجاع، در صدق و صفا کم مانند و در حب وطن و توکل به خدا، ضرب المثل بود. اگرچه سواد و معلومات کافی نداشت، اما پاکی و سرشت و صفات حمیده او زبانزد اطرافیان بود. رییسعلی بعد از این که قوای اشغالگر انگلیس بوشهر را به تصرف خود درآوردند، با شجاعتی وصف‌ناپذیر به مقابله با تجاوزگران پرداخت و شکست‌های سنگینی بر آنان وارد کرد. پس از اشغال بوشهر در رمضان سال 1333 ق، نیروهای انگلیسی قصد تصرف دلوار را می‌کنند. محلی که پیش از آن، چند بار سربازان انگلیسی به آنجا یورش برده و هر بار طعم تلخ شکست را چشیده بودند. رییسعلی همراه با یاران خود، علیه اشغالگران وارد نبرد شده و نیروهای متجاوز را که قریب به پنج هزار نفر بودند، تار و مار می‌کند.

قیام مردم تنگستان بر روی هم هفت سال به طول انجامید و در این مدت، دلیران تنگستان، دو هدف عمده را دنبال می‌کردند: پاسداری از بوشهر، دشتستان و تنگستان به عنوان منطقه سکونت خود و جلوگیری از نفوذ قوای بیگانه به درون سرزمین ایران و دفاع از استقلال وطن. رییسعلی دلواری این آزاده دلاور، سرانجام در حین مبارزه با دشمنان اسلام و ایران در دوازدهم شهریور 1294 ش برابر با 23 شوال 1333 ق در 33 سالگی، از پشت مورد هدف گلوله فرد خائنی قرار گرفت و به شهادت رسید.

رحلت فقیه جلیل آیت اللَّه "حاج ملاعلی واعظ خیابانی" (1327 ش)
آیت اللَّه حاج ملاعلی واعظ خیابانی در حدود سال 1245 ش (1282 ق) در تبریز به دنیا آمد. وی مبادی و مقدمات علوم را در زادگاهش پشت سرگذاشت و پس از سالیانی، مدارج علمی را طی کرد. ایشان از جوانی به مطالعه کتاب و تالیف و تصنیف آثار مشغول بود و کتب متعددی شامل 27 جلد پدید آورد که وقایع الایام در 5 جلد، منتخب المقاصد و مُنتخب الفوائد در 9 جلد و علمای معاصرین از آن جمله‌اند. آیت‌اللَّه واعظ خیابانی همچنین از محضر حضرات آیات عظام: سیدابوالحسن اصفهانی، سید حسین قمی، سیدمحمد حجت کوه کمره‌ای و سید حسین بروجردی اجازه روایت و از برخی دیگر اجازات امور حسبیه نیز دریافت نموده است. ایشان سرانجام در دوازدهم شهریور 1327 ش برابر با بیست و هشتم شوال 1367 ق در 82 سالگی بدرود حیات گفت و به دیدار معبود شتافت.

وفات "ابوالحسن لاعب" محدث مسلمان (439 ق)
ابوالحسن لاعب از محدثین مشهور مسلمان، دارای حوزه‌ی درسی گسترده‌ای بود، به طوری که جمع کثیری از علمای عرب از دانش وی بهره برده و استماع حدیث می‌کردند. خطیب بغدادی، دانشمند و مورخ مشهور آن زمان درکلاس درس لاعب شرکت می‌کرد و بعدها در آثار خود از استاد به نیکی یاد نموده است.

درگذشت "ابن بُصَیص" خوشنویس و شَیخُ الکتّابِ دمشق (716 ق)
شیخ نجم الدین موسی بن علی بن محمد حَلَبی معروف به ابن بُصَیص در سال 651 ق متولد شد. او به مدت 50 سال به کار آموزش خط پرداخت و مردم دمشق از دانش و هنر او بهره‌ی فراوان بردند. ابن بصیص شیوه‌های مختلف خط را به صورتی بسیار زیبا می‌نوشت. این خوشنویس مسلمان در سال‌های پیری، نسخه‌ای ازقرآن مجید را با آب طلا به زیبایی نگاشت. این نسخه‌ی نفیس قرآن، همراه با برخی از آثار وی، هنوز باقی است. ابن بُصَیص، صوفی مشرب بود و اشعار صوفیانه از او بر جای مانده است. وی پیری نیک منظر بود و او را به مَنِش‌های نیکو، امانت و پرهیزکاری ستوده‌اند. ابن بُصیص در 65 سالگی در دمشق درگذشت و او را در گورستان بابُ الصَّغیرِ دمشق به خاک سپردند.

وفات امیرخسرو دهلوی، از عرفا و شعرای نامدار پارسی‌گوی هند (725 ق)
امیر ناصرالدین ابوالحسن خسرو بن امیر سیف‌الدین محمود دهلوی از عارفان و شاعران نامدار پارسی‌گوی هندوستان، در نیمه دوم قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری می‌زیست؛ وی در سال 651 ق چشم به جهان گشود. پدرش سیف‌الدین محمود از امرای قبیله «لاچین» از ترکان ختایی ماوراءالنهر بوده است. در روزگار حمله و استیلای قوم تاتار، امیر سیف‌الدین محمود مانند بسیاری از ساکنان نواحی شرقی فلات ایران به هندوستان عزیمت کرد و این مصادف با پادشاهی «شمس‌الدین التتمش» (607 ق تا 633 ق) بر دهلی بود. امیر سیف‌الدین محمود به خدمت این پادشاه درآمد. این شاعر نامدار بخش عمده زندگی خود را در خدمت به سلاطین مختلف روزگارش گذراند، با این حال، دست ارادتی که به سلطان‌المشایخ روزگار خود «شیخ نظام‌الدین محمد بن احمد دهلوی» مشهور به نظام اولیا (متوفی 725 ق) داد و تربیتی که از او یافت، در حوزه تصوف نیز به او مقام و مرتبه ویژه‌ای بخشید و تلألؤ آموزه‌های حکمی و عرفانی در اشعار او کاملاً آشکار است. او این آموزه‌ها را با بهره‌گیری از آثار استادان نامدار ادب فارسی به‌ویژه سعدی، نظامی، سنایی و خاقانی در اوج فصاحت و شیوایی عرضه می‌دارد.

درگذشت فیزیکدان شهیر دکتر "محمود حسابی" پدر فیزیک نوین ایران (1371 ش)
دکتر محمود حسابی در سال 1281 شمسی دیده به جهان گشود. از سن 17 سالگی موفق به اخذ مدارج عالی تحصیل گردید. از جمله این مدارک علمی می‌توان به کارشناسی ادبیات، علوم، مهندسی راه و ساختمان، معدن، برق، زیست‌شناسی و دکترای فیزیک اشاره کرد. او به زبان‌های رایج دنیا مانند عربی، انگلیسی، آلمانی و فرانسه، آشنایی کامل داشته و با زبان‌های سانسکریت، لاتین، یونانی، پهلوی، اَوِستا، ترکی و ایتالیایی و روسی نیز آشنا بود. دکتر حسابی تنها شاگرد ایرانی آلبرت انیشتین بود و علاوه بر استاد با دانشمندان معروف دنیا مانند: برتراند راسل و آندره ژید ارتباط علمی داشت.

دکتر حسابی پایه‌گذار ده‌ها مرکز علمی، صنعتی، فرهنگی و خدماتی در کشور بود که عبارتند از: دانشسرای عالی، اولین ایستگاه هواشناسی، اولین بیمارستان خصوصی ایران، دانشکده فنی و دانشکده علوم دانشگاه تهران، نخستین رصدخانه برای پیگیری اطلاعات ارسالی از ماهواره‌ها، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، انجمن موسیقی ایران و فرهنگستان زبان ایرانی و..... ایشان همچنین مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران و نیز وزیر فرهنگ در دولت دکتر محمد مصدق بود. معروف‌ترین تئوری علمی دکتر حسابی، نگره بی‌نهایت بودن ذرات است که بالاترین نشان کشور فرانسه را برای ایشان به ارمغان آورد. استاد حسابی انسان آزاده‌ای بود و همواره در صحنه تحقیق و تدریس و خدمت حضور داشت و به ترتیب هفت نسل دانشجو و استاد تا سن 90 سالگی پرداخت. نام‌های ایرانی، دیدگانی فیزیک، فیزیک حالت جامد مجموعه معادل‌های فارسی اصطلاحات فیزیک، فرهنگ حسابی و رساله توانایی زبان فارسی بخشی از تألیفات اوست. در سال 1366 در کنگره شصت سال فیزیک ایران، از خدمات دکتر حسابی به عنوان پدر فیزیک نوین ایران، قدردانی گردید و در سال 1990 به عنوان مرد علمی سال جهان و مرد بین المللی 1991 انتخاب شد. پروفسور محمود حسابی سرانجام در دوازدهم شهریور 1371 ش در نود سالگی و هنگام معالجه بیماری قلب در بیمارستان دانشگاه ژنو بدرود حیات گفت. پیکر وی با حضور بسیاری از شاگردان و دانش‌دوستان بر حَسَب وصیتش در تفرش به خاک سپرده شد.

مرگ "الیورکراموِل" تنها رئیس جمهور انگلستان (1658 م)
الیور کراموِل، سیاست‌مدار برجسته انگلیسی، در سال 1599 م در این کشور به دنیا آمد. وی از جوانی وارد فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی شد و پس از ورود به پارلِمان، در سال 1640 م به نمایندگی پارلمان درآمد. در آن زمان، چارلْزْ اول پادشاه انگلستان بود و او در سال‌های پایانی سلطنت خود، بر اثر دیکتاتوری خویش، کشمکش‌های فراوانی با پارلمان پیدا کرد. در جریان اختلاف بین پارلمان و پادشاه که با بی‌اعتنایی شاه نسبت به مجلس همراه بود، کرامول به تشکیل یک نیروی مسلح دست زد و در جریان جنگ داخلی بین سپاه شاه و نیروهای طرفدار پارلمان که شش سال به طول انجامید از وجود آن‌ها بهره گرفت که در نهایت، به شکست چارلز اول انجامید. چارلزِ شکست خورده به اسکاتلند پناه برد، ولی او را تحویل مخالفانش دادند و آنان نیز پس از محاکمه، وی را در 30 ژانویه 1649 م به دار آویختند. با سقوط نظام پادشاهی، الیورکراموِل حکومت جمهوری را اعلام کرد و خود به ریاست جمهوری انتخاب شد. او شورش‌های ایرلند و اسکاتلند را سرکوب کرد و پس از مدتی قدرت کامل را به دست گرفت. وی در دسامبر 1653 م به مقام نایب‌السلطنه انگلیس، اسکاتلند و ایرلند منصوب شد و علی‌رغم این که قدرت او مرهون مجلس بود، اما پارلمان انگلیس را منحل کرد. کراموِل در طول حکومت خود، با لقب فرمان‌روای نگهبان، زمام‌داری می‌کرد و قصد داشت خود را پادشاه بخواند که با مخالفت ارتش مواجه گردید و از این امر انصراف داد. این جمهوری کمتر از ده سال طول کشید و با مرگ کراموِل در 3 سپتامبر 1658 م، پسرش ریچارد جانشین وی شد. از آن پس جنگ داخلی دوباره آغاز شد و با استعفای پسر کرامول در هشت ماه بعد، چارلز دوم به سلطنت رسید و حکومت جمهوری برچیده شد.

اعلان جنگ فرانسه و انگلیس به آلمان در جریان جنگ جهانی دوم (1939 م)
پس از تهاجم ارتش آلمان به لهستان و آغاز جنگ جهانی دوم، دولت انگلستان طی یادداشتی خواهان تخلیه فوری اراضی اشغال شده لهستان گردید. این یادداشت از جانب آلمان، بی‌جواب ماند. از این رو، پس از اعلام فرمان آماده باش و بسیج عمومی در انگلستان، اولتیماتومی به آلمان داده شد تا هر چه زودتر، عملیات نظامی خود را پایان دهد. اما هیتلر این اولتیماتوم را رد کرد و انگلستان و فرانسه در روز سوم سپتامبر 1939 م، به آلمان اعلان جنگ دادند. ورود انگلیس و فرانسه در جنگ، نه فقط برای هیتلر، بلکه برای استالین، رهبر دیکتاتور شوروی هم غیرمنتظره بود. هیتلر تا آخرین لحظه فکر می‌کرد که انگلیس و فرانسه بلوف می‌زنند و به خاطر لهستان وارد جنگ نخواهند شد. استالین نیز با همین خیال، در 23 اوت آن سال، بر سرِ لهستان با آلمان وارد معامله شد و پیمان عدم تجاوز را امضا کرد. به همین جهت، استالین برخلاف قول و قرارهایی که قبلاً بین مسکو و برلین گذاشته شده بود، ارتش سرخ را همگام با ارتش آلمان نازی درگیر جبهه لهستان نکرد. با این حال، انگلیس و فرانسه با وجود اعلان جنگ به آلمان، در جریان عملیات نظامی آلمان در لهستان و درگیری قسمت عمده نیروهای آلمان در این جبهه، دست به حمله به مواضع آلمانی‌ها نزدند و بیشتر به آرایش جنگی و تقویت خط دفاعی در طول مرز آلمان و فرانسه پرداختند. پس از این اعلان جنگ، آلمان به لندن حمله هوایی کرد و پس از چند ماه، فرانسه نیز در ژوئن 1940 م به اشغال آلمان درآمد.

آغاز نبرد زیردریایی‌ها توسط آلمان در آغاز جنگ جهانی دوم (1939 م)
جنگ جهانی دوم نه تنها عرصه رویارویی هوایی، زمینی و دریایی بود بلکه زیردریایی‌ها نیز جایگاه مهمی در این جنگ خونین داشتند. آلمان در همان شروع مبارزه هوایی علیه انگلستان، جنگ زیردریایی را نیز پی‌گیری نمود و در 3 سپتامبر 1939 م جنگ نامحدود دریایی و زیردریایی را آغاز کرد. در این روز یک‌صد فروند زیردریایی آلمان موسوم به "گرگ‌های هار"، با هدف غرق کردن کشتی‌های متفقین، عملیات تهاجمی خود را آغاز نمودند. می‌توان گفت مشکلات انگلستان در برابر حمله زیردریایی‌های آلمان کمتر از مشکلات نبرد هوایی نبود.

بنابراین، دولت انگلستان برای حل این معضل، در ازای به دست آوردن پنجاه اژدرافکن امریکایی، در چهارم سپتامبر 1940 م، پایگاه‌های دریایی خود را به مدت 99 سال به اجاره امریکایی‌ها درآورد. در همین حال، با وجود توسعه و افزایش قدرت مقاومت انگلستان، نبرد زیردریایی‌ها که از سوی آلمان به شدت اعمال می‌شد، باعث وارد آمدن تلفات فراوانی به انگلستان گردید. از سوی دیگر قرارداد 99 ساله موجب خروج انگلستان ازحدود دریایی امریکا شد. هر چند در ادامه جنگ، شکست‌های مهمی نیز به آلمان وارد شد و این کشور را به اضمحلال کشاند.

اشغال شهر "دمشق" توسط نیروهای متفقین در اواخر جنگ جهانی اول (1918 م)
یکی از اهداف اصلی دولت‌های بزرگ اروپایی در جریان جنگ جهانی اول، تجزیه امپراتوری عثمانی بود و با وقوع این جنگ، این هدف به آسانی محقّق گشت. در جریان تجزیه قلمرو عثمانی، مناطق تحت نفوذ آن، یکی پس از دیگری به دست انگلیس و فرانسه افتاد. تا این که دمشق نیز مورد حمله قرار گرفت و در روز سوم سپتامبر 1918 م سقوط کرد. سرانجام بر اساس توافق‌های قبلی لندن و پاریس، سوریه و از جمله پایتخت تاریخی و کهنِ اسلامی آن، دمشق، تحت کنترل فرانسه درآمد.

ورود نیروهای متفقین به ایتالیا در جریان جنگ جهانی دوم (1943 م)
با شکست‌های پی‌درپی نیروهای ایتالیایی از متفقین در جریان جنگ جهانی دوم، موسولینی توسط ویکتور امانوئل، پادشاه ایتالیا، برکنار شد تا اینکه در روز سوم سپتامبر 1943 م، متفقین وارد خاک ایتالیا شدند. از این رو، دولت ایتالیا در هفتم سپتامبر فرمان تسلیم و ترک مخاصمه را صادر کرد. به موجب قرارداد تسلیم ایتالیا، نخست وزیر جدید این کشور، تسلیم بدون قید و شرط ایتالیا را پذیرفت و بدین ترتیب یکی از مهم‌ترین متحدین آلمانِ نازی در جنگ جهانی دوم، از صحنه عملیات خارج شد. ویژگی‌های مشترک فکری نازیسم هیتلر و فاشیسم موسولینی و نیز جاه‌طلبی‌های دو دیکتاتور، در اتحاد آلمان و ایتالیا نقش مهمی داشت. هم‌زمان با انعقاد قرارداد تسلیم ایتالیا، حمله بزرگ متفقین به منظور آزادسازی ایتالیا آغاز شد و با تصرف شهر رُم، سلطه نیروهای آلمانی بر ایتالیا نیز پایان یافت.

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.